چرا گوگل مشکل آپدیت اندروید را برطرف نمی‌کند؟

بالاخره نسخه نهایی اندروید ۱۰ هم عرضه شد ولی فعلا فقط گوشی‌های پیکسل و دو گوشی دیگر می‌توانند از این نسخه اندروید استفاده کنند. عرضه محدود نسخه جدید اندروید برای گوشی‌های مختلف خبر جدیدی محسوب نمی‌شود ولی در نهایت همچنان شاهد ضعف‌های مختلف مربوط به این حوزه هستیم. حالا دهمین نسخه اندروید عرضه شده و طی این همه سال، گوشی‌های گوگل به سرعت این آپدیت را دریافت می‌کنند و برای بسیاری از گوشی‌های دیگر، این آپدیت ماه‌ها بعد عرضه می‌شود یا اصلا ارائه نمی‌شود.

البته نباید تلاش‌های مختلف برای بهبود این وضعیت را کتمان کنیم. گوگل موفق شده سازندگان مختلف را برای ارائه‌ی سریع به‌روزرسانی‌های امنیتی تحت فشار قرار دهد و این رویکرد تا حدی موفقیت‌آمیز بوده است. همچنین با عرضه اندروید ۱۰، گوگل قابلیتی به نام پروژه Mainline را آغاز کرده که به این شرکت اجازه می‌دهد برخی از آپدیت‌ها را مستقیما از طریق پلی استور ارائه کند.

تمام این موارد اهمیت زیادی دارند، ولی آن چیزی نیست که کاربران می‌خواهند. کاربران به دنبال دریافت آپدیت‌های مهم هستند. اما متأسفانه بعد از ارائه‌ی ۱۰ نسخه از اندروید، باید بگوییم که نه گوگل و نه هیچ شرکت دیگری نمی‌تواند مشکل آپدیت اندروید را برطرف کند.

وضعیت آپدیت اندروید همچنان وخیم است

طبق جدیدترین گزارش Counterpoint Research، گوشی‌های نوکیا از لحاظ دریافت جدیدترین نسخه اندروید حرف اول را می‌زنند. در نمودار زیر می‌توانید عملکرد شرکت‌های مختلف را در زمینه‌ی ارائه‌ی اندروید پای مشاهده کنید.

همانطور که می‌بینید، گوشی‌های نوکیا در این زمینه فاصله‌ی بسیار زیادی نسبت به رقبا دارند. اما همین نمودار، شکست آپدیت اندروید را هم به خوبی نشان می‌دهد. برای تشریح این موضوع، نمودار را به چهار بخش تقسیم کردیم.

این نمودار، وضعیت ارائه‌ی اندروید پای برای گوشی‌هایی که بعد از سه‌ماهه سوم سال گذشته عرضه شده‌اند، نشان می‌دهد. ۶ ماه بعد از عرضه اندروید پای، تنها یک شرکت موفق شده برای نیمی از گوشی‌های موردنظر این آپدیت را ارائه دهد و دو شرکت دیگر موفق شده‌اند برای بیش از سه چهارم این گوشی‌ها موفق به انجام این کار شده‌اند. یک سال بعد از ارائه اندروید پای، تنها ۳ شرکت توانسته‌اند از مرز ۵۰ درصد عبور کنند و دو تا از مهم‌ترین شرکت‌های سازنده گوشی‌های اندرویدی یعنی سامسونگ و هواوی به ترتیب برای ۳۰ و ۴۰ درصد از گوشی‌های موردنظر، اندروید پای را عرضه کرده‌اند.

علاوه بر این نمودار، برای نمایش دادن وضعیت وخیم ارائه‌ی جدیدترین نسخه اندروید برای گوشی‌های مختلف، می‌توانیم به آمار منتشر شده از جانب گوگل هم اشاره کنیم. بر اساس آخرین گزارشی که گوگل در ماه مه منتشر کرده، تنها ۱۰ درصد گوشی‌های اندرویدی فعال مبتنی بر اندروید پای هستند که اگرچه نسبت به نسخه‌های قبلی شاهد عملکرد بهتری هستیم، ولی در نهایت این آمار اصلا قابل توجه نیست.

شاید بگویید که ارائه‌ی نسخه جدید اندروید آنچنان هم اهمیت ندارد، به خصوص حالا که گوگل موفق شده به‌روزرسانی‌های امنیتی را مرتبا برای بخش وسیعی از گوشی‌ها عرضه کند. علاوه بر این، بسیاری از ویژگی‌هایی که در اندرویدهای جدید تعبیه می‌شود، معمولا پیش از آن در رابط‌های کاربری شرکت‌های دیگر ارائه شده‌اند. اما برای جواب باید بگوییم که کاربران برای مدت بیشتری از گوشی‌های خود استفاده می‌کنند. شاید عدم دریافت یک نسخه از اندروید مشکل مهمی محسوب نشود، اما وقتی که دو تا ۳ سال از گوشی خود استفاده می‌کنید و چند نسخه جدید اندروید را دریافت نمی‌کنید، این ضعف بیشتر به چشم می‌آید. به همین خاطر در نهایت باید بگوییم که دریافت نسخه جدید اندروید همچنان اهمیت زیادی دارد.

ناتوانی گوگل در حل این مشکل

این ضعف‌ها در نهایت به نوع عملکرد اکوسیستم اندروید برمی‌گردد. اندروید یک فضای متن‌باز یا اوپن سورس است که یک طرف آن گوگل و در طرف دیگر شرکت‌های مختلف قرار دارند. این شرکت‌ها آزاد هستند که تا حد خاصی تغییرات موردنظر خود را بر این سیستم‌عامل اعمال کنند. برخی از تغییرات کوچک و برخی دیگر بسیار گسترده هستند که به همین دلیل مهاجرت از یک نسخه به نسخه بعدی به کار سخت‌تری بدل می‌شود. در بیشتر مواقع، شرکت‌های سازنده ترجیح می‌دهند که برای گوشی‌های نه‌چندان جدید خود، این دردسرها را پشت سر نگذارند. علاوه بر این باید به شرکت‌های مخابراتی هم اشاره کنیم که باید این رابط‌های کاربری را بررسی کنند تا از سازگاری آن‌ها با شبکه‌های خود اطمینان حاصل کنند.

اگرچه شرکت‌های مختلف می‌توانند تغییرات موردنظر خود را بر اندروید اعمال کنند، ولی در نهایت این گوگل است که بودجه هنگفتی را به توسعه اندروید اختصاص می‌دهد و تصمیم نهایی را برای ارائه‌ی ویژگی‌های بسیار مهم اتخاذ می‌کند. علاوه بر این، با توجه به قدرتی که دارد و به دلیل وجود پلی استور و سرویس‌ها و اپلیکیشن‌هایی که در گوشی‌های اندرویدی قرار می‌دهد، از قدرت زیادی برای وارد کردن فشار بر شرکت‌های مختلف بهره می‌برد.

به عبارتی دیگر، گوگل از دو اهرم فشار برای افزایش سرعت ارائه‌ی جدیدترین نسخه اندروید بهره می‌برد؛ یکی اهرم فنی و یک اهرم قانونی.

اول به اهرم فنی اشاره می‌کنیم که گوگل تا حد زیادی در حال بهره‌گیری از آن است. در این مطلب به پروژه Mainline و ارائه‌ی به‌روزرسانی‌های امنیتی اشاره کردیم ولی یکی از مهم‌ترین اقدامات گوگل برای حل این معضل، معرفی پروژه Treble است. این پروژه در سال ۲۰۱۷ کار خود را آغاز کرد که هدف اصلی توسعه آن، ماژولار کردن اندروید برای ساده‌تر شدن اعمال تغییرات شرکت‌ها بر اندروید بود.

پروژه Treble را می‌توان به عنوان اهرم فشار گوگل در نظر گرفت. زیرا گوگل با این کار به شرکت‌ها می‌گوید که چگونه می‌توانند از اندروید برای گوشی‌های خود استفاده کنند و به‌صورت بالقوه، دست آن‌ها برای اعمال تغییرات بر اندروید بسته‌تر می‌شود. اما دو سال از آغاز به کار این پروژه می‌گذرد و اگر رویکرد موفقیت‌آمیزی بود، تا حالا باید نتایج محسوس آن را مشاهده می‌کردیم. اما در نهایت بازیگران زیادی در اکوسیستم اندروید حضور دارند و پروژه Treble نمی‌تواند به‌صورت جادویی تمام این مشکلات را حل و فصل کند. شاید گوگل بتواند اندروید را به‌صورت گسترده تغییر دهد تا به‌تنهایی بتواند برای تمام گوشی‌ها آپدیت عرضه کند که اتخاذ چنین رویکردی بسیار بعید به نظر می‌رسد.

در رابطه با اهرم قوانین و مقررات، مانند اهرم فنی گوگل فقط تا حدی می‌تواند از آن استفاده کند. به‌عنوان شاید گوگل بتواند شرکت‌ها را برای استفاده از پلی استور مجبور کند که آپدیت‌ها را با سرعت زیادی ارائه کنند، ولی در کل اجبار برای گوگل نتایج نه‌چندان خوشایندی به همراه نداشته و به عنوان مثال می‌توانیم به محکومیت برای پرداخت جریمه چند میلیارد دلاری گوگل از طرف اتحادیه اروپا به دلیل زیر پا گذاشتن قوانین ضد انحصار اشاره کنیم.

کلاف سردرگم

یک رویکرد افراطی می‌تواند این باشد که گوگل از هر دو اهرم تا نهایت ممکن استفاده کند؛ با توجه به نحوه عملکرد گوگل، نه‌تنها این موضوع بسیار بعید است، بلکه در نهایت اتخاذ آن می‌تواند به عمیق‌تر شدن شکاف اکوسیستم اندروید منجر شود. اگر گوگل برای ارائه‌ی پلی استور در گوشی‌های مختلف فشار زیادی بر آن‌ها وارد کند، در نهایت شرکت‌ها با همکاری با یکدیگر از یک شاخه جدید از اندروید استفاده می‌کنند تا از این دردسرها در امان بمانند.

البته گوگل هم مانند مایکروسافت (در مورد ویندوز فون) از همان اول می‌توانست کنترل کامل سیستم‌عامل خود را در دست بگیرد که احتمالا اگر این کار را می‌کرد، اندروید‌ به محبوبیت امروزی نمی‌رسید و شاید مانند ویندوز فون خیلی زود شکست می‌خورد. زیرا بخشی از جذابیت اندروید‌ به این موضوع برمی‌گردد که شرکت‌های مختلف با اعمال تغییرات بر آن، می‌تواند هوای تازه‌ای برای این سیستم‌عامل به ارمغان بیاورند.

گوگل در زمینه‌های دیگر موفق شده این مشکل را برطرف کند. به‌عنوان مثال می‌توانیم به Wear OS، Chrome OS و پلتفرم مربوط به اسپیکرهای هوشمند اشاره کنیم که مستقیما از جانب گوگل ارائه می‌شوند. بخش‌هایی از اکوسیستم اندروید، مانند Android Auto، نمی‌توانند توسط شرکت‌های مختلف تغییر پیدا کنند و آپدیت‌ها از طریق پلی استور مستقیما ارائه می‌شود. اما خشت اول خود اندروید‌ از همان ابتدا اشتباه گذاشته شد.

برخی از مدیران گوگل احتمالا از بابت این موضوع چندان ناراضی نیستند زیرا همین ضعف، یک نقطه قوت برای گوشی‌های پیکسل است. ولی احتمالا کلیت شرکت گوگل در مورد مشکل آپدیت‌های اندروید‌ چندان خوشحال نیستند ولی در نهایت هم کار چندانی از دست گوگل برنمی‌آید و نمی‌تواند بیش از این شرکت‌ها را تحت فشار قرار دهد. اگر گوگل می‌توانست این مشکل را به‌طور مؤثری برطرف کند، در این چندین سال که از عرضه اندروید‌ می‌گذرد، این وضعیت بهبود قابل توجهی پیدا می‌کرد. البته در نهایت باید به سیستم‌عامل فیوشا اشاره کنیم که شاید گوشی‌های مبتنی بر آن بتوانند سریعا آپدیت‌های جدید را دریافت کنند.

بیشتر بخوانید: گوشی شما چه زمانی اندروید ۱۰ را دریافت می‌کند؟

منبع: The Verge