کشف دومین سیاره فراخورشیدی به دور نزدیک‌ترین ستاره به خورشید
حدود چهار سال پیش اخترشناسان موفق به کشف یک سیاره فراخورشیدی به دور ستاره پروکسیما قنطورس، نزدیک‌ترین ستاره به منظومه شمسی، شدند. اکنون داده‌های جدید نشان می‌دهند که احتمالا سیاره‌ای دیگر نیز در این منظومه وجود دارد.
این سیاره فراخورشیدی که پروکسیما c نام گرفته یک ابرزمین است که جرم آن حداقل ۶ برابر سیاره ماست. این سیاره هر ۵/۲ سال یک بار به دور ستاره پروکسیما قنطورس می‌گردد. پروکسیما قنطورس نزدیک‌ترین ستاره به منظومه شمسی است که حدود چهار سال نوری از ما فاصله دارد.
فاصله پروکسیما c از ستاره مادر حدود ۱/۵ واحد نجومی، یعنی ۱/۵ برابر فاصله زمین از خورشید، است. اما با توجه به این که پروکسیما قنطورس ستاره‌ای کوچک و سرد است انرژی دریافتی پروکسیما c از این ستاره بسیار کم است. در نتیجه این سیاره از نظر دمایی شرایط مناسبی برای شکل‌گیری حیات، حداقل از نوعی که ما می‌شناسیم، ندارد.
سیاره‌ای که پیش از این در این سامانه کشف شده پروکسیما b نام دارد. سیاره‌ای با اندازه‌ای در حدود اندازه زمین که هر ۱۱/۲ روز یک بار به دور پروکسیما قنطورس می‌گردد. این سیاره در کمربند حیات این ستاره جای گرفته است. کمربند حیات منطقه‌ای به دور ستاره مادر است که احتمال وجود آب مایع در سطح سیاره‌ای که در آن جا قرار گرفته وجود دارد. کشف پروکسیما b در ابتدا امید دانشمندان برای یافتن حیات در فاصله‌ای بسیار نزدیک از منظومه شمسی را بالا برد. اما بررسی‌های بیشتر نشان داد که فعالیت‌های مغناطیسی ستاره پروکسیما قنطورس احتمالا مدت‌ها پیش جو سیاره را از بین برده است.
اخترشناسان با بررسی طیف ستاره پروکسیما قنطورس موفق به ثبت نشانه‌های حضور سیاره پروکسیما c شدند. داده‌های مورد استفاده در این پژوهش بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۷ ثبت شده‌اند. حجم زیاد داده‌ها و بازه زمانی طولانی ثبت آن‌ها احتمال وجود خطا در نتایج این پژوهش را کم می‌کند. با این حال پژوهشگران اعلام کردند که برای قطعی شدن این کشف نیاز به رصدهای تکمیلی و بررسی‌های بیشتری است.
رصدهای تکمیلی در آینده و با کمک تلسکوپ‌های زمینی و فضایی مختلف، از جمله ماموریت گایا، آرایه رادیویی آلما و رصدخانه‌های زمینی دیگر، انجام خواهد شد تا کشف این سیاره مورد تایید نهایی قرار بگیرد.
پیش از این نیز اخترشناسان از احتمال وجود سیاره پروکسیما c صحبت کرده بودند. اما اکنون و با انتشار مقاله مربوط به این پژوهش در ژورنال Science Advances و بررسی داده‌های بیشتر نسبت به پژوهش قبلی ماجرای کشف این سیاره جدی‌تر دنبال خواهد شد. با توجه به دوره تناوب بسیار طولانی این سیاره تایید کشف آن نیاز به زمانی طولانی و بررسی داده‌های دقیق در بازه چند ساله دارد. همین مسئله تایید این کشف را مشکل می‌کند.
عکس کاور: طرحی گرافیکی از منظومه پروکسیما قنطورس. پروکسیما c در سمت راست و پروکسیما b در سمت چپ ستاره پروکسیما قنطورس دیده می‌شوند.
Credit: Lorenzo Santinelli
