کشف آب در جو یک سیاره فراخورشیدی که در کمربند حیات قرار دارد
شب گذشته خبری هیجانانگیز تیتر اول خبرگزاریهای علمی دنیا را به خود اختصاص داد: کشف آب در جو یک سیاره فراخورشیدی که در کمربند حیات قرار دارد. این اولین بار است که آب در جو سیارهای فراخورشیدی که در کمربند حیات جای گرفته آشکار میشود.
این سیاره فراخورشیدی که K2-18b نام دارد ابرزمینی با اندازهای در حدود دو برابر زمین و جرمی معادل هشت برابر سیاره ما است. این سیاره به دور یک کوتوله سرخ میگردد و در فاصلهی ۱۱۰ سال نوری از زمین جای گرفته است.
اخترشناسان در پژوهشی که منجر به کشف آب در جو این سیاره فراخورشیدی شد از دادههای تلسکوپ فضایی هابل بهره بردند. در دادههای هابل که در سالهای ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ گردآوری شده بودند نشانههایی مبنی بر وجود بخار آب در جو این سیاره آشکار شد. به نظر میرسد علاوه بر بخار آب، هیدروژن و هلیوم نیز در جو این سیاره وجود دارد.
با این حال با توجه به این که سیاره فراخورشیدی K2-18b به دور یک کوتوله سرخ میگردد شرایط این سیاره برای میزبانی از حیات به خوبی سیاره زمین نیست. این سیاره احتمالا تحت تاثیر تابشهای قوی ستاره مادر قرار دارد.
نکتهی دیگر این که دانشمندان هنوز شناخت کاملی از این سیاره ندارند. اخترشناسان هنوز اطلاعاتی از برخی ویژگیهای مهم این سیاره ندارند و هنوز نمیدانیم آیا با سیارهای سنگی مواجهیم یا نه.
اما در هر حال نمیتوان از اهمیت این کشف و شرایط مناسب این سیاره برای میزبانی از حیات چشم پوشید. طبق گفتهی پژوهشگر ارشد این مطالعه در میان سیاراتی که تا کنون شناختهایم این سیاره بهترین سیاره برای میزبانی از حیات است.
اخترشناسان در این پژوهش گذر سیاره فراخورشیدی K2-18b از مقابل ستارهی مادر را با تلسکوپ فضایی هابل زیر نظر گرفتند. در چنین شرایطی نور ستاره از میان جو سیاره عبور میکند و جو اثر مشخصی را روی نور ستاره میگذارد. با کمک این روش که به طیفسنجی گذر معروف است اخترشناسان رد پای آب را در جو K2-18b مشاهده کردند. البته مقدار دقیق آب در جو این سیاره فراخورشیدی هنوز به طور دقیق مشخص نیست.
سیاره فراخورشیدی K2-18b در سال ۲۰۱۵ و با کمک تلسکوپ فضایی کپلر کشف شد. از کشف این سیاره توسط تلسکوپ کپلر تا کشف آب در جو این سیاره توسط تلسکوپ هابل زمان زیادی نگذشت. اکنون نوبت بررسیهای دقیقتری است که باید با کمک نسل بعدی تلسکوپها، به خصوص تلسکوپ فضایی جیمز وب، انجام شود.
بدون شک K2-18b یکی از جذابترین سوژهها برای تلسکوپ فضایی جیمز وب خواهد بود.
عکس کاور: طرحی گرافیکی از سیاره فراخورشیدی K2-18b. این منظومه از دو سیاره و یک ستاره کوتوله سرخ تشکیل شده است.
Credit: ESA/Hubble, M. Kornmesser