پشت پرده افزودن اسکار «فیلم محبوب» به جوایز آکادمی
مدتی پیش با خبر شدیم که اکادمی علوم و هنرهای سینما (آکادمی اسکار) قصد دارد یک جایزه جدید به مجموعه جوایز اسکار اضافه کند. جایزهای تحت عنوان اسکار فیلم محبوب یا همان بهترین فیلم از نگاه مردم که مثلا در جشنواره فجر خودمان هم وجود دارد. این خبر از این جهت اهمیت بسیاری داشت که حالا پس از ۱۷ سال قرار است شاهد معرفی یک اسکار جدید باشیم. آخرین بار در سال ۲۰۰۱ بود که اسکار بهترین انیمیشن بلند به مجموعه جوایز اضافه شد. این اقدام واکنشهای متفاوتی را برانگیخت و در روزهای گذشته مورد بحثهای فراوان قرار گرفت.
تقابل اسکار و سلیقه عمومی
شاید اولین پرسش این باشد که اساسا آکادمی چه نیازی به ایجاد یک بخش جدید دارد. پاسخ به این پرسش نیازمند بررسی برندگان اسکار در سالهای گذشته است. تقریبا چندین سال است که یک فاصله عمیق و معنادار میان فیلمهای پرفروش (محبوب سینماروها) و برندگان اسکار ایجاد شده. بسیاری از فیلمهای برنده اسکار که سلیقه داوران آکادمی اسکار را نشان میدهند تازه پس از برندهشدن جایزه توسط عموم مردم شناخته میشوند و مورد توجه بیشتر قرار میگیرند. این در حالی است که بسیاری از پرفروشترین و محبوبترین فیلمهای آمریکایی جایی در فهرست جوایز آکادمی ندارند.
موضوع فقط به منافع دیزنی در اسکار ۲۰۱۹ برنمیگردد. فراموش نکنیم که اساسا فیلمهای ابرقهرمانی در گیشههای آمریکا شانس فوقالعادهای دارند و در سالهای آینده هم شاهد محبوبیت شدید آثار مارول خواهیم بود. هر تولید جدید مارول میتواند یک شانس جدید برای اسکار فیلمی باشد که دیزنی تولید کرده.
گرچه داوران اسکار مجموعهای چندهزارنفری از اهالی سینمای آمریکا هستند اما ظاهراً همین اهالی هم سلیقهای کاملا متفاوت با تودههای آمریکایی علاقهمند به سینما دارند. عمق این تفاوت و تضاد را میشود در شکاف میان منتقدان و مردم برسر بسیاری از فیلمهای محبوب مردم در سالهای گذشته جستوجو کرد.
به هر حال، سلیقه آمریکاییها میزان توجهشان به جشنوارههای سینمایی را تعیین میکند و در شرایطی که جوایز اسکار هیچ جایگاهی برای این سلیقه قایل نشود در عمل بخشی از اهمیت خود را از دست خواهد داد. فراموش نکنیم که در آمریکا سینما در صنعتیترین شکل خود بروز و ظهور پیدا میکند و حتی جشنوارهها هم تا حدی از این قاعده تبعیت میکنند.
دست پشت پرده
اما یک اسم مهم هم در میان واکنشها به افزودن اسکار جدید به چشم میخورد؛ دیزنی. دیزنی غول بزرگ این روزهای صنعت سینمای آمریکا که هر روز شرکت و استودیو و کانالهای جدیدی را میخرد و نفوذ و قدرتش در هالیوود از حد و حساب گذشته است. دیزنی صاحب شبکه ABC است که مراسم اسکار را پخش میکند و در عین حال صاحب استودیوی مارول هم هست. اما میان این عوامل چه ارتباطی وجود دارد.
بگذارید از ABC شروع کنیم. گفتیم که آکادمی قرار است یک اسکار جدید به مجموعه جوایز اضافه کند اما اسکار فیلم محبوب تنها تغییر جدید نیست. در کنار این تغییر شاهد دو تغییر دیگر هم خواهیم بود. یکی از این تغییرات در طول زمان برگزاری مراسم خواهد بود. بنابر تصمیم جدید از سال آینده مدت مراسم کمتر خواهد شد و به ۳ ساعت میرسد. برای مثال مراسم اسکار ۲۰۱۸ نزدیک به ۴ ساعت طول کشید و حدود ۲۰ درصد افت مخاطب داشت. اوج مخاطبان تلویزیونی مراسم اسکار در سالهای اخیر برمیگردد به سال ۲۰۱۴ و بد نیست بدانید که سال گذشته نسبت به این رکورد شاهد افت حدودا ۴۰ درصدی بودیم. همه اینها باعث فشار بیامان ABC بر برگزارکنندگان مراسم شد. فشاری که نهایتا آنها را تسلیم کرد. اما دیزنی فقط از طریق ABC روی زمان پخش اثر نگذاشته. بسیاری از کارشناسان معتقدند که بزرگترین شانس جایزه جدید مردمی اسکار فیلم پلنگ سیاه است. پلنگ سیاه را کدام استودیو تولید کرده؟ استودیوی مارول. مارول زیرمجموعه کدام کمپانی است؟ ابرکمپانی دیزنی. در نتیجه این روزها خیلیها معتقدند این تغییر جدید هم با فشار دیزنی اتفاق افتاده.
اما موضوع فقط به منافع دیزنی در اسکار ۲۰۱۹ برنمیگردد. فراموش نکنیم که اساسا فیلمهای ابرقهرمانی در گیشههای آمریکا شانس فوقالعادهای دارند و در سالهای آینده هم شاهد محبوبیت شدید آثار مارول خواهیم بود. هر تولید جدید مارول میتواند یک شانس جدید برای اسکار فیلمی باشد که دیزنی تولید کرده. اما یک مجموعه فیلم فوقالعاده محبوب و پرفروش هم در آمریکا تولید میشود که همه اسمش را شنیدهایم؛ جنگ ستارگان. جنگ ستارگان را شرکت لوکاس فیلم تولید میکند و نیاز به گفتن نیست که لوکاس فیلم هم چند سال پیش توسط دیزنی خریداری شد. از امسال که بگذریم سال آینده دیزنی میتواند روی دو اسکار حساب جدی باز کند. اسکار انیمیشن فروزن ۲ و اسکار جنگ ستارگان جدید که احتمالا سال ۲۰۱۹ اکران خواهد شد. به این ترتیب اگر همه کارشناسان و منتقدان هم از تغییرات جدید ناراضی باشند، دیزنی از تغییرات جدید در پوست خودش نمیگنجد.