آشنایی با حوزه‌های مختلف فین‌تک؛ پرداخت‌ها و دیگر خدمات متنوع فین‌تک

پیش از این در تشریح و توضیح حوزه‌های مختلف فین‌تک، از تامین مالی و مدیریت دارایی نام بردیم و این بخش‌ها از صنعت فین‌تک را تشریح کردیم. در این مقاله قصد داریم به دو بخش دیگر از چهار بخش اصلی فین‌تک یعنی پرداخت‌ها (Payments) و نهایتا مجموعه‌ای از دیگر خدمات متنوع فین‌تک (Other FinTechs) بپردازیم.

پرداخت‌ها

بخش پرداخت‌ها به مجموعه‌ای از خدمات فین‌تک اشاره دارد که درباره اپلیکیشن‌ها و سرویس‌های مرتبط با تراکنش‌های پرداختی ملی و بین‌المللی به کار برده می‌شوند. از زیرمجموعه‌های بخش پرداخت‌ها می‌توان به مجموعه شیوه‌های پرداختی نوین که بدیل شیوه‌های سنتی هستند (Alternative Payment Methods) در کنار بلاک‌چین و ارزهای رمزی (Blockchain and Cryptocurrencies) اشاره کرد.

شیوه‌های پرداختی نوین

کسب‌وکار‌های فعال در حوزه فین‌تک که شیوه‌های نو و خلاقانه‌ای را جایگزین شیوه‌های سنتی پرداخت کرده‌اند به عنوان زیرمجموعه‌های بخش شیوه‌های پرداختی نوین شناخته می‌شوند. برای مثال شرکت‌هایی که از طریق اپلیکیشن‌های موبایل امکان پرداخت را برای کاربران فراهم می‌کنند در این بخش از صنعت فین‌تک قرار می‌گیرند. در ادبیات آکادمیک این حوزه، «پرداخت موبایلی» به مجموعه قابلیت‌های پرداختی اشاره دارد که از طریق تلفن‌های موبایل انجام می‌شوند. قابلیت‌هایی شامل استفاده از گوشی موبایل برای پرداخت وجه یا انتقال وجه بین بانک‌ها.

شرکت‌هایی که کیف پول الکترونیکی یا سایبری (eWallets or Cyberwallets) را به مخاطبانشان عرضه می‌کنند نیز در بخش شیوه‌های پرداختی نوین جای می‌گیرند. کیف پول الکترونیکی سامانه‌ای است که در آن ارزهای دیجیتالی و اطلاعات پرداخت‌های سیستم‌های مختلف ذخیره می‌شود. ذخیره اطلاعات پرداخت‌ها باعث می‌شود هنگام پرداخت جدید بدون نیاز به واردکردن مجدد اطلاعات از طریق موبایل یا اینترنت بتوانید فرایند پرداخت را تکمیل کنید. چنین قابلیتی امکان تراکنش‌هایی بسیار سریع و آسان را برای کاربران ایجاد می‌کند.

سایر شیوه‌های نوآورانه‌ای که ممکن است در حوزه انتقال وجه بین بانکی یا شیوه‌های پرداخت استفاده شوند نیز به عنوان زیر مجموعه همین قسمت از فین‌تک شناخته می‌شوند. برای مثال برخی شرکت‌های این حوزه امکان انتقال وجه همتا به همتا (Peer-to-Peer Transfer) را بین دو فرد حقیقی ایجاد می‌کنند. در این شرایط پول با سرعت بیشتری نسبت به سیستم سنتی بانکداری منتقل می‌شود و به همین دلیل ممکن است مورد استقبال برخی از کاربران قرار بگیرد.

بلاک‌چین و ارزهای رمزی

بلاک‌چین و ارزهای رمزی بخشی دیگر از زیرمجموعه‌ حوزه پرداخت صنعت فین‌تک به حساب می‌آیند. این بخش‌ شامل شرکت‌ها و خدماتی می‌شود که ارزهای مجازی (ارز رمزی) را به عنوان جایگزین پول رسمی ارایه می‌دهند. این ارزها را می‌توان ذخیره، استفاده یا تعویض کرد و هنگام کار با آن‌ها نیازی به حضور بانک به عنوان واسطه وجود ندارد. یکی از مشهورترین ارزهای رمزی جهان بیت‌کوین (Bitcoin) است. با توجه به نوساناتی که ارزش بیت‌کوین در سال‌های اخیر تجربه کرده هنوز نمی‌توان آن را به عنوان رقیب جدی ارزهای رسمی در نظر گرفت که توسط بانک‌ها چاپ می‌شوند. در حال حاضر بیش از ۷۰۰ ارز رمزی دیگر نیز وجود دارند که از نظر ارزش بازار به سطح بیت‌کوین نرسیده‌اند.

اما بلاک‌چین یک تکنولوژی است که برای امنیت‌بخشیدن به تراکنش‌های بیت‌کوین مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این تکنولوژی  همه تراکنش‌ها در سرورهای گوناگون ثبت و ضبط می‌شوند. همین موضوع باعث می‌شود جعل اطلاعات در تراکنش‌ها بسیار دشوار شود و امنیت این حوزه به شکل قابل‌توجهی افزایش یابد.

حتی شرکت‌های که خود ارزهای رمزی را ارایه نمی‌دهند و صرفا تکنولوژی‌های بلاک‌چین را برای خدمات مالی ارایه می‌کنند در بخش بلاک‌چین و ارزهای رمزی قرار گرفته و از زیرمجموعه‌های حوزه پرداخت هستند.

دیگر خدمات متنوع فین‌تک

مجموعه‌ای از خدمات فین‌تک که نمی‌توانیم در سه بخش تامین مالی، مدیریت دارایی و پرداخت‌ها دسته‌بندی‌شان کنیم در این بخش چهارم قرار می‌گیرند. برای مثال کسب‌وکارهای فین‌تک که با شیوه‌های نوآورانه دیجیتالی به مشتریان‌شان بیمه می‌فروشند یا فروش بیمه را تسهیل می‌کنند تحت عنوان بخش بیمه (Insurance) از زیرمجموعه‌های دیگر خدمات فین‌تک به حساب می‌آیند.

بیمه همتا به همتا

شرکت‌های این حوزه با نام InsurTechs نیز شناخته می‌شوند. برای مثال می‌توان به بیمه همتا‌ به‌ همتا (Peer-to-Peer-insurance) به عنوان یکی از نمونه‌های این خدمات اشاره کرد. بیمه همتا به همتا نوعی شبکه به‌اشتراک‌گذاری ریسک است که در آن مجموعه‌ای از افراد (دوستان،‌ خانواده، افراد با علاقه‌های مشترک) حق بیمه‌هایی را پرداخت می‌کنند تا این مبلغ جمع‌آوری‌شده آن‌ها را در برابر ریسک‌هایی بخصوص بیمه کند.

این شیوه از مدل سنتی بسیار شفاف‌تر است. همه می‌دانند که چه کسانی در گروه بیمه‌ای قرار دارند، همه می‌دانند چقدر پول در صندوق وجود دارد و اینکه چه کسی به دلیل چه خسارتی قصد دارد از مبلغی درون صندوق استفاده کند. مجموعه نکات گفته شده با بستری از تکنولوژی‌های روز محقق می‌شود. شرکت‌های این حوزه با اپلیکیشن‌های خود به کاربران اجازه ساخت چنین گروه‌هایی را می‌دهند و اطلاعات را به شکل آنلاین در اختیارشان می‌گذارند. علایق مشترک افراد یک گروه نیز می‌تواند در بستر همین اپلیکیشن‌ها که به شبکه‌های اجتماعی شباهت دارند استخراج شود. برای مثال می‌توانید در یک اپلیکیشن بیمه همتا به همتا با همه کسانی که به یک وسیله بخصوص علاقه‌مندند گروهی تشکیل دهید تا همان وسیله که از دارایی‌های همه اعضا است را بیمه کنید.

این شیوه از بیمه تعارض‌های سنتی که میان بیمه‌گذار و بیمه‎گر وجود داشت را کاهش می‌دهد. علایق مشترک در کنار منافع مشترکی که برای این گروه‌ها پدید می‌آید بسیاری از مشکلات هزینه‌بر شرکت‌های سنتی بیمه‌ای را کاهش می‌دهد و از طرف دیگر برای خود اعضا نیز منافع بیشتری دارد. برای مثال در بیمه همتا به همتا برخلاف شیوه سنتی بیمه، مجموعه پول جمع‌آوری شده در صندوق که تا پایان سال هزینه نشده به افراد به عنوان نوعی پاداش باز می‌گردد و این بازگشت مالی به شکلی تنظیم می‌شود که افراد را تشویق کند بی‌دلیل از بیمه استفاده نکنند.

اساسا نیاز به خدمات بیمه‌ای در دسترس‌تر و ارزان‌تر باعث شده است چنین ابزارهایی توسط شرکت‌های فین‌تک به کار گرفته شوند.

موتورهای جستجوگر خدمات مالی

پلتفرم‌هایی که به نوعی امکان جستجو و مقایسه خدمات مالی (Search Engines and Comparison Sites) را از طریق تکنولوژی‌ روز در اختیار کاربران قرار می‌دهند نیز در بخش دیگر خدمات فین‌تک جای می‌گیرند.

این پلتفرم‌ها امکان یافتن بهترین محصول و خدمت از مجموعه گسترده‌ای از تامین‌کنندگان و فراهم‌آورندگان را ایجاد می‌کند. در این پلتفرم‌ها کاربر می‌تواند اطلاعات یک خدمت بخصوص را بین چندین ارائه‌دهنده مقایسه کند، از نظرات و نقدهایی که سایر کاربران نوشته‌اند بهره‌مند شود و نهایتا بهترین خدمت مالی مورد نظر خود را با هزینه و صرف زمان کمتر دریافت کند. این پلتفرم‌ها ممکن است براساس هر قرارداد امضا شده با شرکت‌های خدمت‌دهنده، درصدی سود دریافت کنند. در برخی موارد اساسا دسترسی به اطلاعات این پلتفرم‌ها پولی است و گاهی اوقات ارایه اطلاعات خاص به کاربران نیازمند صرف هزینه توسط کاربر است.

درباره «دیجی‌پی» بیشتر بدانید