شاهکار جدید تلسکوپ هابل؛ ۲۶۵ هزار کهکشان در یک قاب
جدیدترین تصویر تلسکوپ هابل شاهکاری دیگر از این تلسکوپ فضایی است. تصویری موزاییکی که حاصل ۱۶ سال رصدهای تلسکوپ هابل است و «میدان میراث هابل» (Hubble Legacy Field) نام دارد؛ نگاهی عمیق به ۱۳/۳ میلیارد سال پیش، زمانی که عالم تنها پانصد میلیون سال سن داشته است.
هابل که چندی پیش بیست و نهمین سالگرد پرتاب را پشت سر گذاشت کماکان و پس از نزدیک به سه دهه از آغاز فعالیتش از تاثیرگذارترین ابزارهای رصدی اخترشناسان است.
حدود ۲۶۵ هزار کهکشان در این تصویر ثبت شده است و به جز چند ستاره که در کهکشان خودمان قرار دارند هر نقطهای که در تصویر میبینید در واقع کهکشانی است با میلیونها یا میلیاردها ستاره.
برای ثبت این تصویر از عکسهایی که در طول موجهای متفاوت، از فرابنفش تا فروسرخ، ثبت شدهاند استفاده شده است. کمنورترین و دورترین کهکشانهایی که در این تصویر دیده میشوند ده میلیارد برابر کمنورتر از آن چیزی است که چشم انسان توانایی مشاهدهی آن را دارد.
به گفتهی سرپرست تیمی که ساخت این تصویر را بر عهده داشته است تا ارسال تلسکوپهای فضایی بعدی، مانند جیمز وب، هیچ تصویری بهتر از این عکس ثبت نخواهد شد.
میدان میراث هابل ترکیبی از چندین پروژهی رصدی تلسکوپ هابل است. در سال ۱۹۹۵ تصویر میدان ژرف هابل هزاران کهکشان را آشکار کرد که پیش از این دیده نشده بودند. در سال ۲۰۰۴ و در تصویر میدان فراژرف هابل ده هزار کهکشان در یک عکس ثبت شدند. در سال ۲۰۱۲ نیز تصویر میدان فوق ژرف هابل منتشر شد که حاصل ترکیب دادههایی بود که در طول ده سال و از همان میدان دید تصویر فراژرف ثبت شده بودند.
تصویر جدید اما رکوردهای پیشین را جا به جا کرده است. این تصویر از ترکیب ۷۵۰۰ عکس مجزا تشکیل شده است و اولین عکس از سری تصاویر میدان میراث هابل است. هابل در مجموع حدود ۲۵۰ روز به این منطقه از آسمان خیره شده است. یعنی بیشتر از هر ناحیهی دیگری از آسمان.
پیش از آغاز فعالیت تلسکوپ هابل در سال ۱۹۹۰ تنها امکان رصد کهکشانهایی با حداکثر فاصلهی هفت میلیارد سال نوری وجود داشت. رصدهایی که با تلسکوپهای زمینی انجام میشد برای بررسی چگونگی شکلگیری کهکشانها و تکامل آنها در دوران ابتدایی عالم دقت کافی را نداشتند. اما توانایی بالای تلسکوپ فضایی هابل دریچهای تازه را به روی دوردستهای عالم باز کرد. نماهای عمیق هابل به اخترشناسان کمک کرد تا روند تکامل کهکشانها را با دقت زیادی بررسی کنند.
تلسکوپ فضایی جیمز وب که قرار است در سال ۲۰۲۱ به فضا ارسال شود امکان ثبت نماهای عمیقتر را نیز برای دانشمندان ایجاد خواهد کرد.
عکس کاور: تصویر «میدان میراث هابل». نسخههای باکیفیتتر تصویر را میتوانید از این جا دانلود کنید.
Image credit: NASA, ESA, G. Illingworth and D. Magee (University of California, Santa Cruz), K. Whitaker (University of Conneticut), R. Bouwens (Leiden University), P. Oesch (University of Geneva), and the Hubble Legacy Field Team.