از فالکون ۹ تا تسلا ۳؛ مهمترین خبرهای دانش را از دست ندهید
هفتهی سوم بهار را درحالی سپری کردیم که اتفاقات جالبی در دنیای دانش رخ داد. از فرود موفق موشک فالکن ۹ روی شناور واقع در اقیانوس گرفته تا موفقیت دانشمندان در پیوند اعضای بدن حیوانات به یکدیگر و البته همهی صحبتهایی که پیرامون خودروی جدید تسلا به نام مدل ۳ شد. با هفت روز با دانش ۲۳ فروردین ۹۵ همراه باشید.
تسلا، اپل نیست؛ ایلان ماسک هم استیو جابز نیست!
روز سیزدهم فروردین خودروی برقی تسلا مدل ۳ رونمایی شد. مدل ۳ ارزانترین خودروی برقی این شرکت به حساب میآید و برای عموم مردم ارایه شده است. طرفداران تسلا ساعتها و روزها قبل از رونمایی خودرو، بیرون فروشگاههای این شرکت صف بستند.
مانند بسیاری دیگر از شرکتهای پیشرو در فناوریهای نوین، مقر اصلی تسلا هم در «سیلیکون ولی» است. از طرف دیگر محصولات این شرکت طراحی پیشرو دارند و در آنها تکنولوژی پیشرفته به کار رفته است. شخصیت ایلان ماسک، مدیر عامل تسلا و محبوبیت او هم ما را به یاد استیو جابز فقید میاندازد. همهی این موارد ما را وسوسه میکند که بین تسلا و اپل مقایسههایی انجام دهیم و آیندهای شبیه به اپل را برای این شرکت خودروسازی پیشبینی کنیم. هر وقت این شرکت مدل جدیدی از خودروهایش را معرفی میکند، مثل این میماند که یک آیفون جذاب جدید به صحنه آمده. اما بین این شرکت خودروسازی و اپل تفاوتهای مهمی وجود دارد. اینکه تسلا توانسته پیشفروشهای زیادی داشته باشد، موفقیت و بقای این شرکت را تضمین نمیکند.
وقتی در نوامبر سال ۱۹۹۶ موشک حامل فضاپیمای «مارس ۹۶» پس از پرتاب منفجر شد، یاس و نا امیدی بزرگی بر سازمان فضایی روسیه سایه انداخت. «لو زلونی» (Lev Zelenyi) مدیر انستیتوی پژوهش فضایی روسیه میگوید: «ما خوب کار نمیکردیم. نوعی احساس بدرد نخور بودن در ما وجود داشت.» اکنون روسیه امیدوار است بتواند با ماموریتهایی که در آیندهی نزدیک به ماه و سایر نقاط منظومهی شمسی میفرستد، شکوه گذشته را بازیابد. ماموریتهایی که نسبت به دههی ۷۰ میلادی در نوع خود بزرگترین هستند. البته کسری بودجه خطری است که شاید باعث شود ماموریتهای فضایی جدید روسیه برای همیشه روی زمین باقی بمانند.
چگونه میتوانیم درک درستی از تکامل خودروهای آمریکایی داشته باشیم؟
تکامل یک فرایند خارقالعاده است. دانشمندان با مطالعهی این فرایند به این نتیجه رسیدهاند که تکامل صرفا یک پدیدهی زیستی نیست. زندگی روی زمین فقط یکی از موردهایی است که دستخوش تکامل شده.
تکامل یک فرایند کلی است که در هر سیستمی که در آن بازتولید، تنوع و تکرار وجود داشته باشد، ایفای نقش میکند. فرایند تکامل به راحتی میتواند در کامپیوتر تکرار شود و به حیات مصنوعی و الگوریتمهای تکاملی منجر شود که میتواند مسائل و معادلههای بسیاری را حل کند.
ابرنواخترها احتمالا میلیونها سال پیش زمین را بمباران کردهاند
خیلی شبیه به فیلمهای علمی تخیلی به نظر میرسد. ستارهای نزدیک به زمین منفجر و به قدری پرنور میشود که در آسمان روز نورانیتر از خورشید، میدرخشد. تشعشعات این انفجار باعث از بین رفتن لایهی اوزون میشوند و موجودات زندهی زمین در معرض پرتوهای خطرناک خورشید قرار میگیرند. میزان ابتلا به سرطان به شدت افزایش مییابد، محصولات کشاورزی نابود میشوند و تمدن بشری از بین میرود. هرچند بعید به نظر میرسد، ولی اکنون دو گروه پژوهشی مستقل فهمیدهاند که در ۱۰ میلیون سال گذشته، سیارهی ما چند بار در معرض تشعشعات ابرنواخترهایی نزدیک قرار گرفته است. هرچند این ابرنواخترها آنقدر دور بودند که باعث انقراض حیات نشدند، ولی آنقدر قدرتمند بودند که ساکنان زمین میتوانستند به خوبی آنها را در نور روز ببینند. این انفجارها احتمالا در وقوع آخرین عصرهای یخبندان زمین هم نقش داشتهاند.
آیا پیوند اعضای بدن حیوان به انسان ممکن است؟
طی ده سال گذشته، در یکی از بخشهای موسسهی ملی بهداشت (NIH) در مریلند، به طور آزمایشی قلب خوکها را به بابونها (نوعی میمون) پیوند میزدهاند. محققان با انجام این آزمایشها امیدوار هستند که بتوانند اعضای بدن خوک را طوری پرورش دهند که بتوانند آنها را به انسان پیوند بزنند. در مقایسه با دیگر حیوانات، اعضای بدن خوک از نظر اندازه به اعضای بدن انسان شبیهتر است. روزانه در ایالات متحده حدود ۲۲ نفر به خاطر نبود اعضای پیوندی بدن انسان جانشان را از دست میدهند.
قربانی کردن انسان چگونه باعث پیچیدگی جوامع شد؟
در دورانهای کهن، قربانی کردن انسان بین بعضی قبایل، جوامع و فرهنگها رایج بود. یعنی اینکه فرد نگون بختی که شاید اسیر یا بردهای بود را وسط میدان شهر میآوردند و در یک مراسم آیینی، سرش را از تنش جدا میکردند. اکنون در پژوهشی جدید، دانشمندان میگویند این نوع قربانی کردنها باعث پیچیده شدن روابط اجتماعی در تمدنهای کهن جنوب شرق آسیا و جنوب اقیانوس آرام شده و به نوعی در جهت خدمت به حاکمان و تقویت نظام طبقاتی (کاست) بوده است. البته بعضی دیگر از دانشمندان با نتایج این پژوهش موافق نیستند.
تصویر نجومی روز ناسا (۱۶ فروردین ۹۵): رویای شفاف
این عکس واقعی است یا فقط یک کار گرافیکی؟ این تصویر که شبیه به یک صحنهی رویایی به نظر میرسد از ترکیب دو عکس واقعی بدست آمده است. عکس آبشار سلیالاندفوس در آیسلند با پس زمینهای از یک شفق قطبی پرنور. عکاس که ساکن آیسلند است یک بار راهی منطقهای تاریک از این سرزمین شده تا عکس شفق قطبی را ثبت کند. البته این قسمت آسان کار بود و مرحلهی مشکلتر، عکاسی از آبشار بود. در آن شب تاریک و سرد لنز دوربین خیلی سریع نزدیک آبشار بخار میگرفت. عکاس مجبور شد روی صخرههای سخت و لغزنده صد بار پیش دوربین برود، عکس بگیرد و برگردد تا بالاخره تصویر قابل قبول گرفته شود. سپس به صورت دیجیتالی و با نرم افزار، بهترین عکس از آبشار و شفق قطبی را با یکدیگر ترکیب کرد تا این صحنهی رویایی بوجود بیاید. به همین دلیل است که عکاس نام این عکس را «رویای شفاف» گذاشته است. رویای شفاف نوعی از خواب دیدن است که فرد بینندهی رویا میداند در حال خواب دیدن است و گاهی اوقات میتواند آن را کنترل کند.