مغز ما مثل کتابخانه کلمات را دستهبندی میکند
براساس پژوهشهای عصبشناسان، مغز انسان کلمات مختلف را بسته به معنی آنها در قسمتهای مختلفی پردازش میکند. دانشمندان میگویند توانستهاند از جایگاه کلمات با معانی مختلف در مغز انسان یک نقشه تهیه کنند.
مطالعهی آنها نشان داده که به عنوان مثال، منطقهای که به کلمات «خانواده»، «خانه» و «مادر» واکنش نشان میدهد، در بافت کوچکی در سمت راست مغز و پشت گوش و کمی بالاتر از آن قرار دارد. این قسمت و قسمتهای دیگر در نقشهی پیچیدهای که محققان تهیه کردهاند، مشخص شده است. این نقشه صدها قسمت مختلف از مغز را نشان میدهد که به کلمات با معانی مرتبط واکنش میدهند.
یک دانشمند عصبشناس از دانشگاه استنفورد به نام «راسل پولدراک» میگوید این نقشهی دقیق نشان میدهد که انسان، زبان را به شکل بسیار پیچیدهای میفهمد و در جریان آن، قسمتهای مختلفی از مغز ما در کار هستند. این در حالی است که قبلا دانشمندان تصور میکردند پردازش زبان فقط به یک ناحیه از مغز محدود میشود. در واقع پولدراک میگوید: «این دادهها نشان میدهند که ما باید درباره نحوهی ساماندهی معناها در مغز تجدیدنظر کنیم.»
«جیک گلنت»، یک عصبشناس از دانشگاه کالیفرنیا و نویسندهی این پژوهش میگوید دانشمندان میدانستند که مفاهیم مختلف، قسمتهای مختلفی از مغز را تحریک میکنند. اما اغلب مردم فکر میکنند که هر یک از قسمتهای بزرگ مغز به طور مجزا با مفاهیم متفاوتی سر و کار دارد. مثلا یک قسمت به مفاهیم بصری مربوط است یا قسمت دیگری به احساسات ما مربوط میشود. به طور کلی باور رایج میان مردم این است که نیمکرهی چپ از همهی قسمتها مهمتر است.
گروه گلنت برای تهیهی نقشهی زبان، هفت نفر را در دستگاههای MRI قرار دادند. سپس به مدت دو ساعت داستانهایی از شبکهی رادیویی The Moth برای آنها پخش کردند. محققان طی این روند فعالیت مغزی بین ۶۰ هزار تا ۸۰ هزار ناحیهی مغز را زیر نظر گرفتند تا واکنش هر یک از آنها را به کلمات ببینند. آنها مشاهده کردند که کلماتی با معنای مشابه، قسمتهای مشابهی از مغز را تحریک میکردند. مثلا یک قسمت به کلمات مربوط به انسان و قسمت دیگری به کلمات مربوط به اعداد واکنش نشان میداد.
اعضای تیم گلنت از یک نرمافزار کامپیوتری استفاده کردند تا هر یک از بخشهای یک تا دو ثانیهای داستانها را رمزگشایی کنند. سپس جایگاه ۹۸۵ مفهوم را در قسمتهای مختلف مغز مشخص کردند. آنها متوجه شدند که معانی مختلف صرفا نیمکرهی چپ را به کار نگرفتند. پس از تهیهی نقشه از معانی و قسمتهای مرتبط با آنها، محققان فهمیدند که اثر هر کلمه را در کدام قسمت مغز میتوانند ببینند. اغلب اوقات یک کلمه در قسمتهای مختلفی ظاهر شد. مثلا کلمهی «تاپ» (top) در قسمتهای مربوط به پوشاک و همچنین اعداد و اندازهها تاثیر گذاشت.
گلنت میگوید نقشهی مغز در این هفت شرکتکننده بسیار شبیه به هم بودند. علت این موضوع میتواند تجربیات مشابه در زندگی باشد. همهی این افراد در جوامع غربی بزرگ شده و تحصیل کردهاند. او میخواهد همین آزمایش را برای ۵۰ تا ۱۰۰ نفر تکرار کند تا ببیند که آیا میتواند تفاوتی بین جنسیتها مشاهده کند.
گلنت امیدوار است این نقشه برای محققان دیگر مفید باشد و آنها بتوانند از آن به عنوان یک منبع استفاده کنند. او میگوید شاید نتایج کار آنها روزی بتواند به افراد مبتلا به بیماری ALS یا سندروم قفلشدگی کمک کند.
منبع: Science News