ماهواره‌ی تس موفق به کشف یک سیاره‌ی فراخورشیدی هم‌اندازه با زمین شد
ماهواره‌ی نقشه‌بردار سیارات فراخورشیدی گذران یا TESS برای اولین بار در ماموریتش توانست یک سیاره‌ی فراخورشیدی هم‌اندازه با زمین را کشف کند. ماهواره‌ی تس حدود یک سال پیش در مدار زمین قرار گرفت. کشف اخیر از مهم‌ترین یافته‌های تس در این مدت است. هر چند که سیارات مشابهی در ماموریت‌های پیشین کشف شده بودند اما این کوچک‌ترین سیاره‌ای است که تا کنون تس موفق به آشکارسازی آن شده است. کشفی که آغازی برای ادامه‌ی این یافته‌ها خواهد بود.
ماهواره‌ی تس علاوه بر این سیاره سیاره‌ی فراخورشیدی دیگری را نیز در این منظومه آشکار کرده است. این دو سیاره‌ی فراخورشیدی به دور ستاره‌ای به نام HD 21749 می‌گردند که حدود ۵۳ سال نوری از زمین فاصله دارد.
ماهواره‌ی تس در سال ۲۰۱۸ و با موشک فالکون ۹ شرکت اسپیس ایکس به فضا پرتاب شد. هدف اصلی این ماموریت کشف سیارات فراخورشیدی به دور ستاره‌های پرنور و نزدیک به زمین است. تس با زیر نظر گرفتن ستاره‌ها تغییرات بسیار کوچک در شدت نور ستاره را آشکار می‌کند. تغییراتی که ممکن است بر اثر گذر یک سیاره از مقابل ستاره ایجاد شده باشند. این روش کشف سیارات فراخورشیدی به روش گذر معروف است.
طرحی ساده از ساز و کار روش گذر در کشف سیارات فراخورشیدی.
پیش از این تلسکوپ فضایی کپلر ناسا با استفاده از همین روش سیارات فراخورشیدی بسیار زیادی را کشف کرد. تا به امروز حدود چهار هزار سیاره‌ی فراخورشیدی کشف شده که حدود هفتاد درصد آن‌ها را تلسکوپ کپلر آشکار کرده است.
ماهواره‌ی تس که جانشین کپلر شده تلاش می‌کند تا سیارات زیست‌پذیر را در سامانه‌هایی که در نزدیکی منظومه‌ی شمسی قرار دارند شناسایی کند. سیاراتی که در آینده جزء سوژه‌های اصلی ابزارهای دیگر، همچون تلسکوپ فضایی جیمز وب، خواهند بود. جیمز وب قرار است در سال ۲۰۲۱ به فضا پرتاب شود. یکی از اهداف اصلی جیمز وب جست‌و‌جوی نشانه‌های حیات در جو سیارات فراخورشیدی خواهد بود.
با این حال سیاره‌ای که تس به تازگی کشف کرده شرایط مناسبی برای حیات ندارد. این سیاره هر ۷/۸ روز یک بار به دور ستاره‌ی مادر می‌گردد و فاصله‌ی کمی از آن دارد. بنابراین و با توجه به این که ستاره‌ی HD 21749 جرمی معادل ۸۰ درصد جرم خورشید دارد و ستاره‌ای کوچک و سرد نیست این سیاره احتمالا جهنمی سوزان است.
این سیاره که HD 21749c نام دارد اندازه‌ای در حدود اندازه‌ی سیاره‌ی زمین دارد اما دانشمندان هنوز موفق به اندازه‌گیری جرم آن نشده‌اند. اخترشناسان در تلاش هستند تا با جمع‌آوری داده‌های بیشتر جرم این سیاره را محاسبه کنند.
همسایه‌ی این سیاره که سیاره‌ای بزرگ‌تر و سنگین‌تر است HD 21749b نام دارد. جرم این سیاره‌ی فراخورشیدی ۲۳ برابر زمین و قطرش ۲/۷ برابر سیاره‌ی مادری ماست. به این ترتیب به نظر می‌رسد HD 21749b یک سیاره‌ی گازی است که البته چگالی بیشتری نسبت به همتایانش در منظومه‌ی شمسی، یعنی اورانوس و نپتون، دارد.
عکس کاور: طرحی گرافیکی از منظومه‌ی HD 21749.
Credit: Robin Dienel, courtesy of the Carnegie Institution for Science
