چرا فیسبوک و توییتر به تغییرات اساسی نیاز دارند؟
سالبهسال، شبکههای اجتماعی بزرگتر میشوند و ابعاد و کاربریهای جدیدی پیدا میکنند. میلیونها نفر از طریق بستر نرمافزاری مانند فیسبوک، توییتر و اینستاگرام با یکدیگر در ارتباط هستند. ازلحاظ آماری، بیشترِ این شبکهها مشکلی ندارند، اما از جهات دیگر، ۲۰۱۶ سال چندان خوبی برای شبکههای اجتماعی نبود. فیسبوک همچنان در حال تقلا علیه شیوع خبرهای جعلی است و توییتر هم در تلاش برای حل مشکل آزار و مزاحمت کاربران در این شبکه است. از بین سه شبکهی اجتماعی محبوب دنیا، فقط اینستاگرام با سرعتی خیرهکننده رشد کرد و بدون مشکل عمده، سال ۲۰۱۶ را به پایان رساند. اما فیسبوک و توییتر بیش از هر زمان دیگری باید نگاهی به عقب انداخته و بتوانند مشکلات بسیار جدیشان را حلوفصل کنند.
شکست فیسبوک
بهعنوان بزرگترین شبکهی اجتماعی، فیسبوک بیش از ۱.۸ میلیارد نفر کاربر دارد. این رقم واقعا خارقالعاده است و البته قدرت زیاد، مسئولیت زیادی به همراه میآورد، بهخصوص وقتیکه منبع خبری بسیاری از افراد در سرتاسر دنیا باشید. در سال گذشته یکی از بزرگترین مشکلات این شبکه اجتماعی، رشد شگفتانگیز خبرهای جعلی بود؛ مانند خبرهایی که اعلام میکردند حملات ۱۱ سپتامبر زیر سر دونالد ترامپ بوده است. درهرصورت، برای کسانی که کمی تا قسمتی با دنیای تکنولوژی و خبرها آشنا هستند، تشخیص خبرهای جعلی کار چندان سختی نیست؛ اما اکثریت کاربران فیسبوک قادر به انجام چنین کاری نبودند.
در اکثر موارد، انتشار این خبرها با اشتراکگذاری یک نفر، بدون آنکه منبع آن را بررسی کند، آغاز شده و مانند یک موج بهسرعت پخش میشود. این خبرهای جعلی تا جایی پیش رفتند که در ماه آخر مبارزات انتخاباتی آمریکا از خبرهای اصلی هم پیشی گرفتند. وقتیکه میلیونها نفر به چنین اخباری اطمینان داشته باشند، آنوقت است که باید ترسید. اولین واکنش شرکت فیسبوک در برابر خبرهای جعلی، تکذیب مسئولیت در قبال آن بود و اینکه فیسبوک بنگاه خبری نیست که صداقت خبرها را بررسی کنند. گرچه، در اوایل ماه جاری، آنها اعلام کردند در همکاری با یک شرکت تخصصی در زمینهی بررسی صداقت خبرها، به بررسی خبرهای پربازدید در این شبکهی اجتماعی خواهند پرداخت. قرار است وقتیکه منبع خبری مشکوک باشد، یک نوار قرمز در بالای خبر قرار گیرد؛ ولی بااینوجود آن خبر حذف نخواهد شد. البته با این حجم از خبر، بررسی همهی آنها غیرممکن است ولی باید منتظر ماند و عملکرد این روش جدید را ببینیم.
فیسبوک بیش از هر چیزی بستری برای اشتراکگذاری است. به همین دلیل چنین سیاستی درزمینهی سانسور و جلوگیری از به اشتراک گذاشتن، با مخالفت کاربران زیادی مواجه خواهد شد. باوجود اینکه چنین روشی روی کاغذ شروع خوبی است، اما معلوم نیست بتواند مشکل را بهطور کامل حل کند.
مشکلات توییتر
توییتر همانطور که محیط خوبی است، میتواند به همان اندازه محیط ترسناکی باشد. باید اعتراف کرد که این شبکهی اجتماعی منبع دست اولی از اخبار گوناگون است؛ اما متاسفانه میزان تنفر و تبعیض در این شبکهی اجتماعی روزبهروز بیشتر میشود. تا همین اواخر، اقدامات علیه آزار و اذیت کاربران بهصورت موردی بود. مثال بارز چنین کاری در لغو حساب کاربری نویسنده وبلاگ Breitbart مشاهده شد که توییتهای زیادی علیه بازیگر فیلم Ghostbusters نوشته بود. این کار جزو بهعنوان معدود مواردی بود که یک شبکهی اجتماعی اقدامی غلطی را تصحیح کرد. اما با پاک کردن یک حساب کاربری، مشکل بهطورکلی حل نخواهد شد.
در ماه نوامبر، توییتر اعلام کرد که ویژگیهای جدیدی درزمینهی حذف پیامهای توهینآمیز اضافه خواهد کرد. این اقدامات به دو صورت فیلتر کردن کلمات توهینآمیز بهصورت انتخابی توسط کاربر، عمل کرده یا بهصورت خودکار پیامهای توهینآمیز درزمینهی نژاد، مذهب، جنسیت را گزارش میدهد. این یک قدم دیگر در راستای اصلاح این شبکهی اجتماعی است، البته قدمی که شاید بهاندازه کافی موثر نباشد.
ناشناس بودن در توییتر کار بسیار سادهای بوده و به همین دلیل ارسالهای توییتهای توهینآمیز بدون آنکه شناسایی شوید کار بسیار راحتی است. با چنین بستری بسیاری از کاربران هر پیام نژادپرستانه که دوست دارند میتوانند بنویسند، بدون آنکه هویتشان مشخص بشود. اگر توییتر راهحلی برای این مشکل پیدا نکند، با مسالهی بسیار بزرگتری در زمینهی تهدید موجودیت خودِ شبکه سر و کار خواهد داشت.