صنعت eSports و قانون
eSports یا «ورزشهای الکترونیکی» در اولین نگاه، مفهوم ورزش از نوع الکترونیکیاش را در ذهن متبادر میکند؛ مثل تجارت از نوع الکترونیکی. ولی در واقع eSports به رقابتهای دسته جمعی در بازیهای رایانهای و ویدیویی گفته میشود که طرفداران سینه چاک زیادی دارد و همه از حرفهایهای دنیای بازیهای رایانهای و ویدیویی هستند. ژانرهای رایج eSports عبارتند از بازیهای «استراتژیک»، «مبارزهای»، «اکشن اول شخص» (First-Person Shooter) مثل DOOM دورهی ما و Call of Duty امروز و عناوین MOBA که به بازیهای چند نفرهی آنلاین همزمان گفته میشود.
هر ساله تورنمنتهای eSports بسیاری برگزار میشوند. معروفترین آنها هم League of Legends World Championship و Battle.net World Championship هستند. مجموعه مسابقات Intel Extreme Masters جایگاه قابل توجهی در این صنعت دارد که تمام مسابقاتاش به صورت آنلاین و زنده پخش میشود، تماشاگران زیادی دارد و جایزههای نقدی بزرگ و حتی حقوق ماهیانه برای برندهها در نظر گرفته میشود.
از نظر جغرافیایی، eSports ریشه در کشورهای پیشرفتهای مثل کره جنوبی، قارهی اروپا (آلمان و اسکاندیناوی)، آمریکای شمالی و چین دارد. در این بین جای ژاپن بهعنوان یکی از غولهای دنیای بازیهای ویدیویی خالی است. دلیلاش هم این است که دولت ژاپن این بازیهای دسته جمعی را نوعی قمار تلقی میکند و بهخاطر وجود قوانین سفت و سخت ضدقمار در ژاپن، این صنعت هیچ وقت نتوانسته پا بگیرد. بر عکس در کره جنوبی، این صنعت یک سرگرمی ملی شناخته شده و بهقول نیویورک تایمز eSports در کره به یک سبک زندگی (Life Style) تبدیل شده است.
در سال ۲۰۱۳، تماشاگران زندهی آنلاین این رقابتها به بیش از ۷۱ میلیون نفر رسید. ۸۵ درصد آنها مرد و ۱۵ درصد زن بودهاند و ۶۰ درصد از کل تماشاچیان هم در بازهی سنی بین ۱۸ تا ۳۴ سال بودند.
اولین رقابت بازیهای ویدیویی به سال ۱۹۷۲ بر می گردد که در دانشگاه استنفورد برای بازی Space War برگزار شد. مسابقات قهرمانی بعدی در سال ۱۹۸۰ به نام «مهاجمان فضایی» (Space Invaders Championship) توسط شرکت «آتاری» (Atari) برگزار شد که بیش از ده هزار نفر شرکتکننده از سراسر ایالات متحده داشت. بعد از این بود که صنعت eSports کمکم معروف شد و خبر تورنمنتها در روزنامههای معروف انعکاس پیدا کرد. در دههی نود هم تورنمنتها به دنیای آنلاین وارد شدند و مرزهای آن شکسته شد.
قانونگذاران و eSports
در دنیای دیجیتالی امروزی که دولتها نگران کلاهبرداریها، تروریسم، حریم خصوصی افراد و موارد مشابه هستند، ساز و کارها و قوانین ویژه در این عرصه جایگاه خاصی پیدا کرده است. از تعیین سن مجاز برای باز کردن حساب کاربری و ایمیل گرفته تا کنترل تراکنشهای الکترونیکی بزرگ برای جلوگیری از پولشویی.
تاکنون در فرانسه، مثل ژاپن که پیشتر به آن اشاره شده، eSports از انواع قمار محسوب میشده و بنا به نوع و ساختار، بازیها محدود و در برخی موارد قدغن می شدند. در روز چهاردهم اردیبشت (هفتهی گذشته)، پارلمان فرانسه تحت عنوان اصلاحات در قوانین دیجیتال، eSports را هم مد نظر قرار داد. قوانین جدید، تعریف و ماهیت جدیدی از این صنعت ارایه خواهند داد و بر این اساس قوانین وضع خواهند شد.
قوانین مربوط به eSports بخش کوچکی از یک پکیج به نام «قوانین دیجیتال» هستند. سخنگوی دولت فرانسه، Axelle Lemaire، که به همراه وزیر اقتصاد، صنعت و دیجیتال مسوول پیگیری تصویب این قوانین است، میگوید مجلس سنا به این پکیج پرداخته و پس از تصویب نهایی آن، صنعت eSports رسما در کشور فرانسه قانونی خواهد شد. در واقع این صنعت در فرانسه هم مثل بسیاری از کشورهای دیگر طرفداران زیادی دارد و به کسب و کار بزرگی تبدیل شده است. بنا بر آمار وزارت اقتصاد، صنعت و دیجیتال فرانسه در این کشور ۸۵۰ هزار نفر بازیکنندهی حرفهای و آماتور و بیش از ۴ میلیون نفر تماشاگر وجود دارد و این وزارتخانه امیدوار است این ارقام در آینده نزدیک افزایش پیدا کنند.
در این قوانین، نوجوانان برای بازی به اجازهی والدین نیاز دارند و برای بردهایشان سقف در نظر گرفته میشود. حرفهایها هم از این پس صاحب یک کد ملی مشاغل خواهند شد که بر این اساس، فعالیت آنها بهعنوان شغل رسمی شناخته میشود. بنابر این وارد سیستم مالیاتی میشوند و از مزایای اجتماعی مانند بیمه سلامت ملی، بیمه بیکاری و بازنشستگی هم برخوردار خواهند شد. دولت فرانسه امیدوار است این قوانین باعث شوند حرفهایها بتوانند به راحتی تشکیل تیم دهند، فعالیت کنند و حتی بتوانند استعدادها را از کشورهای خارجی وارد فرانسه کنند.
در سال ۲۰۱۳ نمونهی جالبی از جذب استعداد از خارج از مرزها یک بار اتفاق افتاده است. یکی از بازیکنان حرفهای کانادا در بازی League of Legends به نام Danny Le و نام مستعار Shiphtur در بازیها، قهرمان تورنمنت شد و موفق شد ویزای PA-1 آمریکا را که مخصوص قهرمانان ورزشی شناخته شدهی بینالمللی است، بگیرد.
سالهاست که قهرمانان و حرفهایهای این صنعت دنبال پیدا کردن هویت واقعی و حرفهای شان و همچنین تشکیل تشکلات صنفی خود هستند. بسیاری تلاش میکنند تا eSports را در ردههای ورزشی قرار دهند تا با این صنعت به عنوان یک رشتهی ورزشی برخورد شود و صاحب فدراسیون ورزشی شوند. تعریف آنها از این صنعت این است که حرفهایهای این رشته دارای برنامهریزیهای هوشمندانه، زمانبندی دقیق و مهارتهای خاص هستند که ورزشکاران هم از این خصوصیات بهرهمندند. در مقابل بسیاری بر این باورند که eSports به دلیل ماهیت دیجیتالی که دارد هیچوقت نمیتواند ورزش تلقی شود.
تا کنون هیچ کشوری مانند کره جنوبی و اکنون فرانسه، صنعت eSports را این قدر جدی نگرفته و برایش قانونگذاری نکرده است. بهنظر میرسد حرفهایهای eSports در مسیر تحقق آرزوهایشان هستند. در ده سال آینده این صنعت به کشورهای بیشتری نفوذ خواهد کرد و طرفداران بیشتری را به سمت خودش جلب خواهد کرد. از این رو قانونگذاران، سیاستمداران و دست اندرکاران زیرساخت اینترنت به فکر تقویت زیرساخت، تعریف بومی از این صنعت و قانونگذاری برای آن بر خواهند آمد.
منبع: venturebeat.com