سطح‌نشین اینسایت ۱۰۰ روزه شد

امیررضا کامکار

۲۴ اسفند ۱۳۹۷ | ۱۲:۳۷ زمان مورد نیاز برای مطالعه: ۲ دقیقه

سطح‌نشین اینسایت (InSight) که اوایل آذر بر سطح مریخ فرود آمد چندی پیش صدمین روز حضور در مریخ را با تماشای غروب خورشید جشن گرفت.

اینسایت ۱۵ اردیبهشت امسال به فضا پرتاب شد و پس از سفری حدودا شش ماهه پنجم آذر بر سطح مریخ فرود آمد. هدف اصلی این ماموریت بررسی نواحی درونی سیاره‌ی سرخ منظومه‌ی شمسی است. اینسایت ساختار درونی و چگونگی شکل‌گیری سیاره‌ی مریخ را بررسی خواهد کرد. اطلاعات این سطح‌نشین می‌تواند به درک بهتر دانشمندان از چگونگی تشکیل زمین نیز کمک کند.

این ماموریت ۸۵۰ میلیون دلاری طبق برنامه به مدت حدود دو سال زمینی یا به عبارت دیگر کمی بیش از یک سال کامل مریخی در سیاره‌ی مریخ فعالیت خواهد کرد.

تصویر سطح‌نشین اینسایت از غروب خورشید در مریخ.
Credit: NASA/JPL-Caltech

اینسایت در مریخ به دنبال چیست؟

بررسی ساختار درونی مریخ به حل سوالات مهمی در مورد دوران ابتدایی شکل‌گیری سیارات سنگی منظومه‌ی شمسی کمک خواهد کرد. یکی از اهداف اصلی اینسایت بررسی شکل‌گیری و تکامل مریخ است. این سطح‌نشین برای رسیدن به این هدف اندازه‌ی هسته، مواد تشکیل‌ دهنده‌ی آن و جامد یا مایع بودن آن را بررسی خواهد کرد. علاوه بر این اینسایت پوسته و گوشه‌ی مریخ را نیز زیر نظر خواهد گرفت و تلاش خواهد کرد گرمای درونی مریخ را اندازه‌گیری کند.

یکی دیگر از اهداف علمی اینسایت مطالعه‌ی سطح فعالیت‌های تکتونیک در مریخ است. اینسایت برای رسیدن به این هدف از لرزه‌نگار استفاده و تلاش می‌کند تا زلزله‌های مریخی (یا مریخ‌لرزه‌ها) را ثبت کند. علاوه بر این اینسایت تلاش خواهد کرد تا میزان برخورد شهاب سنگ‌ها با سطح مریخ را نیز اندازه‌گیری کند.

این فضاپیمای ۳۶۰ کیلوگرمی در ماموریتش از سه ابزار علمی استفاده می‌کند. سطح‌نشین اینسایت تلاش خواهد کرد تا با کمک دو عدد از ابزارهایش گرمای مریخ و لرزه‌های سیاره‌ی سرخ را اندازه‌گیری کند.

علاوه بر این اینسایت با کمک ابزار RISE به بررسی جابه‌جایی قطب شمال مریخ بر اثر حرکت این سیاره در مدارش به دور خورشید خواهد پرداخت. این ابزار موقعیت دقیق مریخ‌نشین (و طبیعتا مریخ) را به زمین مخابره می‌کند و دانشمندان می‌توانند با کمک این اطلاعات لغزش مریخ در مدارش را محاسبه کنند. با بررسی این موضوع می‌توان به اطلاعات ارزشمندی از اندازه‌ی هسته‌ی مریخ و جامد یا مایع بودن آن دست پیدا کرد.

کاوشگر جریان گرمایی دیگر ابزار سطح‌نشین اینسایت است که تلاش خواهد کرد تا جریان گرمایی در مریخ را اندازه‌گیری کند. برای رسیدن به این هدف کاوشگر گرمایی باید حدود پنج متر زیر سطح مریخ قرار بگیرد. سنسورهای زیادی در این ابزار قرار گرفته‌اند که اطلاعات گرمایی را اندازه‌گیری خواهند کرد. اگر اینسایت حفاری را طبق برنامه با موفقیت انجام دهد رکورد عمیق‌ترین حفاری در خاک مریخ را از آن خود خواهد کرد. هر چند که در ابتدای کار این ابزار به مانع برخورد کرد و باید دید آیا می‌تواند به هدف خود برسد یا نه. فعالیتی که البته به زمان زیادی نیاز خواهد داشت.