رقابت خورشیدی‌ها در صحراهای استرالیا

چند سالی است که رقابتی بین خودروهای خورشیدی مختلف در استرالیا برگزار می‌شود. در این رقابت، این خودروها باید مسیر دشوار ۳ هزار کیلومتری که از شمال این کشور آغاز و به جنوب آن ختم می‌شود را طی کنند. رانندگان در این رقابت با عوامل خطرساز زیادی نظیر خودروهای سنگین باری رفت و آمد کننده در مسیر، انواع جانوران نظیر گاو، گوسفند و کانگرو و نیز دمای طاقت فرسای بالاتر از ۴۵ درجه سانتی‌گراد روبرو هستند. این درحالیست که این خودروها باید انرژی مورد نیاز خود را فقط از طریق صفحات خورشیدی متصل بر روی سقف خود تامین کنند. از ایران نیز تیمی از دانشگاه تهران با خودروی «غزال ایرانی ۳» در این مسابقه شرکت کرده است.

چند نوجوان در کنار حرفه‌ها

این رقابت از ۲۶ مهرماه ۱۳۹۴ آغاز شده شروع شده و تا ۳ آبان  ادامه می‌یابد. ۴۵ تیم حرفه‌ای که بسیاری از آن‌ها از سوی برخی از برترین دانشگاه‌های دنیا مورد حمایت قرار دارند در این رقابت حاضر هستند. اما شگفتی رقابت امسال، حضور یک تیم از نوجوانان ۱۷ و ۱۸ ساله است. این نوجوانان از سوی «کالج اردینگلی» (Ardingly College) انگلستان به این مسابقه اتومبیل‌رانی خورشیدی اعزام شده‌اند.

‌‌‌  ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

مسیری منحصر به فرد

بیشتر مساحت استرالیا را صحرا تشکیل می‌دهد و به همین دلیل، بیشتر مردم این کشور فقط در ساحل شرقی این کشور ساکن هستند. وضعیت اقلیمی در صحراهای مرکزی استرالیا به گونه‌ای است که اثر چندانی از سکونت انسان در آن دیده نمی‌شود. همین مساله این رقابت اتومبیل‌رانی را به یک رویداد منحصر به فرد و البته فراموش نشدنی برای شرکت‌کنندگان بدل می‌کند، زیرا همه‌ی آن‌ها باید با خودروهای خورشیدی مسیر شمال به جنوب استرالیا که دربردارنده سرزمین‌های خشک و سوزان است را پشت سر بگذراند.

از آنجا که خودروها با انرژی خورشیدی کار می‌کنند، شرکت‌کنندگان باید هر روز از ساعت ۸ صبح تا ۵ عصر در مسیر حرکت کنند تا نهایت بهره را از انرژی خورشیدی ببرند. البته شرایط اقلیمی این مسیر یک دست نیست و این افراد باید با موقعیت‌های گوناگونی نظیر رطوبت زیاد شمال، گرمای طاقت فرسای صحرا و نیز هوای سرد جنوب (که به قطب جنوب نزدیک است) کنار بیایند. همچنین راننده هر خودرو باید دقت کنند که در مسیر با جانوران مختلف برخورد نکند و همه اعضای تیم شب‌ها باید مراقب مارهای سمی منطقه هم باشند.

رقابتی در سه کلاس

هدف اصلی از برگزاری این رقابت، انتخاب بهترین خودروهای خورشیدی است. در این رقابت جهانی، خودروها در سه کلاس مختلف طبقه‌بندی می‌شوند که هر کدام از ویژگی‌های ویژه ای برخوردارند.

۱. نخستین کلاس خودروهای این رقابت «چلنجر» (Challenger) نام دارند. برنده نهایی در این کلاس، خودرویی است که سریع‌تر از بقیه به خط پایان برسد و در نتیجه، کم وزن بودن خودروی خورشیدی، برگ برنده تیم شرکت کننده خواهد بود.

۲. دومین کلاس در این رقابت «کروزر» (Cruiser) نام دارد. این خودروها همگی دارای چهار چرخ و دو سرنشین هستند (گفتنی است برخی از خودروهای خورشیدی دارای دو چرخ عقب و فقط یک چرخ در جلو هستند). در این کلاس، رعایت مقررات از پیش تعیین شده ملاک برنده شدن خواهد بود. این مقررات در یک کتابچه ۴۳ صفحه‌ای در قالب ۳۶۶ بند به تیم‌ها داده می‌شود و تیمی که بیشتر از بقیه از این مقررات پیروی کرده باشد، برنده خواهد بود.

۳. اما کلاس سوم که «ادونچر» (adventure) نام دارد، بر خلاف دو کلاس پیشین، مقررات سخت‌گیرانه‌ی چندانی ندارد و بیشتر اوقات، خودروهای شرکت کننده در رقابت‌های پیشین البته با نفراتی جدید در این کلاس حضور می‌یابند.

تیم ایرانی غزال ۳

۱۰ سال است که دانشگاه تهران، خودروهای خورشیدی ساخت خود را روانه‌ی این مسابقات می‌کند. دو نسل قبلی خودروهای ایرانی، غزال ۱ و ۲ نام داشتند. حالا ایرانی‌ها می‌روند که با خودروی خورشیدی دو نفره‌ی غزال ۳ بخت خود را در این مسابقه بیازمایند. غزال ۳ برخلاف نسل‌های قبلی خودرویی چهار چرخ است و دو موتور دارد که خودرو را قادر می‌سازند با حداکثر سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت حرکت کند. تیم ایرانی در کلاس «کروزر» رقابت می‌کند.

تیم ایرانی شرکت کننده در مسابقه

خودروی خورشیدی نوجوانان

تیم ۵ نفره نوجوانان انگلیسی، این خودروی خورشیدی را با الگوبرداری از شاسی یک خودروی قدیمی انگلیسی به نام «لوتوس ۷» (Lotus 7) و بهینه سازی آن طراحی کردند. این خودروی خورشیدی دارای بدنه کاملاً کامپوزیتی بوده و با نرم افزاری سه بعدی طراحی شده است. بیشینه سرعت این خودرو ۸۲ کیلومتر در ساعت است و می‌تواند طی ۹/۳  ثانیه از صفر به ۶۰ کیلومتر در ساعت شتاب گیرد. با اینکه این سرعت شاید در مسابقات معمول اتومبیل‌رانی کم باشد، اما در رقابت بین خودروهای خورشیدی رقم قابل قبولی به حساب می‌آید.

این خودرو در مجموع ۲۶۴ سلول خورشیدی دارد. یکی از ویژگی‌های جالب توجه در این وسیله نقلیه، بازدهی انرژی آن است. با وجود اینکه بازدهی انرژی بیشتر سلول‌های خورشیدی بین ۱۱ تا ۱۵ درصد است، بازدهی سامانه انرژی خورشیدی خودروی این نوجوانان ۲۴ درصد است (یعنی ۲۴ درصد از انرژی خورشیدی دریافتی به انرژی الکتریکی تبدیل می‌شود). این صفحه خورشیدی گسترده بر روی سقف، جلو و عقب خودرو نصب شده است. این مساله سبب شده که این خودرو ظاهر جذابی نداشته باشد. با این وجود باید دقت داشته باشیم که هدف از این رقابت، شناسایی خودرویی که بیشترین بازدهی انرژی دارد است و نه انتخاب زیباترین خودروی خورشیدی!

این تیم قرار است در روز شنبه ۲۴ اکتبر به خط پایان یعنی شهر آدلاید برسد. اما تیم نوجوانان انگلیسی طرفداران زیادی دارد و این بچه‌ها برای اینکه طرفداران خود را در جریان آخرین تحولات رقابت قرار دهند، اخبار مختلف را به صورت آنلاین از طریق شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کنند. در همین چند روز، طرفداران این تیم از اخباری نظیر توقیف توسط پلیس، رفتن به مسیری اشتباه و نیز نجات از یک تصادف حتمی مطلع شدند. در هر صورت این رقابت همچنان ادامه دارد و بی تردید نوجوانان این تیم تا رسیدن به پایان مسابقه، مسیر دشواری را در پیش خواهند داشت.

منبع: bbc future