دهکده‌ای روی ماه
تصور کنید در دهکده‌ای کوچک زندگی می‌کنید که روز‌ها به نور خورشید روشن است و شب‌ها با نور بازتاب شده از هلال آبی‌رنگ زمین. زمین زیبا، شاید تنها منظره‌ی خیره‌کننده‌ای باشد که می‌توانید از این دهکده‌ی فضایی ببینید؛ دهکده‌ای بر روی ماه. هرچند که یک رویای قدیمی است، ولی مدیر جدید «آژانس فضایی اروپا» برنامه‌هایی در سر دارد. برنامه‌ای برای ساخت روستایی کوچک بر روی یگانه قمر زمین. «ریچارد هالینگهام» (Richard Hollingham) گزارش می‌دهد.
چند وقتی است که پروفسور «یوهان دیتریش ورنر» (Johann-Dietrich Worner) پا به دفتر کار جدید خود گذاشته و مدیر کل آژانس فضایی اروپا (ESA) شده است. بودجه‌ی سازمان فضایی اروپا چیزی در حدود ۴٫۴ میلیارد یورو در سال است و آقای ورنر که پیش از این رئیس سازمان فضایی آلمان بوده، باید با این بودجه کارهای زیادی بکند. از مدیریت برنامه‌های ماهواره‌های مخابراتی، هواشناسی و ناوبری گرفته تا برنامه‌ریزی برای فضانوردان ایستگاه فضایی بین‌المللی و پیش بردن پروژه‌های سفر به مریخ، عطارد و مشتری. تازه ماجرای فضاپیمای رزتا و سطح‌نشین فیله را هم باید مدیریت کند.
وقتی از برنامه‌های او برای آینده‌ی سازمان فضایی اروپا پرسیدم، انتظار پاسخ‌هایی معمولی درباره‌ی فواید اقتصادی و اجتماعی اکتشافات فضایی یا اهمیت علمی کاوش فضا را داشتم. ولی برخلاف انتظار، از صحبت‌های آقای ورنر درباره‌ی جاه‌طلبی‌ها و برنامه‌های بلند‌پروازانه‌اش شگفت‌زده شدم. او می‌گوید: «ما باید فراتر از چیزی مثل ایستگاه بین‌المللی فضایی به آینده بنگریم. باید برای پژوهش‌های ریزگرانشی در فضا، ایستگاه‌هایی کوچکتر از ایستگاه بین‌المللی فضایی در مدار نزدیک زمین بسازیم. در عوض برنامه‌ی بزرگتر ما، باید ساخت دهکده‌ای در آنسوی ناپیدای ماه باشد.»
یوهان دیتریش ورنر امسال مدیر آژانس فضایی اروپا شد
بله دهکده‌ای بر روی ماه، از جنس همان آرزوهایی که ناسا در دهه‌ی ۶۰ میلادی آن را در سر می‌پروراند. اما اکنون ناسا و سیاستمداران آمریکایی انگیزه‌ای برای این‌گونه کارهای بزرگ ندارند. آقای ورنر می‌گوید: «منظور ما از دهکده‌ای بر روی ماه، فقط چند خانه، یک کلیسا و سالن اجتماعات نیست. این دهکده‌ی فضایی به معنی مکانی برای همکاری بین‌المللی در برنامه‌های فضایی است. برای اینکه از کشورهای مختلف زمین، سفرهای با سرنشین و بی سرنشین زیادی به این‌جا انجام شود.»
آقای ورنر می‌گوید: «دلایل خوبی برای بازگشت ما به ماه وجود دارد. ما می‌توانیم آن‌جا برای کارهای تحقیقاتی و نیز به عنوان ایستگاهی برای سفرهای آینده‌ی منظومه‌ی شمسی پایگاه درست کنیم. آنسوی پنهان ماه که فراسوی دید ما از زمین قرار گرفته، جذابیت خیلی زیادی دارد. در آن‌جا می‌توانیم تلسکوپ‌هایی نصب کنیم که مستقیم به عمق کیهان می‌نگرند. آمریکایی‌ها قصد دارند که خیلی زود پا بر سیاره‌ی مریخ بگذارند. ولی من می‌گویم که ما باید تمام کارهایی که می‌خواهیم بر روی مریخ انجام بدهیم را نخست بر روی ماه بکنیم. ماه باید به نوعی ایستگاه آزمایشی ما برای سفرهای دوردست منظومه‌ی شمسی باشد.
ساخت دهکده‌ای بر روی ماه، از جنس همان آرزوهایی است که ناسا در دهه‌ی ۶۰ میلادی آن را در سر می‌پروراند. اما اکنون ناسا و سیاستمداران آمریکایی انگیزه‌ای برای این‌گونه کارهای بزرگ ندارند.
آقای ورنر می‌گوید که فناوری ساخت پایگاه‌های مریخی با استفاده از پرینتر‌های سه‌بعدی عظیم‌الجثه، نخست باید بر روی ماه آزمایش شود. او عقیده دارد که زندگی در یک دنیای بیگانه مشکلات زیادی دارد، با این حال اگر روی قمری که فقط ۴ روز تا خانه فاصله دارد زندگی کنیم، خیلی راحت‌تر می‌توانیم از پس مشکلاتمان برآییم. این را مقایسه کنید با زندگی بر روی مریخ که برای سفر به آن حداقل باید ۶ ماه در راه باشید. بدین معنی که در صورت بروز هرگونه مشکل، رسیدن کمک از زمین حداقل ۶ ماه طول می‌کشد. آقای ورنر فکر می‌کند که دهکده‌ی ساخته شده در ماه، باید کاملا به صورت بین‌المللی اداره شود و آن‌جا فضانوردان آمریکایی، اروپایی، روسی، چینی و فضانوردانی از دیگر کشورهای دنیا رفت و آمد کنند. مشارکتی فراتر از آن‌چه در ایستگاه فضایی بین‌المللی اتفاق می‌افتد.
زندگی بر روی قمری که سفر به آن فقط ۴ روز طول می‌کشد، خیلی آسان‌تر از سیاره‌ای است که برای رسیدن به آن باید ۶ ماه در راه باشید.
ورنر ادامه می‌دهد:«ما باید یک همکاری بین‌المللی همه‌جانبه به دور از هرگونه محدودیتی داشته باشیم. همه‌ی کشورها باید بتوانند در این برنامه شرکت کنند. ما به اندازه‌ی کافی شاهد درگیری‌های زمینی بین کشورهای مختلف هستیم. فضا می‌تواند به مثابه‌ی یک پل صلح بین این کشورها عمل کند و ماه به نظر مکان خوبی برای گردهمایی تمدن‌ها می‌آید. تحریم کشورها راه تعاملی خیلی خوبی به نظر نمی‌رسد و به نظرم بهتر است در فضا به دنبال راه‌حل‌هایی برای همکاری باشیم تا در نتیجه، تعامل و ارتباط صمیمانه‌ی مردم بر روی زمین هم بیشتر شود.» واقعا تاسف برانگیز است که هیچ‌وقت آمریکایی‌ها قبول نکردند با چینی‌ها در برنامه‌های فضایی همکاری کنند.
آقای ورنر به کسانی که به هزینه‌های هنگفت برنامه‌های فضایی انتقاد می‌کنند پاسخ محکمی می‌دهد. او می‌گوید:«تجربه نشان داده که بین اکتشافات فضایی و ابداعات کاربردی زمینی مرزی وجود ندارد. به اثر گلخانه‌ای نگاه کنید، اکنون همه میدانند که این پدیده چیست و ما با استفاده از ماهواره‌ّها بر روی آن تحقیق می‌کنیم. ولی ما این پدیده را نه بر روی زمین، بلکه بر روی سیاره‌ی زهره کشف کردیم.»
اکنون ساخت دهکده‌ای بر روی ماه فقط در حد یک ایده و مفهوم است. هنوز هیچ کشور یا آژانس فضایی جزئیات آن را بررسی نکرده است. با این حال علاقه‌ی بازگشت به ماه وجود دارد. آقای ورنر می‌گوید که او ایده‌ی دهکده‌ی ماه را مطرح کرده تا انگیزه‌ای را برای تهییج جامعه‌ی علمی به بحث درباره‌ی آینده‌ی برنامه‌های فضایی و کاربرد فناوری فضایی درست کند. او می‌گوید:«اگر کسی ایده‌ی بهتری دارد من خوشحال می‌شوم که آن را بشنوم. به نظر می‌رسد که در ذات ما چیزی فراتر از کاربردهای عملی وجود دارد. نوعی کنجکاوی برای کشف دنیا و پیشگام بودن در شناخت جهان. این چیزی است که باعث می‌شود ما به سوی آینده برویم.»
منبع: BBC Future
سلام
اولین عکس این پست یک از طرح های معمار معروف انگلیسی (نورمن فاستر) بود.
در حالی که برای اکثریت انسانهای روی زمین، زندگی در ابعاد چند سال حیات خود و فرزندانشان می گذرد و زندگی و حیات و بقا روی زمین را در ثبات و نظم و آرامش همیشگی و جاویدان میدانند و اصلا نگرانی در این مورد به خود راه نمی دهند، انسانهایی هستند که به خوبی از آشفتگی جهان پیرامون آگاهند و میدانند زمانی فرا خواهد رسید که منابع انرژی خورشید رو به پایان خواهد رسید و منظومه شمسی ما از بین خواهد رفت. در حالیکه اگر حقیقت طول عمر خورشید را به هر کدام از ما بگویند، اولین جمله این خواهد بود که “اوه، کی تا اون موقع زندست و کی مرده!”، انسانهایی هستند که می دانند سرانجام باید دانش بقا روی سیارات دیگر را پیدا کنیم و به تکنولوژی های مربوطه دست پیدا کنیم.
این همه تلاش که برای ارسال انسان به مریخ و سایر جاها صحبت از آن می شود صرفا یک بازی علمی تخیلی نیست و در ورای آن دستیابی به تکنولوژی و دانش مورد نیاز برای بقا و سکونت در نقاط دیگر فضا نیز از اهداف مورد نظر است و سفر و سکونت و بقا در این محلها، صرفا به مانند آزمایشگاه و قدم اولیه ای در این راه میماند.
پیشرفت های فضایی عموما تکنولوژی ها و اختراعاتی فراتر از نیاز و دانش بشری را سبب شده که موجب گشته در همین چند دهه اخیر به اندازه کل دانش تمدن حیات انسان روی زمین در زمینه های علمی و تکنولوژی جلو برویم و چه بسا اگر فقط به دانش زمینی اکتفا میشد، همین حالا بسیاری از وسایل معمول و روزمره زندگی را در اختیار نداشتیم.
بیشک وجود چنین بینش ها و انسانهایی است که روزی منجی نسل بشر زمینی خواهد بود.
تشکر از اطلاع رسانی ها، اخبار و مقالات بی نظیر شما و این مجله.