درباره کنسرت شیلر؛ تجربه‌های جدید هیجان‌انگیز موسیقایی در ایران

متولدین دهه‌های شصت و پنجاه با یک سری از گروه‌ها و آهنگسازان موسیقی الکترونیک خاطرات زیادی ساخته‌اند. اوایل دهه‌‌ی هفتاد تولید موسیقی در کشور بسیار محدود بود. از طرف دیگر تلویزیون بدون موسیقی معنا نداشت در نتیجه برای برنامه‌های هیجان‌انگیز ورزشی یا حتی مستندهایی مثل «دانستنی‌ها» از موسیقی الکترونیک استفاده می‌شد. ژان میشل ژار فرانسوی و گروه آلمانی شیلر که آن روزها تازه تاسیس شده بود، بیشتر از بقیه روی بورس بودند. اگر کنسرت شیلر را رفته باشید می‌بینید که با چه اقبالی میان تماشاگران روبه‌رو می‌شوند.

به همین دلیل سال گذشته وقتی گروه شیلر در تهران کنسرت گذاشت، بارها و بارها کنسرت را تمدید کردند و هر بار هم سالن بزرگ وزارت کشور کاملا پر شد. این اولین‌باری بود که بعد از انقلاب شاهد اجرای زنده‌ی موسیقی الکترونیک بودیم.

استقبال از گروه شیلر به حدی بود که امسال هم دوباره به تهران سفر کردند و حتی در این بازه‌ی زمانی همکاری‌هایی هم با هنرمندان ایرانی انجام دادند. کریستوفر فون دیلن سرپرست گروه شیلر که گویا به شدت تحت‌تاثیر علاقمندی ایرانی‌ها به موسیقی الکترونیک گروهشان قرار گرفته بود، سال گذشته اول همکاری‌اش را با حجت اشرف‌زاده، خواننده‌ی موسیقی ملی و سنتی ایران انجام داد. فون دیلن تصمیم به استفاده از سازهای ایرانی در آلبوم جدیدش گرفت و چند نوازنده‌ی ایرانی هم با او همکاری کردند.

کنسرت جدید شیلر در روزهای شانزدهم و هفدهم آبان ماه با حمایت موسسه‌ی ریتم نو در تالاز بزرگ وزارت کشور برگزار شد و استقبال دوباره از آن چنان زیاد بود که برای یک اجرای دیگر هم در این هفته تمدید شده است.

ویژگی اصلی کنسرت‌های گروه شیلر ترکیب نورپردازی و استفاده از سازهای الکترونیک و اصوات است که باعث می‌شود مخاطبان در سالن هیجان‌زده شده و به وجد بیایند. گروه موسیقی الکترونیک آلمانی شیلر سال ۱۹۹۸ به شهرت رسید. آن‌ها نام گروه را از شاعر به نام آلمانی فردریش شیلر گرفتند. اول گروه محدود به دو نفر بود: کریستوفر فون دیلن و میرکو فون شلیفن.

گروه شیلر تا امروز حدود ۷ میلیون نسخه از آلبوم‌هایش در سرتاسر جهان به فروش رسانده است. گروه شیلر هیچ‌وقت خودش خواننده نداشته اما با خواننده‌های بزرگی همکاری داشته است. البته همه‌ی اجراهایشان در تهران بدون وکال و خواننده بود.

با این وجود موسیقی اینسترومنتال الکترونیک گروه شیلر به قدری خودش فضاسازی می‌کند که جای خالی خواننده به راحتی پر می‌شود. از واکنش مخاطبان موقع اجرا می‌شود فهمید که بدون ترانه هم، موسیقی بی‌کلام شیلر خیلی راحت می‌تواند آن شگفتی را که باید در مخاطب ایجاد کند. موسیقی‌شان انرژی نفس‌گیری دارد. آن‌قدر که حضار در سالن یک ساعت و نیم بی‌وقفه فریاد می‌کشند و انرژی‌شان تمام نمی‌شود.

از میان قطعات‌شان چند تایی مثل «نیمه شب» حال و هوای خاص‌تری دارد ولی به طور کلی قطعات جدیدشان که در این کنسرت اجرا کردند ریتم و ملودی‌های مشابهی داشتند و کمتر می‌شد آن‌ها را از یکدیگر تفکیک کرد.

نورپردازی درخشان و صدابرداری خیلی خوب گروه شیلر از نقاط قوت کنسرت‌شان است که در مقابل ویدیوهایی قرار می‌گیرد که برای کنسرت‌هایشان می‌سازند و به نظر می‌رسد می‌توانند کارهای گرافیکی شگفت‌انگیزتر و نمایش باشکوه‌تری داشته باشند.

موسیقی الکترونیک هر چند در سال‌های اخیر رواج بیشتری پیدا کرده اما واقعیت این جاست که نسخه‌ی خوب آن را کمتر می‌شنویم. گروه شیلر با استفاده از سه ساز کیبورد و گیتار الکتریک (و در بعضی قطعات آکوستیک) و درامز موسیقی الکترونیک پرانرژی و تاثیرگذاری را ارائه می‌دهد. اعتراف می‌کنم که با وجود آن که از طرفداران موسیقی الکترونیک نیستم و سبک مورد علاقه‌ام یعنی موسیقی کلاسیک کاملا در مقابل آن قرار دارد، تجربه‌ی کنسرت گروه شیلر جذاب بود. این که صدها نفر در یک سالن همزمان با ریتم یک موسیقی بی‌کلام فریاد بکشند تجربه‌ای بود که در کنسرت‌هایی که در داخل کشور اجرا می‌شوند به ندرت یافت می‌شود.

کنسرت‌های گروه شیلر در را به روی تجربه‌های جدیدی برای موسیقی‌دوستان گشود. این فرصت را پیدا کردیم که از اجرای زنده‌ی موسیقی الکترونیک خوب و استاندارد در ایران لذت ببریم. این تجربه‌های دوست‌داشتنی امیدوارمان می‌کند که بتوانیم مردمانی با دید هنری عمیق‌تری شویم.

بیشتر بخوانید:
کنسرت گرینکو؛ تب تند ما، اجرای خوب، موسیقی متوسط و جوگیری