خطر انباشت زبالههای فضایی را در این ویدیو ببینید
قریب به شش دهه است که انسان موفق به پرتاب موشک و سفینه به فضا شده و در تمام این مدت، ماهوارهها و تمامی قطعات بلااستفاده را همان جا رها کرده است. شاید فضای اطراف ما بیکران به نظر برسد اما شش دهه زباله هم کم چیزی نیست و به مرور زمان حتی برای یک فضای ظاهرا نامتناهی هم مشکلساز میشود.
اگر چهارم اکتبر سال ۱۹۵۷ با اولین موشکی که به فضا پرتاب شد سفر میکردید، از آن بالا سیارهی زمین را به شکل توپی در وسط فضایی یکدست تیره و آرام میدیدید. اما امروز داستان تغییر کرده و سیارهی ما در پسزمینهی کاملا متفاوتی قرار گرفته است.
از روزی که ماهوارهی «اسپوتنیک» (Sputnik) روس (۵۸ سال پیش) با آن موشک به فضا پرتاب شد، تا الان هزاران سفینه، موشک و ماهواره به خارج از زمین فرستاده شده که خیلی از اینها هرگز به زمین برنگشتند. در واقع وقتی ماموریت تمام میشود، این دستگاهها به حال خودشان رها میشودند؛ بماند بیشمار قطعهها و خردهریزهایی که آنها هم در فضا گم شدهاند و یک زبالهدانی عظیم به وجود آوردهاند.
شاید به نظر ساده و کماهمیت جلوه کند اما باید توجه داشته باشیم که در شرایط فضا، این اجسام با سرعتی سرسامآور حرکت میکنند. اینجاست که مشکل اصلی آغاز میشود.
در واقع وقتی ماموریت تمام میشود، این دستگاهها به حال خودشان رها میشودند؛ بماند بیشمار قطعهها و خردهریزهایی که آنها هم در فضا گم شدهاند و یک زبالهدانی عظیم به وجود آوردهاند.
تیم پروژهی ناسا تحت عنوان Orbital Debris Program که به مطالعه روی وضعیت زبالههای فضایی و اجسام رها شده میپردازد، گفته که در حال حاضر ۲۱ هزار قطعه زباله در فضا رها کردهایم که به نسبت اندازهشان میتوانند با سرعت زیادی حرکت کنند. ۵۰۰ هزار تا از اینها یک تا ۱۰ سانتیمتر و بیش از ۱۰۰ میلیون از اینها بزرگتر از یک سانتیمتر قطر دارند. حالا توجه کنید که اینها در فضا با سرعتی بالغ بر ۲۸۱۶۳ کیلومتر بر ساعت حرکت میکنند.
با این وجود حتی یک ذرهی بسیار کوچک هم میتواند یک سفینه و سرنشینان آن را به دردسر بیندازد. طبق گزارش ناسا تا امروز دهها بار فضانوردان مجبور شدهاند حین ماموریتهایشان شیشههای فضاپیما که بر اثر برخورد اجسام شناور شکسته بودند را با زحمت تعمیر کنند.
گاهی این اجسام شناور به حدی برای فضانوردان خطرناک میشوند که اگر افراد خارج از کپسول یا سفینهی ایستگاه فضایی باشند، باید حتما دنبال مفر یا سرپناهی بگردند.
«استوارت گری» (Stuart Grey)، یکی از سخنرانهای دانشگاه لندن، یک ویدیو تهیه کرده که در آن فاجعهی زبالههایی که انسانها در فضا رها کردهاند را طی یک دقیقه به ما نشان میدهد. او در ساخت این ویدیو از اطلاعات موجود روی سایت Space-Track.org که زبالههای فضایی را ثبت میکند، استفاده کرده است.
تا کنون راهکارهای متعددی برای پاکسازی زبالههای فضایی ارایه شده؛ از ساخت یک ماهوارهی شبیه به پکمن (Pac-man) که زبالهها را ببلعد گرفته تا جمعآوری آنها با تور و لیزر و غیره، اما هیچگونه اقدامی در این زمینه صورت نگرفته است.
ویدیوی تهیه شده توسط آقای گری را در اینجا ببینید.
منبع: Cnet