همه آنچه باید درباره جشنواره کن ۲۰۱۹ بدانید
تنها جشنواره مهمی که در نیمه اول سال برگزار میشود جشنواره فیلم کن است. جشنواره کن ۲۰۱۹ میزبان کارگردانان مهمی خواهد بود. به خصوص که بالاخره فیلم جنجالی کوئنتین تارانتینو، «روزی روزگاری در هالیوود» هم به کن رسید. جشنواره فیلم کن که از سال ۲۰۰۲ به عنوان جشنواره بینالمللی فیلم کن شناخته میشود یکی از مهمترین فستیوالهای سینمایی است که هر ساله برگزار میشود. در این جشنواره فیلمهای جدید از همه ژانرها به علاوه آثار مستند به نمایش درمیآیند. در کنار جشنواره ونیز و جشنواره برلین از بزرگترین جشنوارههای سینمایی جهان است که مدیریت آن را تیری فرمو برعهده دارد. به علاوه ژیل ژاکوب هم از سوی اتحادیه کارگردانان به عنوان رییس افتخاری فستیوال معرفی شده است.
جشنواره کن ۲۰۱۹ از ۲۴ اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ به مدت ده روز برگزار خواهد شد. جشنوارهای که قدمت آن به سال ۱۹۳۲ برمیگردد. بخشهای مختلف جشنواره کن شامل بخش اصلی است که در آن بخش مسابقه را داریم که فیلمها برای به دست آوردن نخل طلای کن با یکدیگر رقابت میکنند.
بخش نوعی نگاه که در آن معمولا فیلمهایی از کشورهای دور و نزدیک به نمایش درمیآید که کارهای اریجینال و متفاوتی هستند.
بخش خارج از مسابقه که فیلمها نمایش دارند اما برای گرفتن جایزه با یکدیگر رقابت نمیکنند.
یک سری نمایشهای ویژه هم در جشنواره وجود دارد که بیشتر به خاطر سابقه کارگردانانشان در این بخش میتوانند حضور پیدا کنند.
در بخش سینه فونداسیون حدود ۱۵ فیلم کوتاه و نیمه بلند به نمایش درخواهد آمد.
علاوه بر نمایش فیلمهای کلاسیک که یکی از قسمتهای بخش اصلی است در بخشی موازی دو هفته با کارگردانان را داریم که از سال ۱۹۶۹ به راه افتاده و فیلمهایی که استعدادهای تازه را معرفی کنند یا کارگردانانی که تازه فیلم اول یا دومشان را ساخته باشند در این بخش فرعی حضور پیدا میکنند.
داوران جشنواره کن ۲۰۱۹
امسال رییس هیات داوران الخاندرو گونزالس ایناریتو فیلمساز اسکاری مکزیکی است. متولد ۱۹۶۳ در مکزیک فیلمسازی را از اواسط دهه نود با کارگردانی تلویزیونی شروع کرد. او فیلمساز هزاره سوم است. اولین فیلم بلندش «عشق سگی» را سال ۲۰۰۰ ساخت که ساختار غیرخطی آن به همراه موسیقی و کاراکترهای ملموساش توجه منتقدان را به این فیلمساز تازهوارد جلب کرد. موفقیتهایش را با «۲۱ گرم» و «بابل» ادامه داد و سال ۲۰۱۴ با «بردمن» رسما وارد معادلات هالیوود شد. او اولین کارگردان مکزیکی است که برنده جایزه بهترین کارگردانی از جشنواره کن شد و چهار اسکار برای بهترین کارگردانی و بهترین فیلم و بهترین فیلمنامه هم در کارنامهاش دارد. فیلمهای «بردمن» و «از گور برگشته» بیشترین افتخارات را برای او در اسکار به ارمغان آوردند.
ال فانینیگ بازیگر آمریکایی متولد ۱۹۹۸ یکی دیگر از اعضای هیات داوران است. خواهر داکوتا فانینیگ که او هم بازیگر مشهوری است. ال فانینگ از سال ۲۰۰۱ وارد سینما شد. در فیلم «بابل» با ایناریتو همکاری داشته است. در سالهای اخیر با بازی در فیلمهای مطرح و منتقدپسندی مثل «زنان قرن بیستم» مایک میلز یا «فریبخورده» سوفیا کوپولا کلاس بازیگریاش را ارتقا داده است.
میمونا اندیایی یکی دیگر از بازیگران حاضر در هیات داوران است که البته کارنامه پر و پیمانی ندارد و فقط در یک فیلم «باغها در پاییز» ایفای نقش کرده است.
یورگوس لانتیموس کارگردان یونانی نامزد جایزه اسکار هم از اعضای هیات داوران است. او با فیلم «دندان سگ» شهرت پیدا کرد. اما پیش از آن دو فیلم دیگر هم ساخته بود. «دندان سگ» در بخش نوعی نگاه جشنواره کن به نمایش درآمد و برنده جایزه هم شد. علاوه بر آن نامزد اسکار بهترین فیلم خارجیزبان هم شده بود. بعد کمکم به هالیوود رفت و «لابستر» (خرچنگ) را با بازی نیکول کیدمن و کالین فارل ساخت. فیلمی که برنده جایزه هیات داوران جشنواره کن و باز هم نامزد اسکار شد. فیلم بعدیاش «کشتن گوزن مقدس» جایزه بهترین فیلمنامه را از جشنواره کن گرفت و سال پیش با «سوگلی» بیشتر جوایز انگلیسی از جمله بفتا و اسکار بازیگری را درو کرد.
یکی دیگر از اعضای هیات داوران پاول پاولیکوفسکی کارگردان مشهور لهستانی است که چند سال پیش با فیلم «ایدا» توانست اسکار بهترین فیلم خارجیزبان را از آن خودش کند. او استاد قاببندیهای فوقالعاده است و با فیلم آخرش «جنگ سرد» هم جایزه بهترین کارگردانی را از جشنواره کن گرفت و هم نامزد دریافت سه جایزه اسکار شد.
کلی ریچارد کارگردان آمریکایی فیلم «وندی و لوسی» که سال ۲۰۰۸ در بخش نوعی نگاه حضور داشت و آلیس رورواچر که آخرین فیلمش «شاد مثل لازارو» جایزه بهترین فیلمنامه را در کن ۲۰۱۸ گرفت دیگر اعضای هیات داوران کن ۲۰۱۹ هستند. رابین کامپیلو که فیلم «۱۲۰ ضربه در دقیقه» او سال ۲۰۱۷ جایزه بزرگ هیات داوران را ربود هم یکی از داوران است. انکی بلال هنرمند گرافیک هم آخرین عضو هیات داوران است.
امسال در هیات داوران نسبت به سالهای گذشته بازیگران کمتری حضور دارند و شامل چهار مرد و چهار زن از هفت ملیت مختلف است.
معرفی فیلمهای بخش مسابقه جشنواره کن ۲۰۱۹
مردهها نمیمیرند / جیم جارموش
فیلم کارگردان و فیلمنامهنویس کهنهکار آمریکایی قرار است افتتاحیه جشنواره کن امسال باشد. اسمش شبیه یکی از آن جملههای معروف سریال «بازی تاج و تخت» است. جیم جارموش همیشه اهل تجربهگرایی بوده اما اینبار تجربهاش کمی متفاوت و عجیب و غریبتر از قبل است. این یک کمدی زامبی است. آدام درایور، بیل موری، تیلدا سویینتن، تام ویتس و استیو بوشمی در آن ایفای نقش میکنند. داستان فیلم در یک شهر کوچک و آرام و در صلح و آرامش اتفاق میافتد. وقتی ناگهان زامبیها از گورهایشان بلند میشوند و اهالی شهر را دچار وحشت میکنند. سه افسر پلیس و یک متصدی کفن و دفن اسکاتلندی عجیب و غریب که عاشق شمشیربازی است باید به یکدیگر بپیوندند و تلاش کنند تا زنده بمانند. اما مسیر نجات ممکن است به مرگ منتهی شود. بیل موری در یک کنفرانس مطبوعاتی درباره فیلم گفته بود: «جیم جارموش یک فیلمنامه زامبیطور نوشته که خیلی بامزه است و بازیگران فوقالعادهای در آن حضور دارند. اما من نقش زامبی را بازی نخواهم کرد.»
مدت زمان فیلم ۱۰۳ دقیقه است. خیلی از بازیگران فیلم از بیل موری تا آدام درایور و استیو بوشمی پیش از این با جارموش همکاری کردهاند. آخرین فیلم داستانی جارموش مربوط به سال ۲۰۱۳ میشود: «فقط عاشقان زنده میمانند». جارموش پیش از این با یازده فیلم در جشنواره کن حضور داشته است و چندینبار هم برنده جوایزی از این جشنواره شده که البته نخل طلای کن جزو آنها نبوده است.
درد و شکوه / پدرو آلمادووار
این درام اسپانیایی را پدرو آلمادووار نوشته و کارگردانی کرده و آنتونیو باندراس و بازیگر محبوب آلمادووار یعنی پنهلوپه کروز هم در آن بازی میکنند. فیلم داستان مردی به نام سالوادور مالوست. کارگردانی که در مسیر نزول است و فیلم قصه مواجهههای دوباره او با آدمهای قبلی زندگیاش را روایت میکند. برخی از این مواجههها فیزیکال هستند و بعضی دیگر چیزهایی هستند که او به یادشان میآورد: مثلا دوران کودکیاش در دهه ۶۰، وقتی که او به همراه خانوادهاش در جستوجوی موفقیت و کامیابی به شهر دیگری مهاجرت کرد، اولین هوسهای نوجوانی، اولین عشق بزرگسالیاش در مادرید در دهه ۸۰، دردی که از جدایی و به هم خوردن آن رابطه متحمل شده، نوشتن به عنوان یک درمان و تراپی برای فراموش کردن آن جریان، کشف سینما و مواجه شدن با امکانناپذیر بودن ادامه فیلمسازی و غیره.
فیلم داخل اسپانیا برای منتقدان به نمایش درآمده و نقدهای مثبتی هم دریافت کرده است. آن هنر کارگردانی آلمادووار را ستایش کردهاند و میگویند: «این یکی از متعادلترین و قویترین فیلمهای فیلمهای کارنامه هنرمندانه آلمادووار است.» فروش فیلم در اولین هفته اکران به ۱.۲ میلیون یورو رسید.
مدت زمان فیلم یک ساعت و ۵۲ دقیقه است.
خائن / مارکو بلوکیو
درامی بیوگرافیک درباره زندگی توماسو بوسکتا یکی از اعضای یک گروه مافیایی سیسیلی در ایتالیا. او اولین رییس مافیایی بود که تبدیل به خبرچین شد و از اسرار داخلی سازمان خبر داد. او در ایتالیا، برزیل و آمریکا پیش از آنکه به ایتالیا مسترد شود اعمال خلاف انجام داده بود. بعد از بازگشت به ایتالیا در بزرگترین دادگاه ضد مافیا شرکت کرد و در آنجا شهادت داد. مدت زمان فیلم بلوکیو دو ساعت و ربع است. مارکو بلوکیو، فیلمساز ایتالیایی با گرایشات چپگرایانه است که به خصوص برای فیلم «صبح بخیر، شب» شهرت دارد. او پیش از این شش بار با فیلمهایش برای گرفتن نخل طلای کن رقابت کرده و البته هیچوقت این جایزه را به دست نیاورده. یکی از فیلمهایش به نام «عروسی دیکتاتور» هم در بخش نوعی نگاه جشنواره کن حضور داشته است.
پارازیت / بونگ جون هو
همه اعضای خانواده کی تاییکی بیکار هستند. آنها علاقه ویژهای به پارکهای باشکوه مناطق ثروتمند برای تامین معاششان دارند. تا اینکه یک روز درگیر اتفاق غیرمنتظرهای میشوند.
بونگ جون هو با فیلمهای «برفشکن» (Snowpiercer) و «اوکجا» نامش مطرح شد. این کارگردان که اهل کره جنوبی است با سه فیلم پیش از این در جشنواره کن حضور داشته است که از میان آنها «اوکجا» در بخش اصلی و نامزد دریافت نخل طلای کن بود. «اوکجا» درام اکشنی بود که به دلیل اینکه پخشکنندهاش شبکه نتفلیکس بود روی پرده سینماها دیده نشد.
مدت زمان فیلم «پارازیت» دو ساعت و دوازده دقیقه است.
احمد جوان / ژان پیر و لوک داردن
خب نوبت میرسد به برادران داردن که جزو کارگردانهایی هستند که به آنها بچههای کن میگویند. در جشنواره فیلم کن کشف شدند و هر بار فیلمی بسازند عموما در یکی از بخشهای جشنواره کن به نمایش درمیآید. برنده نخل طلای کن برای فیلم «کودک»، برنده بهترین فیلمنامه از کن برای فیلم «سکوت لورنا» و بارها هم نامزد نخل طلای کن شدهاند. داستان یک نوجوان بلژیکی که برای کشتن معلمش نقشه میکشد. او تفسیری افراطی از کتابهای مقدس را خوانده است. جزو فیلمهای کوتاهی است که امسال در جشنواره کن به نمایش درمیآید و مدت زمانش یک ساعت و ۲۴ دقیقه است.
اوه-مرسی! / آرنو دسپلشن
فیلمساز و فیلمنامهنویس مشهور فرانسوی امسال با یک درام جنایی در جشنواره فیلم کن ۲۰۱۹ حضور دارد. بازیگر اصلی فیلمش لئا سیدوست. این فیلم که مدت زمان آن ۱۲۰ دقیقه است داستان یک افسر پلیس در شمال فرانسه را روایت میکند که در تلاش است پروندهای را حل کند که در آن یک زن به طرز وحشیانهای به قتل رسیده است. دو زن جوان که همسایههای مقتول هستند دستگیر میشوند. پیش از این پنج فیلم دسپلشن در جشنواره کن در بخش مسابقه حضور داشتهاند و یکی دیگر از فیلمهایش هم در بخش نوعی نگاه حضور داشته است. اما تا به حال جایزهای از کن به خانه نبرده است.
دریاچه مرغابی وحشی / یینان دیائو
این کارگردان چینی سال ۲۰۰۷ با فیلمی به نام «یه چه» در بخش نوعی نگاه جشنواره کن حضور پیدا کرد. فیلم امسالش یک درام جنایی است که داستان یک گنگستر در حال فرار را تعریف میکند. او همه چیز را برای خانوادهاش و زنی که هنگام فرار با او آشنا شده، قربانی کرده است. فیلم یینان دیائو نزدیک به دو ساعت است.
آتلانتیکس / متی دیوپ
درام این کارگردان و بازیگر جوان آسیایی در حومه شلوغ شهر داکار سنگال اتفاق میافتد. کارگران یک برج بزرگ مدرن در حال ساخت مدتهاست که بر سر کار هستند بدون آنکه پولی بگیرند. آنها تصمیم میگیرند که به دنبال یک آینده بهتر از راه اقیانوس کشور را ترک کنند. میان این مهاجران سلیمان هم هست. او عاشق آداست و آنها برای آینده با هم قول و قرار گذاشتهاند. این اولین حضور متی دیوپ در جشنواره کن است.
ماتیاس و ماکسیم / خاویر دولان
خاویر دولان کانادایی این فیلم درام را ساخته و کارگردانی کرده و خودش هم در آن بازی کرده است. جزییاتی از فیلم در دسترس نیست به جز اینکه قصه این فیلم درباره دوستی است.
اما خود خاویر دولان از آن کارگردانان فرانسوی زبان محبوب کن است. این کارگردان جوان از سال ۲۰۰۹ در بخشهای مختلف کن از مسابقه گرفته تا نوعی نگاه حضور دارد. سال ۲۰۱۴ برای فیلم «مامی» جایزه ویژه هیات داوران را از جشنواره کن دریافت کرد. آخرین فیلمش «اینجا ته دنیاست» که سال ۲۰۱۶ در جشنواره کن حضور داشت هم جایزه بزرگ هیات داوران را دریافت کرد. فیلم دولان دو ساعت است.
جو کوچولو / جسیکا هوسنر
جسیکا هوسنر کارگردان اتریشی است که این بار پنجم است در جشنواره کن حضور پیدا میکند. اولینبار سال ۱۹۹۹ با یک فیلم در بخش سینهفونداسیون حضور پیدا کرد و بقیه فیلمهایش هم در بخش نوعی نگاه به نمایش درآمدند. اولین بار است که هوسنر برای دریافت نخل طلای کن با دیگران رقابت میکند. این فیلم علمی-تخیلی داستان گیاهی است که به شیوه مهندسی ژنتیک دانههایش را پخش میکند و باعث تغییرات ناخواستهای روی زندگی مخلوقات روی زمین میشود. اما معلوم نیست که این تغییرات واقعی است یا فقط حاصل تخیلات است؟
مدت زمان این فیلم یک ساعت و چهل دقیقه است.
متاسفم جا ماندی / کن لوچ
درام کن لوچ در نیوکاسل انگلستان ساخته شده است. این کارگردان چپگرا همیشه فیلمهای مستقل ساخته و هیچگاه مثل خیلی از فیلمسازان معاصرش به سمت فیلمسازی به شیوه هالیوود نرفته است. بیشتر فیلمهایش حول زندگی کارگران میچرخد. از سال ۱۹۷۹ فیلمهایش در کن حضور دارند. البته از آن فیلمسازانی است که مثلا در جشنواره بفتا یا برلین هم اهمیت زیادی دارد اما پیشینهاش در کن از همه جشنوارههای دیگر بیشتر است. همان اولینباری که در کن حضور پیدا کرد جایزه فیپرشی را از آن خودش کرد. چندینبار برای فیلمهایش جایزه هیات داوران را از آن خودش کرد و برای فیلم «بادی که کشتزار جو را تکان میدهد» بالاخره نخل طلای کن را هم به خانه برد. فیلم جدیدش داستان یک راننده و همسرش را به تصویر میکشد که تلاش دارند با زندگی مدرن انگلیسی کنار بیایند.
فیلم کن لوچ یک ساعت و چهل دقیقه است.
بینوایان / لج لای
لج لای در حقیقت بازیگر است و بعد از ساخت یک فیلم کوتاه به نام «بینوایان» این اولین فیلم بلندش محسوب میشود. «بینوایان» هیچ ربطی به کتاب ویکتور هوگو ندارد و یک کمدی است. داستان استفان که به بریگاد ضد جرایم میپیوندد و آنجا با کریس و گوادا، همکاران جدیدش آشنا میشود. او در حین کار بین گروههای مختلف منطقه متوجه تنش زیادی میشود.
مدت زمان این فیلم یک ساعت و ۴۲ دقیقه است.
یک زندگی پنهان / ترنس مالیک
ترنس مالیک، کارگردان کمکار آمریکایی که البته در سالهای اخیر فعالتر شده است، یکبار دیگر با فیلمی طولانی به مدت سه ساعت در جشنواره کن حضور دارد. او که نامزد سه جایزه اسکار شده است پیشتر با دو فیلم «روزهای بهشت» و «درخت زندگی» در جشنواره کن در بخش مسابقه بوده که برای فیلم دوم نخل طلای کن را هم گرفت. در فیلم جدیدش ماتیاس شوئنآرتس بازی میکند که او را برای بازی در فیلمهای «زنگار و استخوان» و «دور از اجتماع خشمگین» میشناسیم. فیلم ماجرای فرانتس اتریشی است. آدمی که به دلایل اخلاقی از وارد شدن به ارتش و جنگیدن کنار نازیها در جنگ جهانی دوم خودداری میکند.
قوش شب / جولیانو دورنلس و کلبر مندونچا
این درام برزیلی اثری اسرارآمیز و علمی-تخیلی است که دو ساعت و ۱۲ دقیقه مدت زمانش است. «قوش شب» داستان فیلمسازی است که تصمیم دارد به سفری به دهکدهای در برزیل برود که مستند بسازد. همانطور که روزها میگذرند او شروع به کشف این نکته میکند که محلیها دقیقا همان چیزی نیستند که وانمود میکنند و اسرار خطرناکی را پنهان کردهاند.
سوتزنان / کورنلیو پورومبیو
این کارگردان رومانیایی از آن فیلمسازان محبوب کن است که قبل از این هم با چهار فیلمش از سال ۲۰۰۴ در جشنواره کن حضور داشته است. یکبار برنده جایزه فیپرشی و یکبار هم برنده دوربین طلا شده. فیلم جدیدش که برای نخل طلای کن تلاش میکند داستان پلیسی است که قصد دارد یک تاجر خلافکار را از زندان گومورا در جزایر قناری آزاد کند. اما اول باید لهجه محلی آن منطقه را یاد بگیرد. زبانی که شامل صداها و آواهای عجیب است.
مدت زمان فیلم «سوتزنان» یک ساعت و ۳۷ دقیقه است.
فرانکی / ایرا ساچز
این کارگردان آمریکایی برای اولینبار است که در جشنواره کن حضور پیدا میکند. فیلم «فرانکی» که یک ساعت و ۳۸ دقیقه است داستان سه نسل را روایت میکند که با تجربیات تغییردهنده زندگی دست به گریبان هستند. آنها یک روز تعطیل را در روستایی تاریخی در پرتغال میگذرانند که برای باغهای سرسبز و ویلاها و مکانهای افسانهای شهرت دارد.
پرتره یک بانو در آتش / سلین اسکیاما
داستان این درام تاریخی دو ساعته در یک جزیره متروک در فرانسه در اواخر قرن هجدهم رخ میدهد. قهرمان فیلم نقاش زنی است که مجبور است تصویر عروسی یک زن جوان را نقاشی کند.
اسکیاما دو بار پیش از این در جشنواره کن حضور پیدا کرده که یکبار در بخش نوعی نگاه بوده و یکبار دیگر هم در یکی دیگر از بخشهای فرعی حضور داشته. این اولین حضور او برای به دست آوردن نخل طلای کن است.
بهشت حتما همین است / الیا سلیمان
این کمدی فرانسوی-کانادایی ساخته فیلمساز مشهور فلسطینی است که با فیلم «دست پروردگار» مشهور شد. فیلمی که برایش جایزه فیپرشی و جایزه ویژه هیات داوران کن را هم به ارمغان آورد. او در فیلم جدیدش خودش هم جلوی دوربین است و به نوعی یک خودنگاره است. الیا سلیمان به شهرهای مختلف سفر میکند و چیزهای جدیدی از سرزمین مادریاش یعنی فلسطین کشف میکند.
مدت زمان این فیلم یک ساعت و ۳۷ دقیقه است.
سیبل / جاستین تریت
این کمدی-درام فرانسوی داستان سیبل رواندرمانگری است که سراغ علاقه اولیهاش میرود: نویسندگی. مارگو بیمار جدیدش که بازیگر است تبدیل به منبع الهامی برای سیبل میشود. سیبل آنقدر مجذوب این بیمار جدید میشود که تقریبا جلسههایش با او به یک وسواس روحی تبدیل میشود. سیبل گرفتار زندگی مغشوش و درهم بیمارش شده و خاطراتی برایش زنده میشود که او را با گذشتهاش مواجه میکند.
روزی روزگاری در هالیوود / کوئنتین تارانتینو
اولینبار جشنواره کن بود که سال ۱۹۹۴ کوئنتین تارانتینو را به دنیا معرفی کرد. وقتی نخل طلای کن را برای فیلم «پالپ فیکشن» به او دادند. بعد از آن اما فقط دو بار دیگر در کن حضور پیدا کرد با فیلمهای «حرامزادههای لعنتی» و «ضد مرگ». «روزی روزگاری در هالیوود» بازگشت تارانتینو به جشنواره کن است. آن هم با فیلمی که از همان اسمش عشق به سینما پیداست. داستان فیلم در دهه ۶۰ هالیوود اتفاق میافتد که در پسزمینهاش ماجرای قتل شارون تیت، همسر رومن پولانسکی را هم میبینیم. در همان سال یک ستاره رو به افول تلویزیون و بدلاش دست به سفری اودیسهوار میزنند تا تلاش کنند که دوباره شهرت و محبوبیتشان را پیدا کنند. اواخر دوران طلایی هالیوود هستیم.
این احتمالا مهمترین فیلم جشنواره کن امسال است. برای رسیدناش به کن خیلیها لحظهشماری کردند. دیدن هر فیلمی از تارانتینو کنجکاویبرانگیز است و این یکی با حضور ستارههایی مثل لئوناردو دیکاپریو و برد پیت که هر دو سابقه همکاریهای درخشان با تارانتینو دارند و حاشیههای مربوط به شارون تیت از همیشه کنجکاویبرانگیزتر هم شده است.
پینوشت: پوستر امسال جشنواره کن تصویری از آنیس واردا، مادربزرگ سینمای موج نوی فرانسه است که چندی پیش درگذشت.
بیشتر بخوانید: بهترین فیلمهای آنیس واردا که مادربزرگ موج نوی سینمای فرانسه بود