تلگرام فیلتر شد!

بعد از این که دیروز دادستانی تهران به ناگهان دستور قضایی فیلتر تلگرام را صادر کرد، سرانجام از صبح امروز این پیام‌رسان از دسترس خارج شد.

هیات دولت در هفته‌های گذشته روی فیلتر نشدن تلگرام تکیه کرده بود، اما در عین حال تاکید داشت که فضای مجازی باید از انحصار تلگرام خارج شود.

البته به نظر می‌رسد در برخی از ISP ها  هنوز این اپلیکیشن پیام رسان در دسترس است، اما سرعت فرستادن عکس و ویدئو به شدت پایین آمده و تقریبا انتقال اطلاعات به این شیوه غیرممکن شده است. از سوی دیگر در اپراتورهای همراه اول، ایرانسل و رایتل، تلگرام به کلی از دسترس خارج شده است. در همین راستا فروشگاه اپلیکیشن ایرانی بازار هم این پیام رسان را از فهرست برنامه‌های قابل دانلود خود خارج کرده است. احتمالا این اقدامات به دلیل بندی از دستور قضایی صورت گرفته که به موجب آن تخلف از اجرای دستور مستوجب تعقیب کیفری خواهد بود.

به رغم انتشار خبری از زبان مدیر تلگرام مبنی بر این که تلگرام تا ۷۲ ساعت آینده با استفاده از «بلاک چین» ارائه خواهد شد و غیرقابل فیلتر خواهد بود، عصر ایران گزارش داد بررسی توئیتر و تلگرام دوروف نشان می‌دهد او تا این لحظه چنین پستی را منتشر نکرده است.

پس از این فعل و انفعالات، آذری جهرمی، وزیر ارتباطات، در یک رشته توییت به فیلتر تلگرام واکنش نشان داد. هیات دولت در هفته‌های گذشته روی فیلتر نشدن تلگرام تکیه کرده بود، اما در عین حال تاکید داشت که فضای مجازی باید از انحصار تلگرام خارج شود و پیام‌رسان‌های داخلی باید وارد رقابت شوند.

جهرمی در چهار توییت مخالفتش را با این اقدام نشان داد اما اعلام کرد اگر قوانین رعایت نشوند چنین اقداماتی ناگزیر است:

‏۱) دسترسی شهروندان به منابع اطلاعات، توقف ناپذیر است؛ هر چند استفاده از یک نرم‌افزار متوقف شود. نرم افزارهای بدیل، شناسایی و جریان آزاد اطلاعات، مجددا فعال و در گردش خواهد بود. این خاصیت و لازمه‌ دسترسی آزاد به اطلاعات در عصر ارتباطات است.

‏۲) فناوری، به خودی خود، نه مجرم است نه مفسد و نه منحرف؛ این بشر است که با استفاده نادرست از آن، جرم یا فساد در فضای زندگی مجازی را ترویج می‌کند؛ چندان که در فضای واقعی نیز چنین می‌کند که امری است گریزناپذیر و علی حده.

‏۳) توسعه فناوری نیز پیوسته و توقف ناپذیر است، چرا که مکث در این مسیر پرجنب و جوشِ لایتناهی، آن هم در روزگار سرعت تکنولوژی، بس سخت و مستصعب است و خود تحریمی از دنیای نوین عقب‌ماندگی را به‌دنبال خواهد داشت.

‏۴) سیاستگذاری برای رسانه‌های نوین و به رسمیت شناختن آنها در جهت پاسداشت حقوق شهروندان، نیازمند اقدامی عاجل است که تعارض کشور با شبکه‌های اجتماعی را کاهش و باعث وحدت عمومی و مانع سلب اعتماد خواهد شد.

‏۵) در این میان نباید از عدم وجود استانداردی جهانی برای حفظ حاکمیت کشورها در نرم‌افزارهای فضای مجازی گذشت، این تعارضی است که برای اکثر کشورها وجود دارد. زمانی که  مقررات کشورها محترم شمرده نشود، عکس العمل حاکمیت‌ها امری غیرطبیعی و غیرمعقول نمی‌نماید.

از طرف دیگر رمضانعلی سبحانی‌فر عضو ناظر مجلس در شورای عالی فضای مجازی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری تسنیم گفت: «با توجه به اینکه سرورهای تلگرام در داخل کشور غیر فعال شده، شاهد استقبال روزافزون مخاطبان ایرانی از پیام‌رسان‌های داخلی هستیم. همزمان با غیر فعال شدن سرورهای تلگرام در داخل ایران، مخاطبان پیام‌رسان‌های داخلی به بیش از ۵ برابر افزایش یافته که با حمایت دولت و دستگاه‌های اجرایی، پیش‌بینی می‌شود این میزان طی هفته‌های آینده افزایش قابل توجهی داشته باشد.»

علاوه بر این شایعاتی به گوش می‌رسید که در نسخه تلگرام ایکس از بلاک چین استفاده شده و با نصب آن همچنان امکان دسترسی به تلگرام وجود دارد. اما با توجه به شواهد، تلگرام ایکس هم در حال حاضر بدون فیلترشکن در دسترس نیست. علی‌رغم دستور قضایی که عنوان کرده بود فیلتر تلگرام باید به گونه‌ای باشد که حتی با فیلترشکن و ابزارهای مشابه آن هم امکان دسترسی به این سرویس را میسر نباشد، در حال حاضر هنوز فیلترشکن‌ها راه ورود به تلگرام هستند.