نمایی حیرتانگیز از غول گازی منظومه شمسی
این نمای کمنظیر از سیاره مشتری، بزرگترین سیاره منظومه شمسی، را فضاپیمای جونو ناسا به تازگی ثبت کرده است. تصویری چشمنواز و تماشایی از نیمکره جنوبی سیاره مشتری که ۱۷ فوریه امسال و در جریان رسیدن فضاپیمای جونو به نزدیکترین فاصلهاش از این سیاره (در طول این دوره مداری) گرفته شده است.
این تصویر حاصل ترکیب چهار عکس تصویربردار JunoCam فضاپیمای جونو است. دادههای خام این دوربین در اختیار عموم قرار دارد و علاقهمندان میتوانند با دانلود این تصاویر خام و پردازش آنها تصاویر رنگی جذابی را تولید کنند. تصویر بالا حاصل کار Kevin M. Gill روی تصاویر خام فضاپیمای جونو است. فضاپیمای جونو تصاویر خام این عکس را در بازهای حدودا ۳۰ دقیقهای ثبت کرده است. فاصله جونو از ابرهای مشتری در زمان تصویربرداری بین پنجاه تا صد هزار کیلومتر بوده است.
فضاپیمای جونو در سال ۲۰۱۱ به فضا پرتاب شد و در سال ۲۰۱۶ در مدار سیاره مشتری قرار گرفت. این فضاپیمای از آن زمان در مداری بیضوی در حال چرخش به دور سیاره مشتری است و در زمان رسیدن به نزدیکترین فاصلهاش از این سیاره (در هر دوره مداری) دادهها و تصاویر دقیقی را از مشتری ثبت میکند.
مشتری بزرگترین سیاره منظومه شمسی است. جرم این سیاره نیز نسبت به دیگر اجرام منظومه شمسی (به جز خورشید) بسیار بیشتر است. جرم مشتری حدود دو برابر جرم تمام اجرام دیگر منظومه شمسی (شامل سیارات، قمرها، سیارکها و دنبالهدارها) است. سیارهای که اگر در زمان شکلگیری ۸۰ برابر سنگینتر بود میتوانست به یک ستاره رده کوتوله سرخ تبدیل شود.
هیدروژن و هلیوم بیشتر جرم سیاره مشتری را تشکیل میدهد. اما ابرهایی که بر فراز جو این سیاره وجود دارند بیشتر از آمونیاک و سولفید هیدروژن تشکیل شدهاند.
نوارهای جوی مشتری را میتوان حتی با تلسکوپی کوچک رصد کرد. در واقع سیاره مشتری یکی از سوژههای رصدی جذاب برای تلسکوپهای کوچک آماتوری است. علاوه بر این چهار قمر گالیلهای مشتری حتی با کوچکترین ابزارهای رصدی دیده میشوند. اقمار گالیهای بزرگترین قمرهای سیاره مشتری هستند که گالیله برای اولین بار توانست آنها را با کمک تلسکوپ کوچکش رصد کند.
البته تعداد اقمار مشتری بسیار بیشتر از اینهاست. تا کنون کشف ۷۹ قمر به دور این سیاره تایید شده است که از این میان فقط چهار قمر گالیلهای درخشش کافی برای رصد با تلسکوپهای آماتوری را دارند.
سیاره مشتری این شبها در آسمان صبحگاهی قابل مشاهده است و ساعاتی پیش از طلوع خورشید بالاتر از افق جنوب شرق دیده میشود.
عکس کاور: تصویر فضاپیمای جونو از سیاره مشتری.
:Image credit
Image data: NASA/JPL-Caltech/SwRI/MSSS
Image processing by Kevin M. Gill, © CC BY