تبعیض جنسیتی در هالیوود و هفت توصیه رز مک‌گوان به سینماگران
به نظر می‌رسد موضوع تبعیض جنسیتی در هالیوود همچنان پابرجاست. پارسال فیلم «واندروومن» را داشتیم که پتی جنکینز کارگردانی کرده بود و برای اولین‌بار یک ابرقهرمان زن را به تصویر می‌کشید. فیلم در اسکار جدی گرفته نشد.
اما فیلم‌های مستقل دیگر مثل «لیدی برد» ساخته گرتا گرویگ شانس حضور پررنگ در فصل جوایز را پیدا کردند. در شرایطی که تصور می‌شد صنعت سینما راه را برای زنان باز کرده است، امسال دوباره شاهد کمرنگ شدن سینماگران زن بودیم.
پاتریشیا آرکت برای اولین‌بار با مطرح کردن موضوع دستمزد برابر در اسکار خواستار برابری بازیگران زن و مرد شد.
ماجرای جفای هالیوود در حق سینماگران زن وقتی شکل عمومی پیدا کرد که چند سال پیش پاتریشیا آرکت موقع گرفتن اسکار بهترین بازیگر مکمل زن برای فیلم «پسربچگی» روی صحنه به دستمزد پایین‌تر بازیگران زن اعتراض کرد و به شدت از طرف مریل استریپ و سایر زنانی که در سالن نشسته بودند، تشویق شد. بعد از آن ماجرای مصایب زنان در هالیوود پررنگ‌تر شد. تحقیقات مشخص کردند که زنان از پروژه‌های بزرگ هالیوودی کنار گذاشته می‌شوند. گاردین می‌نویسد: زنان نیروهای مهم در فیلمسازی مستقل هستند اما آنها هنوز راهی به محصولات بزرگ هالیوود ندارند.
فیلم‌های سینمایی بلندی که سال گذشته در فستیوال‌ها به نمایش درآمده‌اند، نشان می‌دهند که زنان فقط ۲۶درصد نقش‌های کلیدی پشت دوربین، مثل کارگردانی، تهیه‌کنندگی، نویسندگی، تدوین و فیلمبرداری را برعهده دارند. در تحقیقی که مرکز مطالعات سینما و تلویزیون دانشگاه سان‌دیه‌گو، بخش زنان انجام داد گستره وسیعی از فیلم‌هایی که سال گذشته در جشنواره‌ها به نمایش درآمده بودند، بررسی شد. زنان فقط ۲۳درصد از آثاری که جزو دامنه این تحقیق بودند را کارگردانی کردند. ۲۸درصد از مستندها و ۱۸درصد از فیلم‌های داستانی ساخته زن‌ها بودند. در همین مدت زمان فقط پشت ۶درصد از محصولات تولیدی استودیوهای بزرگ کارگردانان زن ایستاده بودند.
لوزن مدیر اجرایی این مرکز تحقیقاتی می‌گوید: من واقعا متعجب شدم. این آمار به طرز شوکه‌کننده‌ای پایین است. صنعت سینما به طور مشخص با زنان مشکل دارد.
فیلم‌هایی که تولید بخش مستقل هستند و بودجه کمتری دارند و آثار حاشیه‌ای هالیوود که در مرتبه‌های پایین‌تری قرار دارند، درها را اگر نگوییم کاملا باز، برای فیلمسازان زن نیمه‌باز نگهداشته‌اند.
اما درهای هالیوود کماکان به روی زنان بسته است. بخصوص زنانی که بخواهند کارگردانی کنند. این وسط استثناهایی مثل کاترین بیگلو هم وجود دارند که فیلم‌هایی مثل «گنجه رنج» و «سی دقیقه نیمه‌شب» را ساخته است یا پتی جنکینز که فیلم پرفروش «واندروومن» را حالا در کارنامه‌اش دارد. لوزن معتقد است که استودیوهای فیلمسازی مانع می‌شوند که زنان کنترل سینما را به دست بگیرند.
او مثبت‌اندیشی ایمی پاسکال، معاون رییس کمپانی سونی را به چالش می‌کشد که اخیرا درباره نقش زن‌ها جلو و پشت دوربین در فیلم‌هایی مانند «جاذبه»، «بازی گرسنگان» و انیمیشن «یخ‌زده» حرف زده بود و گفته بود که این فیلم‌ها نشان می‌دهد خیلی چیزها در مورد زنان تغییر کرده است.
لوزن اما معتقد است: «شما به عدد و رقم‌ها نگاه می‌کنید و متعجب هستید که چطور این ادعا می‌تواند درست باشد. این وسط یک چیزهایی با هم نمی‌خواند.» در یک تحقیق دیگر مشخص شد که بین ۱۰۰ فیلم پرفروش در آمریکای شمالی، زن‌ها در ۱۵درصد فیلم‌ها نقش محوری و پیش‌برنده داشتند و در ۲۹درصدشان کاراکتر اصلی بودند.
از سال ۱۹۴۰ حضور زنان در نقش‌های فرعی تغییر خاصی نداشته است. در اسکار چند سال پیش، وقتی کیت بلانشت اسکار بهترین بازیگر زن نقش اول را برای فیلم «جازمین غمگین» برنده شد به این حضور کمرنگ زنان اشاره کرد: «آنهایی که در صنعت سینما فعالیت می‌کنند و هنوز به طرز احمقانه‌ای به این طرز تفکر چسبیده‌اند که فیلم‌های زنانه، فیلم‌هایی که کاراکتر محوری‌شان زن هستند، تجربه‌های هدررفته‌ای می‌شوند و فروش نمی‌کنند حالا بدانند که فکرشان اشتباه است. تماشاگران دوست دارند فیلم‌هایی که شخصیت اصلی‌شان زن‌ها هستند ببینند. این فیلم‌ها می‌فروشند. دوستان دنیا گرد است.»
جین فاندا بازیگری که دو بار برنده اسکار شده هم بارها نسبت به سیستم مردسالار استودیوها اعتراض کرد: «استودیوها به وسیله مردها اداره می‌شوند و آنها به کسانی کار می‌دهند که همجنس خودشان باشند. مسئله فقط بر سر تبعیض جنسیتی است نه اینکه ما تجربه نداشته باشیم. ما باید ثابت کنیم که فیلم‌هایمان به اندازه کارگردانان مرد بازار دارند و به این ترتیب استودیوهایی با تبعیض جنسیتی را شرمنده کنیم.»
مشکلات تبعیض جنسیتی در هالیوود بخصوص در زمینه پخش بیشتر خودش را نشان می‌دهد. طبق یک تحقیق دیگر فیلم‌های ساخت کارگردانان مرد با استودیوها و با کمپانی‌های مستقل کوچک تقریبا به صورت مساوی قرارداد می‌بندند در حالی که بیشتر فیلم‌های کارگردانان زن (چیزی حدود ۷۰.۲ درصد) به کمپانی‌های مستقل رسیدند که از منابع اقتصادی کمتری برای عرضه و پخش آنها برخوردارند. خلاصه‌اش این می‌شود که کارگردانان زن، از امکان کمتری برای توزیع فیلم‌های‌شان در دنیای مردسالارانه صنعت سینما برخوردارند.
رز مک گوان این روزها از سردمداران جنبش‌های زنان در هالیوود است.
در نشستی که در مجمع زنان جوان تهیه‌کننده برگزار شد، مجمعی که هفت سال از تاسیس آن می‌گذرد، رز مک‌گوان درباره مبارزه علیه تبعیض جنسیتی در سینما به تهیه‌کنندگان توصیه‌هایی کرد.
مک‌گوان گفت: «به عنوان یک بازیگر زن همیشه با من یا به عنوان مایملک و یا رقیب برخورد می‌شد و خوشحالم که در این جمع بالاخره رفاقت را هم تجربه کردم. چقدر فوق‌العاده است که زنان هوای همدیگر را داشته باشند. می‌خواهم درباره پیشرو و مترقی بودن با شما صحبت کنم. در همه دوران‌های تاریخی هنرمندان روسایی داشته‌اند که کارشان را از نظر مالی حمایت می‌کردند و آنها را در مسیر درست قرار می‌دادند. ما هنرمندان نیاز داریم که شما تهیه‌کنندگان حامیان و جنگجویان ما باشید. ما احتیاج نداریم که لوس‌مان کنید. درست برعکس ما به مبارز نیاز داریم. در واشنگتن ما را به این متهم می‌کنند که دستور جلسه خاصی داریم. البته که همین‌طور است. ما مسئولیت داریم که جهان‌مان را به سمت بهتر شدن، سوق بدهیم. همه ما با قدرت رسانه‌ها آشنا هستیم. بیایید از آن به نفع خودمان استفاده کنیم. می‌خواهم درباره حرکات جزیی صحبت کنم که نقش زنان در فیلم‌ها و نقش فیلم‌ها در جامعه را تغییر می‌دهند و بهبود می‌بخشند.»
هفت توصیه مک‌گوان به شرح زیر است:
۱) اینکه یک نویسنده یا کارگردان در کار قبلی‌شان موفق بودند به این معنی نیست که دوباره باید همان را تکرار کنند.
۲) اگر شما کارگردان مشخصی از میان مردان می‌شناسید که رفتارش با تبعیض جنسیتی همراه است، در مقابل استخدام او مقاومت کنید و جایگزین‌های دیگری را پیشنهاد بدهید. جسور باشید. اگر از زنان بیزار هستند، آنها را به کار نگیرید. این‌ها اشخصاصی نیستند که ما بخواهیم به آنها جایزه بدهیم. از جا بلند شوید و این چرخه معیوب همیشگی را به هم بزنید. ما مسئول هستیم. از حمایت از شیطان پرهیز کنید. وقتی وارد این صنعت شدیم نخواستیم که به مافیا ملحق شویم. به هیچ‌کس این قسم سکوت را بدهکار نیستیم.
۳)نقش‌های مرسوم مردان را به نقش‌هایی برای زنان تغییر دهید. این کار باعث می‌شود که بلافاصله اثر شما عمیق‌تر شود و سطوح بیشتری داشته باشد. هر نقشی را از اصلی گرفته تا یک کاراکتر کاملا فرعی فقط با یک دیالوگ، تبدیل به نقشی برای زنان کنید. این امر ضروری است که به دیدن زن‌ها در فیلم‌ها و در نقش‌هایی به جز همسر و مادر عادت کنیم.
نقش‌های فعلی که به زن‌ها می‌رسد واقعا خسته‌کننده هستند. بیایید در فیلم‌ها همان چیزی را منعکس کنیم که واقعا در جامعه است: ۵۰درصد جمعیت جامعه زنان هستند. آنها در همه جور شغلی دیده می‌شوند و زندگی‌های پیچیده‌ای دارند. خب همین را روی پرده هم نمایش دهید. اگر لوله‌کشی که در فیلمتان فقط دو خط دیالوگ دارد، زن باشد همه درباره‌اش کنجکاو می‌شوند. قصه‌اش چیست؟چطور به اینجا رسیده؟
مردم عاشق این هستند که با آدم‌های روی پرده ارتباط بگیرند. پس چرا به زنان این اجازه را ندهیم که با زندگی خودشان روی پرده ارتباط برقرار کنند؟نماینده جامعه زنان کجاست؟وقتش است کاری انجام دهیم که این الگوها را تغییر دهیم.
۴) فیلمنامه‌نویسان و کارگردانان زن را در الویت قرار دهید. هر بار سر فیلم‌هایتان این کار را بکنید و اگر از شما سوال کردند چرا؟ جواب بدهید که چرا نه؟ و بعد لبخند بزنید و دور شوید. به آنها چیزی بدهید که درباره‌اش فکر کنند. وقتش است که زنان هم به اندازه مردان در سینما حضور داشته باشند.
این یک راه ساده برای شروع است. یادتان باشد: فقط به این خاطر که تا به حال کارها از یک مسیر مشخص جلو رفته قرار نیست که تا ابد وضع به همین منوال باشد. حقیقت ناراحت‌کننده اینجاست که هالیوود به تاریخ انقضایش نزدیک شده است. بیایید شهرمان را به جهان مدرن بیاوریم. کم شدن فروش بلیط‌های سینما بازتابی از این مشکل است که تا چه حد فیلم‌های هالیوودی از زمان‌شان عقب هستند. بیایید بهتر شویم و بهتر عمل کنیم.
۵) جایزه دادن به مردانی که نصف شما هم کار نمی‌کنند را تمام کنید. به جای مردان، زنان را استخدام کنید. و وقتی استخدام‌شان کردید جسور و شجاع باشید. با جرات جلو بروید. با کسی کار کنید که برایتان جالب است نه صرفا کسی که امنیت به دنبالش است.
۶) اگر کسی سرتان داد زد یا تحقیرتان کرد، جلویش را بگیرید. از نو تربیت‌شان کنید. اگر کسی اسم‌تان را اشتباه بگوید شما تصحیحش می‌کنید پس چرا وقتی بدرفتاری می‌کنند این کار را انجام ندهیم؟اگر رفتار بدی دیدید آن را تصحیح کنید. اگر اسکات رودین(تهیه‌کننده مشهور سینما) تلفن به سمت‌تان پرتاب کرد، شما هم در مقابل یکی پرت کنید و تازه محکم‌تر هم انجامش بدهید. هیچ‌کس نباید از شما سوءاستفاده کند. اگر کسی از زنان بیزار است، یا از استعداد و اعضای گروه سوءاستفاده می‌کند، اجازه ندهید استخدام شود.
۷) و درنهایت اینکه لطفا فیلم‌ها و تلویزیون را فقط به عنوان یک محصول نبینید. این فقط یک محصول تولید شده نیست. من و شما تاریخ را مستند می‌کنیم. کپسول زمان خلق می‌کنیم. چیزهایی را که می‌خواهید در کپسول بگذارید، هوشمندانه انتخاب کنید.
عالی بود توصیه‌های مک‌گوان