بوی بدن افراد خودی، ما را کمتر آزار می‌دهد
گروهی از محققان در مطالعه‌ی جدیدی نشان داده‌اند بوی بدن کسانی که به نوعی با آنها نزدیک هستیم و احساس خویشاوندی داریم، به اندازه‌ی بوی بدن افراد غریبه ما را آزار نمی‌دهد. میزان تنفر انسان‌ها به بوی بدن دیگران بستگی به این دارد که آیا آن فرد را از گروه خودی می‌دانند یا خیر.
این موضوع را شاید اکثر شما در سفر تجربه کرده باشید. بوی بدن ساکنان محلی در مکانی که به آنجا سفر کرده‌اید، شما را اذیت می‌کند. همین موضوع را می‌توانیم در رابطه‌ی مادر و نوزاد هم ببینیم. مادران معمولا حس می‌کنند که بوی بچه‌ی دیگران چندان جالب نیست.
محققان با انجام دو آزمایش به این یافته‌ها رسیدند. در اولین آزمایش، از ۴۵ دانشجوی زن در دانشگاه «ساسکس» خواستند که یک تی‌شرت عرقی با لوگوی دانشگاه دیگر را نگه داشته و آن را بو کنند. سپس آنها باید گزارش می‌دادند که از نظر میزان انزجار، بین ۱ تا ۷ چه امتیازی به تی‌شرت می‌دادند. محققان به این دانشجویان گفته بودند که با این آزمایش می‌خواهند توانایی آنها را در تشخیص فرومون بسنجند.
این محققان پی بردند که دانشجویان وقتی تی‌شرت را متعلق به یک هم‌دانشگاهی می‌دانستند، بسیار کمتر منزجر می‌شدند. اما وقتی که تی‌شرت از دانشگاه رقیب بود، دانشجویان از بوی آن بیشتر بدشان می‌آمد. همچنین آنها وقتی به گروه خاصی فکر نمی‌کردند، به همان اندازه از تی‌شرت منزجر می‌شدند. این باعث شد محققان به این نتیجه برسند که احساسات محبت‌آمیز نسبت به افراد هم‌گروهی و خودی، حس تنفر و انزجار را کاهش می‌دهد. به عبارت دیگر، اینکه فردی، غریبه یا غیر خودی باشد، حس انزجار نسبت به بوی بدن آنها را افزایش نمی‌دهد. بلکه رابطه‌های خویشاوندی و خودی بودن باعث کاهش زنندگی بو می‌شود.
در آزمایش دوم به ۹۰ دانشجوی مرد و زن از دانشگاه «سنت‌اندروز» (Saint Andrew’s) تی‌شرت‌هایی عرقی با لوگوی سنت‌اندروز، لوگوی یک دانشگاه رقیب و بدون لوگو دادند. سپس محققان مشاهده کردند که این دانشجویان پس از به دست گرفتن تی‌شرت عرقی، برای شستن دستشان با چه سرعتی حرکت می‌کردند و اینکه چقدر صابون مایع استفاده می‌کردند. محققان همین کار را برای تی‌شرت گروه‌های دیگر هم تکرار کردند. نتیجه این شد که وقتی تی‌شرت متعلق به یک هم‌گروهی بود، دانشجویان با سرعت کمتری حرکت کرده و صابون مایع کمتری استفاده کردند.
دانشمندان معتقدند که حس انزجار به غریزه‌ی تکاملی ما برای دوری از عوامل بیماری‌زا و محافظت در مقابل عفونت ربط دارد. گفته می‌شود حس انزجار روابط بین گروه‌ها را تنظیم می‌کند. به عبارت دیگر، انزجار باعث می‌شود انسان‌ها از مردم گروه‌های دیگر دوری کنند، چرا که ممکن است آنها جرم‌ها و میکروب‌های ناشناخته و خطرناک داشته باشند.
این تحقیق، نکته‌ی جدیدی را هم در مورد این موضوع آشکار می‌کند. «جان دروری» (John Drury)، یکی از روان‌شناسان دانشگاه ساسکس و نویسنده‌ی این مقاله می‌گوید: «[کاهش زنندگی بوی بدن افراد خودی] باعث می‌شود میزان حس تنفر در سطح اجتماعی پایین بیاید و انسان‌ها بتوانند در قالب یک گروه با یکدیگر همکاری کنند. چرا که در جامعه، بسیاری از دستاوردها به طور گروهی حاصل می‌شود.»
این یافته‌ها به دانشمندان علوم اجتماعی نشان می‌دهد که گروه‌های مختلف چگونه با یکدیگر همکاری می‌کنند. به این ترتیب، آنها می‌توانند تحقیقات گسترده‌تری درباره‌ی نژادپرستی انجام دهند. «الکس هسلم» یک روان‌شناس در دانشگاه کویینزلند که در این مطالعه نقشی نداشته می‌گوید: «این مطالعه نشان می‌دهد که می‌توان با تغییر رابطه‌ی میان منزجرشونده و منزجرکننده بر احساسات تنفر و زنندگی غلبه کرد. من فکر می‌کنم این تحقیق نکته‌ی بسیار قابل توجهی را به شکلی بسیار قانع‌کننده مطرح کرده است.»
منبع: Scientific American
