از ایستگاه فضایی تا سیاره سرخ؛ تمرین سفر به مریخ در مدار زمین
سفر به مریخ شرایط بسیار خاص و پیچیدهای دارد که بشر تا کنون تجربهای حتی نزدیک به آن را نداشته است. بنابراین آماده شدن برای چنین سفری نیازمند شبیهسازی شرایط و انجام آزمایشهای متعدد است. ناسا اکنون به دنبال آن است تا از ظرفیتهای ایستگاه فضایی بینالمللی برای شبیهسازی شرایط سفر به مریخ استفاده کند.
صد البته که شبیهسازی کامل شرایط سفر به سیاره سرخ امکانپذیر نیست. اما ناسا در تلاش است تا جنبههای مختلف این سفر دور و دراز را تا حد امکان شبیهسازی کند. این بار اما نه در زمین که در ایستگاه فضایی بینالمللی.
تا کنون آزمایشهای مختلفی در زمین به منظور شبیهسازی شرایط سفر انسان به مریخ انجام شده است. اما در چنین آزمایشهایی نمیتوان برخی از جنبههای سفرهای فضایی را تجربه کرد و سنجید. اکنون ناسا به فکر انجام آزمایشهای مشابه در ایستگاه فضایی بینالمللی است.
ناسا از دانشمندان، مهندسان و فضانوردان خواسته تا طرحهای خود را در این زمینه ارائه دهند. این که چگونه میتوان از ایستگاه فضایی بینالمللی برای کسب آمادگی برای سفر به مریخ بهره برد.
هر چند که در ایستگاه فضایی نیز نمیتوان به طور کامل آنچه که در ماموریت سرنشیندار به مریخ پیش روی فضانوردان است را شبیهسازی کرد. به طور مثال ایستگاه فضایی از نظر ابعاد بسیار بزرگتر از فضاپیمایی است که ماموریت مریخ با آن انجام خواهد شد و در مقابل چنین فضاپیمایی یک قصر به حساب میآید!
با این حال اما ایستگاه فضایی بینالمللی از برخی جهات مکانی مناسب برای انجام چنین آزمایشهایی است. به طور مثال زندگی طولانیمدت فضانوردان در ایستگاه فضایی میتواند اطلاعات ارزشمندی را از تاثیرات حضور طولانیمدت انسان در فضا در اختیار متخصصان قرار دهد. سفر رفت و برگشت به مریخ احتمالا چیزی در حدود سه سال طول خواهد کشید. این در حالی است که ماموریتهای عادی فضانوردان به ایستگاه فضایی اغلب شش ماهه است.
البته فضانوردانی بودهاند که مدت زمانی در حدود یک سال را در ایستگاه فضایی بینالمللی گذراندهاند که از میان آنها میتوان به ماموریت معروف اسکات کلی اشاره کرد. ماموریتی که نتایج آن اطلاعات ارزشمندی را در اختیار دانشمندان قرار داد. اما برای رسیدن به نتایج دقیقتر و مطمئنتر نیاز به انجام آزمایشهای بیشتری است.
یکی از چالشهای دیگر سفر به مریخ این است که پس از آغاز سفر دیگر امکان دسترسی به فضانوردان وجود نخواهد داشت. بنابراین تمام مواد مورد نیاز مسافران مریخ باید به طور کامل و به اندازهی کافی در اختیارشان قرار داده شود. انجام چنین تمرینی نیز در ایستگاه فضایی ممکن است.
مسئلهی دیگری که ممکن است در سفر سرنشیندار به مریخ مشکلساز شود عادت کردن به گرانش پس از رسیدن به مریخ است. آیا فضانوردانی که مدتی طولانی در شرایط بیوزنی قرار داشتهاند میتوانند به سرعت به گرانش سیاره سرخ عادت و فعالیتهای خود را آغاز کنند؟ در زمان بازگشت فضانوردان ایستگاه فضایی به زمین میتوان این مورد را نیز با نگاهی دقیقتر بررسی کرد.
چالشهای سفر انسان به مریخ پرشمارند و تنها به محدودیتهای فنی ختم نمیشوند. مسائل روحی روانی و بسیاری از مسائل کوچک و بزرگ دیگر نیز در چنین سفری اهمیت بسیار زیادی دارند که حتما باید به دقت مورد بررسی قرار بگیرند.
تلاشهایی که شاید در نهایت منجر به مهمترین سفر و ماجراجویی بشر در طول تاریخ شود.
عکس کاور: نمایی جذاب از ایستگاه فضایی بینالمللی.
Credit: NASA