فردا باید منتظر خبر مهمی دربارهی امواج گرانشی باشیم
فردا احتمالا خبر مهمی دربارهی امواج گرانشی منتشر میشود. اگر گروه پژوهشگران رصدخانهی «لیگو» (LIGO) توانسته باشند این امواج را به طور مستقیم دریافت کنند، قطعا جایزهی نوبل فیزیک را میگیرند.
فضا-زمان را مثل سطح آب یک دریاچه تصور کنید. وقتی قایقی روی آن حرکت میکند، پشت سرش امواجی را ایجاد میکند. هرچه قایق سنگینتر باشد و سریعتر حرکت کند، این امواج قویتر هستند. اگر دو قایق روی آب دریاچه محکم با هم تصادف کنند، امواج سهمگینی تولید میشود. فضا-زمان تقریبا همین وضعیت را دارد. خورشید، سیارهها، کهکشانها، سیاهچاله و در کل همهی اجرام مثل قایقها و کشتیهای کوچک و بزرگی هستند که روی سطح آب دریاچه حرکت میکنند. گاهی اوقات بعضی از آنها تصادف میکنند. منتها در فضا-زمان به جای امواج آب، امواج گرانشی تولید میشود. امواجی که اینشتین به هنگام ارائهی نظریهی نسبیت عام وجود آنها را هم پیشبینی کرده بود. با وجود تلاشهایی که دست کم در دو دههی گذشته انجام دادهایم، تا به حال نتوانستهایم امواج گرانشی را مستقیم آشکار کنیم. با این حال به نظر میرسد رصدخانههای لیگو در واشنگتن و لوییزیانا که حالا بروز و پیشرفتهتر از قبل شدهاند بتوانند این کار را انجام دهند. بنابراین باید تا فردا منتظر باشیم و ببینیم آیا خبر مهم دربارهی کشف مستقیم این امواج است یا خیر.
مشاهدهی مستقیم امواج گرانشی میتواند کاربردهای زیادی برای دانشمندان داشته باشد. از جمله آنکه وقتی پدیدهای در عالم مثل یک ابرنواختر رخ میدهد، میتوانیم همزمان با رصد تلسکوپی آن، امواج گرانشی آن را هم ثبت کنیم و بدین ترتیب با جزییات بیشتری آن را مطالعه کنیم. در ضمن مشاهدهی مستقیم امواج گرانشی میتواند به چند پرسش بزرگ در کیهانشناسی جواب دهد، از جمله اینکه آیا سیاهچالهها واقعا وجود دارند؟ آیا امواج گرانشی با سرعت نور حرکت میکنند؟ آیا سطح ستارههای نوترونی ناهموار است؟ چه چیزی باعث انفجار ستارهها میشود؟ و در نهایت اینکه عالم با چه سرعتی منبسط میشود؟
برای کسب اطلاعات بیشتر دربارهی امواج گرانشی و رصدخانهی لیگو مقالهی «در جستجوی طنین امواج گرانشی» را بخوانید.
نمیتونم تا فردا صبر کنم…!