ناسا رسما اعلام کرد: بادهای خورشیدی، اتمسفر مریخ را به تدریج از بین برده است
پژوهشگران ناسا در کنفرانس مطبوعاتی روز پنجشنبه که برای اعلام کشف جدید آنها برگزار شده بود، گفتند که بادهای خورشیدی مسئول از بین رفتن تدریجی اتمسفر سیارهی مریخ هستند.
مریخ یکی از کاندیداهای قدرتمند برای میزبانی از حیات است. دانشمندان با اطلاعاتی که از سالها مطالعه بر روی این سیاره کسب کردهاند، میگویند این سیاره، زمانی اتمسفر غلیظ و مرطوب داشته و به احتمال قوی میزبان حیات بوده است. به خصوص اینکه امروزه از روی بعضی عوارض سطحی، به خوبی میتوان مسیر جریان کانالهای آب را مشاهده کرد. با این حال، در تاریخ مریخ اتفاقی رخ داده که باعث شده به تدریج غلظت اتمسفر خود را از دست بدهد و در نتیجه به سیارهای سرد، خشک و مرده تبدیل شود. اکنون فشار جو مریخ بر روی سطح آن، فقط یک درصد فشار جو زمین است و این باعث شده که آب به صورت مایع روی سطح آن دوام نیاورد. حالا دانشمندان سازمان فضایی ناسا، با استفاده از دادههای مدارگرد «میون» (MAVEN) که برای مطالعهی اتمسفر مریخ در مدار این سیاره قرار گرفته، نتیجه گرفتهاند که بادهای خورشیدی، مسئول از بین رفتن تدریجی اتمسفر مریخ هستند. مقالهی پژوهشگران ناسا، در نشریهی ساینس منتشر شده است.
فضاپیمای میون به هنگام گردش در مدار مریخ، چند شیرجه در اتمسفر این سیاره زد تا قسمتهای بالایی جو آن را بهتر بررسی کند. این شیرجهها در فاصلهی کمتر از ۲۰۰ کیلومتری سطح سیاره صورت گرفت و فضاپیما توانست گازهای این قسمت را آزمایش کند تا بفهمد وقتی در معرض نور خورشید قرار گرفتهاند، چه واکنشی از خود نشان میدهند.
بادهای خورشیدی، ذرات بارداری مثل الکترونها و پروتونها هستند که از قسمت بالایی جو خورشید ساطع میشوند و معمولا با سرعتی در حدود ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار کیلومتر بر ساعت در منظومهی شمسی پخش میشوند. وقتی این ذرات باردار به اتمسفر سیارهها برخورد میکنند، میدان الکتریکی ایجاد میشود، یونهای موجود در اتمسفر شتاب میگیرند و با فرار از جاذبهی سیاره، در فضا گم شوند. این فرایند به ظاهر آهسته، در همهی عمر ۴٫۵ میلیارد سالهی مریخ ادامه داشته و باعث شده که غلظت اتمسفر مریخ به تدریج اینقدر کم شود. یکی از دانشمندانی که روی پروژهی میون کار میکند به نام «جاسپر هیلکاس» (Jasper Halekas) میگوید: «ما فهمیدیم که تقریبا در هر یک ثانیه، ۱۰۰ گرم از اتمسفر مریخ از بین میرود.»
بادهای خورشیدی به سوی زمین هم میآیند، ولی زمین دارای یک میدان مغناطیسی قدرتمند است که باعث میشود بیشتر ذرات باردار خورشید منحرف شوند و اتمسفر این سیاره را از بین نبرند. آن قسمتی که به زمین میرسد با قسمت بالایی اتمسفر واکنش میدهد و این واکنش را به شکل شفقهای رنگارنگ قطبی میبینیم. دانشمندان فکر میکنند که میدان مغناطیسی مریخ تنها چند صد میلیون سال پس از پیدایش این سیاره از بین رفت و بنابراین این سیاره سپر محافظ خود را از دست داد.
در ویدیوی زیر میتوانید فرایند از بین رفتن اتمسفر مریخ را ببینید:
در ماه مارس امسال، فضاپیمای میون توانست شاهد یک فوران تاج خورشیدی یا CME باشد. این فورانها گاه به گاه رخ میدهند و ذرات باردار خیلی زیادی روانهی فضا میکنند. میون دید که در این هنگام، اتمسفر مریخ با سرعت ۱۰ تا ۲۰ برابر بیشتر از دست رفت. هیلکاس میگوید: «وقتی منظومهی شمسی جوان بود، طوفانهای خورشیدی خیلی بیشتری رخ میداد و باعث میشد که مقدار بیشتری از اتمسفر مریخ به فضا فرار کند.»
حدود یک ماه پیش نیز ناسا خبر از کشف آب جاری زیر سطح مریخ خبر داد. خبری که امید برای کشف حیات در این سیاره را قوت بخشید.
منبع: NASA, BBC, Science
من همین خبر رو از چنتا سایت دیگه هم دیدم ولی هیچکدوم انقد خوب و خواندنی و همراه با آنالیز تصویری نبود. واقعا مرسی و ممنون ازتون…
خیلی جالبه :))