اخبار داغ فراخورشیدی‌ها ادامه دارد؛ کشف ابرزمینی در کمربند حیات
به نظر ماجرای اعلام اخبار کشف‌های جدید تلسکوپ تس (TESS) تمامی ندارد. اخترشناسان به تازگی خبر کشف یک سیاره فراخورشیدی را اعلام کرده‌اند که ممکن است شرایط مناسبی برای حیات داشته باشد. کشفی که تقریبا به صورت اتفاقی و به لطف تلسکوپ تس انجام شد.
ماجرا زمانی آغاز شد که تلسکوپ تس افت نوری جزئی در نور ستاره‌ی GJ 357 مشاهده کرد. ستاره‌ای که ۳۱ سال نوری از زمین فاصله دارد و یک کوتوله‌ی سرخ است.
کاهش جزئی نور این ستاره بر اثر گذر سیاره‌ای از مقابل آن رخ داده بود. این سیاره که GJ 357 b نام گرفت حدود ۲۲ درصد از زمین بزرگ‌تر است و فاصله‌اش از ستاره‌ی مادر کمتر از یک دهم فاصله‌ی عطارد از خورشید است. بنابراین می‌توان انتظار داشت که با توجه به فاصله‌ی بسیار کم این سیاره از ستاره‌ی مرکزی این منظومه دمای سطحی آن بسیار بالا باشد. اخترشناسان تخمین می‌زنند در صورت نبود جو (که باعث اثر گلخانه‌ای و افزایش دما شود) دمای این سیاره می‌تواند به ۲۵۴ درجه‌ی سانتی‌گراد برسد.
چنین سیاراتی به زمین‌های داغ معروف هستند و طبیعی است که امکان پیدایش و تکامل حیات (حداقل حیاتی که ما می‌شناسیم) در این سیارات وجود ندارد.
با این حال ماجرای جذاب و هیجان‌انگیز پس از کشف این سیاره آغاز شد. زمانی که اخترشناسان در حال انجام رصدهای تکمیلی به منظور تایید کشف این سیاره بودند دو سیاره فراخورشیدی دیگر نیز در این منظومه مشاهده شد. در این میان بیرونی‌ترین سیاره‌ی این منظومه که GJ 357 d نام گرفته بیشترین توجه را به خود جلب کرد.
طرحی گرافیکی از سیاره GJ 357 d.
Credits: NASA’s Goddard Space Flight Center/Chris Smith
این سیاره در لبه‌ی بیرونی کمربند حیات این منظومه قرار دارد و انرژی دریافتی آن از ستاره‌ی مادر تقریبا معادل انرژی دریافتی مریخ از خورشید است. بنابراین اگر جو غلیظی پیرامون این سیاره را فرا گرفته باشد می‌توان انتظار داشت که آب مایع در سطح این سیاره جریان داشته باشد.
بر اساس محاسبات دمای این سیاره بدون وجود جو چیزی در حدود منفی ۵۳ درجه سانتی‌گراد است. به این ترتیب تا به این جا مهم‌ترین مسئله بررسی جو این سیاره فراخورشیدی است که می‌تواند دمای سطح این سیاره را افزایش دهد.
جرم GJ 357 d حدود ۶/۱ برابر جرم زمین است. این سیاره حدودا هر ۵۶ روز یک بار به دور ستاره‌ی مرکزی این منظومه می‌گردد و فاصله‌ی آن از ستاره‌ی مادر حدود یک پنجم فاصله‌ی زمین از خورشید است. فعلا اندازه و ترکیبات این سیاره مشخص نیست. اما اگر با سیاره‌ای سنگی مواجه باشیم می‌توان تخمین زد که اندازه‌ی این سیاره بین یک تا دو برابر اندازه‌ی سیاره زمین باشد.
سیاره‌ی دیگر این منظومه GJ 357 c نام دارد. جرم این سیاره ۳/۴ برابر جرم زمین است و حدودا هر نه روز یک بار به دور ستاره‌ی مادر می‌گردد. اخترشناسان دمای این سیاره را در حدود ۱۲۷ درجه سانتی‌گراد تخمین زده‌اند.
با گذشت یک سال از آغاز فعالیت تلسکوپ تس و کشف‌های این تسلکوپ به نظر می‌رسد در آینده‌ی نزدیک با انبوهی از سیارات فراخورشیدی جذاب مواجه خواهیم بود. سیاراتی که یکی از سوژه‌‌های اصلی نسل بعدی تلسکوپ‌ها در دهه ۲۰۲۰ خواهند بود.
عکس کاور: طرحی گرافیکی از منظومه GJ 357.
Credits: NASA’s Goddard Space Flight Center/Chris Smith
