۵ انگل ترسناک که قابلیت کنترل مغز قربانی را دارند!
اگر اهل فیلم یا داستان‌های علمی تخیلی باشید، احتمالا نام زامبی را شنیده‌اید! زامبی‌ها را می‌توان به نوعی، انسان‌های مرده‌ی متحرک در نظر گرفت که وجود خارجی ندارند؛ در عین حال جالب است بدانید که برخی از انگل‌ها کم و بیش می‌توانند چنین موجوداتی را پدید آورند و میزبان خود را به مردگان متحرک تبدیل کنند! درواقع این استادان کنترل مغز، می‌توانند درون میزبان خود را دستکاری کنند و کاری کنند که قربانی یکسری روش‌های خود تخریبی به نفع انگل را انجام دهد! به طور کلی این نوع استراتژی از نظر بسیاری از متخصصین این حوزه کارساز است و حشره‌شناسان زیادی اعتقاد دارند، انگلی که می‌تواند رفتار میزبان خود را تغییر دهد و با انجام این کار بقای خود را بهبود ببخشد، یکی از گزینه‌های جذاب برای انتخاب طبیعی است.
در این مقاله قصد داریم شما را با ۵ انگل ترسناک که قابلیت کنترل مغز قربانی را دارند، آشنا کنیم، پس اگر جرات دارید، به خواندن ادامه دهید!
۱. زنبوری که با مواد شیمیایی کنترل مغز قربانی را به دست می‌گیرد!
اولین مورد یک نوع زنبور ماده به نام زنبور بی‌عسل کاستاریکایی «Hymenoepimecis argyraphaga» است که علاقه‌‌ی شدیدی به گذاشتن تخم‌های خود درون شکم عنکبوت‌های بدشانسی به نام «Plesiometa argyra» دارد! پس از این کار توسط زنبور ماده، لارو او پس از چند هفته زندگی در بدن میزبان، ماده‌ای شیمیایی به عنکبوت تزریق می‌کند تا عنکبوت بخت‌برگشته را وادار به ساخت نوع جدیدی از تار (متفاوت با آنچه عنکبوت قبلا می‌تنید!) کند.
اما دلیل این کار چیست؟
درواقع با وجود چنین شبکه‌ی جدیدی، پیله‌های لارو زنبور بی‌عسل پس از کشتن و خوردن عنکبوت، می‌توانند در نهایت آرامش و امنیت از تار جدید آویزان شوند تا پس از طی دوران طفولیت به عنوان زنبور بی‌عسلیِ بالغ و سلامت، ادامه‌ی حیات دهند و جان عنکبوت‌های بخت‌برگشته‌ی دیگری را بگیرد!
زنبور بی‌عسل کاستاریکایی «Hymenoepimecis argyraphaga» با تزریق ماده‌ای خاص به بدن نوعی عنکبوت، او را وادار به تنیدن تاری مناسب برای لاروها می‌کند!
۲. سوسک‌های زامبی
هنگامی که یک نوع زنبور ماده به نام «Jewel Wasp» آماده‌ی تولید مثل شود، ترجیح می‌دهد مهدکودکی سوسکی که به خوبی به لاروهایش خدمت‌رسانی می‌کند را پیدا کند. به همین دلیل هم با دیدن اولین سوسک مناسب، ابتدا سمی به او تزریق می‌کند که پاهای جلویی موجود بی‌چاره را فلج کند، سپس زنبور ضربه‌ای به سر سوسک می‌زند. در همین راستا حشره‌شناسان اذعان دارند که این سم ناحیه خاصی از مغز سوسک را که مسئول شروع حرکت است، هدف قرار می‌دهد. در چنین حالتی سوسک توانایی حرکت به میل خود را از دست می‌دهد و زنبور بی‌عسل ماده او را به سمت لانه‌ای که تخم‌های خود را در آن گذاشته است، هدایت می‌کند! در این حالت لاروهای زنبور به آرامی از سوسک تغذیه می‌کنند و در حدود یک ماه بعد به صورت بالغ از لانه خارج می‌شوند.
۳. کرم‌های کنترل‌کننده‌ی مغز مورچه
لانست لیور فلوک «lancet liver fluke» نوعی کرم پهن بالغِ در کبد پستاندارانی مانند گاو است که تخم‌های آن از طریق مدفوع میزبان دفع می‌شود، پس از این اتفاق تخم‌ها توسط حلزون‌ها خورده می‌شود. با بیرون آمدن کرم‌های کوچک از تخم در درون بدن میزبان، حلزون کیسه‌های محافظی را در اطراف انگل‌ها ایجاد می‌کند و سپس آن‌ها را به صورت گلوله‌های مخاطی به بیرون می‌اندازد.
بعد از مرحله‌ی بیرون آمدن از بدن حلزون، این گلوله‌های حاوی کرم لیور فلوک، توسط مورچه‌ها مصرف می‌شوند. قسمت ترسناک ماجرا اینجاست که هنگامی که این کرم‌ها راه خود را به مغز مورچه پیدا می‌کنند، مورچه‌ی را به سمت نوک یک تیغه‌ی علف هدایت می‌کنند (مانند عکس شاخص این مقاله) و کاری می‌کنند که مورچه بی‌حرکت در آنجا بنشیند! در چنین حالتی به احتمال زیاد توسط یک پستاندار در حال چِرا، خورده می‌شود. به این ترتیب، کرم لیور فلوک چرخه‌ی زندگی خود را کامل می‌کند.
۴. رقصِ مرگِ ماهی کشنده
انگلی به نام «Euhaplorchis californiensis» چرخه‌ی زندگی خود از درون حلزون شاخ‌دار و با جست‌جوی ماهی کشنده (killifish) در اعماق اقیانوس آغاز می‌کند، درواقع کاری که این انگل انجام می‌دهد این است که به آبشش چنین ماهی‌ای می‌چسبد و سپس به مغز آن راه می‌یابد! اما این پایان کار نیست. به طور کلی این انگل به منظور تولید مثل نیاز دارد تا به داخل روده‌ی پرنده آبی وارد شود؛ بنابراین در داخل مغز ماهی کشنده مواد شیمیایی‌ای آزاد می‌کند که عاملی برای پرش، رفتارهای بی‌نظم و شنای تند موجود بخت‌برگشته است!
انواع ماهی کشنده که با رقص مرگ برای انگل Euhaplorchis californiensis شرایط تولید مثل او را مهیا می‌کند!
جالب است بدانید طی مطالعات محققان دانشگاه کالیفرنیا این انگل باعث کاهش میزان سروتونین و افزایش سطح دوپامین در مغز ماهی می‌شود. بنابراین چنین تغییر شیمیایی‌ای در مغز ماهی کشنده، او را وادار به شنای پرشی و رفتاهای تهاجمی‌تر می‌کند. مسلما چنین حرکاتی می‌تواند توجه پرندگان را به ماهی جلب کند و ماهی خورده شود. با این اتفاق انگل Euhaplorchis californiensis، در بدن پرنده جفت‌گیری می‌کند و تخم‌های آن از طریق مدفوع پرنده، خارج و در آب رها می‌شود تا توسط حلزون‌های شاخ‌دار بعدی خورده شود و چرخه از نو شروع گردد!
۵. جیرجیرک‌هایی که خودکشی می‌کنند!
کرم مویی «Hairworms» از آن دسته موجوداتی است که برای تولید مثل نیاز به زیستگاهی آبی دارد به همین علت هم تصمیم می‌گیرد از حشرات خشکی همچون جیرجیرک استفاده کند تا به هدف خود برسد، اما چطور از طریق خشکی به آب می‌رسد؟ پاسخ به این سوال توسط محققانِ مرکز ملی فرانسه «de la Recherche Scientifique» انجام شده است.
داستان از این قرار است که کرم‌های مویی می‌توانند مواد شیمیایی خاصی به منظور کنترل مغز تولید کنند که عاملی برای حرکت میزبان (جیرجیرک) به سمت نور است. جالب است بدانید از آنجایی که سطح شفاف برکه یا دریاچه همواره منعکس کننده‌ی نور ماه است، اغلب جیرجیرک‌های آلوده به سمت دریاچه‌ها و نهرها حرکت می‌کنند. پس از آن جیرجیرک دست به خودکشی می‌زند و با حرکتی درام خود را در آب غرق می‌کند، در چنین حالتی کرم مویی از بدن قربانی بیرون می‌آید و آماده‌ی یافتن قربانی بعدی خود می‌شود!
منبع: National Geographic
