فواید و موارد استفاده‌ی قرص زینک پلاس چیست؟
زینک یا روی به طور طبیعی در سلول‌های سراسر بدن یافت می‌شود. این ماده‌ی معدنی به رشد و تقسیم سلول‌ها کمک می‌کند و برای فعالیت آنزیم‌ها، پروتئین‌ها و DNA (ژن‌ها) ضروری است. بدن نمی‌تواند زینک بسازد. بنابراین باید آن را از غذاها و مکمل‌هایی مانند قرص زینک پلاس دریافت کند. قرص زینک پلاس اغلب برای درمان ریزش مو به کار می‌رود. در نتیجه، زمانی که صحبت از بهترین قرص ویتامین برای ریزش مو می‌شود، علاوه بر مواردی مانند قرص هیرتامین چیست، قرص فیتو چیست یا قرص پریورین چیست، به مزایای مصرف مکمل زینک پلاس نیز اشاره می‌کنند اما آیا این قرص فقط برای تقویت موها به کار می‌رود؟ در این مقاله، توضیح می‌دهیم که قرص زینک پلاس برای چیست و چه کاربردهای دیگری دارد.
زینک (روی)؛ یک ماده‌ی معدنی مهم برای بدن
قرص زینک پلاس چیست؟
موارد استفاده از مکمل زینک پلاس
عوارض مصرف مکمل زینک پلاس
بهترین زمان مصرف قرص زینک پلاس
زینک (روی)؛ یک ماده‌ی معدنی مهم برای بدن
قبل از پرداختن به این موضوع که قرص زینک پلاس برای چیست، باید در مورد زینک و اینکه چرا اهمیت دارد، اطلاعاتی داشته باشید. زینک یا روی یک عنصر کمیاب ضروری برای بدن است که معمولاً در گوشت قرمز، مرغ و ماهی یافت می‌شود. این ماده برای سلامتی، رشد و بهبود حس چشایی انسان به مقدار کم لازم است.
روی در سراسر بدن یافت می‌شود. بدن روی اضافی را ذخیره نمی‌کند. بنابراین باید از طریق رژیم غذایی تأمین شود. این ماده‌ی معدنی برای عملکرد سیستم ایمنی بدن، بهبود زخم‌ها، لخته شدن خون، عملکرد تیروئید، سلامت پوست و مو و بسیاری موارد دیگر مورد نیاز است. همچنین نقش کلیدی در حفظ بینایی ایفا می‌کند و ممکن است اثراتی در برابر ویروس‌ها نیز داشته باشد.
افراد معمولاً از مکمل‌های زینک یا زینک پلاس برای کمبود روی، رفع اسهال و سلامت پوست و مو استفاده می‌کنند. روی همچنین برای آکنه، دیابت، بی‌اشتهایی، سوختگی و بسیاری از اهداف دیگر استفاده می‌شود.
قرص زینک پلاس چیست؟
قرص زینک پلاس اغلب به عنوان یک مکمل غذایی رایج و به دلیل نقشی که در حمایت از پوست و مو و همچنین سیستم ایمنی بدن دارد، محبوبیت پیدا کرده است. قرص زینک پلاس حاوی یک ماده معدنی حیاتی برای بدن یعنی همان روی است که با سایر مواد مغذی مانند ویتامین‌ها و مواد معدنی ترکیب شده است. برخلاف مکمل‌های استاندارد روی (مکمل‌های زینک) که ممکن است فقط بر ماده‌ی معدنی روی به عنوان ماده‌ی اصلی تمرکز کنند، زینک پلاس برای افزایش جذب و اثربخشی روی در بدن با گنجاندن مواد مغذی دیگری در آن فرموله شده است. به طور معمول، قرص زینک پلاس علاوه بر زینک، حاوی اجزای ضروری دیگری برای بدن مانند ویتامین C، ویتامین B6 و گاهی اوقات منیزیم یا عصاره‌های گیاهی است.
موارد استفاده از مکمل زینک پلاس
سازگاری مکمل زینک پلاس با بدن، آن را به مکملی محبوب برای کسب اهداف مختلف تبدیل می‌کند. در ادامه برخی از کاربردهای اصلی مکمل زینک پلاس را می‌خوانید.
۱. جبران کمبود روی در بدن
مکمل زینک پلاس اغلب برای کمک به درمان و پیشگیری از کمبود روی استفاده می‌شود. اگرچه کمبود روی در بدن غیر معمول است اما این ماده‌ی معدنی به عنوان یک ماده‌ی مغذی ضروری در نظر گرفته می‌شود که بدن شما به تنهایی قادر به تولید آن نیست. افرادی که رژیم‌های غذایی محدود و اختلال در جذب مواد مغذی دارند یا مبتلا به بیماری‌های خاصی هستند، ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به عارضه‌ی کمبود روی باشند.
علائم کمبود روی شامل کاهش ایمنی بدن، ریزش مو، کم اشتهایی، اسهال و کندی بهبود زخم‌ها می‌شوند.
بنا بر مطالعات مختلف، مصرف مکمل‌های زینک پلاس به طور مؤثر سطح روی را در خون افزایش می‌دهد. بیشتر موارد کمبود روی با مصرف مکمل‌های زینک پلاس و ایجاد اصلاحاتی در رژیم غذایی به راحتی برطرف شده و منجر به بهبود سریع علائم ناشی از کمبود روی می‌شود.
به عنوان مثال، فرد در هنگام ابتلا به اسهال با مصرف مکمل زینک پلاس ممکن است تنها در عرض ۲۴ ساعت بهبود یابد. در حالی که ضایعات پوستی معمولاً طی ۱ تا ۲ هفته پس از شروع مصرف مکمل‌ها بهبود خواهند یافت.
۲. حمایت از سیستم ایمنی بدن
در فصل سرماخوردگی و آنفولانزا، تقاضا برای مصرف مکمل‌های تقویت‌کننده‌ی سیستم ایمنی به شدت افزایش می‌یابد. روی به طور مرتب به عنوان عاملی کلیدی در سلامت ایمنی بدن ذکر می‌شود. تحقیقات نشان داده است که روی می‌تواند طول مدت و شدت سرماخوردگی را کاهش دهد. نتایج یک مطالعه‌ی منتشر شده در مجله آمریکایی Clinical Nutrition نشان داد که مصرف مکمل زینک پلاس در عرض ۲۴ ساعت پس از شروع علائم سرماخوردگی می‌تواند به طور قابل توجهی طول مدت بیماری را کوتاه‌تر کند اما تأثیر مکمل زینک پلاس بر سیستم ایمنی بدن چگونه است؟ روی از تولید لنفوسیت‌های T و سایر گلبول‌های سفید که پاتوژن‌های مهاجم را مورد هدف قرار می‌دهند، پشتیبانی می‌کند. همچنین به تنظیم پاسخ‌های التهابی کمک می‌کند و بدن را قادر می‌سازد تا به طور مؤثر با عفونت‌ها مبارزه کند.
۳. افزایش سطح بینایی چشم‌ها
روی به ویژه به دلیل دخالت در عملکرد شبکیه چشم و توانایی آن برای عمل به عنوان یک آنتی اکسیدان، نقشی اساسی در حفظ سلامت کلی چشم ایفا می‌کند. شبکیه چشم حاوی غلظت بالایی از روی بوده که در عملکرد مناسب آنزیم‌های حیاتی برای تبدیل نور به سیگنال‌های بصری تأثیر زیادی دارد. تحقیقات نشان داده است که سطح کافی روی برای دید در شب و تیزی ادراک بینایی بسیار مهم است. علاوه‌براین، مکمل زینک پلاس به دلیل داشتن مزایایی جهت پیشگیری یا کاهش سرعت پیری شبکیه چشم (AMD) که یکی از دلایل اصلی از دست دادن بینایی در افراد مسن است، مورد توجه قرار گرفته است. مطالعات، نشان داده‌اند که مکمل‌های زینک پلاس با دوز بالا، به‌ویژه زمانی که با آنتی‌اکسیدان‌ها و سایر ویتامین‌ها ترکیب می‌شود، ممکن است به طور قابل‌توجهی خطر پیشرفت بیماری را در افراد در معرض خطر AMD کاهش دهد.
۴. سلامت پوست و بهبود زخم‌ها
زینک نقش مهمی در حفظ سلامت پوست دارد. این ماده به سنتز کلاژن، ترمیم سلولی و تنظیم تولید چربی در پوست کمک می‌کند. مصرف قرص زینک پلاس برای افرادی که از آکنه یا سایر مشکلات مربوط به پوست رنج می‌برند، راهی برای شفافیت پوست محسوب می‌شود.
مطالعات بالینی نشان می‌دهد که روی می‌تواند به کاهش ضایعات آکنه و بهبود سلامت کلی پوست کمک کند. مطالعه‌ای که نتایج آن در مجلهDermatological Treatment منتشر شد، نشان داد که با مصرف مکمل زینک پلاس موضعی و خوراکی، بهبود قابل توجهی در علائم آکنه صورت می‌گیرد. در این زمینه، مکمل‌های زینک پلاس اغلب بر سایر روش‌های درمانی ترجیح داده می‌شوند زیرا ارزان، مؤثر و همراه با عوارض جانبی بسیار کمتری هستند.
۵. ایجاد تعادل هورمونی در بدن
روی تأثیر عمیقی بر سلامت هورمونی بدن دارد و همه‌ی اعمال هورمونی از تنظیم انسولین گرفته تا تولید تستوسترون را تحت تأثیر قرار می‌دهد. قرص زینک پلاس اغلب برای مردانی که به دنبال افزایش باروری هستند توصیه می‌شود زیرا زینک برای تولید اسپرم و افزایش سطح تستوسترون در مردان بسیار مهم است.
در زنان نیز زینک می‌تواند سلامت قاعدگی را بهبود ببخشد و علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) را کاهش دهد. وجود سطح کافی از روی در بدن برای تنظیم و تعادل هورمون‌ها ضروری است.
۶. بهبود عملکرد شناختی
تحقیقات جدید نشان می‌دهد که روی می‌تواند عملکرد شناختی را در افراد افزایش دهد. این ماده‌ی معدنی در عصب‌زایی (رشد سلول‌های عصبی یا نورون‌های جدید) و شکل‌پذیری سیناپسی نقش دارد که هر دو برای یادگیری و حافظه ضروری هستند.
تحقیقات نشان می‌دهد که مکمل زینک پلاس می‌تواند عملکرد حافظه را به ویژه در افراد مبتلا به کمبود روی بهبود ببخشد. در کودکان نیز وجود سطح کافی روی به منظور رشد مطلوب مغز آن‌ها ضروری است.
۷. خواص آنتی اکسیدانی
روی یک جزء ضروری از آنزیم‌های آنتی اکسیدانی مختلف است که به مبارزه با استرس اکسیداتیو در بدن کمک می‌کند. این استرس با بسیاری از بیماری‌های مزمن از جمله بیماری قلبی و سرطان مرتبط است.
روی به عنوان یک آنتی اکسیدان با تثبیت غشاها و حمایت از سیستم‌های دفاعی آنتی اکسیدانی درون‌زا، نقش مهمی در کاهش التهاب و جلوگیری از آسیب سلولی ایفا می‌کند.
۸. تأثیر مثبت در رشد و نمو بدن
ماده‌ی معدنی روی برای کودکان در حال رشد، نوجوانان و زنان باردار ضروری است. این ماده از سنتز DNA، تقسیم سلولی و متابولیسم پروتئین پشتیبانی می‌کند که همه برای رشد و نمو مناسب بدن ضروری هستند. کمبود روی در کودکان ممکن است منجر به تأخیر در رشد و افزایش حساسیت به عفونت‌ها شود. مصرف مکمل زینک پلاس در طول دوره‌های بحرانی رشد می‌تواند به مقابله با این اثرات منفی کمک کند.
۹. کنترل بیماری‌های مزمن
نقش زینک را در پیشگیری و مدیریت بیماری‌های مزمن نمی‌توان نادیده گرفت. تحقیقات نشان می‌دهد که حفظ سطح کافی روی در کنترل و مدیریت شرایطی مانند دیابت و بیماری‌های قلبی عروقی تأثیر دارد.
همچنین روی دارای خواص ضد التهابی است و حساسیت به انسولین را بهبود می‌بخشد و از متابولیسم بهتر گلوکز حمایت می‌کند. این امر، عاملی ضروری برای مدیریت بیماری دیابت به شمار می‌رود.
۱۰. سلامت دستگاه گوارش
روی به حفظ یکپارچگی روده کمک می‌کند و در سلامت پوشش روده نقش دارد. عدم وجود سطح کافی از روی در بدن ممکن است منجر به اختلال در عملکرد روده و افزایش نفوذپذیری روده شود که منجر به بروز اختلالات گوارشی خواهد شد.
برخی مطالعات نشان داده‌اند که قرص زینک پلاس ممکن است علائم بیماری‌هایی مانند سندرم روده تحریک پذیر (IBS) و بیماری التهابی روده (IBD) را با کاهش التهاب و ترمیم سطح پوششی روده کاهش دهد.
عوارض مصرف مکمل زینک پلاس
۱. اختلالات گوارشی
یکی از شایع‌ترین شکایات مرتبط با مصرف مکمل زینک پلاس، ناراحتی دستگاه گوارش است. علائم این ناراحتی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- حالت تهوع: برخی از افراد به خصوص زمانی که زینک پلاس را با معده‌ی خالی مصرف می‌کنند، ممکن است احساس تهوع داشته باشند
- استفراغ: موارد شدیدتر می‌تواند منجر به استفراغ شود
- اسهال: دوزهای بالای زینک می‌تواند دستگاه گوارش را تحریک و در نتیجه ایجاد اسهال کند
- دل درد و گرفتگی شکم: ممکن است فرد مبتلا به دل درد یا اصطلاحاً گرفتگی شکم شود
برای به حداقل رساندن این اثرات، اغلب توصیه می‌شود از مکمل‌های زینک پلاس در حین یا بعد از غذا استفاده کنید.
۲. مسمومیت
مصرف بیش از حد مکمل زینک پلاس ممکن است منجر به مسمومیت و به طور خاص وضعیتی که با عنوان «مسمومیت روی» مشهور است، شود. علائم این مسمومیت عبارت‌اند از:
- سردرد: سردردهای مکرر ممکن است ناشی از افزایش سطح روی در خون باشد.
- خستگی: ممکن است احساس خستگی غیر قابل توضیح داشته باشید.
- احساس طعم فلز در دهان: احساس طولانی مزه‌ی فلز در دهان نیز می‌تواند یک نشانه باشد.
- مشکلات گوارشی: قرار گرفتن طولانی مدت در معرض دوزهای بالای مکمل می‌تواند مشکلات گوارشی را تشدید کند.
مصرف بیش از حد و طولانی مدت قرص زینک پلاس با جذب سایر مواد معدنی حیاتی، به ویژه مس، تداخل دارد و ممکن است با گذشت زمان منجر به کمبود روی و مس در بدن شود.
۳. بروز واکنش‌های آلرژیک
اگرچه این مورد نادر هستند اما برخی از افراد ممکن است واکنش‌های آلرژیک به روی یا سایر مواد موجود در قرص زینک پلاس را تجربه کنند. علائم واکنش آلرژیک ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بثورات پوستی: جوش یا حساسیت‌هایی روی پوست نمایان می‌شود.
- خارش: ایجاد احساس خارش بر روی پوست
- دشواری تنفس: واکنش‌های آلرژیک شدید ممکن است منجر به ناراحتی تنفسی شود که نیاز به مراقبت‌های فوری پزشکی دارد.
۴. تداخل با سایر داروها
روی می‌تواند با داروهای مختلف تداخل داشته باشد و بر جذب و اثربخشی آن‌ها تأثیر بگذارد. برخی از تداخلات دارویی قابل توجه عبارت‌اند از:
- آنتی بیوتیک‌ها: روی می‌تواند جذب برخی آنتی بیوتیک‌ها (مانند تتراسایکلین‌ها و کینولون‌ها) را مهار کند. معمولاً توصیه می‌شود این داروها را با فاصله چند ساعت و در حالت ایده‌آل با فاصله‌ی دو ساعت از مکمل زینک پلاس مصرف کنید.
- داروهای ادرار آور یا Diureticها: برخی از داروهای ادرار آور می‌توانند دفع روی را از بدن افزایش دهند که با مصرف آن‌ها ممکن است نیاز به مصرف بیشتر روی در رژیم غذایی خود داشته باشید.
- پنی‌سیلامین: این دارو که اغلب برای درمان آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی تجویز می‌شود، ممکن است در جذب روی اختلال ایجاد کند.
بهترین زمان مصرف قرص زینک پلاس
بسیاری از متخصصان، به منظور جذب بهینه و بروز حداقل ناراحتی‌های گوارشی، مصرف قرص زینک پلاس را همراه با وعده‌های غذایی توصیه می‌کنند. غذاهای حاوی پروتئین می‌توانند جذب روی را افزایش دهند. در مقابل، مصرف زینک پلاس با معده‌ی خالی ممکن است منجر به افزایش خطر تهوع و سایر مشکلات گوارشی شود.
توصیه می‌شود برای اطمینان از اینکه از مزایای کامل مکمل زینک پلاس بهره‌مند شوید، از مصرف آن در کنار غذاهای خاصی که فرایند جذب آن را مختل می‌کنند، خودداری کنید. برخی از این مواد غذایی شامل موارد زیر است:
- غلات کامل: اغلب حاوی اسید فیتیک هستند که ممکن است به روی متصل شوند و از جذب آن جلوگیری کند.
- محصولات لبنی: مصرف محصولات سرشار از کلسیم ممکن است با جذب روی تداخل داشته باشد. بنابراین بهتر است بین مصرف مکمل زینک پلاس و لبنیات فاصله بیندازید.
- مکمل‌های آهن: آهن می‌تواند با روی برای جذب در بدن رقابت کند. اگر به مصرف هر دو نیاز دارید، عاقلانه است که در طول روز آن‌ها را با فاصله و به صورت جداگانه مصرف کنید.
در نهایت بهترین زمان مصرف قرص زینک پلاس در شبانه‌روز به برنامه و ترجیحات شخصی و سبک زندگی افراد بستگی دارد. به عنوان مثال برخی افراد مصرف روی را در صبح و همراه با صبحانه خوب می‌دانند. در مقابل، دیگران ممکن است ترجیح دهند آن را در شب مصرف کنند. نکته‌ی کلیدی ایجاد یک برنامه زمانی منظمی است که برای شما مناسب باشد.
البته برای کسانی که ناراحتی‌های خفیف گوارشی را تجربه می‌کنند، مصرف قرص زینک پلاس در شب و همراه با شام توصیه می‌شود زیرا بدن، تمام شب را در هنگام خواب برای هضم و جذب آن فرصت خواهد داشت.
کلام آخر
مصرف قرص زینک پلاس، به عنوان یک مکمل غذایی، می‌تواند نقش پررنگی در حفظ سلامت عمومی و تقویت سیستم ایمنی بدن ایفا کند. در پایان برای پاسخ به این پرسش که قرص زینک پلاس برای چیست باید بگوییم که این قرص با ترکیب زینک (روی) و مواد معدنی و ویتامین‌های مکمل دیگر نه تنها به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند، بلکه در بهبود سلامت پوست، تنظیم هورمون‌ها و حفظ عملکرد مغز نیز مؤثر است. همچنین تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف زینک می‌تواند به کاهش علائم سرماخوردگی و بهبود زخم‌ها و برای افرادی که در دوره‌های رشد یا بارداری هستند، به تأمین نیازهای حیاتی جسمی کمک کند.
بااین‌حال، همان‌گونه که در هر مکملی، توجه به دوز مصرفی و عوارض جانبی آن اهمیت دارد، مصرف بیش از حد مکمل زینک پلاس نیز ممکن است منجر به ایجاد عوارض گوارشی و تداخلات دارویی شود. بنابراین، مشاوره با پزشک و استفاده مناسب از این مکمل، ضروری است.
به طور کلی، اگر به دنبال راهی مؤثر برای حمایت از سلامتی بدن خود هستید، مصرف قرص زینک پلاس می‌تواند گزینه‌ی مناسبی باشد. این مکمل نه تنها به تقویت بدن شما کمک می‌کند، بلکه می‌تواند تأثیر مثبتی بر کیفیت زندگی روزمره‌تان داشته باشد. حتماً در نظر داشته باشید که مکمل‌ها برای تکمیل یک رژیم غذایی متعادل طراحی شده‌اند و نمی‌توانند جایگزین آن شوند. با ترکیب مکمل زینک پلاس با سبک زندگی سالم، می‌توانید به بهبود کیفیت زندگی خود امیدوار باشید.
منابع: webmd , healthline , healtheries
