پماد زینک اکساید برای چیست؟
سابقه‌ی استفاده از زینک (روی) برای درمان سوختگی‌ها و زخم‌ها به بیش از ۲ هزار سال پیش برمی‌گردد. بررسی تاریخچه‌ی این ماده نشان می‌دهد که در حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح و در هند باستان از زینک برای تهیه‌ی یک مرهم طبیعی به‌نام پوشپنجان (Pushpanjan) استفاده می‌شده است. امروزه موارد مصرف زینک بسیار گسترده است، به طوری که می‌توانید آن را به‌شکل زینک اکساید در بسیاری از کرم‌های ضدآفتاب یا کرم‌های ادرارسوختگی بیابید. این ماده حتی در محصولات ضدآکنه هم وجود دارد. بنابراین جای تعجب نیست که بعضی از افراد از پماد زینک اکساید برای جای جوش و درمان آکنه استفاده می‌کنند.
اگر می‌خواهید یک محصول عالی برای رفع مشکلات پوستی خود داشته باشید، توصیه می‌کنیم این مقاله از دیجی‌کالا مگ را تا انتها بخوانید. در این مقاله درباره‌ی نحوه‌ی استفاده از پماد زینک اکساید برای جوش و جای جوش صحبت کرده و فواید و عوارض احتمالی این محصول را بررسی می‌کنیم.
زینک اکساید چیست؟
زینک اکساید همان‌طور که از نام آن مشخص است، از روی ساخته شده است. روی یک عنصر فلزی است که در طبیعت یافت می‌شود و این روزها برای تولید بسیاری از محصولات الکترونیکی، شیمیایی و خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. درست مانند سایر فلزات عنصری از جمله آهن یا الکترولیت‌ها مثل منیزیم، روی هم قادر به حمل مقدار مشخصی بار الکتریکی است که این باعث می‌شود برای بدن مزایای ویژه‌ای داشته باشد. روی برای سیستم‌های مختلف از جمله سیستم ایمنی، دستگاه گوارش، مغز و پوست فواید بی‌شماری دارد. این ماده‌ی معدنی برای سنتز پروتئین، تولید آنزیم و انجام فرآیندهای متابولیکی استفاده می‌شود.
روی به‌تنهایی در طبیعت یافت می‌شود، اما زینک اکساید به‌طور طبیعی وجود ندارد؛ بلکه به کمک گرما و در اثر واکنش شیمیایی بین روی و مولکول‌های اکسیژن ایجاد می‌شود. این ۲ عنصر تبخیر و متراکم شده و در نهایت به پودری تبدیل می‌شوند که حاوی دانه‌های ریز، سفید و کریستالی است.
هنگامی که دانه‌های زینک اکساید روی پوست قرار می‌گیرند یک لایه‌ی محافظ روی آن ایجاد می‌کنند. در سال‌های اخیر، محققان موفق به تولید ذرات زینک اکساید در اندازه‌ی نانو شدند که این دستاورد صنعت تولید محصولات مراقبت از پوست به‌ویژه کرم ضدآفتاب را متحول کرد.
اکنون با فرمول پیشرفته‌ی زینک اکساید محصولاتی تولید می‌شوند که دیگر لایه‌ی ضخیم و سفید روی پوست به‌جا نمی‌گذارند. بنابراین استقبال افراد برای استفاده از محصولات حاوی این ماده در حال افزایش است. با این حال، بی‌خطر بودن این نانوذرات برای انسان به‌طور کامل اثبات نشده است.
چرا از پماد زینک اکساید برای جای جوش و درمان آکنه استفاده می‌شود؟
زینک خاصیت ضدالتهابی دارد و به همین دلیل برای درمان بیماری‌های التهابی پوست مفید است. برای درمان آکنه، زینک اکساید معمولا با سایر ترکیبات ضدالتهاب یا ضدباکتری مثل آنتی‌اکسیدان‌ها، گلوکونات روی یا سولفات روی ترکیب می‌شود. این عناصر در کنار یکدیگر می‌توانند شدت و درد آکنه را کاهش دهند یا لکه‌های ناشی از جای جوش را کمرنگ کنند. البته ممکن است برای درمان آکنه‌‌های شدید یا لکه‌های عمیق به درمان پزشکی نیاز داشته باشید.
تحقیقات نشان می‌دهد که استفاده‌ی موضعی از زینک اکساید به‌تنهایی یا در ترکیب با سایر عناصر در کاهش باکتری مولد آکنه یعنی P. acnes موثر است. به گفته‌ی محققان، زینک اکساید از راه‌های مختلف می‌تواند به درمان آکنه یا پیشگیری از آن کمک کند، از جمله:
- کاهش پارامتر‌های میکروبی یا باکتریایی مرتبط با آکنه
- کاهش التهابی که در پاسخ به باکتری‌های مولد آکنه و مسدود شدن منافذ رخ می‌دهد
- کاهش احتمال بروز مجدد آکنه پس از مقاوم شدن پوست به آنتی‌بیوتیک‌ها
- تنظیم تولید سبوم یا چربی در پوست
- عمل کردن به‌عنوان ماده‌ی قابض و درنتیجه خشک شدن چربی اضافی و کوچک‌تر شدن منافذ بزرگ پوست
گاهی‌اوقات متخصصان پوست از آنتی‌بیوتیک برای درمان آکنه‌ی شدید و مداوم استفاده می‌کنند تا از مسدود شدن منافذ توسط باکتری‌ها جلوگیری کنند. اما این احتمال وجود دارد که باکتری‌های مرتبط با آکنه به‌مرور نسبت به درمان مقاوم شوند و قرص‌ها یا لوسیون‌ها اثربخشی خود را از دست بدهند.
علاوه بر این، استفاده از آنتی‌بیوتیک برای درمان آکنه ممکن است به عوارض جانبی از جمله قرمزی، افزایش حساسیت به نور خورشید و خشکی پوست منجر شود. خبر خوب این است که پماد زینک برای جوش مقاوم به آنتی‌بیوتیک هم مفید است.
آیا زینک اکساید فواید دیگری هم دارد؟
بسیاری از مردم از پماد زینک اکساید برای جای جوش صورت و درمان آکنه استفاده می‌کنند. اما محصولات حاوی این ماده می‌توانند فواید دیگری هم برای پوست داشته باشند. این فواید عبارتند از:
۱. محافظت از پوست در برابر نور خورشید
محققان دریافته‌اند که زینک می‌تواند از پوست در برابر آسیبهای ناشی از نور آفتاب محافظت کند. هنگامی که یک لایه زینک اکساید روی پوست قرار می‌گیرد، اشعه‌‌های ماورای بنفش خورشید را مثل آینه منعکس می‌کند تا از ورود آن‌ها به داخل پوست جلوگیری کند.
کارایی زینک اکساید به غلظت آن بستگی دارد. محصولات مختلف حاوی درصدهای متفاوتی از این ماده هستند. هر چقدر مقدار زینک اکساید روی پوست بیشتر باشد، اثر حفاظتی آن بالاتر است. معمولا کرم‌های ضدآفتاب حاوی ۲۵ تا ۳۰ درصد زینک اکساید هستند.
در گذشته، کرم‌های ضدآفتاب فیزیکال (مینرال) که با زینک اکساید ساخته می‌شدند به‌دلیل ایجاد رگه‌های سفید روی پوست چندان محبوب نبودند. با این حال، در سال‌های اخیر تکنولوژی تولید محصولات مراقبت از پوست بسیار پیشرفت کرده است، به طوری که امروزه کرم‌هایی تولید می‌شوند که هیچ‌گونه ردی روی پوست از خود به‌جا نمی‌گذارند.
۲. التیام زخم
زینک به‌طور طبیعی این توانایی را دارد که به التیام زخم کمک کند. کسانی که از زخم یا سایر آسیبهای پوستی مثل آفتاب‌سوختگی و… رنج می برند، می‌توانند از زینک اکساید موضعی استفاده کنند. این ماده وضعیت پوست را بهبود می‌بخشد و آن را تسکین می‌دهد. بر اساس تحقیقات، کمبود زینک با کاهش سرعت التیام زخم مرتبط است.
۳. پیشگیری از عفونت باکتریایی
همان‌طور که گفته شد، زینک اکساید خاصیت ضدمیکروبی و ضدالتهابی دارد و می‌تواند زخم را التیام بخشد. این ویژگی‌ها به این ماده کمک می‌کنند که شانس عفونت باکتریایی را کاهش دهد. در یک مطالعه مشاهده شد که زینک اکساید باکتری‌ها را نمی‌کشد، بلکه چسبندگی آن‌ها را مهار می‌کند و با افزایش فشار اتصالات بین‌سلولی مانع ورود باکتری‌ها به داخل بدن می‌شود.
۴. درمان بثورات و تحریکات پوستی
از زینک اکساید برای تولید کرم‌های راش پوشک یا ادرارسوختگی استفاده می‌شود. پمادهای حاوی این ماده یک لایه‌ی محافظ روی پوست ظریف و حساس کودک تشکیل می‌دهند تا از آن در برابر عوامل محرک و باکتری‌ها محافظت کنند.
در بعضی از مطالعات مشاهده شده است که در نوزادان مبتلا به درماتیت پوشک ناشی از اسهال می‌توان از پماد زینک اکساید ۵ درصد برای کاهش علائم تحریک پوست استفاده کرد. کرم‌هایی که فاقد عطر یا رنگ هستند برای درمان بثورات از جمله بثورات خفیف یا شدید پوشک گزینه‌ی مناسب به شمار می‌روند.
چگونه از زینک اکسید روی پوست خود استفاده کنیم؟
نحوه‌ی استفاده از زینک اکساید به نوع محصول بستگی دارد. در ادامه بهترین روش برای استفاده از آن را توضیح می‌دهیم.
۱. به‌عنوان ضدآفتاب
اگر از ضدآفتابی استفاده می‌کنید که حاوی زینک اکساید است، حتما آن را ۳۰ دقیقه قبل از اینکه زیر نور خورشید قرار بگیرید، روی پوست بمالید. برای ایجاد محافظت کامل در برابر نور آفتاب باید کرم را به اندازه‌ی کافی روی نواحی مختلف پوست از جمله صورت، گردن، بالای گوش و… پخش کنید.
۲. به‌عنوان کرم
اگر به‌دنبال کرم و ژل ضدجوش هستید و می‌خواهید از کرم حاوی زینک اکساید استفاده کنید، ابتدا صورت خود را بشویید و مرطوب کنید. سپس مقدار کمی از کرم را روی جوش بمالید.
پیش از اینکه محصول را روی پوست قرار دهید حتما غلظت آن را بررسی کنید. همچنین توصیه می‌شود قبل از امتحان کردن محصولات حاوی زینک اکساید با متخصص پوست مشورت کنید.
۳. به‌عنوان پماد
اگر از پماد زینک اکساید برای بهبود زخم استفاده می‌کنید، ابتدا زخم را تمیز کنید. سپس پماد را روی زخم بمالید و برای کسب نتیجه‌ی بهتر آن را پانسمان کنید. اگر زخم کوچک است، می‌توانید از پانسمان کردن آن صرف‌نظر کنید.
۴.به‌عنوان پودر
برچسب محصول را به‌دقت بخوانید تا از دوز و نحوه‌ی مصرف آن مطلع شوید. هر بار می‌توانید تقریبا از ۲ قاشق غذاخوری پودر زینک اکساید برای تهیه‌ی کرم یا لوسیون خانگی استفاده کنید.
عوارض استفاده از پماد زینک اکساید برای جوش
معمولا استفاده از زینک اکساید برای درمان جوش و آکنه بی‌خطر است. اما اگر علائمی مانند بثورات پوستی، خارش و تورم پوست، گلو یا زبان را تجربه کردید، باید فورا به‌دنبال کمک پزشکی باشید. همچنین اگر به بیماری پوستی مبتلا هستید یا در دوران بارداری و شیردهی به‌سر می‌برید، قبل از امتحان کردن محصولات حاوی این ماده با پزشک مشورت کنید.
چند نکته‌ی مهم درباره‌ی استفاده از پماد زینک اکساید برای جای جوش
رعایت نکات زیر در حین استفاده از پماد زینک اکساید برای درمان خانگی جوش می‌تواند از بروز عوارض جانبی جدی جلوگیری کند:
- همیشه قبل اینکه زینک اکساید را روی پوست بمالید، پچ تست انجام دهید. برای این کار باید محصول را روی بخش کوچکی از بازو (قسمت داخلی آرنج) بمالید و حداقل ۲۴ ساعت صبر کنید تا واکنش بدن‌تان را نسبت به آن بسنجید.
- هرگز زینک اکساید را روی پوستی که تاول زده یا به‌شدت آسیب دیده است، نمالید.
- اگر پوست خشکی دارید، از زینک اکساید همراه با مرطوب‌کننده استفاده کنید تا از خشک شدن بیشتر آن جلوگیری شود.
- در صورتی که دارو مصرف می‌کنید، قبل از استفاده از پماد زینک اکساید برای جای جوش و درمان آکنه با پزشک خود صحبت کنید.
- از تماس زینک اکساید با چشم، دهان و بینی جلوگیری کنید.
کلام پایانی
زینک اکساید در فرمولاسیون کرم‌های ضدآفتاب فیزیکال به‌کار می‌رود یا برای درمان زخم و راش پوشک استفاده می‌شود. علاوه بر این، ممکن است در محصولات ضدآکنه هم وجود داشته باشد. از این‌رو بعضی از مردم از پماد زینک اکساید برای جوش و جای جوش استفاده می‌کنند.
مقدار و مدت زمان مصرف زینک اکساید به شدت آکنه و نوع پوست شما بستگی دارد. بنابراین بهتر است درباره‌ی این موضوع با متخصص پوست صحبت کنید. همچنین اگر پوست حساسی دارید یا مستعد واکنش‌های آلرژیک هستید، بدون مشورت با پزشک از محصولات ضدآکنه استفاده نکنید.
