ژاله آموزگار کیست و چه کتاب‌هایی نوشته است؟
احتمالاً این روزها نام ژاله آموزگار را در شبکه‌های اجتماعی شنیده‌اید و ویدیوی وایرال‌شده از او را دیده‌اید. دکتر آموزگار در این ویدیو به جوانان ایرانی توصیه می‌کند از ایران مهاجرت نکنند و بمانند و ایران را بسازند. البته این اظهارنظر آموزگار با انتقادات زیادی در شبکه‌های اجتماعی روبه‌رو شد و بسیاری معتقد بودند با توجه به شرایط کنونی کشور، چنین توصیه‌ای درست و اخلاقی نیست.
زندگینامه ژاله آموزگار
دکتر آموزگار در سال ۱۳۱۸ در خوی متولد شد. او از معدود زنان ایرانی است که سال‌ها پیش توانست برای دریافت دکترای خود در رشته زبان‌های باستانی به دانشگاه سوربن برود.
آموزگار سال‌هاست از استادان دانشگاه تهران است و در فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز عضویت دارد. او فعالیت‌های زیادی در زمینه زبان‌های باستانی انجام داده و پژوهش‌های قابل‌توجهی ارائه کرده است.
از دیگر افتخارات دکتر آموزگار دریافت نشان لژیون دونور از فرانسه است. این نشان به کسانی داده می‌شود که . آموزگار هم‌چنین سال‌ها عضو شورای بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار بوده است و در این نشر نقشی اساسی بازی کرده است.
دکتر آموزگار در طی سال‌های طولانی فعالیت خود کتاب‌هایی مهم در حوزه زبان‌های باستانی و اسطوره‌شناسی تالیف و ترجمه کرده است. در ادامه به معرفی گزیده‌ای از آثار او می‌پردازیم.
کتاب‌های ژاله آموزگار
۱. زبان پهلوی: ادبیات و دستور آن
ژاله آموزگار کتاب «زبان پهلوی: ادبیات و دستور آن» را به همراه مرحوم احمد تفضلی نوشته است. اگر به یادگیری زبان پهلوی علاقه دارید، این کتاب گزینه بسیاری خوبی برای شماست و در پی آن است تا دستور زبان پهلوی را به صورت کلی آموزش دهد. می‌توان گفت کتاب «زبان پهلوی: ادبیات و دستور آن» یک خودآموز خوب است و می‌تواند شروع خوبی باشد.
یکی از نقاط ضعف کتاب این است که متن‌های پهلوی‌ای که به عنوان نمونه آمده‌اند، آوانویسی و ترجمه ندارند و مبتدیان نمی‌توانند از این متن‌ها استفاده کنند.
واژه‌نامه پایان کتاب نیز بسیار کاربردی است و باعث شناخت بیشتر مبتدیان از واژگان فارسی لهجه‌های محلی ایران می‌شود. اما خواندن این کتاب، همان‌طور که گفتیم، قدمی ابتدایی برای مبتدیان است و کافی نیست.
کار مفیدی که می‌توانید انجام دهید این است که این کتاب را به عنوان مکملی در کنار کتاب «ارداویراف نامه» بخوانید. «ارداویراف نامه» نیز توسط همین نشر و با ترجمه و تحقیق دکتر ژاله آموزگار منتشر شده و نکته مثبتش در این است که آوانویسی و حرف‌نویسی کاملی دارد و می‌تواند بسیار مفید فایده قرار بگیرد.
در بخشی از کتاب «زبان پهلوی: ادبیات و دستور آن» از ژاله آموزگار و احمد تفضلی می‌خوانیم:
«بیش از نیم قرن است که تدریس زبان و ادبیات پهلوی به طور رسمی در دانشسرای عالی و دانشگاه تهران و سپس در دیگر دانشگاه‌های ایران آغاز شده است. ابهام خاص این خط آن را در هاله‌ای از رمزوراز فرو می‌برد.»
۱۳۹,۴۶۰ تومان
۲. از گذشته‌های ایران
«از گذشته‌های ایران» درواقع شامل تعدادی از خواندنی‌ترین مقالات ژاله آموزگار است. خود دکتر آموزگار نیز در ابتدای کتاب اشاره کرده که این اثر موضوعی واحد ندارد و قرار است یک مجموعه متنوع از آثار آموزگار در طی سال‌های مختلف باشد. این مقالات در نشریات و مجلات گوناگون به چاپ رسیده‌اند.
دکتر آموزگار این کتاب را به شش حوزه تقسیم کرده است. این حوزه‌ها عبارتند از: ایرانشهر، نوشته‌های کهن بر سنگ و کتیبه، شاهنامه و وجه حماسی و اساطیری آن، خادمان فرهنگ ایران‌زمین، نقد و بررسی‌ها و گفت‌وگوهایی درباره موضوعاتی که از گذشته های ایران تا کنون حائز اهمیت بوده‌اند.
در بخشی از کتاب «از گذشته‌های ایران» از ژاله آموزگار می‌خوانیم:
«محدوده‌ای که در آن می‌توان از فرهنگ ایرانی سخن به میان آورد، با مرزهای سیاسی امروز همخوانی ندارد. در مسائل فرهنگی می‌توان مرزها را به‌راحتی کنار گذاشت و با صمیمیت تمام در سایه خویشاوندی‌های قومی، زبانی، اشتراک باورها و رفتارها و آداب و سنن از کنار هم بودن لذت برد.»
13 %
۴۲۰,۰۰۰
۳۶۵,۷۲۰ تومان
۳. اسطوره زندگی زردشت
ژاله آموزگار این کتاب را به همراه یکی از قدیمی‌ترین همکاران خود، یعنی احمد تفضلی تالیف کرده است. در «اسطوره زندگی زردشت» نویسندگان تلاش کرده‌اند با جمع‌آوری تمام مطالب موجود در منابع کهن و قدیمی درمورد زردشت، زندگی‌نامه‌ای از او به دست دهند.
زردشت شخصیتی اسطوره‌ای دارد و واقعیت و خیال درمورد این شخصیت در بسیاری از مواقع از هم قابل تشخیص نیستند. نویسندگان در بخش «شخصیت تاریخی زردشت» سعی می‌کنند تا براساس اطلاعات دقیق و مستند، زندگی‌نامه‌ای کلی درمورد زمان و مکان تولد زردشت و قتل او به دست دهند. همان‌طور که گفتیم، عمده تلاش در این بخش بر آن است که اطلاعات داده‌شده کاملا منطبق بر واقعیت باشد.
اما در بخش بعد، یعنی «چکیده‌ای از زندگانی اساطیری زردشت»، اطلاعات دیگر بر اساس فکت‌ها نیستند و نویسندگان به منابع مختلف استناد می‌کنند تا ببینند اساطیر و قصه‌ها چه چیزهایی درمورد زردشت و زندگی او گفته‌اند.
در بخشی از کتاب «اسطوره زندگی زردشت» از ژاله آموزگار و احمد تفضلی می‌خوانیم:
«زندگی راستین پیامبران را همیشه هاله‌ای از اسطوره فرا می‌گیرد، هرچند که در خلال اسطوره‌ها حقیقت‌های فراوانی نهفته‌اند. افسانه‌ها به تدریج بر گرد زندگینامه واقعی حلقه می‌زنند و کم‌کم زندگی اساطیری را می‌سازند.»
۴. زبان، فرهنگ و اسطوره
کتاب «زبان، فرهنگ و اسطوره» نیز حاوی مقالات ژاله آموزگار در طی سال‌های مختلف است. این مقالات به مقولاتی چون زبان و ادبیات و خط، تاریخ و فرهنگ، کتیبه‌ها و نسخه‌های خطی کهن در زمینه‌ی فلسفه و کلام، و اساطیر ایران می‌پردازند و به همین خاطر نمی‌توان گفت که کتاب اثری یک‌پارچه و منسجم است.
هم‌چنین، آموزگار در این کتاب به ادبیات زردشتی، نقش زن در خانواده ایران باستان، ، آیین ازدواج در ایران کهن و ازدواج‌های اساطیری پرداخته که هرکدام بسیار جذاب و قابل توجه است.
در بخشی از کتاب «زبان، فرهنگ و اسطوره» از ژاله آموزگار می‌خوانیم:
«فره برای آفرینش زردشت، از پیش اورمزد به روشنی بی‌پایان فرود آمد و از روشنی بی‌پایان به خورشید، از خورشید به ماه، از ماه به ستارگان و از ستارگان به آتشی که در خانه زوئیش بود و از آن آتش به زوئیش، زن فراهیم روان رسید.»
۴۶۹,۰۰۰ تومان
منبع: دیجی‌کالا مگ
