ری تریسینگ روی ایکس‌باکس سری اس؛ ارزان‌ترین کنسول بازار توانایی اجرای آن را دارد؟

سهند خان‌محمدی

۲۷ اسفند ۱۴۰۱ | ۲۳:۰۰ زمان مورد نیاز برای مطالعه: ۱۵ دقیقه

ایکس‌باکس سری اس (Xbox Series S) یکی از محبوب‌ترین کنسول‌های بازار است. این کنسول با قیمت بسیار خوب و قابلیت‌های زیاد توانسته طرفداران بسیار زیادی بدست بیاورد. از طرفی یک کنسول نسل ۹ است. به همین دلیل شما با یک قیمت بسیار مناسب می‌توانید نسل ۹ را به راحتی تجربه کرده و عناوین این نسل را روی آن اجرا کنید.

بحث اینجاست که روی برگه، ایکس‌باکس سری اس شباهت‌های بسیار زیادی به برادر بزرگ‌تر خود یعنی سری ایکس دارد. به این معنا که سخت افزار این دستگاه مثل رم، حافظه، پردازنده مرکزی و پردازنده گرافیکی همه بر اساس سری ایکس هستند. پس توانایی اجرای بازی‌های مختلف را با استفاده از ری تریسینگ دارد. مخصوصاً اینکه تمامی پردازنده‌های گرافیکی برپایه‌ی تکنولوژی RDNA 2 توانایی این کار را دارند.

در بحث عملی ماجرا متفاوت است. ایکس باکس سری اس دارای یک پردازنده گرافیکی با قدرت ۴ ترافلاپس بوده و نزدیک به ۱۰ گیگابایت حافظه رم دارد. این باعث می‌شود که در اجرای افکت‌های ری تریسینگ چندان خوب عمل نکند. اکثر بازی‌های جدید نیز سیستم ری تریسینگ را روی سری اس نداشته و تنها روی کنسول‌های سری ایکس و پلی‌استیشن ۵ این قابلیت را دارند.

بازی‌های با قابلیت ری تریسینگ برای سری اس بسیار نایاب هستند. حتی با وجود اینکه حدود ۲ سال از عرضه این کنسول می‌گذرد، بازهم تعداد آن‌ها انگشت شمار است. به طور کلی حدود ۱۵ بازی با قابلیت اجرای ری تریسینگ روی سری اس وجود دارند. البته امکان دارد که بیشتر باشند ولی چندان شناخته شده نباشند. با وجود اینکه تنوع بازی‌های ری تریسینگ روی سریاس زیاد نیستند، به این شکل نیست که عملاً این قابلیت روی کنسول سری اس وجود نداشته باشد. برای مثال ۳ بازی به بهترین نحو این کار را انجام داده و ری تریسینگ را بسیار زیبا روی سری اس اجرا می‌کنند.

مثال‌های ری ‌تریسینگ روی سری اس

مثال اصلی این ماجرا مترو اگزودوس (Metro Exodus) نسخه Enhanced Edition است. تکنولوژی استفاده شده در این بازی RTGI یا Ray Tracing Global Illumination بوده و به بهترین نحو از تمام توان سری اس استفاده می‌کند. صحنه‌ها بسیار زیبای طراحی شده و سایه‌ها نیز بسیار واقعی بوده که حس بسیار حقیقی و خوبی را در دنیای بازی به کاربر منتقل می‌کنند. چیزی که بسیار توجه افراد را جلب می‌کند، ثبات نورپردازی در این بازی است. این باعث می‌شود تا یک قدم بالاتر از عناوینی باشد که نورپردازی را از پیش برنامه‌ریزی می‌کنند.

موارد متحرک مثل کرکترها نیز بسیار خوب طراحی شده‌اند. نورپردازی این موارد بسیار دقیق بوده و خیلی واقعی هستند. زمانی که شما این بازی را با دستگاه‌های نسل قبلی مقایسه کنید، پیشرفت این کنسول بسیار مشخص است. مترو اگزودوس از سیستم نورپردازی در لحظه (Real Time) روی کنسول‌های نسل قبل هم استفاده می‌کرد. با این حال توانایی کنسول‌های نسل پیشین چندان زیاد نبود و عملکردی در حد GI داشت.

سیستم RTGI تفاوت بسیار زیادی با نسخه قبلی داشته و ظاهر بازی را به طور کامل تغییر می‌دهد. همینطور اینکه نرخ فریم بازی روی ۶۰ بوده و رزولوشن آن نیز تغییر زیادی نکرده است. به همین دلیل این موارد باعث شدند تا عملکرد سری اس روی مترو بسیار تحسین برانگیز باشد.

کمبودهای بازی هم چندان زیاد نیستند که توجه شما را جلب کنند. اگر خیلی دقت کنید در برخی از مناطق بسیار تاریک نویز را مشاهده می‌کنید. سیستم RTGI به بهترین نحو برای سیستم‌های کم قدرت کارکرده و شما نیاز به رزولوشن زیاد برای یک تجربه خوب ندارید. به همین دلیل تصاویر روی کنسول سری ایکس نیز چندان بهتر نیستند. با وجود اینکه سیستم RTGI این کنسول چندین برابر رزولوشن بالاتری از سری اس دارد. با این حال مقدار کمی از نویز بازی کم شده و اجسام واقعی‌تر به نظر می‌رسند.

فورتنایت هم دارای RTGI است!

بازی فورتنایت (Fortnite) نیز از عناوین دیگر است که سال گذشته بازی بتل رویال شرکت اپیک (Epic) به موتور آنریل انجین ۵.۱ (Unreal Engine 5.1) ارتقاء پیدا کرد. در کنار آن موارد زیادی از جمله ری تریسینگ به بایز اضافه شد. در کنسول سی اس دارای Lumen RTGI است. یک سیستم که بر اساس SDF ری تریسینگ و تکنولوژی GI فضای صفحه است تا یک تجربه واقعی از نورپردازی در لحظه به کاربر ارائه کند. این سیستم به مقدار زیادی به نرم افزار هم وابسته است.

در عمل نیز این سیستم خوب کار می‌کند. تمامی مناطق بازی زیبا و از لحاظ نور غنی است. این موضوع در فضاهای داخلی و کوچک بسیار مشخص است. دنیای رنگارنگ فورتنایت فضای بسیار مناسبی برای نورپردازی متنوع است. به همین دلیل استفاده از نورپردازی ری تریسینگ نه تنها مناظر را زیباتر کرده بلکه جزئیات را نیز بهتر کرده است. سیستم نورپردازی قدیمی فورتنایت نیز بسیار قابل توجه بود. به این شکل که از یک سیستم بسیار ساده و نورپردازی در لحظه استفاده می‌کرد. با توجه به ظاهر بازی نیز این موضوع باعث می‌شد تا در هر شرایطی از لحاظ بصری بازی زیبا باشد.

تنها مشکل اینجا هم بحث رزولوشن است. سیستم Lumen یک شانزدهم رزولوشن کنسول‌های نسل جدید را مورد هدف قرار می‌دهد. با توجه به اینکه قدرت اصلی سری اس نیز رندر لحظه با رزولوشن ۷۲۰p است، به نظر ایده جالبی نمی‌آید. با این حال عملکرد RTGI بسیار خوب بوده و حتی در سری اس نتایج بسیار خوبی را به کاربر ارائه می‌دهد.

سیستم ضد نویز بازی نیز تا حدی می‌تواند عمل کند. به این شکل که شما همچنان در برخی از مناظر نویزهای قابل توجی می‌بینید که برخی اوقات می‌تواند آزاردهنده باشد. یکی دیگر از موارد مهم عدم وجود بازتاب‌های ری تریسینگ است که در عناوین دیگر وجود دارند. این مورد با یک سیستم فضا و صفحه نمایش جایگزین شده است. با این حال عملکرد سری اس در این بازی نیز بسیار خوب بوده و یک تجربه ری تریسینگ بسیار خوب را به کاربر ارائه می‌دهد.

نمونه‌ی دیگر ری تریسینگ روی سری اس

موتور آنریل انجین ۵ کار خود را با یک نمونه از The Matrix Awakens در سال ۲۰۲۱ آغاز کرد. این بازی در اصل یک دمو است. به همین دلیل تنها یک دنیای کوچک قابل گشت و گذار داشته و حدود ۸ دقیقه ویدئو دارد. با این حال آنقدر زیبا است که نمی‌توان آن را از لیست حذف کرد. سری از به طور کامل از ری تریسینگ در این بازی پشتیبانی کرده و حتی از لحاظ سخت افزاری نیز این کار را انجام می‌دهد.

در این دمو ما شاهد بازتاب ری تریسینگ و سایه‌های ری تریسینگ هم هستیم. نتایج بصری به شدت زیبا هستند و این موضوع در ویدئوی شروع بازی به طور کامل مشخص است. ثبات ری تریسینگ زمانی مشخص می‌شود که شما در بازی شروع به گشت و گذار در دنیا بپردازید. آنجاست که متوجه عملکرد خوب سری اس خواهید شد.

سیستم RTGI باعث شده تا بازی بسیار ثبات داشته باشد. از طرفی نورپردازی آن نیز بسیار واقعی بوده و حتی کرکترها نیز به بهترین نحو طراحی شده باشند. به طور کلی عملکرد این دمو بهتر از عناوینی مثل فورتنایت است. بازتاب‌ها نیز بسیار زیبا و دقیق بوده و جزئیات بسیار زیادی دارند. در مقایسه با کنسول‌های دیگر سری اس کمی عقب‌تر است.

با این حال از لحاظ امکاناتی سری اس کمبودی ندارد. بحث اینجاست که کیفیت RTGI در اینجا نیز کمتر است. البته چندان به نظر نمی‌رسد. به طور کلی نویز موجود در تجربه ری تریسینگ با این کنسول حواس شما را پرت نکرده و هرچه شما به موارد مختلف نزدیک شوید، نورپردازی نیز بهتر می‌شود. اگر با سرعت زیاد به موارد مختلف در بازی نزدیک شوید امکان دارد که کمی نورپردازی به هم بریزد. البته این موضوع در کنسول‌های دیگر هم وجود داشت ولی در سری اس بیشتر بود.

اگر شما این دمو را در کنار نسخه سری ایکس مقایسه کنید، افت را از لحاظ بصری مشاهده خواهید کرد. برای مثال ارائه BVH در سری اس با متون و مدل‌‌های ساده شده، ضعیف‌تر است. این موضوع تنها زمانی مشخص است که اطلاعات فضا و صفحه نمایش وجود نداشته باشد. سطوح پراکنده بیشتر از لحاظ بصری آسیب دیده‌اند. این باعث شده تا این سطوح شلوغ و بد بشوند. البته این موارد بیشتر مربوط به صفحه نمایش و فضا است به همین دلیل ارتباط چندانی به ری تریسینگ ندارد.

دسته دوم عناوین با ری تریسینگ روی کنسول سری اس

دسته دوم از عناوین انتخاب شده برای آزمایش، بازی‌های شرکت کپکام هستند. به این معنا که بازسازی‌های رزیدنت اویل ۲ و ۳ به همراه رزیدنت اویل‌های ۷ و ۸ مورد بررسی قرار گرفتند. همگی نیز از سیستم مشابهی برای ری تریسینگ استفاده می‌کنند. موتور انیمیشن آن‌ها نیز یکسان است. این عناوین در اصل بازتاب با ری‌تریسینگ را ارائه داده ولی به میزان محدودی از RTGI استفاده می‌کنند. به همین دلیل ری تریسینگ مشکلات نورپردازی پیش طراحی شده را حل کرده و روی عملکرد نیز اثر زیادی ندارد.

کیفیت بازتاب‌ها بر اساس شرایط مختلف، متفاوت است. برای مثال در محیط‌های بیرونی می‌تواند عملکرد بدتری نسبت به تکنیک‌های دیگر داشته باشد. تکنیک رزیدنت اویل در فضاهای داخلی عملکرد بسیار خوبی دارد. جایی که اکثر بازی نیز در آن جریان دارد. بازی‌های سوم شخص رزیدنت اویل استفاده بهتری از ری تریسینگ می‌کنند. مخصوصاً اینکه محیط‌های این عناوین گسترده‌تر بوده و فضای بیشتری وجود دارد. در زمینه رزولوشن این عناوین عملکرد خوبی نداشته و نویز زیادی در عناوین وجود دارد.

سیستم نورپردازی از پیش‌تعیین شده محیط، عملکرد خوبی در زمینه دقت نورپردازی بازی دارد. بسیاری از مشکلات آن نیز در طول این مدت برطرف شده است و در بسیاری از مواقع نورپردازی بسیار واقعی‌تر شده است. این موضوع روی وسایل کوچک بسیار مشخص است. اکثراً در عناوین مختلف به این موارد توجه کمی می‌شود ولی در رزیدنت اویل سایه‌های این موارد نیز بهبود زیادی داشته است. به همین دلیل نورپردازی کلی بازی عملکرد خوبی دارد، حال استفاده ری تریسینگ در برخی موارد نیز این ماجرا را بهتر می‌کند.

سری اس به خوبی ری تریسینگ را در این عناوین اجرا می‌کند. اگر با سری ایکس مقایسه کنیم از لحاظ رزولوشن چندان کاهشی نداشته و تجربه خوبی را به کاربر ارائه می‌دهد. تنها مشکل اصلی اینجاست که از لحاظ عملکردی آسیب زیادی به بازی می‌زند. به همین دلیل استفاده از ری تریسینگ را در این عناوین نمی‌توان پیشنهاد کرد. این در صورتی است که در کنسول‌های دیگر این موضوع صدق نمی‌کند.

بازی رزیدنت اویل ۸ یکی از بهترین عناوین نسل ۹ بوده و از لحاظ گرافیکی عملکرد بسیار خوبی دارد.

دسته سوم عناوین مورد آزمایش برای ری تریسینگ روی سری اس

دسته سوم بازی‌های مورد آزمایش، عناوینی هستند که از موتور آنریل انجین ۴ استفاده می‌کنند. به طور کلی استفاده از ری تریسینگ در آنریل انجین ۴ راحت است، با این حال ما شاهد عناوین کمی با این قابلیت روی کنسول‌ها هستیم. یکی از بازی‌های مورد آزمایش هلبلید: فداکاری سنوآ (Hellblade: Senua’s Sacrifice) بود. این بازی در سال ۲۰۲۱ یک به روزرسانی با ری تریسینگ گرفت و باعث شد که استفاده از این قابلیت روی سری اس بیشتر گسترش پیدا کند. ری تریسینگ نیز در این بازی بسیار خوب طراحی شده و جزئیات به شدت زیادی دارد.

مشکل اصلی هلبلید استفاده بیش از حد از مه و نورپردازی حجمی است. اینطور که به نظر می‌رسد این دو مورد نیز از سیستم تخمینی BVH هم استفاده نکرده و افکت‌های ری تریسینگ را در لحظه پردازش می‌کند. به همین دلیل بازتاب‌های فضایی و صفحه‌ای بسیار عملکرد بهتری دارد. سری ایکس نیز دارای این مشکل بوده و باعث شده که نتیجه استفاده از ری تریسینگ ترکیبی باشد. بحث اینجاست که استفاده از نورپردازی از پیش طراحی شده در بیشتر مواقع عملکرد مشابه یا بهتر دارد.

یکی دیگر از عناوینی که عملکرد ناامید کننده‌ای دارد بازی Deliver Us The Moon است. این بازی در دسته عناوین مستقل است. همینطور اینکه در سبک فضایی و پازلی بوده و از سیستم نورپردازی ری تریسینگ در سایه‌ها استفاده می‌کند. این بازی نیز از سیستم ترکیبی استفاده می‌کند. به این معنا که سایه‌های ری تریسینگ و سایه‌های از پیش طراحی شده کنار هم قرار گرفته‌اند.

بازی هلبلید از عناوین بسیار خوب با گرافیک بالا برای نسل ۸ بود که به نسل ۹ نیز ارتقاء پیدا کرد.

سایه‌های طراحی شده با استفاده از این سیستم طراحی جالبی دارند. جزئیات آن‌ها نیز نسبتاً زیاد است. مشکل اینجاست که در بسیاری از مواقع سایه‌های این بازی به نظر پراکنده می‌آیند. مخصوصاً زمانی که به یک منبع نور مثل خورشید نزدیک می‌شوید. این سیستم جدید باعث شده تا ظاهر بازی در برخی از مواقع بهتر شود ولی به طور کلی سیستم‌های معمولی نورپردازی عملکرد بهتری دارند. از طرفی یک باگ نیز در این بازی وجود داشته که باعث شده در برخی از مواقع سایه‌ها اصلاً ساخته نشوند. به همین دلیل بازی چندان زیبا نمی‌شود.

بازی کابوس‌های کوچک ۲ (Little Nightmares 2) نیز به مقدار کمی ری تریسینگ دارد. با این حال چندان زیاد نیست. اینطور که به نظر می‌رسد در هر حالت گرافیکی ری تریسینگ به مقدار کمی وجوددارد. اگر شما ری تریسینگ این بازی را روی حالت Performance بگذارید، کیفیت بصری بازی آسیب زیادی می‌بیند. با این حال اگر روی هر دو حالت گرافیکی بگذارید بحث نورپردازی بازی تغییر چندانی نمی‌کند. پس به احتمال زیاد یک تکنیک ری تریسینگ در این بازی جریان دارد.

نسخه اولیه این بازی برای ایکس‌باکس سری اس و ایکس، دارای حالت ری تریسینگ نبود. پس این قابلیت اخیراً به این بازی اضافه شده است. کابوس‌های کوچک ۲ دارای مناطق زیادی با بازتاب نیست. به همین دلیل شما باید به مقدار زیادی بازی را تجربه کنید تا متوجه شوید دارای این قابلیت هست یا نه. دوربین بازی نیز نسبتاً ثابت بوده که باعث می‌شود تشخیص چنین مواردی کمی دشوار شود.

شرکت سازنده اعلام کرده که کنسول سری اس نیز قابلیت ری تریسینگ را روی کابوس‌های کوچک ۲ دارد. با این حال تنها روی سطوح بسیار صیقل استفاده شده است. به طور کلی ری تریسینگ روی کنسول سری اس در این بازی چندان مشهود نیست ولی شما دارای نرخ فریم ۶۰ برای اکثر اوقات هستید.

استفاده از سیستم‌های ری تریسینگ غیر عادی

آخرین گروه مورد آزمایش شامل عناوینی است که ری تریسینگ را به طرز غیر عادی وارد بازی کرده‌اند. اولین مورد این گروه ریمستر بازی کرایسیس (Crysis Remastered) است. این بازی از تکنیک‌های نرم افزاری برای بازتاب‌های ری تریسینگ استفاده می‌کند که در نسل گذشته کنسول‌ها معرفی شد. سیستم ری تریسینگ اینجا عملکرد نسبتاً خوبی دارد. به طور کلی حدود یک تا دو ثانیه طول می‌کشد تا با محیط اطراف یکی شود. همینطور اینکه محدوده بازتاب ری تریسینگ نیز محدود بوده و چندان گسترده نیست. با این حال نتایج برای یک سیستم نرم افزاری بسیار خوب است.

دو عنوان آخر فورمولا ۱ (Formula 1) نیز دارای سیستم ری تریسینگ هستند. به این معنا که در هر دور بازی ری تریسینگ سایه‌ها و بازتاب‌ها وجود دارند. نکته اینجاست که این قابلیت تنها در بخش قبل از مسابقه و گرم کردن جود دارد. در گیم‌پلی اصلی شما اصلاً ری تریسینگ مشاهده نمی‌کنید. فورتزا هورایزن ۵ نیز به همین شکل از سیستم ری تریسینگ بهره می‌برد. زمانی که شما در حالت Quality باشید، در قسمتی که ماشین‌ها را به شما نشان می‌دهد، شاهد ری تریسینگ قوی خواهید بود. با این حال این موضوع داخل گیم‌پلی صدق نمی‌کند.

مورد آخر هم واچ داگز لیجن (Watch Dogs Legion) است. این بازی نیز دارای یک گزینه برای ری تریسینگ در بازتاب است. این بازی یکی از موارد بسیار خوب برای تجربه ری تریسینگ روی سری اس بوده و بازتاب‌ها را به شکل دقیقی نشان می‌دهد. با این حال این سیستم هم مشکل‌های خود را دارد. برای مثال بازتاب‌ها یک کندی خاصی داشته و این کندی روی بدنه خودروها بسیار مشخص است. همینطور اینکه در فواصل زیاد، سیستم ری تریسینگ به طور کلی از بین می‌رود. با این حال این سیستم کاربردی بوده و واقعاً تجربه متفاوتی را به کاربر ارائه می‌دهد.

بازی فورتزا هورایزن ۵ از سیستم ری تریسینگ در گیم‌پلی استفاده نکرده و تنها در بخش پیش‌نمایش ماشین‌ها ما شاهد این تکنولوژی هستیم.

آیا ری تریسینگ روی سری اس جواب می‌دهد؟

پس ما تا اینجا اثبات کردیم که ری تریسینگ روی سری اس کار می‌دهد. با این حال مشکلات خود را دارد. اینکه ما ببینیم یک پردازنده گرافیکی ۴ ترافلاپسی تا این حد عملکرد خوبی دارد، واقعاً تحسین برانگیز است. ری تریسینگ به طور کلی یک کار بسیار سنگین است. این موضوع روی سخت افزارهای محدود مثل سری اس نیز بسیار مشخص است. مشکل اصلی سیستم کمبود رم است. با حدود ۱۰ گیگابایت رم که ۸ گیگابایت آن در دسترس سازندگان است، این افراد نمی‌توانند از ساختارهای سنگین استفاده کنند.

سیستم BVH فضای بسیار زیادی را در مموری اشغال می‌کند. این مورد درباره سری اس به شدت اهمیت دارد. به طور کلی استفاده از ری تریسینگ روی این کنسول شدنی است ولی نیاز به کار بسیار زیادی دارد. در اصل سازندگان باید تلاش زیادی بکنند تا ری تریسینگ عملکرد بسیار بهینه‌ای داشته باشد.

به همین دلیل عناوین بسیار کمی وجود دارند که سیستم ری تریسینگ را روی کنسول سری اس داشته باشند. عناوینی مثل کنترل، سایبرپانک ۲۰۷۷ و موارد دیگر همگی این سیستم را روی کنسول سری اس نداشتند. با این حال ری تریسینگ را در کنسول‌های سری ایکس و پلی‌استیشن ۵ داشتند. پس سیستم ری تریسینگ روی کنسول کوچک مایکروسافت یک مورد بسیار نادر است.

عناوینی که سیستم ری تریسینگ را دارند نیز چندان موفق نیستند. به دلیل اینکه تجربه بازی بدون ری تریسینگ بسیار بهتر از تجربه با استفاده از آن است. یکی از موارد بسیار شایع این است که در صورت استفاده از ری تریسینگ شما به ۳۰ فریم بر ثانیه محدود خواهید شد. این در صورتی است که بدون آن نرخ فریم بازی ۶۰ خواهد بود. عناوین رزیدنت اویل از موارد بسیار شاخص در این زمینه هستند. البته در این زمینه نیز استثنا مثل فورتنایت و مترو وجود دارند.

این موضوع امکان دارد که در آینده تغییر کند. بعضی از تکنیک‌های ری تریسینگ عملکرد خوبی داشته ولی نیاز به کار بسیار زیادی دارند. برای مثال سیستم RTGI نیاز به کار بسیار زیادی دارد ولی عملکرد بسیار خوبی روی سیستم‌های نسبتاً ضعیف دارد. استفاده از سیستم‌های SSR یا SSAO با وجود عملکرد بهتر آسیب زیادی به رزولوشن و کیفیت بصری بازی دارند. به همین دلیل بهتر است که از آن‌ها استفاده نشود.

نتیجه کلی این است که سری اس توانایی اجرای ری تریسینگ را دارد. با این حال عملکرد خوبی در این زمینه نداشته، آن هم به دلیل پردازنده گرافیکی ضعیف‌تر، مموری کمتر و پهنای باند مموری محدودتر است. با این حال این مشکلات را تا حدی می‌توان با نرم افزار برطرف کرد. مخصوصاً اینکه دموی آنریل انجین ۵ عملکرد خوبی داشته و نشان می‌دهد که این موتور توانایی استفاده از ری تریسینگ روی این کنسول را دارد. امکان دارد که تمام عناوینی که دارای موتور آنریل انجین ۵ هستند از این قابلیت استفاده نکنند ولی امیدی وجود دارد که در آینده این موضوع تغییر کند.

منبع: Eurogamer.net