۵ شکست بزرگ در تاریخ تراشه‌های موبایل

یوسف اسفندیاری

۱۰ بهمن ۱۴۰۰ | ۲۰:۰۸ زمان مورد نیاز برای مطالعه: ۶ دقیقه

سامسونگ به‌زودی از سری گلکسی S22 رونمایی می‌کند که اولین گوشی‌های مجهز به اگزینوس 2200 محسوب می‌شوند. در رابطه با این تراشه اخبار خوبی منتشر نشده است ولی در کل شکست در دنیای تراشه‌های موبایل موضوع جدیدی نیست و طی سال‌های گذشته بارها چنین شکست‌هایی رخ داده است. در ادامه به مهم‌ترین شکست‌های پردازنده‌های موبایل در تمام دوران می‌پردازیم.

۵. داغ شدن بیش از حد اسنپدراگون 810

اسنپدراگون 810 یکی از پرحاشیه‌ترین تراشه‌هایی محسوب می‌شود که در سال‌های اخیر عرضه شده است. قبل از عرضه‌ی این تراشه، شایعه‌هایی مبنی بر داغ شدن بیش از حد این تراشه منتشر شد. ال‌جی جی فلکس 3 اولین گوشی هوشمندی بود که با این تراشه عرضه شد ولی به دلیل گرمای این تراشه، در بنچمارک‌های انجام شده عملکردی ضعیف‌تر از نسل‌های قبلی از خود نشان داد. بعد از عرضه‌ی دیگر گوشی‌های مبتنی بر این تراشه، وجود مشکلات اسنپدراگون 810 تأیید شد.

باید خاطرنشان کنیم در آن سال سامسونگ برخلاف رویه‌ی سال‌های قبلی، برای گلکسی S6 از این تراشه استفاده نکرد و این گوشی فقط با اگزینوس 7420 عرضه شد. اگرچه طبق گزارش‌ها دلیل این تصمیم سامسونگ همین داغ شدن اسنپدراگون بود، اما هیچکدام از این دو شرکت این موضوع را تأیید نکردند. گفتنی است سال بعدی سامسونگ بار دیگر به استفاده از تراشه‌های سری اسنپدراگون 800 روی آورد.

در این میان، کوالکام در همان سال تراشه‌ی ضعیف‌تر اسنپدراگون 808 را هم معرفی کرد. کوالکام تا آن زمان چنین کاری انجام نداده بود و این چیپست از دو هسته‌ی کمتر و پردازنده‌ی گرافیکی ضعیف‌تری استفاده می‌کرد. به دلیل همین حاشیه‌ها، LG در همان سال برای گوشی G4 از اسنپدراگون 808 استفاده کرد. اگرچه این تراشه مشکل داغ شدن نداشت، اما همین ضعیف بودن عملکرد آن با اعتراض کاربران LG مواجه شد و در کل در این سال پرچم‌داران LG با شکست مواجه شدند.

۴. شکست اینتل در بازار تراشه‌های موبایل

اینتل به دلیل موفق نشدن در بازار تراشه‌های موبایل در این لیست قرار گرفته است. در سال 2011، اینتل و گوگل خبر همکاری برای توسعه‌ی تراشه‌های موبایل را اعلام کردند. موتورولا ریزر i و لنوو K800 در سال 2012 به‌عنوان اولین گوشی‌های مجهز به تراشه‌ی اینتل راهی بازار شدند. در این میان تراشه‌های سری اتم اینتل در بین تبلت‌های اندرویدی محبوبیت زیادی داشتند ولی در کل این گجت‌ها خیلی زود فراموش شدند.

ایسوس از جمله شرکت‌هایی بود که علاقه‌ی زیادی به تراشه‌های اینتل داشت. در سال 2014 گوشی‌های سری ذن‌فون با پردازنده‌های دو هسته‌ای اتم اینتل از راه رسیدند. در سال 2015 هم سری جدید گوشی‌های ذن‌فون با پردازنده‌ی 4 هسته‌ای اتم معرفی شدند. اما در نهایت، ایسوس هم مانند دیگر شرکت‌ها طی سال‌های بعدی به بهره‌گیری از چیپست‌های کوالکام و مدیاتک روی آورد. اگرچه در آن دوران پردازنده‌های اینتل عملکرد چندان بدی نداشتند، اما در کل نسبت به دیگر چیپست‌های پرچم‌دار نمی‌توانستند عرض اندام کنند.

اینتل قصد داشت کیفیت تراشه‌های موبایل خود را به طور قابل‌توجهی بهبود ببخشد. با وجود اینکه این شرکت تاریخ معرفی چیپست‌های دارای مودم 3G و 4G را اعلام کرد، ولی نتوانست این تراشه‌ها را به موقع معرفی کند. در نهایت این شرکت در سال 2016 شکست را پذیرفت و به طور کلی از بازار موبایل خارج شد.

از تراشه‌های موبایل ۲۰۲۲ چه انتظاراتی داشته باشیم؟

۳. تلاش مدیاتک برای ساخت چیپست‌های 10 هسته‌ای

در سال 2017 چیپست هلیو X20 بسیار جلوتر از زمان خود بود زیرا برای اولین بار از پردازنده‌ی مبتنی بر 3 بخش استفاده می‌کرد که در حال حاضر تمام تراشه‌های رده‌بالا از چنین رویکردی استفاده می‌کنند. با وجود بهره‌گیری از سه بخش و 10 هسته، هلیو X20 و نسل‌های بعدی آن در برابر رقبا حرفی برای گفتن نداشتند. اگرچه هلیو X20 به‌عنوان تراشه‌ی پرچم‌دار عرضه شد، ولی در تعداد زیادی از گوشی‌های مقرون‌به‌صرفه استفاده شد.

این شرکت سپس از هلیو X30 رونمایی کرد که اگرچه ویژگی‌های نسبتا بهتری داشت، ولی در کل آن هم ضعیف بود و فقط شرکت میزو این چیپست را برای تعدادی از گوشی‌های خود استفاده کرد. در حقیقت سری هلیو X به حدی برای شرکت مدیاتک ضرر مالی داشتند که این شرکت تا سال‌ها از بازار تراشه‌های پرچم‌دار دور ماند ولی مدتی قبل با عرضه‌ی دایمنسیتی 9000 بار دیگر وارد این بازار شد.

۲. مشکلات امنیتی اگزینوس

از دیگر شکست‌های تراشه‌های موبایل می‌توانیم به مشکلات امنیتی تراشه‌های اگزینوس 4210 و 4412 اشاره کنیم که دسترسی «روت» (Root) را برای هکرها امکان‌پذیر می‌کرد. اگر با مفهوم دسترسی روت آشنا نیستید، باید بگوییم که هکرها با این دسترسی می‌توانند به تمام بخش‌های سیستم‌عامل دسترسی داشته باشند و با دسترسی به فایل‌های حساس، اقدامات بسیار مخرب امکان‌پذیر می‌شود.

باید خاطرنشان کنیم این دو تراشه در گوشی‌های پرطرفداری مانند گلکسی S2، S3 و گلکسی نوت 2 مورد استفاده قرار گرفتند. این یعنی مشکلات امنیتی اگزینوس 4210 و 4412 میلیون‌ها کاربر را در معرض خطر قرار داد. سامسونگ در نهایت برای این گوشی‌ها آپدیت امنیتی منتشر کرد اما اپراتورهای مخابراتی با تاخیر زیادی این آپدیت مهم را ارائه دادند.

چرا بسیاری از ویژگی‌های پرسروصدای تراشه‌های موبایل بی‌استفاده می‌ماند؟

۱. کند کردن عمدی آیفون

تراشه‌های موبایل اپل سال‌هاست که پیشرو این بازار هستند اما حتی نام اپل هم در بین مهم‌ترین شکست‌های مربوط به تراشه‌های موبایل دیده می‌شود. در سال 2017، اپل اعتراف کرد که عملکرد تراشه‌های موجود در آیفون‌های قدیمی را برای افزایش عمر باتری ضعیف‌تر می‌کند. به گفته‌ی این شرکت، باتری‌های قدیمی می‌توانند منجر به ریستارت شدن یا خاموش شدن آیفون شوند. اپل هم با کاهش عملکرد تراشه، مصرف انرژی را کاهش می‌داد تا از مشکل خاموشی ناگهانی این گوشی‌ها جلوگیری کند.

قبل از اعتراف اپل، گزارش‌های غیر رسمی زیادی در رابطه با وجود این مشکل منتشر شده بود اما در نهایت یک تحقیق گسترده در این ارتباط صورت گرفت و مشخص شد که اپل واقعا چنین کاری را انجام می‌دهد. همین موضوع سروصدای بسیار زیادی ایجاد کرد و اپل هم با انتقادات گسترده روبه‌رو شد. در نهایت اپل برای کاهش اعتراض کاربران، اعلام کرد که حتی آیفون فاقد گارانتی می‌توانند با پرداخت مبلغ کمتری باتری آن را تعویض کنند. در آپدیت iOS 11.3 هم یک گزینه برای غیرفعال کردن این مشخصه ارائه شد. با وجود تمام این انتقادها، اپل هنوز هم عملکرد تراشه‌ی آیفون‌های قدیمی را کاهش می‌دهد.

دیگر شکست‌ها

به غیر از شکست‌های مشهور و پر حاشیه، در ادامه به چند شکست دیگر هم اشاره کنیم هم قابل توجه هستند.

تصمیم کوالکام برای استفاده از اسنپدراگون 835 برای لپ‌تاپ‌های با ویندوز مبتنی بر معماری Arm با شکست روبه‌رو شد. این تراشه برای لپ‌تاپ‌ها قدرت کافی نداشت و با وجود اینکه طی چند سال گذشته کوالکام توجه ویژه‌ای به تراشه‌های مختص لپ‌تاپ‌ها نشان داده، اما حتی تراشه‌ی اسنپدراگون 8cx نسل 3 هم در این زمینه حرف زیادی برای گفتن ندارد.
انویدیا که یکی از مهم‌ترین شرکت‌ها در حوزه‌ی کارت گرافیک محسوب می‌شود، سال‌ها قبل بودجه‌ی زیادی را برای ورود به حوزه‌ی تراشه‌های موبایل هزینه کرد. در سال 2013، این شرکت از نسل چهارم سری تراشه‌های Tegra رونمایی کرد که اگرچه چیپست چندان بدی نبود و در تعدادی از تبلت‌ها مورد استفاده قرار گرفت، اما مودم درون آن عملکرد بسیار ضعیف‌تری نسبت به رقبا داشت. این شرکت سپس از چیپست Tegra 4i که از نسل قبلی هم ضعیف‌تر بود و به همین خاطر Tegra 4 به مهم‌ترین چیپست موبایل انویدیا تبدیل شد.
بسیاری از کاربران نمی‌دانند که شیائومی هم روزی روزگاری یک چیپست موبایل ساخته است. این چیپست مبتنی بر 8 هسته‌ی Cortex-A53 بود، از پردازنده‌ی گرافیکی Mali-T860 MP4 بهره می‌برد و با فناوری ساخت 28 نانومتری ساخته شده بود. این تراشه فقط برای گوشی شیائومی Mi 5c استفاده شد که فقط به دست کاربران چینی رسید. این شرکت هم در نهایت شکست را در این زمینه پذیرفت و ساخت چیپست‌ها را کنار گذاشت. البته به‌تازگی یک چیپ پردازش تصویر تولید کرده که با چیپست‌های همه‌فن‌حریف تفاوت زیادی دارد.

در زمینه‌ی تراشه‌های موبایل می‌توانیم به چندین شکست دیگر هم اشاره کنیم. به‌عنوان مثال رقابت تراشه‌های اگزینوس سامسونگ و اسنپدراگون کوالکام خود داستان مفصلی محسوب می‌شود که باید در یک مقاله‌ی جداگانه به آن بپردازیم.