سیلی ویل اسمیت و عواقبش؛ چرا بحث و جنجال‌ها تمام نمی‌شود؟
بیش از یک هفته است که از سیلی ویل اسمیت به کریس راک بر صحنه‌ی اسکار ۲۰۲۲ به خاطر شوخی «جی.آی. جین» او با همسر اسمیت جیدا پینکت می‌گذرد، اما گویا بحث داغی که به راه انداخته است تمامی ندارد. همین‌طور تبعاتی که برای اسمیت یکی پس از دیگری به همراه داشته و احتمالاً در آینده نیز خواهد داشت. اما در میان بازیگران حاضر در مراسم به جز چند واکنش در چهره‌ی بعضی، از جمله نیکول کیدمن که در فضای مجازی از سایرین بیشتر دست به دست شد، و عذرخواهی خود اسمیت در سخنرانی پیروزی‌اش، اعضای آکادمی و حاضرین هیچ اقدامی در حین برنامه در این خصوص نکردند، و حتی به طور متناقض‌گونه‌‌ای ویل اسمیت جایزه‌ی بهترین بازیگر نقش اول را برای بازی در فیلم «شاه ریچارد» (King Richard) برد و تشویق ایستاده هم دریافت کرد. شاید حاضرین احساس کردند باید به این شکل شرمساری حاصل از آن حرکت ناپسند عمومی را از بین ببرند. (حتی تصاویری از دلداری دادن بعضی بازیگرها از جمله بردلی کوپر و دنزل واشنگتن به اسمیت هم منتشر شده است.)
و بدین ترتیب همه‌چیز به بعد از مراسم و شبکه‌های اجتماعی موکول شد. موج انتقادهای بی‌رحمانه و کوبنده نسبت به عملی که هیچ جای دفاعی ندارد، به طور انفجاری جاری شد و همچنان ادامه دارد. تعابیر چندجانبه و گوناگون بود. خشونت و خشونت علنی آن هم در مراسمی که به قولی مهم‌ترین رویداد سینمایی جهان به حساب می‌آید و مخاطب میلیونی دارد، نه فقط قابل دفاع نیست که قابل سرزنش است، آن هم به خاطر جوکی نه چندان اهانت‌آمیز. ابن شوخی‌ای نیست که بخواهد چنان واکنش تند و خشنی را در برداشته باشد؛ به خصوص اگر فرض را بر این بگذاریم که کریس راک از بیماری جیدا اسمیت خبر نداشته و صرفاً با مدل موی سرش شوخی کرده که شوخی خنده‌داری هم نیست.
حتی با وجود آگاهی از شرایط به‌خصوص همسر آقای اسمیت، از سوی یک کمدین در مقام اهداکننده‌ی جایزه (که در این مورد بخصوص سابقه‌ی میزبانی مراسم اسکار را هم دارد و جنس شوخی‌اش برای حاضرین و مخاطبان ناآشنا نیست) در مراسم این‌چنینی و به طور کلی در فرهنگ امریکایی عجیب نیست. معمولاً شوخی‌های به مراتب سنگین‌تری با حاضرین این رویدادها می‌شود و کسی چیزی را به خودش نمی‌گیرد. ساده بگویم، واکنش اسمیت اگر نخواهیم خیلی او به ارفاق کنیم تنها یک دلیل دارد که منتقدان فمینیست آن را پررنگ کردند.
آن‌ها با اشاره به بی‌موردی سیلی ویل اسمیت و دفاع خشونت‌بار او از همسرش در برابر شوخی کریس راک، آن خشونت علنی را ناشی از تعصب مردانه دانستند و به این ترتیب، ماهیت خشن تعصب حاصل از تفکر مردسالارانه را زیر سؤال بردند؛ اینکه چرا اصلاً مردی در وهله‌ی نخست باید شوخی با همسرش را شوخی با خودش و اهانت به خودش تلقی کند، رگ گردنی شود و از همه بدتر به خودش اجازه دهد به صورت فیزیکی شوخی را تلافی کند و با فحاشی این نمایش یا واکنش غیر ارادی را به پایان برساند، و زن هم در نهایت اعتراضی به او نکند. بسیاری از کاربران مجازی این حرکت به ظاهر حامیانه‌ی اسمیت را فرصت و بهانه‌ای برای جبران آنچه در رابطه‌ی زناشویی آن‌ها می‌گذرد دانستند.
شاید اگر این خشونت از سوی یک سیاهپوست در برابر یک سفیدپوست بود، میشد تعابیر سمبلیک از آن کرد و بهانه‌ای تاریخی برایش دست و پا کرد. مثلاً آن را مشت اعتراض یک سیاهپوست در برابر سفیدپوستانی دانست که به اندازه‌ی تاریخ سرزمین‌شان به آن‌ها ظلم کرده‌اند، حق‌شان را خورده‌اند و تحقیرشان کردند. اما اینجا یک برادر به یک برادر دیگر تعرض کرده و این جدا از فرهنگ جهانی در فرهنگ سیاهپوستان نه فقط ناپسند که خیانت است. به هر روی، نکوهش خشونت و خشونت علنی که عملی مقبوح در جامعه‌ی انسانی است، مهم‌ترین نکته‌ای بود که معترضان و منتقدان روی آن دست گذاشتند.
واندا سایکس، یکی از سه مجری زن مراسم، که او هم از جامعه‌ی امریکایی افریقایی تباران است (آکادمی امسال در انتخاب مجری‌ها، مهمانانان، اهداکنندگان جوایز و برندگان نهایت دقت و احتیاط را در رعایت توازن و عدالت میان سفید و سیاه به خرج داده بود؛ اینکه در چنین حالتی دو نفر از جامعه‌ی دوم، طرفین چنان رویارویی‌ای بودند خود طنز تلخی است)، در گفت‌وگویی با الن دجنرس گفت که چون کریس راک جزو میزبانان برنامه بود در برابر حمله به او احساس مسئولیت می‌کند، و به خاطر اهانتی که روی صحنه و جلو چشمان حاضرین و مخاطبان برنامه به او شد، ابراز تأسف و همدردی کرد. چند بازیگر دیگر از جمله جیم کری هم به سیلی ویل اسمیت واکنش منتقدانه نشان دادند. کری گفت حالش از تشویق ایستاده برای اسمیت بد شده است.
نشریه‌ی بلومبرگ در نگاهی تحلیلی آماری جامعه‌شناختی در واکنش به جریان‌های شکل‌گرفته بعد از سیلی ویل اسمیت به کریس راک در مقاله‌ای نوشته‌ی کریس براینت، افزایش رفتارهای مشابه را به ویژه در دو سال اخیر نتیجه‌ی هشداردهنده‌ی همه‌گیری ویروس کووید-۱۹ دانسته است. به گزارش بلومبرگ، آمار و ارقام نشان می‌دهد که در ایالات متحده، کارمندانی همچون مهمانداران هواپیما و پرسنل سازمان بهداشت که با مردم بیشتر تعامل دارند به طور مرتب مورد تعدی واقع می‌شوند. تلفات جانی ناشی از ترافیک رو به افزایش است. قتل، جنایات ناشی از نفرت و خشونت خانگی هم همین‌طور.
براینت نوشته است: «مردم عصبانی‌تر و بی‌طاقت‌تر شده‌اند. خشم و بی‌صبری جای مهر و خویشتن‌داری را گرفته است. ما فراموش کرده‌ایم چطور در برابر هم متمدنانه رفتار کنیم. زمان آن فرا رسیده است که دوباره یاد بگیریم چطور درست رفتار کنیم.»
این قصه سر دراز دارد
بعضی بازیگرها از جمله بردلی کوپر بعد از سیلی ویل اسمیت به کریس راک در مراسم اسکار او را دلداری دادند.
کلادیا اِلِر از ورایتی در مقاله‌ای درباره‌ی حمله‌ی اسمیت به راک نوشته است: «هرچه مردم زمان بیشتری برای هضم کردن حمله‌ی شوکه‌کننده و سیلی ویل اسمیت به کریس راک در بیست و هفتم مارس پیدا می‌کنند، بیشتر از اسمیت به خاطر خراب کردن بزرگ‌ترین شب سال هالیوود عصبانی می‌شوند. اسمیت با این کار نه تنها لحظه‌ی طلایی خودش، یعنی بردن جایزه‌ی بهترین بازیگر نقش اول مرد، را خراب کرد بلکه شبی را که می‌توانست برای همه از میزبانان اسکار گرفته تا سایر نامزدها و برندگان و مخاطبان زنده و تلویزیونی لذت‌بخش باشد از آن‌ها ربود.»
البته در ادامه‌ی این جریان دنباله‌دار سورئالی که راه افتاده است، اسمیت حرکت خودش در اسکار را «شوکه‌کننده، دردناک و توجیه‌ناپذیر» خواند و با اعتراف به ضربه‌ای که با این حرکتش به تمام کسانی به گونه‌ای درگیرش شدند وارد کرده است، اعلام کرد که از آکادمی اسکار کناره‌گیری می‌کند. او همچنین گفت هر گونه اقدام انضباطی‌ای را که تصمیم‌گیرندگان آکادمی بخواهند برایش در نظر بگیرند خواهد پذیرفت.
نویسنده‌ی نشریه‌ی ورایتی با هوشمندانه خواندن این واکنش ویل اسمیت گفت که او در واقع با این کار به آکادمی پیش‌دستی کرده است، چرا که می‌دانست آکادمی بدون شک خودش دست به چنین اقدامی خواهد زد. اما حالا آکادمی که از سوی افکار عمومی برای واکنش درست نشان دادن به رفتار ناپسند اسمیت در اسکار به شدت تحت فشار است، چه کار می‌خواهد بکند؟ نگذارد سال آینده اسمیت برای اهدای جایزه‌ی بهترین نقش اول زن به عنوان برنده‌ی جایزه‌ی بهترین بازیگر نقش اول مرد سال پیش به مراسم بیاید؟ هیچ‌کس بر این باور نیست که اسکارش را از او پس خواهند گرفت، چرا که تا به حال چنین اتفاقی نیفتاده و اسمیت شایسته‌ی جایزه‌ای که گرفته بوده است. بنابراین آکادمی هم تحت فشار است و هم شهرتش در حال تخریب. جامعه امروز توقع پاسخگویی دارد. حتی اگر هم صنفان و دوستان آقای اسمیت با مردم همسو نباشند.
به گزارش روایتی، کوئست‌لاو که در اسکار امسال برای اولین تجربه‌ی کارگردانی‌اش، «تابستان روح» (Summer of Soul)، جایزه‌ی بهترین مستند را لحظاتی بعد از سیلی ویل اسمیت به راک از دست خود راک گرفت، پنج روز بعد از مراسم اسکار در توئیتر نوشت: «میشه لطفاً بس کنید حرف زدن از این موضوع رو؟» الر با اشاره به این توئیت می‌گوید امکان ندارد این فاجعه به این زودی‌ها به پایان برسد. او معتقد است به رغم تمام آنچه ما می‌دانیم و روی صحنه دیده‌ایم، رفتن اسمیت به روی صحنه، سیلی زدنش به راک، فحاشی با صدای بلند بعد از نشستن روی صندلی، هنوز پرسش‌های زیادی بر سر دلیل و انگیزه‌ی اسمیت وجود دارد.
الر می‌نویسد: «مهم‌ترین قطعه‌ای پازل که گم شده این است که در آن فاصله‌ی کوتاه میان خندیدن اسمیت به شوخی راک و تصمیم به حمله کردن به او دقیقاً چه اتفاقی افتاد. آیا همسرش که ما در فیلم ضبط‌شده از مراسم می‌بینیم بعد از شوخی راک سرش را تکان می‌دهد و چشم‌هایش را گرد می‌کند، چیزی به او گفته یا اسمیت خودش واکنش او را دیده و تصمیم گرفته برود روی صحنه و یقه‌ی راک را بگیرد؟ اگر ای‌بی‌سی تصویر این صحنه را دارد، چرا تا به حال پخشش نکرده است؟»
الر معتقد است اسمیت بهتر است خیلی زود در گفت‌وگویی به پرسش‌هایی از این دست پاسخ دهد و کل ماجرا را روشن کند. همین حالا هم گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر گفت‌وگوی اسمیت و اپرا وینفری یا یکی در حد و اندازه‌ی او وجود دارد. بسیاری دوست دارند که این بازیگر توضیح دهد چرا دست به چنین کاری زده و چرا از شرمساری بعد از مراسم به همراه همسرش مستقیم به خانه نرفته و در مهمانی بعد اسکار ونیتی فر (Vanity Fair) هم شرکت کرده است. بنابراین، بله، این قصه سر دراز دارد.
تعلیق ساخت دو پروژه‌ی بزرگ سینمایی با حضور ویل اسمیت
کاربران مجازی حرکت به ظاهر حامیانه‌ی اسمیت را فرصتی برای جبران آنچه در رابطه‌ی زناشویی آن‌ها می‌گذرد دانستند.
یک روز پس از خبر استعفای اسمیت از آکادمی علوم و هنرهای سینما، هالیوود ریپورتر اعلام کرد که ساخت دو پروژه‌ی مهم و بزرگ با بازی اسمیت یعنی «پسران بد ۴» (Bad Boys 4) سونی پیکچرز و Fast and Loose نتفلیکس متوقف شد. نشریه‌ی فوربز در مقاله‌ای در واکنش به این تصمیم سونی و نتفلیکس نوشته است که هیچ استودیویی نمی‌خواهد اولینی باشد که پول‌های پروژه‌ی بلاک‌باستری را خرج ساخت فیلمی کند که بعد از اکران تازه متوجه شود بله، حادثه‌ی ناگوار اسکار بر میزان تمایل مخاطبان به دیدن ویل اسمیت روی پرده، حتی در فیلم فرنچایزی که فروش آن تضمینی است، تأثیر داشته است. البته نویسنده‌ی مقاله تحلیل می‌کند که شاید هم چنین اتفاقی نیفتد، چون حتی اگر بسیاری از مخاطبان حاضر نباشند به خاطر ویل اسمیت به سالن‌های سینما بیایند، از نتفلیکس تصویر او را تحمل خواهند کرد.
با این حال، نویسنده‌ی فوربز معتقد است با اینکه در عصر اینترنت اخبار سریع‌تر از همیشه پخش می‌شود، ما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم عواقب حمله‌ی روی آنتن زنده‌ی اسمیت به راک تنها ظرف یک هفته به پایان برسد. شاید تا سال‌ها متوجه نشویم که آیا این اتفاق بر حرفه‌ی اسمیت تأثیر گذاشته است یا نه. البته نویسنده احتمال می‌دهد مخاطبان از قسمت چهارم فرنچایز «پسران بد» و قسمت دوم «علاء الدین» همچنان استقبال کنند، اما چه حرفه‌ی اسمیت مرده چه صرفاً به تعلیق درآمده باشد، هیچ‌کس نمی‌داند خود این بازیگر می‌خواهد چگونه به کارش ادامه دهد و چه پروژه‌هایی را در الویت قرار دهد.
آنچه محرز است این است که نه اسمیت نیاز دارد کار کند و نه نتفلیکس چه Fast and Loose امسال ساخته شود چه سال آینده، ورشکسته می‌شود. از نگاه نویسنده‌ی فوربز این یک تصمیم تجاری و فرهنگی اشتباه برای بازیگر/ تهیه‌کننده است که بخواهد بعد از بیست و پنج سال سودآوری به یکباره تبدیل به شخصیتی منفی و طردشده شود. شاید هم مثل تام کروز، که پیش از حاشیه‌های زندگی‌اش منجر به ریزش مخاطبان فیلم‌هایش شده بود، با تولید و بازی در اکشن‌های علمی و تخیلی سودآوری‌اش را تضمین کند.
همینه که میگن هیچوقت زندگی شخصیتون رو با کاری قاطی نکنین….کریس راک نباید همچین شوخی میکرد .. (ما دو نوع جنبه تو شوخی کردن داریم یکی کسی که شوخی میکنه باید جنببش رو داشته باشه که چه شوخی میکنه و زیاده روی نکنه/ و یکی که باهاش شوخی شده باید جنبش رو داشته باشه که چه عکس العملی نشون بده) پس چون شوخیی که کرد بیش از حد و مسخره بود ویل اسمیت باید یک طوری جوابش رو میداد(از همونجا فوشش میداد و میگفت که شوخشیش مسخره بود) خلاصش هردو طرف زیاده روی کردند و میشه زدی ضربتی ضربتی نوش کن.
به نظرم باید خیلی بیشتر میکوبیدنش. اینکه چند تا میم بسازن کافی نبود.
مرتیکه بی جنبه…
حالم ازش به هم خورد، خب اگر جنبه این شوخی ها رو نداری نیا اینجور جاها، یه جک گفت که حال دلمون خوب بشه، تو هم اگر راست میگی جوابشو با جوک بده نه خشونت.
به نظر من باید به محض اینکه اسمیت سیلی زد از مراسم اخراج میشد، این کوتاهی باعث شرمساری راک شد
در کل این خشونت و بیشعوری باید تا اخرین حد ممکن محکوم بشه
《و بدین ترتیب همه‌چیز به بعد از مراسم و شبکه‌های اجتماعی موکول شد. موج انتقادهای بی‌رحمانه و کوبنده نسبت به عملی که هیچ جای دفاعی ندارد، به طور انفجاری جاری شد و همچنان هم ادامه دارد》
دفاع: نمیشه هر خری هر کاری دلش می خواد بکنه و جلوش ساکت بشینیم. نمیشه بدلکار ها با سرعت ۲۰۰ کیلومتر توی ساعت توی شهر برونن چون شغلشونه. نمیشه پلیس ها توی خونه ی مردم بگردن چون وظیفشون مقابله با جرم و جنایته که حالا یه دلقک بخواد به یه بیمار توهین کنه و هیچی نگیم.
شوخی ای که این کرد فراتر از یه شوخی بود. تیکه ای که این انداخت خانواده ی من رو هم در بر گرفت و خانواده ی خیلی از آدم های دیگه ای که این بیماری رو یه عضوشون دارن.
اینقدر هم خشونت خشونت نکنید.
یک سیلی هیچ جای دنیا -به جز دیوونه خونه هایی که مسلمانان آدم نیستند و همجنس گرایان فقط آدمند. به جز دیوونه خونه هایی که سالیان سال خاورمیانه ها و آفریقایی ها در رنج و جنگ و فقرن حالا یه جنگ اوکراین شده معضل جهانی به جز دیوونه خونه هایی که دو تا بمب اتم آمریکا به صد ها هزار نفر رو کشت و آسیب جسمی زد. کسی چیزی نگفت. روسیه چند هزار نفر رو کشته و آسیب زده همه مدعی صلح و حقوق بشر شده اند- رفتار خشونت آمیز پرخاش گرانه ی وحشیانه محسوب نمیشه. اونم وقتی که خشونت خانگی ای، رفتار آسیب زننده ای چیزی نبوده. صرفا یه دفاع از حق خود بوده و بستن دهن یک یابو بوده.
فمینیست ها که بار ها و بار ها ثابت شده آدم های مرد ستیز و متعصب بر روی زن ها هستند. (راستی اعراب جاهلیت هم زن ستیز و متعصب بر روی مرد ها بودند پس چرا برای عرب های قرن ها پیش چیز میگید برای مرد ستیز های امروز نه؟) نه علاقه مندان به برابری زن و مرد.
کاش سکوت کنی
واقعا جالبه که توی برنامه ای که شاید چند صد میلیون نفر می بیننش اگه یه نفر زنتو مسخره کنه و زنت خجالت بکشه اهمیتی نداره ولی اگه بزنی تو گوشش میشی عقب افتاده و بی فرهنگ . تمدن واقعا چیز ترسناکیه .
نباید اونکارو می کرد ولی می تونست بیاد عین ادم حرف بزنه حالا زن اون به کنار ولی افرادی که تو دنیا اون مریضی رو دارن هم بهشون توهین کرد.
بنظر من هردوشون کار خیلی اشتباهی انجام دادن اون از ویل اسمیت که سیلی تو اسکار زد اون از کریس راک که به کسایی که بیماری دارن توهین کرد
حالا ویل اسمیت هر شب پیش خودش میگه عجب غلطی کردما ریدم تو کلت زن که به خاطر تو ریده شد بهم