هدف ایلان ماسک از متن باز کردن الگوریتم توییتر چیست؟
شبکه‌های اجتماعی در سال‌های اخیر به منبع اصلی خبری ما تبدیل شده‌اند. اینکه در میان حجم انبوهی از مطالب کدام خبرها برای ما نمایش داده شود، توسط الگوریتم‌ها تعیین می‌شوند؛ سپرهای مجازی که غول‌های فناوری میلیاردها دلار را صرف توسعه آنها کرده‌اند. با این وجود کارشناسان و حتی سیاستمداران از تمام طیف‌های سیاسی نگرانی‌های خود را در مورد تاثیر این الگوریتم‌ها بر جهت دهی افکار عمومی، انتشار اطلاعات گمراه‌کننده و نفرت‌پراکنی ابراز کرده‌اند.
ایلان ماسک هم یکی از افراد سرشناسی است که از مدت‌ها قبل دغدغه خود در مورد نحوه عملکرد الگوریتم‌ها در شبکه‌های اجتماعی را پنهان نکرده است. از میان تمام خواب‌هایی که ایلان ماسک برای توییتر دیده، متن باز کردن الگوریتم این شبکه اجتماعی بیش از همه توجهات را به خود جلب کرده است. در این برای بسیاری این سوال پیش آمده که اصلا الگوریتم چیست و آیا می‌توان یک شبه الگوریتمهای شبکه اجتماعی پرطرفداری مثل توییتر با صدها میلیون کاربر را متن باز کرد؟
الگوریتم چیست؟
به مجموعه ای از دستورالعمل ها که به ترتیب خاصی اجرا شده و یک کار را انجام می‌دهند، الگوریتم گفته می‌شود. همانطور که احتمالا می‌دانید واژه الگوریتم از نام ریاضیدان و ستاره‌شناس مشهور ایرانی «ابوجعفر محمد بن موسی خوارزمی» گرفته شده. نام این دانشمند در متون عربی الخوارزمی قید شده و همین واژه در غرب به الگوریتم تغییر پیدا کرده است.
مرتب کردن اسامی به ترتیب حروف الفبا نوعی الگوریتم است. دستور تهیه کیک یزدی نیز همینطور. البته این الگوریتمهای ساده زمین تا آسمان با الگوریتمهای پیچیده‌ای که در کدهای توییتر یا اینستاگرام به کار رفته تفاوت دارند.
الگوریتم‌ها چه کاربردی دارند؟
در ریاضیات و علوم کامپیوتر، الگوریتم دنباله محدود از دستورالعمل‌های پیچیده و به دقت تعریف شده است که برای انجام محاسبات، پردازش داده‌ها، استدلال یا تصمیم‌گیری خودکار و سایر وظایف استفاده می‌شوند.
اولین نسخه‌ها از رسانه های اجتماعی عموماً پستها و نظرات کاربران را به ترتیب زمانی معکوس ثبت می کردند، به طوری که موارد تازه منتشر شده، بالای فید افراد نشان داده می‌شد. همه چیز در سال ۲۰۰۹ تغییر کرد، زمانی که فیس‌بوک از الگوریتم جدیدی پرده برداشت که پستها را نه بر اساس ترتیب زمانی، بلکه بر اساس علایق و رفتارهای قبلی کاربران به نمایش می‌گذاشت. این تجربه موفق باعث شد بقیه پلتفرم‌ها نیز از همین روش پیروی کرده و الگوریتمهای جدیدی را بر این مبنا توسعه دهند.
انگیزه شبکه‌های اجتماعی بود که الگوریتم با نمایش پستهای مورد علاقه کاربر در زمینه خبری، سرگرمی، ورزشی و غیره باعث می‌شد نرخ تعامل کاربران بالاتر رفته و نظر یا لایک بیشتری ثبت کنند.
استفاده از این الگوریتم‌ها به شبکه‌های اجتماعی محدود نمی‌شود و رمز موفقیت گوگل در به نمایش گذاشتن مرتبط‌ترین نتایج جستجو به شکلی سریع همین است. بسیاری بر این باورند که رشد سریع و محبوبیت فزاینده شبکه‌های اجتماعی در دهه گذشته مدیون الگوریتم‌هاست چرا که با نمایش پستها و نتایج جستجو مرتبط هم کاربران را راضی کرده‌اند و هم با فروش گسترده تبلیغات درآمد سرسام‌آوری را به جیب زده‌اند.
الگوریتم‌ها چطور کار می‌کنند؟
الگوریتمهای مدرن رسانه‌های اجتماعی، پستها را در فید کاربران بر اساس ترکیبی از سیگنال‌ها مرتب می‌کنند که زمان انتشار جدید تنها یکی از آنهاست. شرکت‌ها برای انتخاب این سیگنال‌ها و شخصی‌سازی توصیه‌ها از داده‌هایی استفاده می‌کنند که در مورد رفتارهای فردی و گروهی کاربران جمع‌آوری می‌کنند. به عنوان مثال پلتفرم‌ها نمایش محتوای نزدیک‌ترین دوستان و خانواده شما را در اولویت قرار می‌دهند چون احتمالا بیش از همه با پستهای آنها در ارتباط هستید.
کاربرانی که مرتب با یک ورزش یا تیم خاص تعامل دارند، احتمالاً محتوای بیشتری در این زمینه دریافت خواهند کرد. هر شبکه اجتماعی هنگام تعیین اینکه کدام محتوا مرتبط‌تر است، معیارهای مختلفی را اولویت‌بندی می‌کند. اگرچه جزئیات مخفی مانده اما فیس بوک ادعا می‌کند که تعاملات معنادار را در اولویت قرار می دهد، در حالی که توییتر می‌گوید کیفیت و ارتباط را برای نمایش بهترین محتوا در اولویت می‌گذارد.
ایلان ماسک به دنبال تغییر چه چیزی است؟
پستهای ایلان ماسک در توییتر همیشه با انتقادهای مداوم از محدودیت‌ها و سخت‌گیری‌های این شبکه برای انتشار محتوا همراه بوده است. او که خود را «مدافع مطلق آزادی بیان» می‌نامند، بعد از خرید توییتر از کاربران پرسید به نظر آنها توییتر به آزادی بیان پایبند است که با پاسخ منفی ۷۰ درصد شرکت کنندگان همراه بود.
او در کنفرانس Ted2022 تاکید کرد که علاقه‌ای به حذف محتوا یا محروم کردن فعالیت افراد در این شبکه اجتماعی ندارد، حتی اگر از سرسخت‌ترین منتقدان او باشند. وی هدف خود را تایید هویت کاربران اعلام کرده که می‌تواند به یافتن باتها و اسپمرها کمک کند.
مهمترین برنامه وی متن باز کردن الگوریتمهای محتوای توییتر است که در شناسایی باتها و اکانت‌های مخرب و همچنین رده‌بندی نمایش پستها در فید کاربران نقش دارند.
یکی از مواردی که همیشه در توییتر پیرامون آن بحث و جدل وجود داشته، الگوریتم نمایش پستها است. برخی کاربران بر این باورند که این الگوریتم با همه توییت‌ها برخورد یکسانی ندارد و بعضی توییت‌ها را در فید بالاتر و بیشتر نمایش می‌دهد. از نظر ایلان ماسک الگوریتمی که در نمایش پستها به کاربران و میزان گستردگی آن موثر است، باید به صورت متن باز منتشر شود. او از انتشار عمومی الگوریتم در گیت‌هاب حمایت کرده که مرجع مورد علاقه برنامه‌نویس‌ها برای به اشتراک‌گذاری کد نرم‌افزارها در سراسر دنیاست.
در صورتی که ماسک این ایده را اجرایی کند، امکان بازبینی کدهای الگوریتم و نرم‌افزار توییتر برای همه ممکن خواهد شد. برنامه‌نویسان در این شرایط می‌توانند از این کدها در برنامه‌های خود بهره برده یا تغییراتی که به نظرشان کد را بهبود می‌دهد به توسعه‌دهندگان توییتر پیشنهاد کنند.
ارائه نرم‌افزارهای اختصاصی به صورت متن باز چیز جدیدی نیست و مدت‌هاست که در بسیاری از زمینه‌های دیگر کاربرد دارد. برای مثال در صنعت رمزنگاری، تقریباً تمام الگوریتمهای مربوطه منبع باز هستند تا همه کدنویس‌ها بتوانند در بهبود طراحی و ویژگی‌های امنیتی با یکدیگر همکاری کنند.
با این حال آنچه که مشخص نیست این است که این اقدام تا چه به حد به شفافیت بیشتر کمک می‌کند چرا که مشاهده الگوریتم بدون دسترسی به پایگاه داده عظیمی که بر اساس آن تصمیمات اتخاذ می‌شود، سود چندانی ندارد.
این فرایند چه تاثیری روی شبکه‌های اجتماعی دیگر دارد؟
یکی از مشکلات اصلی شبکه‌های اجتماعی نوپا توسعه کدها برای حذف محتوای نفرت‌پراکن و مقابله با باتها و خرابکاران است چرا که انجام آن به صورت دستی ممکن نیست و توسعه کد برای شناسایی و حذف خودکار این موارد نیز بسیار پیچیده و زمانبر بوده و به حجم انبوهی از داده نیاز دارد.
انتشار الگوریتم به صورت متن باز توییتر برای این دسته از شبکه‌های اجتماعی یک گنج محسوب می‌شود چرا که بدون هزینه و به صورت رایگان به کدهایی دسترسی پیدا می‌کنند که صدها میلیون دلار صرف توسعه آنها شده و با حجم انبوهی از داده‌ها آموزش داده شده‌اند. همین امر با کمک به شبکه‌های اجتماعی کوچک شانس رقابت با بزرگان را به آنها می‌دهد.
انتشار متن باز الگوریتم توییتر چه خطراتی دارد؟
هرچند حامیان شفافیت بیشتر اینکار را اقدامی در راستای عدالت بیشتر قلمداد می‌کنند، برخی دیگر بر این باورند که افشای الگوریتمهای پیچیده نه تنها کمک زیادی نمی‌کند بلکه راه را برای فعالیت بیشتر اسپمرها و ناشران بدافزار در این شبکه باز خواهد کرد.
شاید در ظاهر انتشار الگوریتم اقدامی مفید باشد اما این سیستم زیربنایی که روزانه با صدها میلیون کاربر و میلیاردها پست سروکار دارد، به قدری پیچیده و عمیق است که خود مهندسان این شرکت هم ممکن است از منطق آن به درستی سر در نیاورند. علاوه بر این بدون دسترسی به داده‌های پایه‌ای کاربران و صرفا با اتکا بر کدها نمی‌توان در مورد کارکرد الگوریتم در رده‌بندی توییت‌ها قضاوت کرد. از آنجا که این داده‌ها هرگز به صورت عمومی منتشر نخواهند شد، بعید است انتشار الگوریتم تاثیر چندانی داشته باشد.
«رابین براک»، استاد علم اطلاعات دانشگاه کلرادو نیز بر این باور است که الگوریتم گوشه کوچکی از این مشکل است و موضوع اصلی کل داده‌هایی است که توییتر در اختیار دارد.
آیا راه‌حل دیگری وجود دارد؟
یکی از راه حل‌ها تشکیل گروهی از کاربران است که در عین محافظت از داده‌های حساس شبکه‌های اجتماعی، در توسعه پلتفرم‌ها نقش داشته باشند. در این صورت امکان دسترسی هکرها و خرابکاران به الگوریتم بسیار کمتر خواهد شد.
از سوی دیگر کارشناسانی مثل «جیسون مارس»، استاد علوم کامپیوتر دانشگاه میشیگان به توییتر توصیه می‌کند نسخه‌ای محدودتر از سیستم نمایش محتوا را به صورت متن باز منتشر کرده و از آن برای بهینه‌سازی الگوریتمهای خود بهره ببرد.
