چرا باتری گوشی در صورت عدم استفاده هم خالی میشود؟
اگر باتری یک تبلت یا گوشی را به طور کامل شارژ کنید و سپس این گجت را برای مدتها در کشوی یک کمد رها کنید، بعد از مدتی ممکن است با یک باتری خالی از شارژ روبرو شوید. اما چرا وقتی باتری دستگاهها رها میشوند و مورد استفاده قرار نمیگیرند، همچنان شاهد خالی شدن شارژ آنها هستیم؟ در ادامه به این موضوع میپردازیم.
تمام باتریها در گذر زمان شارژ از دست میدهند
قبل از بررسی انواع مختلف باتری، ابتدا باید به مهمترین مفهوم مربوط به این موضوع نگاهی بیندازیم. به زبان ساده انرژی تمایلی به ماندن در یک مکان ثابت ندارد و بلکه میخواهد حرکت کند تا به تعادل برسد. مثلا گرمایش و سرمایش منزل خود را در نظر بگیرید. در زمستان باید به طور مداوم گرما را اضافه کنید زیرا خانهی شما انرژی گرمایی را در محیط خنکتر آزاد میکند. و در تابستان باید به طور مداوم گرما را حذف کنید و با انرژی گرمایی بیرون از خانه مبارزه کنید.
اگرچه امروزه انواع و اقسام گجتها از باتریهای مختلفی بهره میبرند و این یک پدیده عادی محسوب میشود، ولی واقعیت این است که باتریها تا حدی معجزهی فناوری محسوب میشوند. با باتریها با موفق به ساخت سیستمی برای ذخیرهسازی موقتی انرژی الکتریکی در یک ظرف فشرده شدهایم که در مواقع نیاز میتوانیم از آنها استفاده کنیم.
اما انرژی الکتریکی که مثلا در باتری گوشی ذخیره میکنیم بی شباهت به دستهای از بچههای کلاس درس که باید در یک فضای محدود کنار یکدیگر بنشینند، نیست. این بچههای پرانرژی اصلا دوست ندارند ساعات زیادی در یک محیط محدود قرار بگیرند و دوست دارند هرچه زودتر از کلاس فرار کنند تا بتوانند بازی کردن را ادامه دهند. بنابراین میتوانیم این استدلال را مطرح کنیم که آرام ماندن بچهها و قرارگیری آنها در ردیفهای منظم، برای این افراد وضعیت طبیعی محسوب نمیشود.
الکترونهایی که در باتری گوشی و دیگر گجتهای شما جمع میشوند هم مانند آن بچههای بیقرار هستند که عملا خود را به آب و آتش میزنند تا بتوانند از این محیط فرار کنند. سازماندهی طبیعی ترکیبات شیمیایی موجود در باتری، ردیفهای آرام و منظمی نیست، به همین دلیل است که باتریها میتوانند در هنگام بروز مشکل بسیار خطرناک باشند.
حتی زمانی که گوشی شما خاموش است یا مثلا باتری را از دستگاه جدا کردهاید، باتری در سطح اتمی خاموش نیست. واکنش شیمیایی درون باتری که عملکرد باتری را ممکن میکند، هنوز فعال است، البته به روشی بسیار آرامتر از زمانی که واقعاً از باتری استفاده میکنید.
همین فعالیت آرام و سطح پایین، منجر به تخلیهی انرژی باتری میشود و این فرایند اجتنابناپذیر محسوب میشود.
سرعت خالی شدن انواع باتری
اگر به انواع باتریهای موجود که استفاده میکنید توجه کرده باشید، احتمالا با تفاوت در سرعت خالی شدن آنها روبرو شدهاید. اگرچه تمام باتریها به دلیل قوانین فیزیک و محدودیتها در صورت عدم استفاده هم شارژ خود را از دست میدهند، اما سرعت تخلیهی شارژ آنها به طور قابل توجهی متفاوت است. در ادامه میتوانید سرعت تخلیهی شارژ برخی از باتریهای رایج را مشاهده کنید.
نوع باتری | میزان خالی شدن انرژی در ماه |
لیتیوم-یون | ۲-۳% |
نیکل-هیدرید فلز | ۲۵-۳۰% |
مدل بهبودیافته نیکل-هیدرید فلز | ۰.۲۵-۰.۵۰% |
نیکل-کادمیم | ۱۵-۲۰% |
اسید-سرب | ۴-۶% |
باتریهای لیتیوم-یون به طور گسترده در انواع گجتها مورد استفاده قرار میگیرند. به عنوان مثال میتوانیم به استفاده از این باتریها در گوشیهای هوشمند، ساعتهای هوشمند، تبلتها، لپتاپها و در کل طیف وسیعی از لوازم الکترونیکی اشاره کنیم. همچنین حتی پهپادهای برقی، دوربینهای ورزشی و اسپیکرهای بلوتوثی هم برای تامین انرژی از همین تکنولوژی استفاده میکنند. اتومبیلهای برقی هم از این فناوری بهره میبرند.
باتریهای نیکل-هیدرید فلز هم باتریهای قلمی قابل شارژ محسوب میشوند که البته در سالهای اخیر محبوبیت آنها به طور قابل توجهی کاهش یافته است. با این حال همچنان برای برخی ابزارهای برقی از این نوع باتریها استفاده میشود که در کل قیمت کمتری نسبت به باتریهای لیتیوم-یون دارند.
اگرچه سرعت خالی شدن این باتریها بسیار بالا است، اما نوع خاصی از این باتریها تولید شده که در هر ماه فقط ۰.۲۵ تا ۰.۵۰ درصد از شارژ خود را از دست میدهند. به عنوان مثال باتریهای سری Eneloop ساخت شرکت پاناسونیک از همین فناوری بهره میبرند.
نیکل-کادمیم هم یک تکنولوژی بسیار قدیمی است که برای ساخت باتریهای قلمی قابل شارژ مورد استفاده قرار میگیرد. اگرچه میزان تخلیه شارژ این فناوری کمتر از باتریهای نیکل-هیدرید فلز است، اما به دلیل مشکل موسوم به اثر حافظه، نسبت به فناوریهای لیتیوم-یون و نیکل-هیدرید فلز به توجه بیشتری نیاز دارد و به همین خاطر امروزه دیگر چندان مورد استفاده قرار نمیگیرد.
باتریهای اسید-سرب به دلیل وزن بالا و خطرات مربوط به استفاده از اسید سولفوریک، در دستگاههای قابل حمل مورد استفاده قرار نمیگیرد. از این نوع باتریها عمدتا برای اتومبیلها، ذخیرهسازی برق خارج از شبکه و دیگر موارد اینچنینی استفاده میشود.
چگونه سرعت تخلیه شارژ باتری را کاهش دهیم؟
همانطور که گفتیم به دلیل محدودیتهای فیزیکی باتریها، نمیتوانید به طور کامل جلوی این روند را بگیرید. اما با خنک نگه داشتن باتری، میتوانید تا حدی برای تمام باتریها سرعت این روند را کاهش دهید.
بنابراین فارغ از اینکه از چه نوع باتری قابل شارژی استفاده میکنید، بهتر است در شرایط مختلف باتری را در محیط خنکی قرار دهید. البته ما در مورد خنک بودن معقول صحبت میکنیم. این یعنی نباید باتری را داخل فریزر قرار دهید زیرا همین اختلاف دمای شدید، به ساختار درونی آنها آسیب میزند.
بنابراین بعد از شارژ کردن باتری گوشی و دیگر گجتها، بهتر است در بخش خنک خانه این باتریها را قرار دهید. اگر هم میبینید سرعت تخلیهی شارژ باتریهای مختلف بسیار بالاتر از حد انتظار است، پس دیگر وقت آن رسیده که از باتریهای جدیدی استفاده کنید. به طور کلی اگر به شدت مراقب وضعیت باتریها هم باشید، به مرور زمان دچار استهلاک میشوند و بنابراین در این شرایط چارهای جز تعویض باتری ندارید.
منبع: How To Geek