مطالعهی کتابهای فرانتس کافکا را از کجا شروع کنیم؟
فرانتس کافکا آنچنان به یک نماد فرهنگی تبدیل شده است که حتی نامههای خصوصی، دستنوشتههای مبهم یا آثار ناتمام او توانستند مخاطبان زیادی پیدا کنند؛ خاطرات، نامهها، یادداشتهای منتشر نشده، سخنان رازآلود یا حرفهایی که او در حال مرگ نوشته است همگی به نوعی محبوبیت پیدا کردهاند. با وجود اینکه بخش زیادی از آثار او در حال حاضر در دسترس خوانندگان مشتاق قرار دارد (حتی بخشی از اسناد شغل روزانه او در موسسه بیمه حوادث کارگران به انگلیسی ترجمه شده است)، اما شروع مطالهی آثار کافکا برای عدهای ممکن است کمی چالشبرانگیز باشد. به همین بهانه در ادامه چند پیشنهاد ارائه کردیم که برای شروع مطالعهی کتابهای فرانتس کافکا میتوانید در نظر بگیرید.
اگر برای شروع به دنبال یک داستان بلند هستید
کافکا تا زمان مرگش در تاریخ ۳ ژوئن ۱۹۲۴ (۱۲ دی ۱۳۰۲) در ۴۰ سالگی، در حال کار بر روی سه رمان «محاکمه»، «قصر» و «آمریکا» بود، اما هیچ یک از آنها را به جز چند منتخب به پایان نرساند یا منتشر نکرد. با این وجود پس از مرگ این نویسندهی خلاق و با مداخلات ویراستاری هر سه کتاب تکمیل شدند و به چاپ رسیدند. اگر برای آشنایی با آثار کافکا به دنبال یک داستان بلند هستید با «محاکمه» شروع کنید. این رمان یکی از نمادینترین کتابهای فرانتس کافکا و داستانی درباره دادگاههای مبهم، احکام رازآلود و بروکراسی غیرقابل درک است و با بازی با کلیشههای داستانهای پلیسی خواننده را به خود جذب میکند. هر دوی این جنبهها در جمله آغازین و معروف داستان به طور خلاصه نشان داده شده است: «حتما کسی به جوزف کِی تهمت زده بود، چرا که یک روز صبح، بدون اینکه کار اشتباهی کرده باشد دستگیر شد.»
اگر برای مطالعهی رمانهای بلند کافکا وقت ندارید
کافکا دهها داستان کوتاه نوشت که طول آنها از چند خط تا چند صفحه متغیر است. با آثاری که در طول زندگی او منتشر شدهاند شروع کنید که به راحتی در مجموعه «مسخ و داستانهای دیگر» گردآوری شدهاند. در این مجموعه داستانهای معروفی مانند «محاکمه» و «گروه محکومین» را در کنار تعداد زیادی داستانهای تکصفحهای جذاب و تا حدودی طنزآلود پیدا خواهید کرد. داستان کوتاه «پیام امپراتور» که بخشی از داستان بلند «دیوار بزرگ چین» است، دو موضوع کلیدی در آثار کافکا را به خوبی نشان میدهند؛ شیفتگی او نسبت به تفاوتهای فرهنگی و علاقهاش به موجودات عجیب و غریب انساننما.
اگر اهل مطالعهی داستانهای چالشبرانگیز و پیچیدهتر هستید
از میان سه رمان کافکا، به پایان رساندن «قصر» از همه سختتر است، آن هم نه فقط به این دلیل که طولانیترین رمان او است. داستان این رمان در فضایی سرد، برفی و ناخوشایند رخ میدهد و ماجراهای شخصیت اصلی را که تنها با نام کِی شناخته میشود روایت میکند که به دنبال رسیدن به قصری است که در بالای یک دهکده و در میان مه پنهان شده است. رمان پیچدرپیچ و خستهکننده است، اما این دقیقا همان ویژگی متمایزی است که دوستداران داستانهای پیچیده را راضی میکند. اگر تسلیم این شاهکار تنگناهراسانه شوید، زمستانی بیپایان را در روستایی غریبکش تجربه خواهید کرد که ساکنانش خود را با زندگی در سایه یک ماشین بوروکراتیک پیچیده وفق دادهاند.
اگر قبلا از مطالعهی کتابهای فرانتس کافکا دلسرد شدهاید
برای چشیدن طعمی متفاوتی از آثار کلاسیک کافکا، «آمریکا» را امتحان کنید که با نام «مردی که ناپدید شد» نیز شناخته میشود. این رمان که گاه یادآور آثار دیکنز است، قهرمان نوجوان خود را در سفری خطرناک به سراسر ایالات متحده در اوایل قرن بیستم دنبال میکند که سرنوشتش دچار فراز و فرودهایی میشود. فضای داستان واقعگرایانه است، اما چند عنصر تخیلی که به کافکا اجازه میدهد تا شیفتگی ترسآلود خود را نسبت به فناوری مدرن و زندگی کلانشهر به خواننده منتقل کند هم در آن وجود دارد.
اگر به دنبال آثار شخصیتر کافکا هستید
پدر کافکا مردی خشن و سنتی بود که برای رهایی از فقر دست به هر کاری میزد. او طبیعت حساس و آرزوهای ادبی تنها پسرش را گیجکننده و آزاردهنده مییافت. فرانتس در سن ۳۶ سالگی نامهای طولانی برای پدرش نوشت که شرحی دقیق از وقایع تلخ دوران کودکی و رفتارهای آزاردهنده او بود. پدر فرانتس هرگز این نامه پر آب و تاب در مورد روانشناسی فردی و روابط خانوادگی را نخواند اما این فرصت برای علاقمندان به آثار کافکا وجود دارد که این نامهها را در کتابی به نام «نامه به پدر» بخوانند.
اگر در یک رابطه عاشقانه هستید
کتاب «نامههایی به میلنا» برای دختران جوان محبوبیت خاصی دارد. در واقع اگر در رابطهای عاشقانه به سر میبرید خواندن این کتاب برایتان جذاب خواهد بود چرا که کافکا از محدودیتهای شدید ازدواج بورژوایی چنان میترسید که سه بار نامزدیاش را به هم زد که دو بارش تنها با یک نفر بود! در این کتاب نامههای عاشقانهی کافکا را به ملینا یزنسکا میخوانید؛ زنی با شخصیتی پیچیده که کتابهای کافکا را به زبان چکی ترجمه میکرد. میلنا یزنسکا نه تنها به عنوان معشوقه کافکا، بلکه به عنوان یک روزنامهنگار، مترجم و فعال سیاسی به حق خود شایسته توجه است.
اگر تنها به دنبال خواندن یکی از کتابهای کافکا هستید
«یک روز صبح وقتی گرگور سامسا از خوابی آشفته بیدار شد، دید که در تختش به حشرهای غولپیکر تبدیل شده است.» کتاب «مسخ» به این ترتیب آغاز میشود. این داستان با ساختاری منسجم و صمیمی، به ذرهبینی برای بررسی انواع بحرانهای شخصی، اجتماعی و سیاسی تبدیل شده است. مسائلی چون فرسودگی، مادرانگی، نژاد، جنگ، همهگیری، دیکتاتوری، برگزیت همگی به طریقی راه خود را در این داستان فراموشنشدنی پیدا میکنند. «مسخ» بارها و به روشهای مختلف توسط لمن سیسی، راشل یودر، ایگونی بارت، هاروکی موراکامی، برونو لاتور، ایان مکیوون، هان کانگ و یوکو تاوادا بازنویسی و اقتباس شده است.
منبع: theguardian