۴ نشانه شریک عاطفی پرتنش
روابط عاطفی می‌توانند چالش‌برانگیز باشند، به خصوص زمانی که شما با یک فرد پرتنش روبه‌رو هستید. این افراد معمولاً ویژگی‌هایی دارند که می‌توانند در تعاملاتشان مشکلاتی ایجاد کنند. نشانه شریک عاطفی پرتنش معمولاً شامل رفتارهایی است که به راحتی می‌توانند موجب بروز بحران در رابطه شوند. درک و شناسایی این ویژگی‌ها در ابتدای رابطه می‌تواند از بسیاری از مشکلات جلوگیری کند و به شما کمک کند تا قبل از تعهدات عاطفی یا حرفه‌ای، تصمیمات درستی بگیرید.
یکی از بارزترین نشانه‌های شریک عاطفی پرتنش، تمرکز مفرط بر سرزنش دیگران است. این افراد به جای قبول مسئولیت اشتباهات خود، اغلب دیگران را عامل مشکلات و ناکامی‌ها می‌دانند. اگر شریک شما همیشه دیگران را مقصر بداند و هیچ وقت مسئولیت مسائل را بر عهده نگیرد، این می‌تواند یک هشدار جدی باشد. در روابط سالم، معمولاً هر دو طرف در ایجاد و حل مشکلات سهیم هستند، اما در روابط با شریک‌های عاطفی پرتنش، این الگو تغییر می‌کند و بیشتر به سرزنش طرف مقابل منجر می‌شود.
نشانه شریک عاطفی پرتنش دیگری که باید مراقب آن باشید، تفکر سیاه و سفید است. این افراد تمایل دارند که مسائل را یا کاملاً خوب یا کاملاً بد ببینند و معمولاً در مواجهه با مشکلات، به جای حل منطقی مسائل، به افراط می‌پردازند. برای مثال، ممکن است یک اختلاف کوچک به سرعت به تهدید به جدایی یا پایان دادن به همکاری تبدیل شود. این نوع تفکر می‌تواند به روابط آسیب جدی وارد کند و باعث شود که مشکلات حل نشوند و به تدریج بزرگتر شوند. بنابراین، شناخت نشانه شریک عاطفی پرتنش می‌تواند به شما کمک کند تا تصمیمات بهتری در روابط خود بگیرید.
شخصیت‌های پرتنش معمولاً چهار ویژگی اصلی دارند
- تمرکز مفرط بر سرزنش دیگران
- تفکر همه‌چیز یا هیچ‌چیز و راه‌حل‌های افراطی
- احساسات شدید یا کنترل‌نشده
- رفتارهای تند و تهدیدآمیز
این ویژگی‌ها یک تشخیص پزشکی نیستند، بلکه به توصیف الگوهای رفتاری در برخورد با درگیری‌ها اشاره دارند. اما بسیاری از افراد با این نوع شخصیت‌ها ممکن است به اختلالات شخصیتی نیز دچار باشند، که این خود یک تشخیص پزشکی محسوب می‌شود. این افراد معمولاً رفتارهای بین‌فردی نادرست و پایداری دارند که مشکلات زیادی در روابطشان ایجاد می‌کند.
دو گروه اختلال شخصیتی مرتبط
اختلالات شخصیتی که بیشتر با این نوع رفتارهای پرتنش همراه هستند، شامل اختلالات گروه B هستند: خودشیفتگی، اختلال شخصیت مرزی، ضد اجتماعی و نمایشگر، و همچنین اختلالات پارانوئیدی از گروه A. با این حال، بسیاری از افرادی که این اختلالات را دارند، به طور معمول درگیر الگوهای پرتنش نیستند چرا که آنها تمرکزی بر سرزنش دیگران ندارند. بلکه آنها نمی‌توانند نقش خود را در مشکلاتی که با آن مواجه هستند، ببینند و به همین دلیل تلاشی برای تغییر رفتارهای خود نمی‌کنند.
در بسیاری از مواقع، این ویژگی‌های پرتنش از ابتدا در روابط پنهان می‌مانند. بسیاری از افراد زمانی که متوجه می‌شوند همسر، شریک تجاری یا دیگر افراد نزدیک به آنها شخصیت پرتنش دارند، شوکه می‌شوند. در چنین شرایطی، ناگهان شما تبدیل به هدف سرزنش آنها می‌شوید. در این روابط، همه چیز به “تمام تقصیر شماست!” تبدیل می‌شود و راه‌حل‌های طرف مقابل می‌تواند به افراط کشیده شود، از امتناع از گفتگو در مورد مسائل مهم گرفته تا شایعه‌پراکنی و حتی رفتارهای خشونت‌آمیز.
اگرچه روش‌هایی برای مدیریت روابط با افراد پرتنش وجود دارد، اما بیشتر افراد ترجیح می‌دهند از ابتدا وارد چنین روابطی نشوند. اگر شما نیز احساس می‌کنید که به این نوع الگوها دچار هستید، هیچ‌گاه دیر نیست که با کمک یک درمانگر رفتارهای جدید و سالم‌تری را در خود ایجاد کنید.
در ادامه به ۴ نشانه هشداردهنده از یک شریک پرتنش اشاره می‌شود که ممکن است اختلال شخصیتی داشته باشند یا نداشته باشند.
۱. تمایل به سرزنش دیگران
یک نشانه شریک عاطفی پرتنش، تمایل به سرزنش دیگران است. این افراد اغلب در صحبت‌هایشان دیگران را عامل مشکلات خود می‌دانند. مثلاً ممکن است بگویند: «طلاق قبلیم تمام تقصیر او بود» یا «شریک تجاری قبلیم تمام کار را خراب کرد». در ابتدا شاید این جملات در ظاهر درست به نظر برسند، اما بررسی وضعیت دقیق‌تر ضروری است.
آیا این فرد به طور مداوم از دیگران انتقاد می‌کند؟ آیا در تمام مشکلاتی که به وجود می‌آید، دیگران را مقصر می‌داند؟ این می‌تواند یک هشدار جدی باشد. در روابط سالم معمولاً هر دو طرف در ایجاد مشکلات و حل آنها سهیم هستند. بنابراین، اگر شریک شما همیشه دیگران را مقصر می‌داند، احتمالاً در پذیرش مسئولیت خود ناتوان است. برای سنجش رفتار او، شاید بهتر باشد ابتدا در یک پروژه مشترک با هم همکاری کنید تا ببینید آیا مسئولیت‌پذیری دارد یا نه.
۲. تفکر سیاه و سفید و راه‌حل‌های افراطی
یکی دیگر از ویژگی‌های افراد با رفتار پرتنش، تفکر سیاه و سفید است. این افراد تمایل دارند همه چیز را یا کاملاً خوب یا کاملاً بد ببینند. مثلاً وقتی اختلافی پیش می‌آید، ممکن است به سرعت به قضاوت‌های شدید و افراطی برسند و بگویند: «پس بیایید طلاق بگیریم» یا «اگر در این موضوع کوچک توافق نکنیم، همکاری تجاری‌مان تمام است.» این نوع تفکر می‌تواند نشان‌دهنده ناتوانی در مدیریت تعارضات و اختلافات باشد.
دیگر نشانه‌های این نوع رفتار شامل لغو مکرر قرارها، ادعای موفقیت‌های دیگران به نام خود و دروغ‌گویی‌های آشکار است. در مواجهه با چنین رفتارهایی نباید آنها را نادیده گرفت. این رفتارها باید به‌طور جدی مورد توجه قرار گیرند تا الگوهای شخصیتی منفی آشکار شوند. در این میان، توجه به کلماتی که برای جلب همدلی و ترغیب شما به احساس گناه استفاده می‌شود نیز حائز اهمیت است. برای مثال، ممکن است گفته شود: «من همیشه احساس بی‌حمایتی می‌کنم» یا «کودکی من بسیار سخت بود، باید درک کنی». اگرچه این گفته‌ها در مواردی ممکن است درست باشند، اما باید به‌عنوان هشدارهایی برای بررسی عمیق‌تر رفتار فرد تلقی شوند.
۳. احساسات شدید و مدیریت‌نشده
این مسئله می‌تواند یکی از بزرگ‌ترین شوک‌ها باشد. شریک زندگی یا همکار شما ناگهان با خشم شدیدی به شما حمله می‌کند، حتی به دلیل یک مشکل جزئی یا اصلاً بی‌دلیل. افراد معمولاً بعد از تجربه چنین خشم‌های شدیدی دچار ترس و شک و تردید می‌شوند و از خود می‌پرسند: «آیا من واقعاً چنین اشتباهی کردم؟» یا «آیا من مشکلی دارم؟» این سؤالات نشان‌دهنده خودآگاهی سالم است، اما اگر احساسات طرف مقابل به‌طور مداوم با موقعیت‌ها هماهنگ نباشد، ممکن است نشانه‌ای از ناتوانی فرد در مدیریت احساسات خود باشد.
افرادی که دچار اختلالات شخصیت مرزی، خودشیفته یا هیستریونیک هستند، معمولاً چنین احساسات شدیدی دارند. با این حال، برخی از افرادی که رفتارهای پرتنش دارند، ممکن است احساسات خود را به‌طور کامل تحت کنترل داشته باشند، به‌ویژه افرادی که اختلالات شخصیت ضد اجتماعی یا پارانویید دارند. در این حالت، احساسات پنهان ممکن است عامل اصلی رفتارهای افراطی آنها باشند.
۴. رفتارهای افراطی یا تهدیدات
در بسیاری از موارد، با گذشت زمان، رفتارهای افراطی فرد بیشتر نمایان می‌شود. برخی دیگر ممکن است رفتارهایی انجام دهند که بیشتر افراد هیچ‌گاه حتی به فکر انجام آنها هم نمی‌افتند. این افراد ممکن است دلایل قابل قبولی بیاورند، مانند «من خسته بودم» یا «من تحت فشار بودم»، اما از خود بپرسید که آیا شما هم در شرایط مشابه همین رفتارها را از خود بروز می‌دادید؟ افراد با رفتارهای افراطی معمولاً به‌سرعت عذرخواهی می‌کنند، که این می‌تواند نشانه‌ای از هشدار باشد.
همچنین تهدیدات مرتبط با رفتارهای افراطی باید به‌طور جدی مورد توجه قرار گیرد. تهدیدهایی مانند «اگر مرا طلاق بدهی، بچه‌ها را نخواهی دید!» یا «اگر از من جدا شوی، خودکشی می‌کنم!» و یا «من زندگی حرفه‌ای‌ات را خراب خواهم کرد!» باید نشان‌دهنده خطرات جدی باشند. این تهدیدات جایی در روابط سالم و طبیعی ندارند و باید به آنها به‌طور جدی توجه کرد.
منبع: ژورنال سایکولوژی تودی
