مصرف ویتاگنوس؛ یک روش محبوب برای تنظیم هورمون‌ها
تنظیم هورمون‌ها یک عامل کلیدی برای حفظ سلامت عمومی زنان و بهبود کیفیت زندگی آنها است. چرا که عدم تعادل هورمونی میتواند مشکلاتی مانند بی‌نظمی قاعدگی و حتی ناباروری را به همراه داشته باشد. این موضوع باعث شده است که مصرف مکمل‌های گیاهی مثل ویتاگنوس (Vitagnus) به یک روش محبوب برای تنظیم هورمون‌ها تبدیل شود. اگر به‌دنبال یک راه طبیعی برای حفظ تعادل هورمون‌هایتان هستید، این مقاله از دیجی‌کالا مگ را تا انتها بخوانید. در این مقاله در مورد اینکه ویتاگنوس چیست و چه فواید و عوارضی دارد، صحبت می‌کنیم.
ویتاگنوس چیست؟
قرص ویتاگنوس چه کاربردی دارد؟
موارد استفاده از قرص ویتاگنوس
عوارض قرص ویتاگنوس چیست؟
تداخلات دارویی قرص ویتاگنوس
ویتاگنوس برای چه کسانی مناسب نیست؟
نحوه‌ی مصرف قرص ویتاگنوس
دوره‌ی مصرف قرص ویتاگنوس
ویتاگنوس چیست؟
ویتاگنوس یک مکمل گیاهی به‌شکل قرص یا قطره است که از گیاه پنج انگشت با نام علمی Vitex agnus-castus تهیه میشود و بهطور گسترده برای درمان مشکلات هورمونی زنان مورد استفاده قرار میگیرد. از آنجا که در قرون وسطی از این گیاه برای کاهش میل جنسی مردان استفاده می‌شده است، به آن Chaste tree یا درخت عصمت و پاکدامنی هم می‌گویند.
قرص ویتاگنوس چه کاربردی دارد؟
قرص ویتاگنوس حاوی عصارهی گیاه پنج انگشت یا گیاه زنان است و برای تنظیم هورمونهای زنانه، بهبود مشکلات چرخه‌ی قاعدگی و کنترل علائم یائسگی استفاده میشود. برای خرید مکمل غذایی ویتاگنوس می‌توانید به داروخانه‌ها یا وب‌سایت فروشگاه‌های آنلاین معتبر مراجعه کنید.
موارد استفاده از قرص ویتاگنوس
سال‌ها است که از پنج انگشت برای درمان طیف وسیعی از مشکلات هورمونی که زنان را تحت تاثیر قرار می‌دهند، استفاده میشود. قرص ویتاگنوس هم که حاوی عصارهی این گیاه است میتواند برای موارد زیر مفید باشد:
۱. کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی
یکی از شناخته‌شده‌ترین و مهم‌ترین فواید قرص ویتاگنوس، توانایی آن در کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) است. این سندرم با یبوست، افسردگی، میگرن و درد یا حساسیت سینه‌ها همراه است. محققان معتقدند که گیاه پنج انگشت با کاهش هورمون پرولاکتین به تعادل استروژن و پروژسترون کمک میکند و از این طریق علائم PMS را کاهش میدهد.
در یک مطالعه، زنان مبتلا به PMS در سه چرخه‌ی قاعدگی متوالی از گیاه پنج انگشت استفاده کردند. در نهایت، ۹۳ درصد شرکت‌کنندگان گزارش دادند که علائم آنها شامل افسردگی، اضطراب و تمایل به خوردن مواد غذایی خاص (هوس غذایی) کاهش پیدا کرده است.
در ۲ مطالعه‌ی کوچکتر، زنان مبتلا به PMS روزانه ۲۰ میلی‌گرم پنج انگشت یا دارونما (پلاسبو) دریافت کردند. در این تحقیقات هم مصرف پنج انگشت با کاهش تحریک‌پذیری، نوسانات خلقی و سردرد همراه بود.
علاوه بر این، به نظر می‌رسد که گیاه پنج انگشت میتواند در تسکین درد سینه‌ی مرتبط با چرخه‌ی قاعدگی (ماستالژی چرخه‌ای) موثر باشد. بر اساس تحقیقات، این گیاه به اندازه‌ی درمانهای دارویی موثر است. اما در مقایسه با آنها عوارض جانبی بسیار کمتری دارد.
۲. کاهش علائم یائسگی
تاثیر گیاه پنج انگشت روی هورمونهای زنانه ممکن است به کاهش علائم یائسگی هم کمک کند. در یک مطالعه روی ۲۳ زن یائسه، استفاده از روغن این گیاه به کاهش علائم یائسگی (بهبود خلق‌وخو و کیفیت خواب) منجر شد. در یک تحقیق دیگر، در زنانی که ترکیب پنج انگشت و سیاه‌دانه مصرف کردند، علائم یائسگی پس از هشت هفته به میزان قابل‌توجهی کاهش پیدا کرد.
با این حال، همه‌ی مطالعات چنین نتایجی را نشان نداده‌اند. در یک آزمایش بزرگ و دقیق، به گروهی از زنان دارونما و به گروه دیگر مکمل حاوی پنج انگشت و گل راعی داده شد. پس از ۱۶ هفته، مشخص شد که تاثیر مکمل روی گرگرفتگی، افسردگی و سایر علائم یائسگی در مقایسه با دارونما بیشتر نیست.
توجه داشته باشید که در بسیاری از مطالعات با نتایج مثبت، زنان از مکمل‌هایی استفاده کرده‌اند که ترکیب پنج انگشت و گیاهان دیگر بوده‌اند. بنابراین به‌سختی می‌توان تاثیر پنج انگشت را به‌تنهایی بررسی کرد.
۳. بهبود باروری
قرص ویتاگنوس ممکن است به دلیل تاثیر احتمالی بر سطح پرولاکتین، به بهبود باروری زنان کمک کند. این موضوع به‌ویژه در مورد زنان مبتلا به نقص فاز لوتئال (فاز لوتئال کوتاه) صدق میکند. این اختلال که با افزایش غیرطبیعی پرولاکتین همراه است، بارداری را دشوار میکند.
در یک مطالعه، ۴۰ زن با سطح پرولاکتین بالا به ۲ گروه تقسیم شدند. به یک گروه ۴۰ میلی‌گرم پنج انگشت داده شد و گروه دیگر از دارو استفاده کردند. نتایج نشان داد که پنج انگشت به اندازه‌ی دارو در کاهش سطح پرولاکتین موثر است. در یک مطالعه‌ی دیگر، ۹۳ زن که طی ۶ تا ۳۶ ماه گذشته موفق به بارداری نشده بودند، مکمل حاوی پنج انگشت یا دارونما دریافت کردند. پس از سه ماه، ۲۶ درصد زنان مصرف‌کننده‌ی پنج انگشت و ۱۰ درصد زنان دریافت‌کننده‌ی دارونما باردار شدند.
قاعدگی نامنظم هم میتواند برنامه‌ریزی زنان برای باردار شدن را تحت تاثیر قرار دهد. در سه مطالعه‌ی مختلف مشاهده شد که گیاه پنج انگشت برای بهبود چرخه‌ی قاعدگی در زنان با دوره‌های نامنظم مفید است. علاوه بر این، محققان با انجام یک مطالعه متوجه شدند که مکمل حاوی عصارهی پنج انگشت، ماکا و فولات (ویتامین B9) روی تخمک‌گذاری تاثیر مثبت دارد. البته مشخص نیست که کدام‌یک از اجزای این مکمل مسئول نتیجه‌ی مثبت بوده است.
۴. کنترل علائم سندرم تخمدان پلی‌کیستیک
از قرص ویتاگنوس برای کنترل علائم سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یا تنبلی تخمدان هم استفاده میشود. این علائم عبارتند از: الیگومنوره (افزایش فاصله‌ی بین ۲ قاعدگی). آمنوره (عدم قاعدگی برای سه ماه یا بیشتر) و هیپرآندروژنیسم (افزایش آندروژن یا هورمون مردانه).
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک اغلب با مصرف دارو درمان میشود. اصلاح سبک زندگی (پیروی از رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و حفظ وزن در محدوده‌ی مناسب) هم میتواند کمک‌کننده باشد. اگر به این بیماری مبتلا هستید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ی مربوط به رژیم غذایی مناسب تنبلی تخمدان را مطالعه کنید.
عوارض قرص ویتاگنوس چیست؟
اگر از قرص ویتاگنوس در مقادیر توصیه‌شده استفاده کنید، به احتمال زیاد با مشکل خاصی مواجه نمی‌شوید. با این حال، گیاه پنج انگشت ممکن است در بعضی از افراد عوارض خفیف ایجاد کند. این عوارض شامل موارد زیر هستند:
- حالت تهوع
- ناراحتی معده
- اسهال
- بثورات پوستی خفیف
- خارش بدن
- سردرد
- افزایش خونریزی قاعدگی
اگر عوارض فوق برای مدت طولانی ادامه داشتند یا شدید بودند، به پزشک مراجعه کنید.
تداخلات دارویی قرص ویتاگنوس
اگر از داروی خاصی استفاده می‌کنید، بدون مشورت با پزشک به‌سراغ قرص ویتاگنوس نروید. چون ممکن است تداخل دارویی ایجاد شود. رایج‌ترین داروهایی که ممکن است با گیاه پنج انگشت تداخل داشته باشند عبارتند از:
- قرص‌های ضدبارداری
- داروهای حاوی استروژن که برای درمان جایگزینی هورمون استفاده می‌شوند
- داروهای ضدروان‌پریشی
- داروهای بیماری پارکینسون
ویتاگنوس برای چه کسانی مناسب نیست؟
افراد زیر بهدلیل نگرانی‌های ایمنی نباید از مکمل‌های حاوی پنج انگشت استفاده کنند:
- زنان باردار و شیرده
- کودکان
- افراد مبتلا به بیماری‌های حساس به هورمون (مانند آندومتریوز، فیبروئید رحم و سرطان سینه، تخمدان یا پروستات)
- افراد مبتلا به بیماری پارکینسون، اسکیزوفرنی یا هر بیماری دیگری که در آن سطح دوپامین تحت تاثیر قرار میگیرد
نحوه‌ی مصرف قرص ویتاگنوس
دوز معمول ویتاگنوس ۲ بار در روز (صبح و شب) و هر بار یک قرص است. این مقدار میتواند بسته به شرایط شما و تشخیص پزشک تا ۲ برابر افزایش یابد. مصرف ویتاگنوس قبل از غذا و با معده‌ی خالی به جذب بهتر آن کمک میکند. اما اگر با مشکلات گوارشی مواجه شدید، می‌توانید مکمل را همراه با غذا بخورید.
دوره‌ی مصرف قرص ویتاگنوس
چنانچه از ویتاگنوس به‌درستی و بهطور منظم استفاده کنید، این محصول میتواند بهترین مکمل برای درمان تنبلی تخمدان و سایر اختلالات هورمونی باشد. تاثیر ویتاگنوس برخلاف داروهای شیمیایی به‌تدریج و معمولا بعد از یک ماه مشخص میشود. بعضی از متخصصان هم معتقدند که برای اثربخشی کامل باید از آن حداقل به‌مدت سه ماه استفاده کنید.
بهتر است با پزشک در مورد مدت زمان مصرف محصولات حاوی پنج انگشت مشورت کنید. همچنین اگر علائم شما بعد از سه ماه مصرف ویتاگنوس برطرف نشد، از پزشک بپرسید که آیا باید به مصرف مکمل ادامه دهید یا خیر.
کلام پایانی
در این مقاله به این سوال که قرص ویتاگنوس برای چیست پاسخ دادیم و در مورد نحوه‌ی مصرف و عوارض احتمالی آن صحبت کردیم. ویتاگنوس ممکن است با کاهش ترشح پرولاکتین بهطور غیرمستقیم بر چند هورمون مهم مانند استروژن و پروژسترون تاثیر بگذارد و از این طریق علائم مرتبط با قاعدگی و یائسگی را کاهش دهد.
ویتاگنوس بهطور کلی بیخطر در نظر گرفته میشود. اما ممکن است برای همه مناسب نباشد یا با بعضی از داروها از جمله داروهای ضدبارداری خوراکی تداخل داشته باشد. اگر می‌خواهید این محصول را امتحان کنید، بهتر است ابتدا نظر پزشک را در مورد آن جویا شوید.
منابع: verywellhealth, healthline
