کارت گرافیک انویدیا RTX 3060 در برابر RTX 3060 Ti؛ بررسی تفاوت‌ها و شباهت‌ها
در هنگام مشاهده و رویت مشخصات فنی کارت‌های گرافیک به احتمال زیاد این سوال برایتان پیش آمده که چه تفاوتی بین کارت گرافیک RTX 3060 و ۳۰۶۰ Ti وجود دارد. وجود یک پسوند Ti در واقع چه تفاوت قابل ملاحظه‌ای را ایجاد می‌کند که در برخی از لپتاپ‌ها یا حتی کارت‌های گرافیک اختصاصی مجزا برای دسکتاپ، پسوند Ti در بخش مشخصات فنی ذکر می‌شود؟ در این مطلب به سراغ این مقوله می‌رویم.
اگر به دنیای کارت‌های گرافیکی آشنایی کمی دارید و می‌خواهید یک کارت گرافیک قدیمی را مثل GTX 1050 Ti یا GTX 1080 را با یک مدل جدید تعویض کنید، کارت‌های گرافیک GeForce سری ۳۰ مدل مناسبی برای این کار خواهد بود. مشخصات فنی عالی و عملکرد بی‌نظیر همیشه دو مولفه‌ی پر اهمیت و بارز در کارت‌های گرافیک GeForce شرکت انویدیا محسوب می‌شوند. در خط تولید پردازنده‌های گرافیکی RTX می‌توان دو کارت گرافیک RTX 3060 و همچنین RTX 3060 Ti را جزو بهترین‌ها دانست.
دو مدل کارت گرافیک RTX 3060 و RTX 3060 Ti روی کاغذ به شدت شبیه به هم هستند. این دو کارت گرافیک از جنبه‌ی اسم، معماری، سیستم خنک‌سازی و حتی ابعاد شبیه به هم هستند. اگرچه، چند تفاوت محرز بین این دو مدل پردازنده وجود دارد که بر اساس بررسی این تفاوت‌ها می‌توانید یک پردازنده‌ی مناسب‌تر و بهتر را برای تجربه‌ی بازی‌های ویدیویی انتخاب کنید.
مقایسه‌ی کارت گرافیک RTX 3060 و RTX 3060 Ti از لحاظ مشخصات فنی
هر دو کارت گرافیک از تکنولوژی پردازنده‌ی هشت نانومتری سامسونگ بهره می‌برند اما تعداد ترانزیستورهای موجود در دو کارت گرافیک با هم متفاوت است. کارت گرافیک RTX 3060 حاوی ۱۳.۲۵ میلیارد ترانزیستور، در حالی‌که مدل RTX 3060 Ti حاوی ۱۷.۴ میلیارد ترانزیستور است. به زبان بسیار ساده، هر چه تعداد ترانزیستور یا خازن‌ها در یک پردازنده‌ی گرافیکی بیشتر باشد، پردازنده‌ی مورد نظر جدیدتر و به تبع سریع‌تر است. با این اوصاف، کارت گرافیک RTX 3060 به نسبت جدیدتر بوده و روی پردازنده‌ی گرافیکی Ampere GA106 ساخته شده است. از طرفی دیگر، مدل RTX 3060 Ti بر اساس مدل فیزیکی بزرگتر GA104 ساخته شده که تجمع حرارتی را کاهش می‌دهد.
کارت گرافیک RTX 3060 شامل ۳۵۸۴ هسته‌های CUDA و یک عملکرد کلاک هسته‌ای ۱۳۲۰ مگاهرتزی با تقویت سرعت کلاک ۱۷۷۷ مگاهرتزی است. این موضوع در حالی است که کارت گرافیک RTX 3060 Ti شامل ۴۸۶۴ پردازنده‌های CUDA، عملکرد کلاک پردازنده‌ی ۱۴۱۰ مگاهرتز و سرعت کلاک ۱۶۶۵ مگاهرتزی است.
یک تفاوت قابل ملاحظه بین دو کارت گرافیک در اندازه‌ی حافظه است. کارت گرافیک RTX 3060 از ۱۲ گیگابایت حافظه‌ی اختصاصی مجزا GDDR6 بهره می‌برد، در حالی‌که مدل RTX 3060 Ti تنها ۸ گیگابایتی از نوع GDDR6 است.
کارت گرافیک RTX 3060 Ti از یک باس زیادتر ۲۵۶ بیتی استفاده می‌کند تا سرعت ۴۴۸ گیگابایت بر ثانیه از پهنا باند حافظه فراهم شود
با ترکیب سرعت کلاک سریع‌تر، سرعت تقویت کلاک سریع‌تر و همچنین مقدار VRAM بیشتر، شما احتمالا باید انتظار داشته باشید که مدل RTX 3060 باید سریع‌تر از RTX 3060 Ti باشد اما داستان طبق سطح انتظارات شما پیش نمی‌رود.
با وجود این‌که مدل RTX 3060 Ti دارای حافظه‌ی رم هشت گیگابایتی با سرعت تقویت یافته‌ی کلاک پایین‌تر است، این کارت گرافیک در بحث عملکردی توانسته اثرات بهتر و جذاب‌تری را از خود نشان دهد. یک دلیل برای این موضوع در این مسئله خلاصه شده که مدل RTX 3060 باس حافظه‌ی کوچکتر و کندتری نسبت به مدل RTX 3060 Ti دارد. جمله‌ی پیشین به زبان بسیار ساده یعنی مدت زمان بیشتری صرف تبادل اطلاعات در کارت گرافیک ۳۰۶۰ می‌شود تا اطلاعات به پهنا باند حافظه‌ی ترجمه شود.
کارت گرافیک RTX 3060 Ti از یک باس زیادتر ۲۵۶ بیتی استفاده می‌کند تا سرعت ۴۴۸ گیگابایت بر ثانیه از پهنا باند حافظه فراهم شود. علاوه بر این موضوع، نسخه‌ی اصلاح شده‌ی مدل RTX 3060 Ti در ماه ژانویه‌ی ۲۰۲۳ عرضه شده که حتی سرعت بیشتری نسبت به نسخه‌ی اول یعنی ۶۰۸ گیگابایت بر ثانیه را تامین می‌کند. همچنین VRAM در این نسخه به مدل GDDR6X ارتقا یافته است. پهنا باند بیشتر به پردازنده‌ی گرافیکی اجازه می‌دهد تا در جریان یک عملیات پردازشی، به مقدار حافظه‌ی بیشتری دسترسی داشته باشد. از طرفی دیگر، مدل RTX 3060 یک مموری باس ۱۹۲ بیتی دارد که پهنا باند کمتری از ۳۶۰ گیگابایت بر ثانیه را به دنبال دارد.
در ادامه، مشخصات فنی دو کارت گرافیک مذکور به انضمام کارت گرافیک RTX 3060 Ti اصلاح شده (۲۰۲۳) در قالب یک جدول با یکدیگر مقایسه شده‌اند.
عملکرد یک کارت گرافیک به مشخصات سیستم خنک‌کننده‌اش هم بستگی دارد. این‌که مدل پردازنده‌ی گرافیکی مذکور به چه میزان انرژی نیاز دارد و چه مقدار دمایی در هنگام فرایندهای گرافیکی ایجاد می‌شود. سیستم پاور پیشنهادی و پاور کارت گرافیک برای RTX 3060 به ترتیب ۵۵۰ و ۱۷۰ وات است. در حالی‌که همین دو مولفه برای کارت گرافیک RTX 3060 Ti به ترتیب ۶۰۰ و ۲۰۰ وات است.
هر دو مدل پردازنده‌ی گرافیکی، حداکثر دمای مشابهی را دارند اما کارت گرافیک ۳۰۶۰ Ti نسبت به مدل ۳۰۶۰ میزان انرژی بیشتری را مصرف می‌کند؛ این مسئله یعنی کارت گرافیک ۳۰۶۰ Ti از لحاظ انرژی کارایی کمتری داشته و در سرعت بیشتری می‌توانسته به حداکثر دما برسد.
مقایسه‌ی کارت گرافیک RTX 3060 و RTX 3060 Ti از لحاظ عملکردی
تفاوت عملکردی بین دو کارت گرافیکی مذکور، به مشخصات مدل Add-In Board (AIB) بستگی دارد. برای مثال، مقایسه‌ی بین دو کارت گرافیک MSI GeForce RTX 3060 Ti Ventus 3X IC و MSI GeForce RTX 3060 VENTUS 2X 12G OC نشان می‌دهد که مدل ۳۰۶۰ Ti در بحث عملکرد و راندمان در بازی‌های ویدیویی یک مقدار بهتر است؛ هر چند، مقدار VRAM کمتری دارد.
با وجود این‌که VRAM دارای ۱۲ گیگابایت حافظه به نظر بی‌نظیر است، نمی‌توان از این مقدار VRAM به نحو احسن استفاده کرد. به خصوص این‌که محدودیت‌هایی در پهنا باند RTX 3060 همان‌طور که قبلا به آن اشاره کرده‌ایم وجود دارد. به همین ترتیب، مقدار VRAM هشت گیگابایتی RTX 3060 Ti برای گیمرهایی که می‌خواهند با رزولوشن ۱۴۴۰ پیکسل بازی کنند بیش از اندازه کافی خواهد بود.
در رزولوشن ۱۰۸۰ و ۱۴۴۰ پیکسل هر دو کارت گرافیک می‌توانند بیشتر از ۶۰ فریم را ارائه دهند، اما در بازی‌هایی که از نهایت قدرت کارت گرافیک استفاده می‌کنند، نرخ فریم همیشه به زیر ۵۰ می‌رسد. با این حال، تفاوت عملکردی بین دو مدل پردازنده به زحمت یک عدد دو رقمی از لحاظ نرخ فریم است.
سری RTX 30 با برخی از بهترین مدل‌های پردازنده‌ی گرافیکی برای تجربه‌ی گیمینگ ۴K تولید می‌شوند و پردازنده‌های این سری به راحتی می‌توانند بازی‌های سنگین را اجرا کنند و بین مدل‌های مختلف نمی‌توان تفاوت عملکردی قابل توجهی را مشاهده کرد.
مقایسه کارت گرافیک RTX 3060 و RTX 3060 Ti از لحاظ قیمت
قیمت مدل ۳۰۶۰ و همچنین مدل ۳۰۶۰ Ti به ترتیب ۳۲۹ و ۳۹۹ دلار است. با در نظر گرفتن قیمت، هر دو کارت گرافیک نسبت به قیمتشان ارزش خرید دارند. شاید تنها نکته‌ای که باید نسبت به آن آگاه بود در محدود بودن پردازنده‌های گرافیکی سری ۳۰ انویدیا باشد. بنابراین شاید در آینده‌ی نزدیک، این دو کارت گرافیک به صورت عمده در سطح بازار سخت افزار موجود نباشند.
شاید هم به دلیل محدود شدن موجودی، این دو کارت گرافیک با قیمت بالاتر به فروش برسند. بنابراین انتظار می‌رود در این صورت، بتوان کارت گرافیک ۳۰۶۰ را با دامنه‌ی قیمتی ۳۵۰ تا ۵۰۰ دلار و کارت گرافیک ۳۰۶۰ Ti را با دامنه‌ی قیمتی ۵۵۰ تا ۸۰۰ دلار خریداری کرد.
ختم کلام؛ کدام مدل پردازنده‌ی گرافیکی بهتر است؟
خیلی مختصر و مفید باید به این نکته اشاره کرد که برای گیمرها باید مقدار VRAM اهمیت بیشتری داشته باشد، در حالی‌که برای ماینرهای ارزهای دیجیتال هش ریت (Hash Rate)، به شدت اهمیت دارد.
مدل RTX 3060 دارای یک VRAM با ظرفیت ۱۲ گیگابایت است، اما کارت گرافیک ۳۰۶۰ Ti از لحاظ بهره‌وری عملکرد بهتری دارد و بیشتر به کار گیمرها می‌آید. اگر قصد خرید مدل RTX 3060 Ti دارید، حواستان به این نکته باید باشد که به دلیل VRAM پایین‌تر، این کارت‌های گرافیکی می‌توانند برای رزولوشن‌های ۱۰۸۰ و ۱۴۴۰ پیکسل مناسب باشند. بر اساس تست‌های بنچمارک، مشخص شده که کارت گرافیک RTX 3060 Ti از جنبه‌ی تجربه‌ی بازی‌های ویدیویی، یک سر و گردن بهتر از مدل معمولی است.
منبع: Makeuseof
