روتین چرخشی مراقبت از پوست چیست؟
روتین چرخشی مراقبت از پوست به روشی گفته می‌شود که در آن از محصولات مراقبت از پوست به طور متناوب استفاده می‌کنید. به این ترتیب، از عوارض جانبی ناخواسته مانند تحریک و خشکی پوست جلوگیری می‌شود. اصطلاح روتین چرخشی مراقبت از پوست را اولین بار یک پزشک متخصص پوست به نام ویتنی بوو در تیک‌تاک به کار برد. در این روش، روتین پوستی تغییر می‌کند تا پوست از مواد مضر احتمالی در امان بماند. در این مقاله، درباره‌ی روتین چرخشی مراقبت از پوست، روش اجرا، فواید و معایب احتمالی آن و اینکه آیا برای شما مناسب است یا نه می‌خوانید.
روتین چرخشی مراقبت از پوست چیست؟
روتین چرخشی مراقبت از پوست درست مانند بسیاری از ترندهای آنلاین از طریق شبکه اجتماعی تیک‌تاک محبوبیت یافت اما جزو ترندهایی است که ارزش توجه دارد. دراین روتین چهار شبه مراقبت از پوست، به طور متناوب از محصولاتی با ترکیبات فعال و استراحت‌دهنده به پوست استفاده می‌شود.
روتین چرخشی مراقبت از پوست چیز جدیدی نیست. در واقع، متخصصان پوست سال‌ها است که این نوع روتین مراقبت از پوست را توصیه می‌کنند.
روش اجرای روتین چرخشی مراقبت از پوست
روتین چرخشی مراقبت از پوست معمولا شامل یک روتین پوستی می‌شود که در طول چهار شب آن را انجام می‌دهند. در این روتین به جای استفاده از محصولات یکسان روی پوست در هر روز، از محصولات مختلفی استفاده می‌کنید. در میان آن هم دو شب به پوست خود استراحت می‌دهید.
نمونه‌ای از یک روتین چرخشی مراقبت از پوست می‌تواند به شرح زیر باشد:
- روز اول: استفاده از یک محصول لایه‌بردار شیمیایی حاوی آلفا هیدروکسی اسید (AHAs) مانند اسید گلیکولیک و اسید لاکتیک یا بتا هیدروکسی اسید (BHA) مانند سالیسیلیک اسیدبرای حذف لایه‌های بالایی و مرده‌ی پوست
- روز دوم: استفاده از یک محصول مراقب از پوست حاوی رتینوئید مبتنی بر ویتامین A مانند رتینول یا ترتینوئین برای درمان آکنه و لکه‌های تیره، بهبود بافت یا جلوگیری از اثرات پیری پوست
- روز سوم و چهارم: فقط از یک محصول پاک‌کننده‌ی ملایم صورت، ضد آفتاب سبک و مرطوب‌کننده استفاده کردن تا به پوست استراحت داده شود
بسته به نیازهای خاص خود و توصیه‌های پزشک متخصص پوست، ممکن است محصولات دیگری را هم در روتین چرخشی مراقبت از پوست خود بگنجانید.
روتین چرخشی مراقبت از پوست می‌تواند به راهی مؤثر برای حفظ سلامت سد محافظ پوست شما تبدیل شود چون از استفاده‌ی بیش از حد از مواد فعال خاصی که می‌توانند پوست شما را از بین ببرند یا تحریک کنند، جلوگیری می‌کند.
مزایای روتین چرخشی مراقبت از پوست
سلامتی هدف اصلی روتین چرخشی مراقبت پوستی است. در این روش به پوست کمک می‌شود تا قابلیت تحمل ترکیبات فعال محصولات مراقبت از پوست مانند رتینوئیدها و همچنین اسیدهای لاکتیک، گلیکولیک و سالیسیلیک را داشته باشد. این روتین پوستی می‌تواند برای کسانی که سعی کرده‌اند از این محصولات به طور هم‌زمان استفاده کنند اما پوست آن‌ها قادر به تحمل اثر این ترکیبات نیست، مفید باشد.
به طور کلی، مزایای احتمالی روتین چرخشی مراقبت از پوست شامل موضوعاتی از جمله محافظت از سد محافظ پوستی، جلوگیری از عوارض جانبی ناخواسته‌ی محصولات مراقبت از پوست و اجتناب از خشک و تحریک پوست است.
محافظت از سد محافظ پوستی
سد محافظ پوستی یا همان لایه‌ی اپیدرم پوست خارجی‌ترین لایه‌ی پوست است که چندین عملکرد مهم دارد. این لایه‌ی پوستی با حفظ رطوبت به پوست شما کمک می‌کند تا هیدراته بماند و از پوست شما در برابر محرک‌های محیطی، اشعه‌ی ماوراء بنفش و آلرژن‌ها محافظت می‌کند.
استفاده از محصولات خشن مراقبت از پوست یا مصرف زیاد محصولات مراقبتی پوست ممکن است به سد محافظ پوستی شما آسیب برساند و پوست‌تان را در برابر التهاب و تحریک آسیب‌پذیرتر کند. محصولات لایه‌بردار و رتینوئیدها به‌ویژه ممکن است به لایه‌ی بیرونی پوست شما آسیب برسانند و اثر آن را به عنوان یک مانع محافظ کمتر کنند. استراحت دادن به پوست پس از به کار بردن محصولاتی با ترکیبات فعال وشدید و لایه‌برداری با آن‌ها ممکن است باعث حفظ سد محفظ پوستی شما شود.
جلوگیری از عوارض جانبی ناخواسته‌ی محصولات مراقبت از پوست
بسیاری از محصولات مراقبت از پوست هر اندازه که مؤثر باشند، باز هم عوارض جانبی ناخواسته‌ای مانند سوزش پوست دارند. برای مثال، بسیاری از کسانی که از رتینول استفاده می‌کنند اعلام می‌کنند که دچار سوختگی رتینول می‌شوند. این عارضه باعث قرمزی، هایپر پیگمنتاسیون یا لکه، داغی، حساس، پوسته پوسته شدن یا ریزش پوستی می‌شود.
روتین چرخشی مراقبت از پوست می‌تواند به شما کمک کند تا فایده‌ی مصرف یک محصول مراقبتی خاص را به حداکثر برسانید و در عین حال مضرات احتمالی استفاده مکرر از آن را به حداقل برسانید. به‌علاوه، این روتین می‌تواند به پوست شما کمک کند تا به تدریج به محصولات مراقبت از پوست جدید عادت کند.
انجام دادن این روتین راهی عالی برای عادت دادن پوست به محصولی است که باعث تحریک یا خشک شدن پوست شما می‌شود. به عنوان مثال، اگر قصد استفاده از یک استروئید موضعی روی پوست خود را دارید نباید بیش از ۱ تا ۲ هفته از آن استفاده کنید چون ممکن است باعث عوارض جانبی مانند نازک شدن پوست یا آتروفی و تغییر در رنگ‌دانه‌های پوست و ایجاد لکه‌های روشن‌تر شود.
جلوگیری از خشکی پوست
اگر پوست خشک و حساسی دارید یا در منطقه‌ای با آب و هوای خشک زندگی می‌کنید، روتین چرخشی مراقبت از پوست می‌تواند به بهبود روتین پوستی شما کمک کند. بسیاری از محصولات مراقبتی محبوبی که آکنه، تغییر رنگ و علائم پیری پوست را درمان می‌کنند عم اغلب منجر به خشکی پوست می‌شوند. با استفاده از پاک‌کننده‌ها و مرطوب‌کننده‌های ملایم در روزهای استراحت روتین چرخشی می‌توانید از پوست خود در برابر خشکی محافظت کنید.
این روتین به ویژه برای افرادی که برای جلوگیری از ایجاد چین و چروک از رتینوئیدها استفاده می‌کنند اهمیت بسیاری دارد. این مشتقات ویتامین A می‌تواند باعث تحریک و خشکی پوست به خصوص در زمستان یا هوای خشک شود.
عوارض احتمالی روتین چرخشی
با اینکه روتین چرخشی مراقبت از پوست فواید بالقوه‌ی بسیاری دارد، ممکن است برای همه مفید نباشد. اگر بیماری پوستی خاصی دارید که نیاز به درمان مداوم دارد، روتین چرخشی می‌تواند اثربخشی محصولات درمانی شما را کاهش دهد. برخی از محصولات مانند رتینوئیدها ممکن است نیاز به استفاده با ترتیب و دوز خاص داشته باشند تا نتایج بالینی کاملی داشته باشند. به طور مثال، بیماران مبتلا به آکنه معمولا بهتر است از رتینوئید بیشتری استفاده کنند. به عبارت دیگر، اگر این افراد چند روز از چنین محصولاتی استفاده نکنند، مواد فعال موجود در محصولات مراقبت از پوست آن‌ها ممکن است اثرات قوی‌تری داشته باشند.
اگر هم پزشک متخصص پوست شما یک داروی موضعی برای مصرف روزانه تجویز کرده باشد، ممکن است روتین چرخشی مراقبت از پوست برای شما مناسب نباشد. برخی از محصولات مانند کرم ضد آفتاب هم باید به صورت روزانه مصرف شوند تا مؤثر باشند. در صورتی که درباره‌ی روتین چرخشی و عوارض احتمالی آن برای شما تردید دارید، بهتر است با پزشک متخصص پوست خود صحبت کنید. او می‌تواند یک روتین خاص مراقبت از پوست مطابق با نیازهای منحصر به فرد و نتایج دل‌خواه شما تنظیم کند.
این روتین برای چه کسانی مناسب است؟
هرکسی که در گذشته تحریکات پوستی و سایر عوارض جانبی ناخواسته‌ی ناشی ااز محصولات مراقبت از پوست را تجربه کرده اما همچنان می‌خواهد یک روتین مراقبت روزانه از پوست خود داشته باشد، می‌تواند از روتین چرخشی مراقبت از پوست استفاده کند.
اگر هم می‌خواهید روتین مراقبت روزانه از پوست خود را ساده کنید، می‌توانید سراغ اجرای این روتین چرخشی بروید. در این روتین پوستی، به جای تکیه بر فرایندهای پیچیده و چند مرحله‌ای که مصرف تعداد زیادی محصول مراقبتی پوست را شامل می‌شوند، می‌توانید روتین مراقبتی پوست خود را ساده و کمتر کنید.
اگر شرایط پوستی خاصی مانند اگزما دارید که شامل قرمزی، خشکی، خارش یا تورم می‌شوند، می‌توانید روتین چرخشی پوستی را امتحان کنید. بیمارانی که پوست حساس و بیماری پوستی روزاسه دارند هم جزو کسانی هستند که روتین چرخشی برای آن‌ها بیشترین فایده را دارد.
روتین چرخشی برای چه کسانی مناسب نیست؟
در وهله‌ی اول باید به این نکته‌ی بسیار مهم توجه داشته باشید که همه‌ی محصولات و روتین‌های مراقبت از پوست برای همه مناسب نیستند. کسانی که بیماری‌ها و مشکلات پوستی شدید دارند یا افرادی که هنوز برای تشخیص مشکلات پوستی، درمان آن‌ها یا ایجاد روتین‌های مراقبتی پوست به پزشک متخصص مراجعه نکرده‌اند، بهتر است از انجام روتین چرخشی پوستی خودداری کنند. همیشه قبل از ایجاد روتین‌های معمول مراقبتی، به یک پزشک متخصص پوست مراجعه کنید. این موضوع زمانی بیشتر اهمیت می‌یابد که دچار مشکلات و بیماری‌های پوستی هستید یا برخی از علائم مشکلات پوستی را مشاهده کرده‌اید. در این صورت، پزشک متخصص می‌تواند علائم شما را بررسی کند و تشخیص بدهد که روتین‌های مختلف پوستی از جمله روتین چرخشی برای شما مناسب هستند یا نه.
کسانی که باردار یا شیرده هستند هم باید از مصرف رتینوئیدها، که مرحله‌ای مهم از روتین چرخشی مراقبت از پوست است، اجتناب کنند. اگر مشکلات پوستی مانند اگزما، روزاسه یا حساسیت پوستی دارید هم ترکیباتی مانند AHAs/BHAs و رتینوئیدها ممکن است پوست شما را بیشتر تحریک کنند.
در صورتی که درباره‌ی نحوه‌ی مصرف محصولات جدید مراقبت از پوست برای بار اول یا مواد فعال در روتین مراقبتی پوست خود مطمئن نیستید، بهتر است ابتدا درباره‌ی این کار با یک پزشک متخصص پوست مشورت کنید.
نتیجه‌ی روتین چرخشی در عرض چه مدتی خود را نشان می دهد؟
اگر از روتین چرخشی مراقبت از پوست استفاده می‌کنید تا به آرامی رتینوئیدها یا AHAs/BHAs را در روتین پوستی خود بگنجانید، باید پس از یک ماه بتواند مصرف این ترکیبات فعال را بیشتر کنید. در ایده‌آل‌ترین حالت، می‌توانید از رتینوئیدها یک بار در روز یا یک روز در میان استفاده کنید. کارشناسان توصیه می‌کنند که از محصولات لایه‌بردار شیمیایی تا دو مرتبه در هفته استفاده کنید.
نمونه‌ای از روتین چرخشی مراقبت از پوست
برای اجرای روتین چرخشی روش‌های مختلفی را می‌توانید امتحان کنید. نمونه‌ی یکی از این روش‌ها به این ترتیب است:
- شب اول: پوست خود را تمیز و لایه‌برداری کنید. ابتدا آرایش روی صورت‌تان را پاک کنید، آن را بشویید و خشک کنید. سپس، با یک محصول حاوی اسید سالیسیلیک (بتا هیدروکسی اسید) پوست را لایه‌برداری کنید. در نهایت، پوست خود را با سرم یا محصول مراقبتی حاوی اسید هیالورونیک و سرامیدها آب‌رسانی کنید.
- شب دوم: از رتینوئید استفاده کنید. آرایش صورت خود را پاک کنید، آن را بشویید و خشک کنید. سپس، روی آن ترتینوئین بزنید. در آخر هم پوست را با محصول مراقبتی حاوی اسید هیالورونیک و سرامیدها آب‌رسانی کنید.
- شب سوم و چهارم: به پوست خود استراحت دهید. آرایش صورت خود را پاک کنید، آن را بشویید و خشک کنید. از سرم حاوی نیاسینامید، پپتیدها یا فاکتور رشد استفاده کنید. سپس، پوست را با محصول مراقبتی حاوی اسید هیالورونیک و سرامیدها آب‌رسانی کنید.
هر روز صبح در زمان اجرای این روتین مراقبتی هم مراحل زیر را طی کنید:
- پوست صورت‌تان را بشویید و خشک کنید.
- از سرم حاوی ویتامین C استفاده کنید.
- از کرم یا محصولی آبرسان استفاده کنید.
- کرم ضد آفتابی با SPF ۳۰ یا بالاتر بزنید تا از پوست‌تان در مقابل نور افتاب محافظت شود.
کلام آخر
روتین چرخشی مراقبت از پوست نوعی روتین پوستی است که این روزها به لطف شبکه‌های اجتماعی به ویژه تیک‌تاک ترند شده‌اند. این روتین مراقب پوستی شامل استفاده راهبردی و هدفمند از محصولات مراقبت از پوست می‌شود. معمولا در این روش لایه‌بردارها، رتینوئیدها، کرم‌های ضد آفتاب و مرطوب‌کننده‌ها در یک روتین چهار روزه جایگزین سایر محصولات مراقبت از پوست می‌شوند. با دادن یک یا دو روز استراحت به پوست هم از عوارض جانبی ترکیبات خشن موجود در این محصولات مانند تحریک و خشکی پوست جلوگیری می‌کنند. در عین حال نیز از مزایای محصولات انتخابی خود بهره‌مند خواهید شد.
در صورتی که به اجرای روتین چرخشی یا هر روتین مراقبتی دیگری علاقه‌مند شده‌اید، بهتر است ابتدا با پزشک متخصص پوست مشورت کنید. یک پزشک باتجربه و حرفه‌ای ابتدا شرایط پوستی و جسمی شما را بررسی می‌کند. او از روش‌های تشخیصی مختلف برای شناسایی مشکلات پوستی که حتی ممکن است خودتان هم متوجه آن‌ها نشده باشید، استفاده می‌کند. پس از آن، به شما می‌گوید که می‌توانید روتین چرخشی را اجرا کنید یا نه. در صورتی که شرایط پوست شما به گونه‌ای باشد که روتین چرخشی را نتوانید اجرا کنید هم پزشک متخصص می‌تواند روتینی با توجه به ویژگی‌ها و شرایط پوست شما تجویز کند. به این ترتیب، پوستی سالم‌تر خواهید داشت.
