بیماری پوستی روزاسه؛ علل، علائم، تشخیص و نحوهی درمان آن
بیماریها و اختلالات پوستی برای کسانی که به دنبال داشتن ظاهری بینقص و زیبا هستند چالشهای بزرگ و سختی به شمار میآیند. با توجه به اهمیت پوست به عنوان اولین سد دفاعی بدن و نقش آن بر اعتماد به نفس افراد بروز هر گونه مشکل برای این عضو میتواند تاثیر بسزایی روی کیفیت زندگی انسان داشته باشد. در این میان بیماری پوستی روزاسه یکی از اختلالاتی است که مقابله با آن نیاز به آگاهی و توجه زیادی از جانب شما دارد. به همین دلیل در این مطلب از دیجیکالا مگ به سراغ آشنایی با علل، علائم و نحوهی درمان این بیماری میرویم. پس با ما همراه باشید.
بیماری پوستی روزاسه چیست؟
انواع بیماری پوستی روزاسه
علل بروز بیماری پوستی روزاسه
علائم بیماری پوستی روزاسه
محرکهای بیماری روزاسه
نحوهی مراقبت از پوست مبتلا به روزاسه
نحوهی درمان بیماری پوستی روزاسه
بیماری پوستی روزاسه چیست؟
روزاسه (Rosacea) یک بیماری پوستی مزمن و شایع است که باعث برافروخته، متورم و قرمز شدن پوست صورت و سایر قسمتهای بدن انسان میشود. این بیماری همچنین میتواند با برجستگیهای کوچک، چرکی و سرخ رنگ همراه باشد؛ به همین دلیل گاهی اوقات با نام آکنهی روزاسه هم شناخته میشود. احتمال ابتلا به روزاسه در افراد میانسال و مسن، زنان و همینطور کسانیکه پوست بسیار روشنی دارند نسبت به افراد دیگر بیشتر است.
البته این موضوع بدان معنا نیست که افراد دارای رنگ پوست تیره به بیماری روزاسه مبتلا نمیشوند. در واقع، تشخیص ابتلا به این بیماری در افراد دارای رنگ پوست تیره برای پزشکان دشوارتر است. علت بروز اختلال پوستی روزاسه هنوز ناشناخته است و هیچ درمان قطعی و کاملی برای آن وجود ندارد. با این وجود، تحقیقات انجام شده در زمینهی این بیماری باعث شده تا پزشکان بتوانند با به حداقل رساندن علائم آن به بهبود وضعیت پوست فرد کمک کنند.
انواع بیماری پوستی روزاسه
به طور کلی بیماری روزاسه چهار نوع مختلف دارد که شما ممکن است به طور همزمان علائم بیش از یکی از انواع آن را داشته باشید.
روزاسهی نوع یک یا اِریتماتوتلانژکتاتیک (ETR)
این نوع روزاسه با قرمزی طولانی مدت، تورم، حساسیت، سوزش، خشکی و زبری پوست همراه است. در روزاسهی نوع یک رگهای خونی کوچک زیر پوست شما بزرگتر و قابل مشاهدهتر میشوند. علائم روزاسهی ETR به صورت دورهای روی پوست به وجود میآیند و از بین میروند. عدم درمان این نوع روزاسه میتواند قرمزی پوست را بیشتر یا حتی دائمی کند.
روزاسهی نوع دوم یا پاپولوپوسچولار (Papulopustular)
در روزاسهی نوع دوم شما همراه با مشاهدهی برجستگیهای قرمز رنگ و متورم، جوشهای سر سفید و پر از چرکی را روی پوست میبینید. این نوع روزاسه معمولا روی پیشانی، گونهها و چانهی فرد ایجاد میشود اما میتواند روی پوست کف سر، قفسهی سینه یا گردن هم به وجود بیاید. درست مانند روزاسهی ETR در این نوع هم پوست فرد به شدت حساس میشود و رگهای خونی زیر آن کاملا قابل مشاهده خواهند بود. زنان میانسال بیشتر از افراد دیگر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.
روزاسهی نوع سوم یا فیماتوز (Phymatous)
روزاسهی فیماتوز نوع نادری از این بیماری است که باعث افزایش ضخامت پوست بینی، چانه، پیشانی، گونهها و گوشها میشود. خشکی، تورم، بزرگ شدن منافذ، قابل مشاهده بودن رگهای خونی، تغییر رنگ و ناهمواری بافت پوست از علائم اصلی روزاسه فیماتوز هستند. روزاسهی نوع سوم معمولا مردان را درگیر میکند و اغلب با نوع دیگری از این بیماری همراه است.
روزاسهی نوع چهارم یا چشمی
روزاسهی نوع چهارم تنها روی چشمهای فرد تاثیر میگذارد و باعث تحریک، خونآلود و اشکآلود شدن آنها میشود. سوزش، خارش، خشکی، حساسیت به نور، کاهش دید، شکستگی رگهای خونی و همینطور بروز کیست در چشم از علائم دیگر روزاسهی نوع چهارم هستند. درمان روزاسهی چشمی باید خیلی جدیتری از انواع دیگر آن دنبال و انجام شود.
علل بروز بیماری پوستی روزاسه
همانطور که گفتیم تا به امروز علت بروز بیماری پوستی روزاسه هرگز شناخته نشده است. با این حال، محققان احتمال میدهند که علت ابتلا به این اختلال ترکیبی از عوامل ارثی و محیطی باشد که در زیر به آنها اشاره کردهایم.
- روزاسهی ارثی: روزاسه یک بیماری ارثی است که میتواند به صورت خانوادگی در ژنهای شما وجود داشته باشد.
- وجود انگل میکروسکوپی دمودکس (Demodex) روی پوست: دمودکس یک نوع کنهی میکروسکوپی است که به صورت طبیعی در غدد چربی پوست انسان زندگی میکند. وجود بیش از حد این انگل روی پوست میتواند باعث افزایش علائم روزاسه شود.
- وجود عفونت هلیکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori) در روده: باکتری هلیکوباکتر پیلوری یکی از شایعترین باکتریهای موجود در رودهی انسانها است که میتواند باعث بروز بیماریهایی چون زخم معده شود. برخی مطالعات نشان دادهاند که این میکروب میزان ترشح هورمون گوارشی گاسترین را که میتواند باعث برافروختگی پوست شود افزایش میدهد.
- اختلال در عملکرد پروتئین: پروتئین کاتلیسیدین از پوست شما در برابر عفونت محافظت میکند؛ بروز هر گونه اختلال در عملکرد این نوع پروتئین میتواند باعث بروز علائم بیماری روزاسه شود.
- بروز مشکلات مربوط به عروق خونی: قرمزی پوست میتواند با مشکلات مربوط به عروق خونی شما ارتباط مستقیم داشته باشد. اشعههای نور خروشید میتوانند پهنای این رگها را افزایش دهد و باعث شوند تا آنها خیلی راحتتر به چشم بیایند.
علائم بیماری پوستی روزاسه
روزاسه میتواند شباهت بسیار زیادی به بیماریهای دیگر داشته باشد؛ بنابراین تشخیص آن از اهمیت زیادی برخوردار است. در صورت مشاهدهی علائم زیر روی پوستتان باید در اسرع وقت به یک متخصص پوست مراجعه کنید.
- قرمزی شدید پوست به ویژه گونهها، پیشانی و چانه
- قابل مشاهده شدن رگهای خونی زیر پوست
- سوزش و خارش پوست
- برجستگیهای قرمز یا چرکی شبیه به جوش
- تورم و نافرم شدن بینی و بافت آن
- پوسته پوسته، خشن و خشک شدن پوست
- بزرگ شدن منافذ پوستی
- بروز لکههای پوستی قرمز رنگ
- قرمزی، تورم و درد چشمها همراه با علائم دیگر
محرکهای بیماری روزاسه
اگر پس از مراجعه به پزشک متوجه شدید که به بیماری پوستی روزاسه مبتلا هستید باید سعی کنید از محرکهای تشدیدکنندهی علائم این بیماری دوری کنید. در زیر فهرستی از کارها، مواد غذایی و عادتهایی که میتوانند روزاسه را تشدید کنند برای شما آماده کردهایم. اگر موارد زیر را رعایت کردهاید اما همچنان احساس میکنید که انجام یک کار یا خوردن غذایی دیگر باعث افزایش علائم شما میشود باید سعی کنید تمام عادتهای خود را یک جا یادداشت و سپس به بررسی آنها بپردازید.
- قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید بدون استفاده از ضد آفتاب
- قرار گرفتن در مکانهایی با هوای خیلی سرد یا خیلی گرم
- استفاده از محصولات پوستی نامناسب برای افراد مبتلا به روزاسه
- نوشیدن نوشیدنیهایی چون قهوه و چای به صورت داغ
- خوردن غذاهای حاوی مادهی سینامالدهید مانند ادویهجات، شکلات و مرکبات
- قرار گرفتن در موقعیتهای استرسزا و دشوار
- استفاده از محصولات حاوی الکل و منتول
- نوشیدن الکل و استعمال دخانیات
نحوهی مراقبت از پوست مبتلا به روزاسه
اگر به بیماری پوستی روزاسه مبتلا هستید باید بدانید که پوست شما نسبت به هر نوع پوست دیگری حساستر است و به مراقبت بیشتری از جانب شما نیاز دارد. برای محافظت از پوست خود و کمک به کاهش قرمزی آن، نکات زیر را به خوبی به یاد بسپارید.
- استفاده از ضد آفتاب: برای جلوگیری از بروز علائم شدید روزاسه از ضد آفتابهای دارای SPF بالای ۳۰ استفاده کنید. علاوهبراین، پیشنهاد میکنیم در روزهایی که خورشید درست در وسط آسمان قرار دارد با استفاده از کلاه، دستکش و لباسهای پوشیده از پوست بدن خود بیشتر محافظت کنید.
- استفاده از محصولات پوستی ملایم: از مصرف شویندهها و کرمهایی که حاوی الکل، عطر مصنوعی، فندق افسونگر و سایر ترکیبات محرک پوست خودداری کنید. پس از شستوشوی صورتتان پوست خود را به آرامی و با یک پارچهی نرم خشک کنید.
- استفاده از لوازم آرایشی مناسب: در هنگام خرید لوازم آرایش از اصل و مطمئن بودن آنها اطمینان حاصل کنید. از مصرف محصولات کومدونزا، چرب و روغنی خودداری نمایید.
- ماساژ صورت: پوست خود را به آرامی با حرکات دایرهای ماساژ دهید. مالش را از وسط صورت خود شروع کنید و این کار را به سمت گوش در جهت بیرون ادامه دهید.
- استفاده از مرطوبکننده: مصرف مرطوبکنندهی مخصوص پوست مبتلا به روزاسه برای شما بسیار مهم است. اهمیت انجام این کار در روزهای سرد و خشک فصلهای پاییز و زمستان چندین برابر بیشتر میشود.
- مراقبت از چشمها: اگر روزاسه باعث تحریک و قرمز شدن چشمهایتان شده است طبق دستور پزشک هر روز به خوبی آنها را تمیز کنید. استفاده از کمپرس آب گرم برای مواقعی که دچار التهاب زیادی شدهاید میتواند تصمیم خوبی باشد.
- تغییر و اصلاح رژیم غذایی: یک رژیم غذایی مناسب مانند رژیم مدیترانهای میتواند باعث کاهش التهابات پوست افراد مبتلا به روزاسه شود.
نحوهی درمان بیماری پوستی روزاسه
روشهای درمان بیماری روزاسه از هر فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ اما همهی این راهکارها بر تسکین یا کاهش علائم و جلوگیری از بدتر شدن آنها تمرکز دارند. پزشک متخصص ممکن است انجام روشهای زیر را به شما توصیه کند.
- مصرف داروهای خوراکی: انواع مختلفی از داروهای خوراکی مانند ایزوترتینوئین برای درمان برآمدگی، جوش و قرمزی ناشی از روزاسه وجود دارد. داروها به شما کمک میکنند تا علائم خود را مدیریت کرده و دورههای عود کردن این بیماری را کوتاهتر کنید.
- استفاده از داروهای موضعی: پزشک متخصص میتواند مصرف داروهایی چون لوسیون داکسی سایکلین، ژل بریمونیدین یا کرمهای حاوی آزلائیک اسید را به شما توصیه کند تا جوشها و قرمزی پوستتان تا حد امکان کمتر شوند.
- درمان با لیزر: پزشک متخصص شما میتواند از لیزر برای حذف رگ های خونی قابل مشاهدهی زیر پوست و کاهش میزان قرمزی صورت یا بدن شما استفاده کند.
- میکرودرم ابریژن: میکرودرم ابریژن یک روش درمانی غیرتهاجمی است که از آن برای از بین بردن سلولهای مردهی سطح بالایی پوست استفاده میکنند. پزشکتان میتواند این روش را هم برای کمک به درمان بیماری روزاسه به شما معرفی کند.
- جراحی پوست: در مواقع بسیار نادر که فرد به روزاسهی فیماتوز مبتلا شده و فرم بینی او به طرز غیرقابل بازگشتی تغییر پیدا کرده است پزشک متخصص عمل جراحی را به بیمار توصیه میکند.
سخن پایانی
همانطور که با خواندن این مطلب متوجه شدید، روزاسه یک بیماری پوستی مزمن است که درمان مشخصی ندارد اما با رعایت یک سری از نکات و مصرف دارو میتوان آن را مدیریت و کنترل کرد. کنار آمدن با یک اختلال پوستی سخت مانند روزاسه میتواند برای بسیاری از ما کار دشواری باشد چرا که روی ظاهر و در نتیجه اعتماد به نفسمان تاثیر زیادی میگذارد. با این حال، بهترین راه این است که پس از تشخیص پزشک با بیماری خود بیشتر آشنا شوید و در مسیر تلاش برای زندگی با آن تلاش کنید.
منبع: WebMD, Healthline, Cleveland Clinic