اسیلاتور چیست و چه کاربردی در ترید دارد؟
احتمالا بارها با واژه اسیلاتور در دنیای ارزهای دیجیتال مواجه شده‌اید و این سوال برای‌تان شکل گرفته که اسیلاتور چیست. اسیلاتور در واقع یک نوع اندیکاتور محسوب می‌شود که برای تایید قدرت یک روند یا کمک به شناسایی شرایط خرید بیش از حد (Overbought) یا فروش بیش از حد (Oversold) به کار میرود. اسیلاتورها از مقیاس ۱ تا ۱۰۰ برای محاسبه میانگین قیمت‌ها در یک دورهی زمانی مشخص استفاده می‌کنند. به منظور تایید حرکت قیمت، اسیلاتورها معمولا در کنار سایر اندیکاتورهای تکنیکال به کار می‌روند. در مطلب اسیلاتور چیست قصد داریم به طور کاملا مفصل، به آموزش این ابزار بپردازیم.
فهرست محتوا
اسیلاتور چیست؟
کاربرد اسیلاتورها در تحلیل تکنیکال چیست؟
انواع مختلف اسیلاتورها
۱. شاخص قدرت نسبی (RSI)
۲. میانگین متحرک همگرایی واگرایی (MACD)
۳. اسیلاتور تصادفی (Stochastic Oscillator)
۴. شاخص کانال کالایی (CCI)
۵. اسیلاتور ویلیامز R%
چگونه از اسیلاتورها در ترید استفاده کنیم؟
چگونه تریدرهای حرفه‌ای از اسیلاتورها استفاده می‌کنند؟
ترکیب اسیلاتورها با سایر اندیکاتورها
سیستم‌های معاملاتی مبتنی بر اسیلاتور
اشتباهات رایج که باید در استفاده از اسیلاتورها از آن‌ها پرهیز کرد
چه تفاوتی بین اسیلاتور و اندیکاتور وجود دارد؟
طبق مطالعه‌ای توسط سمیته روی و جاناتان مارتین با عنوان «کارایی اسیلاتورها در پیش‌بینی حرکات بازار» (مجله‌ی تحقیقات مالی، ۲۰۲۱)، اسیلاتورهایی مانند شاخص قدرت نسبی (RSI) و همگرایی و واگرایی میانگین متحرک (MACD) دارای نرخ دقت ۷۸ درصد در شناسایی شرایط خرید بیش از حد و فروش بیش از حد در بازارهای پرنوسان هستند. این مطالعه داده‌های تاریخی از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۰ را تحلیل کرده و نشان داده که ترکیب اسیلاتورها با میانگین‌های متحرک به طور قابل توجهی قدرت پیش‌بینی برای روندهای بازار را بهبود می‌بخشد.
اسیلاتور چیست؟
اسیلاتور یک ابزار تحلیل تکنیکال به شمار میرود که باندهای بالا و پایین را بین دو مقدار افراطی ایجاد میکند و سپس یک نشانگر روند را که در این حدود نوسان میکند، میسازد. معامله‌گران از نشانگر نوسان‌ساز برای شناسایی شرایط خرید بیش از حد یا فروش بیش از حد در کوتاه‌مدت استفاده می‌کنند. در بخش زیر، یک تصویر گرافیکی از اسیلاتورها آورده شده است.
نیلی، ولر و اولریخ یک مطالعه جامع با استفاده از یک مجموعه داده‌ی بزرگ از قیمت‌های سهام و شاخص‌های تکنیکی انجام دادند. آن‌ها دریافتند که اسیلاتورها، زمانی که در کنار سایر اندیکاتورها استفاده شوند، به طور قابل توجهی قدرت پیش‌بینی استراتژی‌های معاملاتی را بهبود می‌بخشند. این مطالعه نشان داد که ترکیب RSI با میانگین‌های متحرک دقت سیگنال‌های معاملاتی را ۱۲ درصد افزایش می‌دهد.
اسیلاتور Stochastic، زمانی که برای شناسایی شرایط خرید بیش از حد و فروش بیش از حد استفاده می‌شود، زمان‌بندی معاملات را با کاهش سیگنال‌های کاذب به میزان ۱۵ درصد بهبود می‌بخشد.
کاربرد اسیلاتورها در تحلیل تکنیکال چیست؟
اسیلاتورها در تحلیل تکنیکال زمانی بیشترین کاربرد را دارند که معامله‌گران نتوانند به راحتی یک روند واضح را در قیمت سهام یک شرکت شناسایی کنند، مانند زمانی که یک سهام به صورت افقی یا نوسانی معامله می‌شود. برای اتخاذ تصمیمات معاملاتی، اسیلاتورها به طور معمول به همراه سایر شاخص‌های تحلیل تکنیکال استفاده میشوند.
رامو گنکای، یک اقتصاددان مشهور به این موضوع پی برد که استفاده از اسیلاتور Stochastic به همراه باندهای بولینگر شناسایی نقاط بازگشتی را ۱۵ درصد نسبت به استفاده از باندهای بولینگر به تنهایی بهبود می‌بخشد. او همچنین دریافت که ترکیب RSI با شاخص‌های پیرو روند، مانند میانگین‌های متحرک سیگنال‌های کاذب را ۲۰ درصد در بازارهای جانبی نسبت به استفاده از RSI به تنهایی کاهش می‌دهد. تحقیقات گنکای ارزش استفاده از اسیلاتورها به همراه سایر شاخص‌های تکنیکال برای بهبود عملکرد را نشان داد.
انواع مختلف اسیلاتورها
شاخص قدرت نسبی، همگرایی و واگرایی میانگین متحرک، نوسان‌ساز تصادفی، شاخص کانال کالا (CCI) و ویلیامز %R از جمله پنج نوع محبوب اسیلاتور هستند.
۱. شاخص قدرت نسبی (RSI)
شاخص قدرت نسبی (RSI)، یک اسیلاتور مومنتوم، توسط J. Welles Wilder ایجاد شد تا سرعت و نوسانات تغییرات قیمت را کمی کند. RSI بین صفر و صد نوسان میکند. طبق چیزی که برای این ابزار تعریف شده، RSI زمانی که از ۷۰ فراتر رود، بیش از حد خریداری شده و زمانی که زیر ۳۰ بیفتد، بیش از حد فروخته شده در نظر گرفته می‌شود. با نظارت بر واگرایی‌ها و نوسانات شکست، می‌توان سیگنال‌هایی را تولید کرد. همچنین می‌توان از RSI برای تعیین روند کلی استفاده کرد. در بخش زیر، می‌توان یک نمونه RSI را مشاهده کرد.
طبق کتاب وایلدر در سال ۱۹۷۸ میلادی، مقادیر RSI بالای ۷۰ نشان‌دهنده‌ی شرایط خرید بیش از حد با احتمال بالای اصلاح قیمت است، در حالی که مقادیر زیر ۳۰ شرایط فروش بیش از حد را نشان می‌دهد که اغلب منجر به بازگشت قیمت می‌شود. وایلدر نتایج گسترده‌ای از تست‌های گذشته را ارائه داد که نشان می‌دهد استفاده از ۷۰ و ۳۰ به عنوان آستانه برای اسیلاتور RSI می‌تواند روندهای معکوس بازار را با دقت تقریبی ۷۰ درصد پیش‌بینی کند. تحقیقات او و معرفی RSI در این کتاب تجاری بنیادی اثربخشی نوسان‌ساز را در شناسایی نقاط عطف در بازار ثابت کرد.
۲. میانگین متحرک همگرایی واگرایی (MACD)
میانگین متحرک همگرایی واگرایی (MACD) یک اندیکاتور تکنیکال دیگری است که به سرمایه‌گذاران در تعیین نقاط ورود بهینه برای خرید یا فروش در بازار کمک میکند. میانگین متحرک نمایی (EMA) با دوره ۲۶ از EMA با دوره ۱۲ کسر می‌شود تا خط MACD محاسبه شود. در تصویر زیر می‌توان یک نمونه از MACD را مشاهده کرد:
طبق مطالعه سال ۱۹۹۲ توسط بروک، لاکونی‌شوک و لبارون، سیگنال‌های MACD بازده‌های آماری معناداری را ارائه دادند، به ویژه در بازارهای روندی. آن‌ها دریافتند که سیگنال‌های تقاطع، زمانی که خط MACD بالای خط سیگنال یا زیر آن عبور میکند، نرخ موفقیت ۶۰ درصد در پیش‌بینی تغییرات جهت بازار را نشان می‌دهد. تحقیقات آن‌ها سودآوری تجارت بر اساس سیگنال‌های MACD را نشان داد، به طوری‌که تقاطع‌ها به طور قابل اعتمادی نقاط ورود و خروج را شناسایی می‌کنند.
3 %
۲۶,۶۹۹,۰۰۰
۲۵,۹۹۹,۰۰۰ تومان
۳. اسیلاتور تصادفی (Stochastic Oscillator)
اسیلاتور تصادفی یک شاخص مومنتوم محسوب می‌شود که موقعیت بسته شدن را در رابطه با دامنه‌ی بالا-پایین در طی یک تعداد مشخص از دوره‌ها نمایش می‌دهد. اسیلاتور تصادفی دارای دامنه‌ای از ۰ تا ۱۰۰ است. در یک روند صعودی، قیمت بسته شدن بیشتر احتمال دارد که نزدیک به بالا باشد، در حالی که در یک روند نزولی، بیشتر احتمال دارد که نزدیک به پایین باشد. در تصویر زیر می‌توان یک نمونه خوب از اسیلاتور تصادفی را مشاهده کرد:
طبق تحقیقات جورج لین در دهه ۱۹۵۰، اسیلاتور تصادفی که او توسعه داد می‌توانست نقاط چرخش بازار را با دقتی تا ۷۰ درصد پیش‌بینی کند. لین همچنین متوجه شد که واگرایی‌ها بین اسیلاتور تصادفی و حرکات قیمت اغلب پیش از معکوس شدن روندها رخ می‌دهند. تست‌های بازگشتی او اثربخشی استفاده از اسیلاتوری که اختراع کرده بود را برای پیش‌بینی تغییرات در جهت بازار تایید کرد.
۴. شاخص کانال کالایی (CCI)
شاخص کانال کالایی (CCI) یک اندیکاتور تکنیکال دیگر است که سطح قیمت فعلی را با سطح قیمت متوسط در یک دوره زمانی مشخص مقایسه میکند. CCI نسبتا بالا است زمانی که قیمت‌ها به طور قابل توجهی بالاتر از میانگین خود هستند. در شرایطی که قیمت‌ها به طور قابل توجهی پایین‌تر از میانگین خود هستند، CCI تقریبا پایین است.
طبق انتشار دونالد لمبرت در سال ۱۹۸۰، شاخص کانال کالایی (CCI) که او توسعه داده بود می‌توانست با دقت تقریبی ۷۰ درصد نقاط عطف بازار را پیش‌بینی کند. لمبرت دریافت که سطوح خرید بیش از حد CCI، که معمولا بالای +۱۰۰ است و سطوح فروش بیش از حد، که معمولا زیر -۱۰۰ است، آستانه‌های موثری برای شناسایی نقاط معکوس بالقوه در بازارهای کالایی بودند. تحقیقات او مفید بودن CCI را برای شناسایی روندهای دوره‌ای نشان داد.
۵. اسیلاتور ویلیامز R%
ویلیامز %R یک اسیلاتور مومنتوم تلقی می‌شود که معکوس اسیلاتور استوکاستیک سریع بوده و توسط لری ویلیامز توسعه یافته است. خوانش‌های بین ۰ و ۲۰- به عنوان خرید بیش از حد در نظر گرفته میشوند. خوانش‌های فروش بیش از حد به عنوان آن‌هایی که بین ۸۰- و ۱۰۰- هستند تعریف میشوند. سطح بسته شدن نسبت به بالاترین قله برای دورهی بازگشت توسط ویلیامز %R نشان داده می‌شود. این اسیلاتور محدود است و بین ۰ و ۱۰۰- نوسان میکند. در نتیجه، اسیلاتور استوکاستیک سریع و ویلیامز %R خطوط یکسانی را تولید می‌کنند؛ تنها تفاوت در مقیاس است. ویلیامز %R با ضرب کردن مقدار اصلی در ۱۰۰- برای معکوس کردن اصلاح می‌شود.
طبق کتاب لری ویلیامز در سال ۱۹۹۹ میلادی، اسیلاتور ویلیامز %R که او توسعه داده بود می‌توانست به طور موثری قله‌ها و دره‌های بازار را با دقت تقریبی ۶۵ درصد پیش‌بینی کند. ویلیامز همچنین متوجه شد که استفاده از ویلیامز %R به همراه سایر شاخص‌ها، مانند شاخص‌های مبتنی بر حجم می‌تواند تصمیمات تجاری را بهبود بخشد. تحقیقات او مفید بودن ویلیامز %R را برای شناسایی نقاط معکوس بالقوه در بازار نشان داد.
شاخص قدرت نسبی (RSI)، همگرایی و واگرایی میانگین متحرک (MACD)، اسیلاتور استوکاستیک، شاخص کانال کالا (CCI) و ویلیامز %R—به طور آماری تایید شده‌اند که می‌توانند نقاط معکوس شدن قیمت و روندهای بازار را با دقت قابل توجهی پیش‌بینی کنند، که این دقت بین ۶۰ درصد تا ۷۰ درصد متغیر است. کارایی آن‌ها در شناسایی نقاط چرخش و فرصت‌های تجاری بهینه، آن‌ها را به ابزارهای ارزشمندی برای تحلیل تکنیکال در بازارهای مالی تبدیل میکند.
چگونه از اسیلاتورها در ترید استفاده کنیم؟
RSI به طور معمول برای یافتن شرایط خرید بیش از حد و فروش بیش از حد استفاده می‌شود. خوانش RSI بالای ۷۰ به عنوان خرید بیش از حد در نظر گرفته می‌شود، که نشان می‌دهد دارایی ممکن است آماده یک اصلاح باشد. از طرف دیگر، RSI زیر ۳۰ به عنوان فروش بیش از حد تلقی می‌شود، که نشان می‌دهد دارایی به سمت پایین بیش از حد گسترش یافته و آماده یک جهش است. استفاده از این آستانه‌های خرید بیش از حد و فروش بیش از حد برای RSI می‌تواند به معامله‌گران کمک کند تا نقاط معکوس و ورودی‌های جذاب برای موقعیت‌های جدید را شناسایی کنند.
در نمودارهای مربوط به این اسیلاتور می‌بینیم که وقتی RSI بالای ۷۰ حرکت میکند، قیمت در یک روند صعودی قرار می‌گیرد. با این حال، این سطح RSI بالای ۷۰ نشان می‌دهد که ممکن است روند صعودی بیش از حد گسترش یافته و آماده یک اصلاح باشد. معامله‌گران ممکن است از این سیگنال RSI برای بستن موقعیت‌های خرید یا ورود به موقعیت‌های فروش به منظور پیش‌بینی یک روند معکوس استفاده کنند.
MACD به طور معمول برای شناسایی واگرایی استفاده می‌شود. واگرایی MACD زمانی اتفاق می‌افتد که MACD قله‌ها یا دره‌هایی را تشکیل دهد که از قله‌ها و دره‌های مربوطه در قیمت فراتر میرود، که به آن واگرایی گفته می‌شود. واگرایی‌ها بین MACD و قیمت اغلب سیگنالی برای یک روند معکوس قریب‌الوقوع در روند فعلی هستند. معامله‌گران به دنبال واگرایی هستند تا نقاط ورود بالقوه را شناسایی کنند، چه زمانی که MACD در حال صعود است در حالی که قیمت‌ها در حال نزول هستند، و چه زمانی که MACD در حال نزول است در حالی که قیمت‌ها در حال صعود هستند.
اسیلاتور RSI و Williams %R به تایید جهت روند کمک میکند. برای یک روند صعودی، RSI بالای ۵۰ و Williams %R زیر ۲۰- تایید را فراهم میکند. برای یک روند نزولی، RSI زیر ۵۰ و Williams %R بالای ۸۰- جهت را تایید میکند. استفاده از RSI و Williams %R به طور همزمان اعتماد بیشتری در ارزیابی شرایط کلی بازار فراهم میکند. به نمودار زیر نگاه کنید.
در این نمودار قیمت، می‌بینیم که چگونه ترکیب شاخص‌های RSI و Williams %R می‌تواند به تایید جهت کلی روند کمک کند. زمانی که قیمت در یک روند صعودی است، باقی ماندن RSI بالای ۵۰ و حرکت Williams %R به زیر ۲۰- تایید میکند که روند صعودی قوی است. ما می‌توانیم این را در دوره‌ای که در سمت چپ دایره‌گذاری شده است، ببینیم. برعکس، شروع یک روند نزولی به این معنی است که افت RSI به زیر ۵۰ همراه با حرکت Williams %R به بالای ۸۰- اطمینان می‌دهد که روند نزولی است. این را می‌توان در ناحیه دایره‌گذاری شده در سمت راست مشاهده کرد.
چگونه تریدرهای حرفه‌ای از اسیلاتورها استفاده می‌کنند؟
تریدرهای حرفه‌ای به اسیلاتورها به عنوان یک جزء اصلی در تحلیل تکنیکال خود تکیه می‌کنند. آن‌ها از اسیلاتورها با ترکیب آن‌ها با سایر اندیکاتورها و برای سیستم‌های معاملاتی مبتنی بر اسیلاتور استفاده می‌کنند.
ترکیب اسیلاتورها با سایر اندیکاتورها
- از اندیکاتورهای روند در کنار اسیلاتورها برای تایید جهت کلی بازار استفاده کنید.
- میانگین‌های متحرک را با اسیلاتورها ترکیب کنید تا نقاط ورود و خروج بالقوه را شناسایی کنید.
- اندیکاتورهای حجم را با اسیلاتورها ترکیب کنید تا حرکات قیمت را تایید کنید.
- از سطوح حمایت و مقاومت با نوسان‌سنج‌ها برای شناسایی معکوس‌های بالقوه استفاده کنید.
- الگوهای کندل استیک را با خوانش‌های اسیلاتور برای تایید اضافی ترکیب کنید.
- چندین اسیلاتور را ترکیب کنید تا سیگنال‌های کاذب را کاهش دهید و اعتماد به نفس در معاملات را افزایش دهید.
سیستم‌های معاملاتی مبتنی بر اسیلاتور
- استراتژی خرید بیش از حد/فروش بیش از حد: زمانی که مقادیر اسیلاتور به سطوح افراطی می‌رسند، وارد معاملات شوید.
- معاملات واگرایی: با شناسایی واگرایی‌ها بین قیمت و اسیلاتور، نقاط برگشتی بالقوه روند را شناسایی کنید.
- سیستم تقاطع: سیگنال‌های خرید/فروش را زمانی که اسیلاتور از یک سطح خاص یا خط سیگنال خود عبور میکند، تولید کنید.
- معاملات در محدوده: از اسیلاتورها برای معامله در محدوده‌های قیمتی تعریف شده استفاده کنید، خرید در مرزهای پایین و فروش در مرزهای بالا.
مطالعات جورج لین در مورد تحلیل تکنیکال سهام و کالاها در دهه ۱۹۵۰ نشان داد که ترکیب چندین اسیلاتور سیگنال‌های کاذب را ۱۰ درصد نسبت به تکیه بر یک اسیلاتور کاهش می‌دهد.
اشتباهات رایج که باید در استفاده از اسیلاتورها از آن‌ها پرهیز کرد
اشتباهات رایج که باید در استفاده از اسیلاتورها از آن‌ها پرهیز کرد شامل تکیه صرف بر اسیلاتورها، استفاده از تنها یک اسیلاتور، نادیده گرفتن حرکت قیمت و تفسیر نادرست سیگنال‌ها می‌شود.
اسیلاتورها نباید به تنهایی استفاده شوند؛ آن‌ها بهترین عملکرد را زمانی دارند که با تحلیل الگوها و روندهای قیمت ترکیب شوند. معامله‌گران اغلب اشتباه می‌کنند که تصمیمات خود را فقط بر اساس عبور یک اسیلاتور از آستانه خرید بیش از حد/فروش بیش از حد یا واگرایی از قیمت اتخاذ می‌کنند. با این حال، باید یک ارزیابی جامع انجام شود تا از نوسانات و سیگنال‌های کاذب جلوگیری شود.
یکی دیگر از دام‌ها استفاده از یک اسیلاتور واحد مانند RSI و عدم تایید سیگنال‌ها با سایر اسیلاتورها است. ترکیب دو الی سه اسیلاتور مانند MACD، استوکاستیک و CCI می‌تواند ورودی‌ها و خروجی‌های بالقوه را با دقت بیشتری تایید کند.
علاوه بر این، اسیلاتورها بهترین عملکرد را برای شناسایی نقاط معکوس بالقوه دارند، نه برای سوار شدن روی یک روند فعلی. معامله‌گران باید از جستجوی واگرایی‌ها در طول یک روند قوی پرهیز کنند.
در نهایت، سیگنال‌ها باید در زمینه‌ی کلی بازار تفسیر شوند و عواملی مانند روندها، حمایت/مقاومت، حجم و اصول فاندمنتال باید در نظر گرفته شوند.
چه تفاوتی بین اسیلاتور و اندیکاتور وجود دارد؟
در انتهای مطلب اسیلاتور چیست می‌خواهیم به این موضوع بپردازیم که چه تفاوت‌هایی بین اندیکاتورها و اسیلاتورها وجود دارد:
| اندیکاتورها | اسیلاتورها | |
| معنی | طیف بیشتری از ابزارهای تحلیل را تشکیل می‌دهند. | انواع محدودی دارند. |
| دامنه | می تواند نامحدود باشد. | محدود است (۰ تا ۱۰۰ یا ۱۰۰+ تا ۱۰۰-) |
| کاربرد اصلی | روندها، سطوح حمایت/مقاومت، شکست‌ها را شناسایی و تایید می‌کنند. | شتاب را اندازه گیری می‌کنند، شرایط خرید و فروش بیش از حد را شناسایی می‌کنند، معکوس شدن احتمالی روند را نشان می‌دهند. |
| نمایش در نمودار | می‌توان روی نمودارهای قیمت یا در پنجره‌های جداگانه همپوشانی کرد. | معمولا در پنجره‌های جداگانه زیر نمودار قیمت رسم می‌شود. |
| مثال‌ها |
|
|
| بیشترین تاثیر در … | بازارهای دارای روند | هم در بازار دارای روند و هم در بازار نوسانی (Range) |
| نوع سیگنال | اغلب شاخص‌های عقب مانده | می‌تواند به عنوان شاخص‌های پیشرو عمل کند. |
| قابلیت اطمینان سیگنال | به طور کلی قابل اعتمادتر است، اما امکان دارد حرکات اولیه را از دست بدهد. | می‌تواند سیگنال‌های اولیه را ارائه دهد، اما ممکن است یک سیگنال کاذب را ایجاد کند. |
| تفسیر | اغلب سوگیری جهتی واضح‌تری را ارائه می‌دهند. | نیاز به تفسیر دقیق‌تری دارد. |
| نحوه استفاده در ترید |
می‌تواند سیگنال‌های خرید/فروش مستقیم را ایجاد کند. | اغلب با تایید اضافی یا ابزارهای دیگر استفاده می‌شود. |
| هدف نهایی |
شناسایی و تایید روند | اندازه‌گیری مومنتوم و سیگنال‌دهی معکوس |
منبع: strike
سوال و جواب‌های رایج
اسیلاتور یعنی چی؟
اسیلاتور یک ابزار تحلیل تکنیکال به شمار میرود که باندهای بالا و پایین را بین دو مقدار افراطی ایجاد میکند و سپس یک نشانگر روند را که در این حدود نوسان میکند، میسازد.
آیا صرفا با یک اسیلاتور می‌توان ترید کرد؟
خیر. نباید تنها به یک اسیلاتور برای ترید اکتفا کرد.
آیا اسیلاتور با اندیکاتور متفاوت است؟
تا حدودی بله اما تمام اسیلاتورها یک نوع اندیکاتور محسوب میشوند.
