تکنولوژی Mini-LED چیست و چرا اپل به استفاده از آن روی آورده؟

شایان ضیایی

۱۲ اسفند ۱۳۹۹ | ۱۹:۵۴ زمان مورد نیاز برای مطالعه: ۵ دقیقه

تکنولوژی نمایشگر موبایل طی چند سال اخیر پیشرفت‌های زیادی به خود دیده و یکی از برجسته‌ترین مثال‌های این موضوع، تکنولوژی نمایشگرهای انعطاف‌پذیر است. از سوی دیگر، نمایشگرهای OLED هم تقریبا به صورت کامل جایگزین تکنولوژی سالخورده LCD شده‌اند و حتی آن‌ها را در موبایل‌های اقتصادی‌تر بازار هم می‌یابید. اما این روند پیشرفت متوقف نشده و سازندگان گجت‌های هوشمند حالا در صدد استفاده از تکنولوژی نمایشگر Mini-LED برآمده‌اند.

گزارش‌های اخیر نشان می‌دهند که اپل قصد دارد در لاین‌آپ آیپد و نوت‌بوک‌های مک جدیدی که تا پیش از پایان سال ۲۰۲۱ میلادی از راه می‌رسند، از نمایشگرهای مبتنی بر تکنولوژی Mini-LED استفاده کند. گفته می‌شود نخستین محصولات در نیمه ابتدایی سال ۲۰۲۱ رونمایی خواهند شد. گویا اپل دو شرکت Epistar و Sanan Optoelectronics را به‌عنوان تأمین‌کنندگان احتمالی این نمایشگرها برگزیده است.

مثل هر تکنولوژی نوظهور دیگری، این نمایشگرهای تازه در ابتدا بسیار گران‌قیمت خواهند بود. با این همه، از قیمت آن‌ها در سال ۲۰۲۲ و سال‌های بعدی خواهد افتاد و به مرور زمان، شاهد استفاده گسترده‌تر تولیدکنندگان از این نمایشگرها خواهیم بود. تمام این‌ها بسیار جذاب به نظر می‌رسد، اما تکنولوژی Mini-LED دقیقا چیست و چه مزایایی نسبت به دیگر تکنولوژی‌های نمایشگر مانند LCD و OLED به ارمغان خواهد آورد؟

تکنولوژی Mini-LED چیست؟

نام این نوع تازه از نمایشگرها، اساسا کارکردشان را مشخص می‌کند. Mini-LED از LEDهایی بسیار کوچک برای تأمین نور نمایشگر استفاده می‌کند. ریشه‌های این تکنولوژی تازه ضمنا به تکنولوژی بک‌لیت LCD سنتی بازمی‌گردد. با این فرق که به جای استفاده از چند بک‌لایت کوچک یا یک بک‌لایت بزرگ، Mini-LED از هزاران بک‌لایت LED بسیار ریز بهره می‌برد و به این ترتیب، از نظر روشنایی مزیت‌هایی قابل توجه با خود به همراه می‌آورد. برای اینکه درکی بهتر از موضوع داشته باشید باید گفت که هر دیود بک‌لایت با ابعادی کمتر از ۰٫۲ میلی‌متر ساخته می‌شود.

فناوری Local Dimming (برای کنترل روشنایی و تاریکی موضعی) در نمایشگرهای LCD از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا نشت بک‌لایت می‌تواند به رنگ‌های مشکی سطحی‌تر و نرخ کنتراست ضعیف‌تر نسبت به نمایشگرهای OLED منجر شود که هر پیکسل در آن‌ها به صورت جداگانه خاموش و روشن می‌شود. حالا با یک رویکرد هیبریدی طرف هستیم که قرار است ماهیت کلی نمایشگرهای OLED را بردارد و با پیچیدگی کمتر در طراحی ساخته شود. به Mini-LED به چشم بهترین شانس LCD برای مقابله با OLED نگاه کنید. اما نباید این فناوری را با Micro-LED اشتباه کرد که شباهت ساختاری بیشتری به OLED دارد. در این‌باره اندکی جلوتر صحبت می‌کنیم.

استفاده از هزاران بک‌لایک ریز به جای صدها بک‌لایت، امکان دستیابی به رنگ مشکی عمیق‌تر، نرخ کنتراست بهبودیافته و پنل‌های روشن‌تر را میسر می‌سازد. این موضوع به صورت خاص برای محتویاتی که از دامنه داینامیک بالا (HDR) پشتیبانی می‌کنند خبر خوبی است. تکنولوژی Mini-LED ضمنا مقیاس‌پذیری بسیار زیادی دارد و با آن می‌توان هم پنل‌هایی بسیار کوچک و هم پنل‌هایی بسیار بزرگ ساخت، زیرا هیچ محدودیت معناداری از نظر ابعاد و تراکم بک‌لایت‌ها وجود ندارد. البته یکی از مشکلات، محدودیت ابعاد ماتریکس LCD است که نور بک‌لایت سفید را به رنگ تبدیل می‌کند. اما این چیزی نیست که مصرف‌کنندگان دیوایس‌های الکترونیکی کوچکتر را درگیر کند.

Mini-LED از همین حالا در بازار تلویزیون‌ها سر و صدا کرده است. برای مثال کمپانی LG به‌تازگی از تکنولوژی QNED در جریان نمایشگاه CES 2021 رونمایی کرد و TCL هم انبوهی از تلویزیون‌های 4K و 8K مبتنی بر تکنولوژی Mini-LED را با خود به این نمایشگاه برد. به شکلی اجتناب‌ناپذیر، نمایشگر لپ‌تاپ‌های کوچک و تبلت‌ها گام بزرگ بعدی خواهند بود.

Mini-LED در برابر Micro-LED

Mini-LED و Micro-LED کاملا متفاوت از یکدیگر ظاهر می‌شوند. Mini-LED بر فونداسیون تکنولوژی LCD بنا شده و از دیودهای کوچکتر برای بک‌لایت استفاده می‌کند. Micro-LED اما ورژن به تکامل‌رسیده OLED است که از LEDهای کوچکتر و روشن‌تر به رنگ قرمز، سبز و آبی بهره می‌برد تا مستقیما نور رنگی ساطع کند. به عبارت دیگر، در Micro-LED هر پیکسل نور مخصوص به خودش را تولید می‌کند. Mini-LED همچنان از ماتریکس LCD برای فیلتر کردن نور بک‌لایت بهره می‌برد، اما کنترل بر بک‌لایت جدید بسیار بیشتر از آنچه در LCD سنتی یافت می‌شود خواهد بود.

بدین ترتیب، Mini-LED در قیاس با Micro-LED تکنولوژی کاربردی‌تر است و در نتیجه زودتر هم شکلی مقرون‌به‌صرفه به خود خواهد گرفت. قرار دادن انبوهی از OLEDهای کوچک‌ روی نمایشگر، برای تلویزیون‌های بزرگی مانند تلویزیون ۱۱۰ اینچی The Wall سامسونگ جواب می‌دهد،‌ اما استفاده از این تکنولوژی روی نمایشگر کوچکتر لپ‌تاپ‌ها و اسمارت‌فون‌ها که تراکم پیکسلی بالاتری دارند بسیار دشوار است. Mini-LED به احتمال کمتری با این دست از مشکلات در تولید مواجه شود، چرا که وابسته به تراکم پیکسلی نیست. به همین ترتیب، گزینه‌ای بهتر برای فرم فاکتورهای کوچکتر خواهد بود.

وقتی صحبت از نرخ کنتراست و عمق رنگ مشکی باشد، Micro-LED کماکان دست بالا را دارد، اما این مزیت به قیمت‌گذاری بالاتر هم منجر می‌شود. مهم‌ترین مسأله این است که فاصله‌ی میان LCD و OLED بالاخره به لطف Mini-LED کمتر خواهد شد.

چرا زمان استفاده از این نمایشگرهای تازه رسیده؟

در نهایت همه‌چیز به دستیابی به کیفیت بالاتر نمایشگر، بدون اینکه حساب بانکی مشتریان خالی شود بازمی‌گردد. OLED شاید از LCD بهتر باشد، اما دومی همواره گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه‌تر بوده است. ضمنا OLED همواره بهترین گزینه برای نمایشگرهای تراکم بالای لپ‌تاپ‌ها و تبلت‌ها نبوده، به‌خصوص اگر به دنبال بیشترین میزان روشنایی بگردیم. Micro-LED روی کاغذ برترین تکنولوژی این روزها است و قیمتی که هر روز کاهش می‌یابد به این معنا است که داریم به تولید گستره وسیع‌تری از محصولات بر مبنای این تکنولوژی نزدیک می‌شویم.

Mini-LED در این بین، بهترین ویژگی‌های هر دو جهان را ارائه می‌کند؛ کیفیت رنگ و نرخ‌های کنتراستی که OLED را به چالش می‌کشند و روشنایی‌ بالاتری که هزینه چندان اضافه‌ای به وجود نمی‌آورد. نخستین نمایشگرهای Mini-LED در ابتدا قیمت‌های پریمیوم خواهند داشت، اما در سال‌های آتی می‌توانیم منتظر مقرون‌به‌صرفگی هرچه بیشتر باشیم. تا آن زمان، LCDهای سنتی هم تبدیل به گزینه اصلی بازارهای اقتصادی خواهند شد.

و در نهایت باید افزود Mini-LED تنها یکی از تکنولوژی‌های نمایشگر جدیدی است که راهش را به بازار باز می‌کند. از سوی دیگر شاهد نمایشگرهای Quantum Dot (یا QLED) و OLEDهای انعطاف‌پذیر برای موبایل‌های تاشو هم هستیم. فرم فاکتور کماکان بزرگترین محدودیت برای تکنولوژی نمایشگرهای موبایل به حساب می‌آید. اما در سال ۲۰۲۱ می‌توانیم منتظر تحولی بزرگ در تکنولوژی نمایشگر لپ‌تاپ‌ها و تبلت‌ها باشیم و سپس نوبت به موبایل‌های هوشمند خواهد رسید.