هر آنچه از هوش مصنوعی گروک ۳ (Grok 3) می‌دانیم
هوش مصنوعی (AI) با سرعتی باورنکردنی در حال پیشرفت است و هر نسخه‌ی جدید، ما را بیش از پیش شگفت‌زده می‌کند. حالا نوبت به هوش مصنوعی گروک ۳ (Grok 3) رسیده، مدل جدیدی که قرار است مرزهای توانایی‌های هوش مصنوعی را جابه‌جا کند. اما این هوش مصنوعی جدید دقیقا چه ویژگی‌هایی دارد؟ چقدر از نسخه‌های قبلی پیشرفته‌تر شده و آیا می‌تواند رقیبی جدی برای دیگر مدل‌های مطرح مثل چت جی پی تی باشد؟ در این مطلب، هر آنچه تاکنون درباره هوش مصنوعی گروک ۳ منتشر شده را بررسی می‌کنیم تا ببینیم این مدل جدید چه تحولاتی را در دنیای هوش مصنوعی رقم خواهد زد.
هوش مصنوعی گروک ۳ چیست؟
مدل‌های استدلال چگونه متفاوت هستند؟
هوش مصنوعی گروک ۳ مینی
گروک ۳ حالت تفکر (Think mode)
هوش مصنوعی گروک ۳ با حالت Big Brain
گروک ۳ دیپ سرچ (DeepSearch)
چگونه هوش مصنوعی گروک ۳ ساخته شد؟
کلوسس؛ ابررایانه‌ی سفارشی xAI
از گروک ۰ تا گروک ۳
عملکرد هوش مصنوعی گروک ۳ در برابر سایر مدل‌های عمومی
عملکرد هوش مصنوعی گروک ۳ در برابر مدل‌های استدلالی
چگونه به هوش مصنوعی گروک ۳ دسترسی پیدا کنیم؟
رابط مبتنی بر چت گروک ۳
وب سایت گروک ۳
آیا هوش مصنوعی گروک ۳ دارای API رسمی است؟
گروک ۳؛ یک هیاهوی زودگذر یا سرآغازی بر یک تحول؟
بعد از اینکه ایلان ماسک هفته پیش پیشنهاد خرید OpenAI را ارائه داد، هوش مصنوعی گروک ۳ را از طریق شرکت خود یعنی، xAI منتشر کرد و آن را «قدرتمندترین هوش مصنوعی در جهان در حال حاضر» نامید. اگر ارزیابی‌های نسخه‌ی نمایشی زنده درست باشد، او ممکن است حق داشته باشد!
گروک ۳ وارد زمینه‌ی در حال گسترش مدل‌های استدلال می‌شود و با هوش مصنوعی چت جی پی تی شرکت OpenAI و هوش مصنوعی دیپ سیک (Deep Seek) رسما رقابت می‌کند. برخلاف مدل‌های عمومی مانند چت جی پی تی که به طور مستقیم پاسخ‌ها را تولید می‌کنند، مدل‌های استدلالی فرآیند تفکر خود را نشان می‌دهند و مشکلات را مرحله به مرحله تجزیه و تحلیل می‌کنند تا به نتیجه برسند. با این حال، به نظر می‌رسد ایلان ماسک، گروک ۳ را به عنوان هم یک مدل استدلالی و هم یک هوش مصنوعی عمومی معرفی می‌کند. در حقیقت هوش مصنوعی گروک با خاموش بودن حالت فکر (که در ادامه بیشتر توضیح داده می‌شود)، مانند برنامه هوش مصنوعی GPT-4o یا هوش مصنوعی کلود 3.5 Sonnet عمل می‌کند؛ سریع، محاوره‌ای و مناسب برای وظایف عمومی. اما فعال کردن حالت تفکر، آن را به یک مدل استدلال تبدیل می‌کند.
اگر موفق نشده‌اید یک ساعت نمایش زنده‌ی مربوط به این هوش مصنوعی جدید را تماشا کنید، جای نگرانی نیست؛ چرا که در این مطلب تلاش می‌کنیم نکات مهم این رویداد هیجان انگیز را نیز توضیح دهیم. همچنین تا حد امکان این مدل هوش مصنوعی رایگان را با سایر برنامه‌های هوش مصنوعی مشابه مقایسه می‌کنیم.
هوش مصنوعی گروک ۳ چیست؟
هوش مصنوعی گروک ۳ مخلوق جدید شرکت xAI محسوب می‌شود که به عنوان یک رقیب جدی برای برنامه‌های هوش مصنوعی شناخته شده توسعه یافته است. تیم xAI می‌گوید که این مدل ۱۰ تا ۱۵ برابر قدرتمندتر از Grok 2 بوده و بر اساس معیارهای ارائه شده در دمو، ممکن است واقعا در برابر بهترین مدل‌های بازار حرف‌های بهتری برای گفتن داشته باشد.
مدل‌های استدلال چگونه متفاوت هستند؟
اگر از ChatGPT، Claude یا هوش مصنوعی جمینای استفاده کرده‌اید، با نحوه‌ی کار بیشتر مدل‌های هوش مصنوعی آشنا هستید: شما یک سوال می‌پرسید، آنها پاسخی را تولید می‌کنند و تمام!
مدل‌های استدلال مانند گروک ۳ رویکرد متفاوتی دارند. به جای این که بلافاصله یک پاسخ را ارائه دهند، مسائل را مرحله به مرحله تجزیه و تحلیل می‌کنند، افکار میانی خود را نشان می‌دهند و حتی خروجی خود را قبل از ارائه‌ی پاسخ نهایی تصحیح می‌کنند. این ویژگی آنها را برای کارهایی مانند ریاضی، کدنویسی و حل مسائل دنیای واقعی قدرتمند می‌کند.
هوش مصنوعی گروک ۳ مینی
واقعیت امر همه‌ی وظایف، به استدلال کامل گروک ۳ نیاز ندارند. گروک ۳ مینی برای سرعت و استفاده‌ی کمتر از منابع بهینه شده است، در حالی که هنوز قابلیت‌های استدلال گروک ۳ را حفظ می‌کند. گروک ۳ مینی می‌تواند به ویژه برای توسعه‌دهندگانی که می‌خواهند هزینه‌های خود را در استفاده از توکن در حین استفاده از API بهینه کنند، مفید باشد.
ما همچنین می‌توانیم به گروک ۳ مینی سوئیچ کنیم تا در رابط چت، پاسخ سریع‌تری را دریافت کنیم. بر اساس آزمایش‌ها، این مدل رسما سوالات زیادی وجود نخواهد داشت که نتواند به آنها پاسخ دهد.
گروک ۳ حالت تفکر (Think mode)
حالت تفکر، یک تنظیم اختیاری به شمار می‌رود که فرآیند استدلال چند مرحلهای گروک ۳ را فعال می‌کند. به جای اینکه هوش مصنوعی به طور مستقیم به پاسخ برسد، مسائل را به مراحل کوچکتر تقسیم می‌کند، راه‌حل‌های مختلف را ارزیابی کرده و پاسخ خود را قبل از خروجی نهایی اصلاح می‌کند.
این حالت به ویژه برای حل مشکلات پیچیده، اثبات‌های ریاضی، چالش‌های کدنویسی و وظایف مبتنی بر منطق مفید به نظر می‌رسد. این حالت، تفکر ساختاری انسانی را تقلید می‌کند و آن را برای موقعیت‌هایی که کیفیت استدلال بیشتر از سرعت مهم است، ایده‌آل می‌سازد.
به طور کلی تیم توسعه‌ی xAI، در حال معرفی گروک ۳ به‌عنوان یک مدل استدلال و یک مدل عمومی است. زمانی که حالت تفکر خاموش باشد، گروک ۳ بیشتر شبیه به GPT-4o یا Claude 3.5 Sonnet عمل می‌کند؛ سریع، گفتگویی و بهینه‌شده برای استفاده‌ی عمومی. اما زمانی که حالت تفکر در گروک ۳ فعال می‌شود، به حالت استدلال تغییر پیدا کرده و مسائل پیچیده را مرحله به مرحله تجزیه و تحلیل می‌کند.
این رویکرد ترکیبی هنگامی که به معیارها نگاه می‌کنیم، حتی بیشتر مشخص می‌شود. xAI فقط گروک ۳ را با مدل‌های استدلال مانند ChatGPT یا دیپ سیک مقایسه نکرد، بلکه آن را در برابر مدل‌های عمومی مانند کلود نیز آزمایش کرد. این رویه نشان می‌دهد که آنها می‌خواهند در هر دو دسته رقابت کنند، به جای این که مدل گروک ۳ صرفا به یک دسته محدود شود.
هوش مصنوعی گروک ۳ با حالت Big Brain
حالت Big Brain، بالاترین عملکرد گروک ۳ محسوب می‌شود که منابع محاسباتی اضافی را برای مدیریت کارهای پرتقاضا تخصیص می‌دهد.
این حالت هنگامی که فعال شود، گروک ۳ زمان بیشتری را برای پردازش پرسش‌ها صرف می‌کند اما دقت بالاتر، بینش‌های عمیق‌تر و پاسخ‌های دقیق‌تری را ارائه می‌دهد. این حالت به ویژه برای تحقیقات علمی، وظایف AI چند لایه و سناریوهای حل مسئله بسیار پیچیده مفید است که در آن استدلال استاندارد امکان دارد کافی نباشد.
گروک ۳ دیپ سرچ (DeepSearch)
جستجوی عمیق یا دیپ سرچ، ابزاری تحقیقاتی داخلی xAI محسوب می‌شود که به گروک ۳ این امکان را می‌دهد تا در محیط وب جستجو، منابع را تایید و اطلاعات به‌روز را قبل از تولید پاسخ ترکیب کند.
بر خلاف مدل‌های استاندارد هوش مصنوعی که به داده‌های از پیش‌آموزش‌دیده وابسته‌اند، جستجوی عمیق اطلاعات تازه‌ای را وارد می‌کند و آن را برای اخبار، روندهای بازار، تحقیقات فنی و صحت‌سنجی ایده‌آل می‌سازد. این حالت، گروک ۳ را به عنوان رقیبی برای تحقیقات عمیق جمینای و تحقیقات عمیق OpenAI قرار می‌دهد.
چگونه هوش مصنوعی گروک ۳ ساخته شد؟
گروک ۳ بر پایه به‌روزرسانی‌های زیرساختی عمده، تکنیک‌های جدید آموزش و یک افزایش چشمگیر در قدرت محاسباتی ساخته شده است. این مدل هوش مصنوعی بر خلاف پیشینیان خود، که روی سخت‌افزار نسبتا محدود آموزش دیده بودند، xAI حالا یکی از بزرگترین خوشه‌های آموزشی هوش مصنوعی در جهان را برای پشتیبانی از توسعه گروک ۳ ساخته است.
کلوسس؛ ابررایانه‌ی سفارشی xAI
یکی از بزرگترین چالش‌ها در آموزش مدل‌های هوش مصنوعی در مقیاس بزرگ، در دسترس بودن محاسبات محسوب می‌شود. برای دور زدن این مشکل، xAI کلاستر ابررایانه خود را به نام کلوسس ساخت (شما می‌توانید انبار را در تصویر بالا ببینید).
مرحله‌ی اول، در تنها ۱۲۲ روز تکمیل شد و ۱۰۰,۰۰۰ GPU H100 را به کار گرفت و آن را به یکی از بزرگترین کلاسترهای آموزش هوش مصنوعی در جهان تبدیل کرد. در مرحله‌ی دوم، xAI ظرفیت محاسباتی را در ۹۲ روز دیگر دو برابر کرد. این زیرساخت اجازه می‌دهد آموزش مستمر انجام شود؛ به این معنی که گروک ۳ هنوز در حال بهبود در زمان واقعی است؛ چرا که کاربران بیشتری با آن تعامل دارند.
از گروک ۰ تا گروک ۳
نسخه گروک ۱ در نوامبر ۲۰۲۳ منتشر شد و با این که هویت و شخصیت داشت، اما به هیچ وجه به سطح GPT-4o یا Claude 3.5 Sonnet نزدیک نبود. گروک ۲ تنها چند ماه بعد منتشر شد و بهبودهای عمده‌ای را نشان داد، اما هنوز از مدل‌های برتر عقب‌تر بود.
با این حال گروک ۳ یک جهش بسیار بزرگتر را نشان می‌دهد. تیم توسعه ادعا می‌کند که گروک ۳، ده الی پانزده برابر قدرتمندتر از گروک ۲ محسوب می‌شود و بهبودهای مدل و افزایش چشمگیر در محاسبات آموزشی به این مقوله کمک کرده است.
عملکرد هوش مصنوعی گروک ۳ در برابر سایر مدل‌های عمومی
xAI ادعا می‌کند که گروک ۳ یکی از قدرتمندترین مدل‌های هوش مصنوعی تا به حال تلقی می‌شود و معیارهای نمایش زنده آن نشان می‌دهد که ممکن است در واقع با بهترین‌ها رقابت کند. بیایید نتایج را در زمینه‌های ریاضیات، علم و کدنویسی بررسی کنیم تا ببینیم چگونه این ابزار جدید نسبت به GPT-4o، کلود ۳.۵ سونت، جمینای-۲ پرو و دیپ‌سیک-V3 و همچنین مدل‌های استدلال دیگر مانند O1 و دیپ‌سیک-R1 مقایسه می‌شود.
مجموعه‌ی اول، بنچمارک گروک ۳ و گروک ۳ مینی را با سایر مدل‌های عمومی مقایسه می‌کند.
گروک ۳ در همه دسته‌ها با اختلاف پیشتاز است، اما ریاضیات، علم و کدنویسی تنها بخشی از موارد استفاده‌ی مدل عمومی گروک ۳ را نشان می‌دهند. کاربرها همچنین برای نوشتن، تحلیل گزارش‌ها، ارائه‌ی پشتیبانی مشتری و موارد دیگر نیز به این ابزار تکیه می‌کنند.
جالب خواهد بود که ببینیم گروک ۳ چگونه در بنچمارک‌هایی مانند MMLU (دانش گسترده در ۵۷ موضوع)، BBH (استدلال پیچیده و حل مسئله انتزاعی) یا TruthfulQA (دقت در پاسخ به سوالات مبهم یا جنجالی) عمل می‌کند تا تصویر کامل‌تری از قابلیت‌های واقعی‌اش در دنیای واقعی به دست آید.
عملکرد هوش مصنوعی گروک ۳ در برابر مدل‌های استدلالی
هنگامی که قابلیت‌های استدلال گروک ۳ به طور کامل مورد استفاده قرار می‌گیرد، به این معناست که حالت تفکر و Big Brain روشن شده است. در ادامه می‌توانید بنچمارک مربوط به مدل‌های گروک ۳ را در برابر سایر مدل‌های پیشرفته‌ی استدلالی شامل دیپ سیک R1، O1 و جمینای ۲ مشاهده کنید.
توانایی‌های استدلالی گروک ۳ عملکرد ریاضی آن را به ۹۳ تا ۹۶ از ۱۰۰ می‌برد که جهش قابل توجهی از حالت عمومی‌اش (۵۲) است. نمرات علوم و کدنویسی نیز به طور قابل توجهی بهبود پیدا می‌کنند و از o1، DeepSeek-R1 و Gemini-2 Flash Thinking پیشی می‌گیرند.
عملکرد استدلال گروک ۳ مینی در وظایف استدلال با گروک ۳ کامل هم‌سطح است؛ به این معنی که حتی نوع کوچکتر نیز در حل مسائل پیچیده رقابتی باقی می‌ماند.
چگونه به هوش مصنوعی گروک ۳ دسترسی پیدا کنیم؟
xAI به تدریج گروک ۳ را معرفی می‌کند و انتظار می‌رود که در ماه‌های آینده در دسترس بیشتری قرار بگیرد. ما می‌توانیم از گروک ۳ در یک رابط مبتنی بر چت و از طریق API استفاده کنیم.
رابط مبتنی بر چت گروک ۳
ایلان ماسک اعلام کرده که گروک ۳ برای مدت محدودی به صورت رایگان در دسترس عموم قرار گرفته است. کاربران می‌توانند از طریق پلتفرم X (توییتر سابق) یا اپلیکیشن مستقل Grok به این مدل دسترسی پیدا کنند. با این حال، مدت زمان دقیق این دسترسی رایگان مشخص نشده است.
کاربران می‌توانند به طور مستقیم در داخل پلتفرم X با آن چت کنند، مانند نسخه‌های قبلی گروک. شما دکمه Grok را در نسخه‌ی دسکتاپ در منوی سمت چپ پیدا خواهید کرد. در اپلیکیشن موبایل نیز این المان در پایین صفحه قرار دارد.
وب سایت گروک ۳
فراتر از اپلیکیشن X، تیم توسعه موفق به راه‌اندازی grok.com شده که یک رابط وب مستقل است که کاربران می‌توانند با مدل خارج از پلتفرم شبکه‌های اجتماعی تعامل داشته باشند. دسترسی به Grok از طریق این وبسایت هنوز در اتحادیه‌ی اروپا و بریتانیا در دسترس نیست. همچنین جالب است بدانید که حق اشتراک سرویس پرمیوم پلاس شبکه‌ی ایکس افزایش قابل توجهی پیدا کرده و حالا ماهانه باید ۵۰ دلار پرداخت شود تا یک کاربر بتواند به تمامی قابلیت‌های برنامه X دسترسی پیدا کند.
همچنین یک اپلیکیشن موبایل اختصاصی برای این مدل هوش مصنوعی وجود دارد، اما این برنامه تنها روی سیستم عامل iOS در دسترس است.
آیا هوش مصنوعی گروک ۳ دارای API رسمی است؟
تا زمان انتشار این مقاله، گروک ۳ هنوز از طریق API منتشر نشده، اما به احتمال زیاد به زودی در دسترس خواهد بود. پیشنهاد می‌کنیم به صفحه‌ی مدل‌ها برای آخرین به‌روزرسانی‌ها نگاهی بیندازید.
گروک ۳؛ یک هیاهوی زودگذر یا سرآغازی بر یک تحول؟
گروک ۳ به راحتی پرمخاطب‌ترین چیزی است که تا به حال تیم xAI منتشر کرده است، اما همگی منتظر هستیم تا ببینیم این مدل هوش مصنوعی خارج از معیارهای آزمایشی خود چطور عمل می‌کند. در حال حاضر، به نظر می‌رسد با یک مدل هوش مصنوعی استدلالی قدرتمند روبه‌رو هستیم که در حل مسائل چند مرحلهای به راحتی با دیپ سیک و چت جی‌پی‌تی رقابت می‌کند.
رویکرد ترکیبی، جایی که هوش مصنوعی می‌تواند بین پاسخ‌های سریع و محاوره‌ای و استدلال عمیق با حالت تفکر تغییر کند، روی کاغذ معقول و چه بسا هیجان انگیز به نظر می‌رسد اما احتمالا شما هم علاقه‌مند هستید تا ببینید این مدل چقدر به خوبی در زمینه‌هایی فراتر از ریاضیات، کدنویسی و علوم قدرتمند است؛ به‌ویژه در وظایفی مانند نگارش، خلاصه‌سازی و تحقیقات در دنیای واقعی.
منبع: datacamp
