همه چیز درباره صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) ارز دیجیتال
با گسترش استفاده از ارزهای دیجیتال، صرافیهای ارز دیجیتال به یکی از ارکان اصلی دنیای کریپتو تبدیل شدهاند. صرافیها ابزارهایی هستند که امکان خرید و فروش ارزهای دیجیتال را فراهم میکنند. این صرافیها به دو دستهی اصلی تقسیم میشوند: صرافیهای متمرکز و صرافیهای غیرمتمرکز. در این مقاله، تمرکز ما روی صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) خواهد بود. این صرافیها به کاربران این امکان را میدهند که به طور مستقیم و بدون نیاز به واسطهای مانند بانکها یا سازمانهای مالی، ارزهای دیجیتال خود را خرید و فروش کند. در این مقاله، قصد داریم تمامی جوانب صرافیهای غیرمتمرکز را از جمله ویژگیها، مزایا، معایب، نحوه عملکرد، امنیت و آینده آنها را بررسی کنیم.
صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) چیست؟
مزایای صرافیهای غیرمتمرکز
امنیت بیشتر
عدم وابستگی به نهاد مرکزی
دسترسی جهانی
حریم خصوصی بیشتر
کارمزد پایینتر
معایب صرافیهای غیرمتمرکز
کمبود نقدینگی
پیچیدگی برای کاربران مبتدی
محدودیت در تعداد ارزهای دیجیتال
عدم پشتیبانی از فیات
نحوه عملکرد صرافیهای غیرمتمرکز
کدام ارزهای دیجیتال را میتوان در صرافی دکس معامله کرد؟
ارزهای اصلی
توکنهای ERC-20 و BEP-20
توکنهای بومی بلاکچینهای دیگر
توکنهای NFT
معرفی صرافیهای غیرمتمرکز معروف
امنیت در صرافیهای غیرمتمرکز
بهترین صرافی های غیرمتمرکز برای ایرانی ها
صرافیهای دکس در تلگرام؛ یک مسیر تازه!
آینده صرافی های غیرمتمرکز
صرافی غیر متمرکز؛ راه رفتن روی لبهی تیغ!
صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) چیست؟
صرافی غیرمتمرکز یا به اختصار DEX (دکس) به پلتفرمهایی اطلاق میشود که به کاربران اجازه میدهند تا ارزهای دیجیتال را بدون نیاز به واسطهای مانند صرافیهای متمرکز خرید و فروش کنند. در این صرافیها، تمامی تراکنشها به طور مستقیم بین کاربران و از طریق قراردادهای هوشمند انجام میشود. این صرافیها هیچ سرور یا نهاد مرکزی برای مدیریت تراکنشها و موجودیها ندارند. به عبارت دیگر، صرافی های غیرمتمرکز بر اساس بلاکچینهای عمومی ساخته شدهاند که در آنها تمام دادهها به صورت عمومی ثبت میشوند.
در صرافیهای متمرکز مانند بایننس یا کوین بیس، کاربران باید داراییهای خود را به حساب صرافی واریز کنند تا امکان خرید و فروش فراهم شود. اما در صرافی های غیرمتمرکز، کاربران کنترل کامل بر داراییهایشان داشته و داراییهای آنها تنها زمانی که معاملهای در حال انجام است، وارد قراردادهای هوشمند میشود.
مزایای صرافیهای غیرمتمرکز
از مهمترین مزیتهای صرافیهای غیرمتمرکز میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
امنیت بیشتر
یکی از بزرگترین مزایای صرافیهای غیرمتمرکز، امنیت بالاتر آنهاست. از آنجایی که کاربران داراییهای خود را در اختیار هیچ نهاد مرکزی قرار نمیدهند، خطر هک شدن صرافیها به شدت کاهش پیدا میکند. در نتیجه، داراییهای کاربران در معرض سرقت یا حملات سایبری قرار نمیگیرد.
عدم وابستگی به نهاد مرکزی
در صرافیهای متمرکز، تمامی تراکنشها تحت نظارت یک نهاد مرکزی قرار دارند. این نهاد مسئول نگهداری داراییهای کاربران و نظارت بر تراکنشها است. در صرافیهای غیرمتمرکز، این نظارت وجود ندارد و تمامی فرآیندهای تجاری توسط قراردادهای هوشمند خودکار انجام میشوند.
دسترسی جهانی
یکی از ویژگیهای مهم صرافیهای غیرمتمرکز این است که محدودیتهای جغرافیایی برای کاربران وجود ندارد. افراد در هر نقطه از جهان میتوانند به این صرافیها دسترسی داشته باشند و ارزهای دیجیتال خود را خرید و فروش کنند.
حریم خصوصی بیشتر
برخلاف صرافیهای متمرکز که معمولا برای ثبتنام نیاز به ارائهی اطلاعات شخصی دارند، در صرافیهای غیرمتمرکز کاربران میتوانند بدون نیاز به تایید هویت، به انجام تراکنشهای خود بپردازند. این ویژگی به خصوص برای افرادی که به حفظ حریم خصوصی خود اهمیت میدهند، بسیار جذاب خواهد بود.
کارمزد پایینتر
صرافیهای غیرمتمرکز معمولا هزینههای عملیاتی کمتری دارند؛ چرا که هیچ نهاد مرکزی برای مدیریت و نظارت وجود ندارد. در نتیجه، کارمزدها نسبت به صرافیهای متمرکز معمولا کمتر هستند.
معایب صرافیهای غیرمتمرکز
از مهمترین معایب صرافیهای دکس میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
کمبود نقدینگی
یکی از بزرگترین مشکلات صرافیهای غیرمتمرکز، کمبود نقدینگی به شمار میرود. صرافیهای متمرکز به دلیل حجم بالای تراکنشها و حضور کاربران بیشتر، نقدینگی بالاتری دارند. اما صرافیهای غیرمتمرکز ممکن است در برخی موارد نقدینگی کمتری داشته باشند که باعث بالا رفتن تفاوت قیمت خرید و فروش (اسپرد) میشود.
پیچیدگی برای کاربران مبتدی
برای استفاده از صرافیهای غیرمتمرکز، کاربران باید با تکنولوژیهایی مانند قراردادهای هوشمند، کیف پولهای دیجیتال و بلاکچینها آشنایی داشته باشند. این موضوع میتواند برای کاربران تازهکار پیچیده باشد و تجربهی کاربری را برای آنها سخت کند.
محدودیت در تعداد ارزهای دیجیتال
صرافیهای غیرمتمرکز ممکن است از تمامی ارزهای دیجیتال پشتیبانی نکنند. برخلاف صرافیهای متمرکز که معمولا هزاران ارز دیجیتال مختلف را پشتیبانی میکنند، صرافیهای غیرمتمرکز ممکن است تنها از تعداد محدودی ارز پشتیبانی کنند.
عدم پشتیبانی از فیات
بیشتر صرافیهای غیرمتمرکز تنها از ارزهای دیجیتال پشتیبانی میکنند و برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال، کاربران باید از ارزهای دیجیتال دیگر استفاده کنند. این موضوع در حالی است که صرافیهای متمرکز معمولا از ارزهای فیات (مانند دلار، یورو، ریال و غیره) پشتیبانی میکنند.
نحوه عملکرد صرافیهای غیرمتمرکز
صرافیهای غیرمتمرکز به طور عمده بر اساس قراردادهای هوشمند کار میکنند. این قراردادها کدهایی هستند که در بلاکچین ثبت میشوند و به طور خودکار شرایط و ضوابط توافق شده میان دو طرف را اجرایی میکنند. زمانی که دو کاربر در یک صرافی غیرمتمرکز برای خرید و فروش توافق میکنند، قرارداد هوشمند به طور خودکار انجام معامله را تنظیم میکند.
الگوریتمهای بازارساز خودکار (AMM) یکی از نوآوریهای بزرگ در این صرافیها هستند. به جای استفاده از دفتر سفارشات برای تطابق خریداران و فروشندگان، صرافیهای غیرمتمرکز از استخرهای نقدینگی استفاده میکنند. در این استخرها، کاربران میتوانند نقدینگی وارد کنند و در ازای آن توکنهای نقدینگی دریافت کنند که این توکنها میتواند پاداشهایی از کارمزدهای تراکنشها به کاربران بازگرداند.
کدام ارزهای دیجیتال را میتوان در صرافی دکس معامله کرد؟
در صرافیهای غیرمتمرکز میتوان انواع مختلفی از ارزهای دیجیتال را معامله کرد. این ارزها معمولا شامل رمزارزهای اصلی مانند بیتکوین، اتریوم و بایننس کوین هستند، اما جدا از این موارد، صرافیهای دکس معمولا از ارزهای دیجیتال دیگر مانند توکنهای اتریوم (ERC-20)، توکنهای BEP-20 (بایننس اسمارت چین) و دیگر استانداردهای توکنی مثل ERC-721 برای توکنهای غیرقابل تعویض یا همان NFT پشتیبانی میکنند.
ارزهای اصلی
در بیشتر صرافیهای دکس، ارزهای اصلی بازار مانند بیتکوین و اتریوم در دسترس هستند و کاربران میتوانند این ارزها را با استفاده از قراردادهای هوشمند و به صورت غیرمتمرکز معامله کنند. این صرافیها معمولا پشتیبانی کاملی از این ارزها را ارائه میدهند و معاملهی آنها نسبتا ساده و بدون مشکل است.
توکنهای ERC-20 و BEP-20
علاوه بر ارزهای اصلی، صرافیهای دکس معمولا از توکنهای مبتنی بر اتریوم (ERC-20) و بایننس اسمارت چین (BEP-20) هم پشتیبانی میکنند. توکنهای ERC-20 به عنوان یکی از استانداردهای رایج در شبکه اتریوم برای ایجاد و معامله توکنها شناخته میشوند BEP-20 هم به نوعی مشابه به ERC-20 بوده و به طور خاص برای شبکه بایننس اسمارت چین طراحی شده است. این توکنها شامل انواع مختلفی از ارزهای دیجیتال و پروژهها هستند که در این صرافیها معامله میشوند.
توکنهای بومی بلاکچینهای دیگر
علاوه بر اتریوم و بایننس اسمارت چین، صرافیهای دکس برخی از توکنهای بومی دیگر بلاکچینها مانند سولانا، کاردانو، پولکادات و سایر پروژهها را هم در دسترس قرار میدهند. به طور کلی، صرافیهای دکس توکنهای بومی بلاکچینهای دیگر را هم پشتیبانی میکنند.
توکنهای NFT
در برخی صرافیهای دکس، میتوان توکنهای غیرقابل تعویض (NFT) را هم معامله کرد. این توکنها معمولا به عنوان داراییهای دیجیتال منحصر به فرد برای اثبات مالکیت بر آثار هنری، کالاهای دیجیتال و دیگر داراییهای غیرمادی استفاده میشوند.
در مجموع، صرافیهای دکس انواع زیادی از ارزهای دیجیتال را از جمله ارزهای اصلی، توکنهای مختلف شبکهها و NFTها برای خرید و فروش فراهم میکنند. با این حال، بسته به نوع صرافی و بلاکچینی که از آن پشتیبانی میکند، ممکن است برخی از توکنها در برخی صرافیها قابل معامله نباشند.
معرفی صرافیهای غیرمتمرکز معروف
در ادامه به معرفی برخی از معروفترین و بهترین صرافیهای غیرمتمرکز پرداختهایم:
- یونی سواپ (Uniswap): یکی از شناختهشدهترین صرافیهای غیرمتمرکز محسوب میشود که از الگوریتم AMM برای انجام معاملات استفاده میکند. این صرافی در شبکه اتریوم فعالیت میکند و یکی از پلتفرمهای محبوب برای معامله توکنها تلقی میشود.
- پنکیکسواپ (PancakeSwap): صرافی غیرمتمرکز پنکیک سواپ بر بستر بلاکچین بایننس اسمارت چین فعالیت میکند. این صرافی به دلیل هزینههای پایین تراکنشها و سرعت بالا مورد توجه بسیاری از کاربران قرار گرفته است.
- سوشیسواپ (Sushiswap): سوشیسواپ هم یکی دیگر از صرافیهای غیرمتمرکز است که مشابه یونیسواپ عمل میکند. با این حال، این صرافی ویژگیهای اضافی مانند استیکینگ و برنامههای پاداش برای نقدینگی را هم فراهم میکند.
- بالانسر (Balancer): به کاربران این امکان را میدهد که چندین توکن را در یک استخر نقدینگی قرار دهند و نسبتهای مختلفی از توکنها را مدیریت کنند. این ویژگی باعث میشود تا کاربران بتوانند استراتژیهای پیچیدهتری را برای تجارت و تامین نقدینگی استفاده کنند.
امنیت در صرافیهای غیرمتمرکز
امنیت در صرافیهای غیرمتمرکز از آنجا که هیچ نهاد مرکزی برای نگهداری داراییها وجود ندارد، بسیار مهم است. از آنجایی که تمامی تراکنشها در بلاکچین ثبت میشود، امکان هک شدن یا دستکاری آنها به شدت کاهش پیدا میکند. با این حال، مشکلاتی مانند آسیبپذیریهای قراردادهای هوشمند و حملات به کیف پولها هنوز ممکن است وجود داشته باشد. به همین دلیل، کاربران باید برای انجام تراکنشهای خود از کیف پولهای امن و معتبر استفاده کنند.
بهترین صرافی های غیرمتمرکز برای ایرانی ها
برای ایرانیها، انتخاب صرافی غیرمتمرکز (DEX) میتواند چالشهایی به دنبال داشته باشد؛ چرا که برخی از صرافیها ممکن است محدودیتهایی برای کاربران ایرانی داشته باشند یا امکان دسترسی به آنها در برخی مناطق جغرافیایی محدود باشد. با این حال، بسیاری از صرافیهای غیرمتمرکز همچنان امکان استفاده جهانی را فراهم میکنند و برای کاربران ایرانی نیز قابل دسترسی هستند.
صرافیهای غیرمتمرکز یکی از بهترین گزینهها برای کاربران ایرانی هستند که به دنبال راهی امن، کاربرپسند و بدون محدودیتهای جغرافیایی برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال میباشند. صرافیهایی مانند یونیسواپ و پنکیکسواپ گزینههای مناسب برای کاربران به شمار میروند. همچنین، صرافیهایی مانند 1inch و Balancer هم به عنوان ابزارهای مفید برای یافتن بهترین قیمتها و استراتژیهای پیچیدهتر، کاربرد فراوانی دارند؛ هر چند، برای کار با صرافیهای اشاره شده باید از VPN مناسب استفاده کرد.
در نهایت، انتخاب بهترین صرافی بستگی به نیازها و استراتژی معاملاتی شما دارد. بهتر است قبل از شروع معاملات در هر صرافی، تحقیق و بررسیهای لازم را انجام دهید و مطمئن شوید که از امنیت و هزینههای تراکنش آن آگاهی دارید.
صرافیهای دکس در تلگرام؛ یک مسیر تازه!
صرافیهای دکس در تلگرام یک روش جدید و راحت برای انجام معاملات ارز دیجیتال در ایران هستند. این صرافیها معمولا از باتهای تلگرامی یا کانالها برای انجام معاملات استفاده میکنند و از آنجا که نیاز به ثبتنام و احراز هویت ندارند، برای کاربران ایرانی که به دلیل تحریمها قادر به استفاده از صرافیهای متمرکز نیستند، جذابیت زیادی دارند.
این صرافیها به طور معمول اجازه میدهند تا معاملات به صورت همتا به همتا (P2P) انجام شود، به این معنی که شما میتوانید به طور مستقیم با سایر کاربران معامله کنید. بسیاری از این صرافیها نقدینگی و سرعت خوبی برای معاملات کوچک دارند، اما برای تراکنشهای بزرگ ممکن است با مشکلاتی مانند تاخیر در تامین نقدینگی یا تغییرات قیمت مواجه شوید. با این حال، امنیت یکی از چالشهای این نوع صرافیها تلقی میشود. به دلیل این که این صرافیها به طور غیررسمی و بدون نظارت رسمی کار میکنند، خطراتی مانند کلاهبرداری یا مشکلات امنیتی وجود دارد. بنابراین، قبل از انجام هرگونه معامله باید از اعتبار صرافی و بات تلگرامی اطمینان حاصل کنید.
آینده صرافیهای غیرمتمرکز
آینده صرافیهای غیرمتمرکز بسیار روشن به نظر میرسد. با توسعهی بلاکچینهای مقیاسپذیرتر و کاهش هزینههای تراکنش، این صرافیها به مرور محبوبیت بیشتری خواهند یافت. همچنین، ظهور دیفای (DeFi) باعث شده که صرافیهای غیرمتمرکز به یک بخش اصلی و حیاتی در دنیای ارزهای دیجیتال تبدیل شوند. از سمتی دیگر، ریسک ظهور پروژههای کلاهبرداری هم روز به روز بیشتر خواهد شد.
صرافی غیر متمرکز؛ راه رفتن روی لبهی تیغ!
صرافیهای غیرمتمرکز به دلیل ویژگیهای امنیتی بالا، شفافیت و استقلال از نهادهای مرکزی به یکی از مهمترین ابزارهای کاربران در دنیای ارزهای دیجیتال تبدیل شدهاند. اگر چه این صرافیها هنوز با مشکلاتی مانند کمبود نقدینگی و پیچیدگی در استفاده روبهرو هستند، آیندهای روشن و پررنگ برای آنها پیشبینی میشود. با رشد بیشتر فناوری بلاکچین و پذیرش گستردهتر ارزهای دیجیتال، میتوان انتظار داشت که صرافیهای غیرمتمرکز سهم بیشتری از بازار را بهدست آورند.
منبع: دیجیکالا مگ
بیشتر بخوانید:
لیست شدن ارز دیجیتال به چه معناست؟
پیشبینی قیمت بیتکوین؛ از سال ۲۰۲۴ تا ۲۰۳۴
میم کوین چیست؛ کاربردها و معرفی پرطرفدارترین پروژهها