۳ ویژگی فیلمهای مستقل که آنها را متمایز میکند
اصطلاح فیلم مستقل (independent movies یا به اختصار indie movies) بی هیچ توضیح خاصی استفاده میشود و آثار زیادی بدون هیچ دلیل مشخصی این برچسب را دریافت میکنند، به خصوص در شرایطی که مخاطبان معنی دقیق این اصطلاح را نمیدانند. به نظر میرسد بدون توجه به ژانر یا بازیگران، هر فیلمی که سبک خاصی از سینما را دنبال کند، لقب فیلم مستقل را یدک میکشد. در حالی که بازیگران شناخته شده هم میتوانند در این آثار حضور داشته باشند اما بیشتر مخاطبان انتظار دارند با گروه بازیگری گمنامی طرف باشند که پیشتر در هیچ فیلم دیگر حضور نداشتند.
در دنیایی که بر فرهنگ فرنچایز متمرکز شده، موفقیت فیلمهای مستقل روز به روز سختتر میشود. همهی فیلمهای مستقل آنهایی نیستند که حتی نامشان را هم نشنیدید، در حقیقت اگر مخاطبان روی آثار فرنچایزهایی مثل جنگ ستارگان و مارول متمرکز نباشند، یک فیلم مستقل خوشساخت، شانس دیده شدن و جلب نظرهای مثبت را دارد. آثاری مثل «پروژهی جادوگر بلر» (The Blair Witch Project)، «برو بیرون» (Get Out) و برندهی اسکار بهترین فیلم «انگل» (Parasite) همه و همه از نظر تکنیکی فیلمهای مستقل به حساب میآیند. اما این فیلمها چگونه برچسبگذاری میشوند و چه ویژگیهای دارند که آنها را به آثار محترمی تبدیل میکند؟
- ۱۰ فیلم ترسناک برتر که با بودجهای اندک ساخته شدند
- ۱۰ فیلم انگلیسیزبان برتر که از موج نوی سینمای فرانسه تأثیر گرفتهاند
۱) آثار مستقل به استودیوهای فیلمسازی اصلی تعلق ندارند
اساسا فقط پنج استودیوی فیلمسازی بزرگ در آمریکا وجود دارد؛ با این اوصاف پیدا کردن یک فیلم بزرگ و بینالمللی که توسط یکی از آنها تولید یا توزیع نشده باشد، دشوار است. این استودیوها عبارتاند از «یونیورسال پیکچرز» (Universal Pictures)، «پارامونت پیکچرز» (Paramount Pictures)، «برادران وارنر پیکچرز» (Warner Bros. Pictures) ، «والت دیزنی پیکچرز» (Walt Disney Pictures) و «کلمبیا پیکچرز» (Colombia Pictures). البته «فاکس قرن بیستم» (۲۰th Century Fox) قبلا ششمین استودیوی اصلی به حساب میآمد که در حال حاضر بخشی از والت دیزنی به است. این شرکتهای عظیم بیشتر صنعت سینما را تحت سلطهی خود درآوردند و معمولا فیلم مستقل حقیقی را پیدا نمیکنید که خروجی این استودیوها باشد.
در عوض استودیوهای مستقلی هستند که این آثار را تولید میکنند. البته توجه داشته باشید که پنج غول فیلمسازی در سالهای اخیر به جان استودیوهای جمع و جورتر افتادند و آنها را میبلعند؛ بنابراین ممکن است استودیوی فیلمسازی پیدا شود که پیشتر کاملا مستقل بوده اما به دلیل مسائل مالی به استودیوهای بزرگتر پیوسته است مثلا «نیو لاین سینما» (New Line Cinema) که حالا جزوی از برادران وارنر به حساب میآید. با این حالا هنوز هم استودیوهای مستقلی هستند که کاملا قابل تشخیص باشند و خروجیهای درجه یکی هم دارند مثل «ای ۲۴» (A24) یا «میرامکس» (Miramax).
از جمله تولیدات محبوب A24 میتوان به «لیدی برد» (Lady Bird) و «مهتاب» (Moonlight) اشاره کرد اما با روندی که صنعت سینما پیش گرفته اصلا بعید نیست که تا چند سال آینده به استودیوهای اصلی بپیوندد. میرامکس تا پیش از این که بخشی از دیزنی شود، فیلمهای مستقل بیشتری تولید میکرد «پالپ فیکشن» (Pulp Fiction) و «ویل هانتینگ نابغه» (Good Will Hunting) از خروجیهای سابق این استودیو هستند که تاثیر غیرقابلانکاری بر صنعت سینما گذاشتند.
۲) فیلمهای مستقل بودجهی کمی دارند
وقتی دیزنی برای تولید آثار از بودجههای هنگفت صدها میلیون دلاری استفاده میکند به این معنی است که پول کافی را برای انجام این کار در اختیار دارد. اکثر استودیوهای مستقل فیلمسازی به بودجههای میلیارد دلاری دسترسی ندارند و به همین دلیل هم مجبورند آثار جمع و جورتری را روانهی بازار کنند. بودجهی لازم برای یک فیلم مستقل از راههای محدودی تامین میشود؛ استودیوها یا از سود آثار پیشین برای تولیدات جدید استفاده میکنند یا وام میگیرند و امیدوارند فروش فیلم بتواند هزینهها را جبران کند یا از وش های سرمایهگذاری جمعی بهره میبرند.
از آن جایی که آثار مستقل نسبت به فیلمهای استودیوهای اصلی بودجه کمتری دارند، بدیهی است که کمتر هم دیده شوند.این فیلمها هیچ وقت نمیتوانند از پس هزینههای سرسامآور جلوههای ویژهی کامپیوتری برآیند و تمام مدت بازیگران را مقابل پردهی سبز نگه دارند؛ به همین دلیل هم فقط در صورت لزوم از این امکانات استفاده میکنند. همچنین گاهی دستمزد یک ستارهی شناخته شده بیشتر از کل بودجهی یک فیلم مستقل است پس کارگردانها ترجیح میدهند از بازیگران کمتر شناخته شده و در عوض مستعد بهره ببرند. با این اوصاف آثار مستقل باید خلاقتر از فرنچایزها عمل کنند و نتیجه معمولا بسیار متفاوتتر از آن چیزی است که انتظار داریم. همچنین از این مورد چشمپوشی نکنید که دهها مدیر ریز و درشت در روند تولید فرنچایزها دخالت مستقیم دارند که باعث میشود نتیجه هیچ وقت آن چیزی نشود که مدنظر کارگردان و نویسنده بود.
۳) تعریف فیلمهای مستقل مدام در حال تغییر است
یکی از مهمترین دلایلی که توضیح اصطلاح «فیلم مستقل» را دشوار کرده به این دلیل است که تعریف آن مدام تغییر میکند. شکی نیست که این اصطلاح ذاتا ریشه در مسائل مالی دارد اما با رشد خردهفرهنگها و گسترش جشنوارههایی مثل ساندنس و SXSW حالا با ژانر به خصوصی مترادف شده است.
سینمای مستقل را به صورت کلاسیک میتوان اینطور تعریف کرد: استودیوهای فیلمسازی بزرگ تمایل بیشتری به خرج کردن پول و به تبع آن بازدهی مالی داشتند؛ بنابراین آثاری که اصطلاحا «متفاوت» بودند در استودیوهای مستقل تولید میشدند. هیچ دو فیلم مستقلی شبیه هم نبودند زیرا فیلمسازان این امکان را داشتند که نگاه ویژهی خودشان را به موضوعات داشته باشند و سبک منحصربهفردشان را در آثار پیاده کنند. در کل فیلمهای مستقل جذابیت زیادی برای سازندگان داشتند و به آنها امکان آزمون و خطا و بازیگوشی میدادند.
با این حال این تعریف کلاسیک در سینمای امروز جایی ندارد. هر روزه استودیوهای بیشتری از سوی غولهای فیلمسازی خریداری یا با آنها ادغام میشوند و حالا کمتر استودیوی فیلمسازی واقعا مستقلی در دنیا وجود دارد. بسیاری از کارگردانهای تازهکار، سینمای مستقل را به عنوان فرصتی برای کسب تجربه و عرضاندام میبینند و فیلمسازان بزرگتر هم به دلیل منفعت مالی قید ساخت فیلمهای مستقل جمع و جور را میزنند و اغلب سراغ استودیوهای اصلی میروند.
حتی جشنوارههای فیلم در سراسر جهان هم تعریف درستی از این اصطلاح ندارند و فیلمهایی از همهی ژانرها، استودیوها و بودجههای مختلف را نمایش میدهند. شاید دلیل منسوخ شدن مفهوم سینمای مستقل، عصر دیجیتال باشد. با گسترش شبکههای اجتماعی مثل یوتیوب میتوان بارگیری و پخش گستردهی یک ویدیو را بدون متوسل شدن به استودیوهای فیلمسازی غولپیکر انجام داد، چیزی که از نظر مالی مستقل نامیده میشود را میتوان بیش از ۸۰ میلیون بار در یوتیوب مشاهده کرد. همچنین نمیتوان از این واقعیت چشمپوشی کرد که به لطف پیشرفت روزافزون تلفنهای همراه هوشمند، حالا همه یک دوربین پیشرفته دارند و به صورت بالقوه یک فیلمساز مستقل محسوب میشوند.
در نهایت اگر صنعت سینما با همین فرمان ادامه دهد، در آیندهی نزدیک چیز زیادی از سینمای مستقل باقی نمیماند و این سبک هم به گورستان تاریخ خواهد پیوست.
منبع: movieweb
واقعا مطلب خوب و آموزندهیی بود
مخصوصا برای علاقه مندان به سینما.
چه جالب مطلب مفیدی بود ممنون