آلفا آربوتین چیست؛ ضدلک و روشن‌کننده‌ی محبوبی که احتمالا نمی‌شناسید
اگر پوستتان مستعد تغییر رنگ است یا از مشکلاتی مثل لکه‌های ناشی از نور آفتاب، جای جوش و کک‌ومک شکایت دارید، ترکیبات ضدلک و روشن‌کننده می‌توانند بهترین دوست شما باشند. این روزها محصولات روشن‌کننده‌ی زیادی در بازار وجود دارد، اما اکثر مردم هرگز نام آلفا آربوتین (Alpha arbutin) را نشنیده‌اند. آلفا آربوتین یکی از محبوب‌ترین عوامل روشن‌کننده‌ی پوست در جهان است، به طوری که اکثر پزشکان استفاده از آن را به مراجعه‌کنندگان خود، به‌خصوص کسانی که به اثرات سایر روشن‌کننده‌ها حساس هستند، توصیه می‌کنند. اگر می‌خواهید بدانید که آلفا آربوتین چیست و استفاده از آن چه مزایایی دارد، تا انتهای این مقاله از دیجی‌کالا مگ همراه‌ی ما بمانید.
آلفا آربوتین چیست؟
آربوتین به ۲ شکل آلفا آربوتین و بتا آربوتین در محصولات آرایشی و بهداشتی وجود دارد. البته در بیشتر لوسیون‌ها، سرم‌ها و سایر محصولات روشن‌کننده از آلفا آربوتین استفاده می‌شود. چون اثربخشی آن ۱۰ برابر بیشتر از بتا آربوتین است. همچنین به‌خوبی در آب حل می‌شود و در برابر حرارت و نور مقاوم‌تر است.
آلفا آربوتین (AA) به ۲ صورت طبیعی و سنتتیک (مصنوعی) موجود است. این ماده که از مشتقات طبیعی هیدروکینون (یک نوع ماده‌ی روشن‌کننده) محسوب می‌شود، از برگ‌های خشک گیاهانی مانند بلوبری و کرن‌بری به دست می‌آید.
شما می‌توانید از آلفا آربوتین به‌تنهایی استفاده کنید یا آن را همراه با سایر ترکیبات در بعضی از سرم‌ها، ماسک‌ها و کرم‌های مراقبت از پوست بیابید. این ماده با جلوگیری از تجمع رنگدانه‌ی ملانین در پوست از ایجاد لکه‌های تیره جلوگیری می‌کند. شما برای پیشگیری از آسیب‌دیدگی سلول‌ها توسط اشعه‌ی ماوراء بنفش (UV) خورشید به مقدار مشخصی ملانین در پوست خود نیاز دارید، اما تجمع بیش از حد این رنگدانه می‌تواند به مشکلات پوستی مانند لکه‌های ناشی از افزایش سن و جای زخم منجر شود.
رنگ پوست شما به میزان ملانینی بستگی دارد که توسط آنزیمی به نام تیروزیناز در سلول‌های ملانوسیت ساخته می‌شود. هر بار که پوست شما با UV تماس پیدا می‌کند، تیروزیناز فعال می‌شود. آلفا آربوتین با کند کردن روند رنگدانه‌سازی ناشی از مواجهه با اشعه‌ی ماوراء بنفش خورشید، فعالیت تیروزیناز را مهار می‌کند. درنتیجه، باعث از بین رفتن لکه‌های تیره می‌شود.
مهم‌ترین فواید آلفا آربوتین چیست؟
از مزایای استفاده از آلفا آربوتین در محصولات مراقبت از پوست می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. لکه‌های تیره را کاهش می‌دهد
آلفا آربوتین با مهار فعالیت تیروزیناز و کاهش تولید ملانین در پوست می‌تواند اثرات خود را نشان دهد. کاهش تیروزیناز و ملانین به از بین رفتن لکه‌های تیره و یکدست شدن رنگ پوست کمک می‌کند.
آلفا آربوتین انواع مختلفی از لکه‌های پوستی از جمله لکه‌های ناشی از افزایش سن و لکه‌های مرتبط با آکنه را به حداقل می‌رساند. همچنین در رفع مشکلات شایعی مثل کک‌ومک و لکه‌های کبدی (لکه‌های ناشی از تماس مستقیم با نور خورشید) موثر است.
۲. به روشن شدن پوست کمک می‌کند
آلفا آربوتین با تاثیری که روی تولید ملانین دارد به کاهش تیرگی پوست کمک می‌کند. این ماده می‌تواند برای درمان ملاسما (بیماری‌ای که اغلب به‌دلیل تغییرات هورمونی باعث ایجاد لکه‌های قهوه‌ای-خاکستری روی گونه‌ها، پیشانی، بینی و چانه می‌شود) بسیار مفید باشد.
۳. باعث یکدست شدن رنگ پوست می‌شود
آلفا آربوتین با کاهش میزان ملانین تولیدشده در پوست، با لکه‌های ناشی از نور خورشید و سایر تغییرات ایجادشده در رنگ پوست مقابله می‌کند. این کار پوست شما را یکدست و روشن می‌کند و باعث می‌شود سالم‌تر و شاداب‌تر به نظر برسد.
۴. از هیدروکینون ایمن‌تر است
آلفا آربوتین اغلب به‌عنوان یک جایگزین ایمن برای هیدروکینون معرفی می‌شود. در حالی که هیدروکینون با از بین بردن سلول‌های تولیدکنندهی ملانین باعث کم‌رنگ شدن لکه‌ها می‌شود، آربوتین آنزیم‌های محرک این سلول‌ها را مهار می‌کند.
۵. باعث تحریک پوست نمی‌شود
در حالی که سایر عوامل روشن‌کننده و ضدلک ممکن است پوست شما را خشک و تحریک کنند، آلفا آربوتین چنین تاثیری روی پوست ندارد. چرا که ترکیبات فعال آن به‌آرامی آزاد می‌شوند.
خطرات و عوارض جانبی آلفا آربوتین چیست؟
به‌طور کلی به نظر می‌رسد که آلفا آربوتین برای انواع پوست بی‌خطر است و حتی کسانی که پوست حساسی دارند می‌توانند آن را بهتر از سایر ترکیبات ضدپیری یا روشن‌کننده تحمل کنند. این ماده همچنین برای افرادی که پوست تیره دارند و بیشتر از دیگران مستعد هیپرپیگمانتاسیون (لکه‌های پوستی) هستند، مفید است.
با این حال، بعضی از افراد ممکن است به آلفا آربوتین آلرژی داشته باشند و عوارضی مانند قرمزی، سوزش، حساسیت به آفتاب یا آفتاب‌سوختگی و آکنه‌ی خفیف را تجربه کنند. به همین دلیل، توصیه می‌شود قبل از استفاده از محصولات حاوی آن، تست پچ (Patch test) انجام دهید.
برای انجام این تست، مقدار کمی از محصول را روی ساعد خود بمالید و ۲۴ ساعت صبر کنید. اگر طی این مدت علائمی مثل قرمزی و سوزش را تجربه نکردید، می‌توانید مقدار کمی از محصول را یک بار در روز روی صورت خود بمالید. سپس بعد از چند روز که مطمئن شدید آلفا آربوتین را به‌خوبی تحمل کنید، دفعات استفاده از آن را افزایش دهید.
آلفا آربوتین احتمالا با سایر محصولات مراقبت از پوست تداخل ندارد، اما ممکن است در شرایط قلیایی به هیدروکینون تبدیل شود. بنابراین بهتر است pH سایر محصولات مورد استفاده‌ی خود را بررسی کنید. علاوه بر این، گفته می‌شود که گرما می‌تواند اثربخشی آربوتین را کاهش دهد. از این‌رو لازم است محصولات حاوی آن را در جای خشک و خنک و دور از نور خورشید و گرما نگهداری کنید.
چگونه از آلفا آربوتین استفاده کنید؟
اکنون که متوجه شدید آلفا آربوتین چیست و چه فوایدی دارد، بهتر است با نحوهی استفاده از آن آشنا شوید. با توجه به بی‌خطر بودن آلفا آربوتین، می‌توان از آن ۲ بار در روز (یک بار صبح و یک بار شب) استفاده کرد. البته همان‌طور که گفته شد، بهتر است تست پچ انجام دهید تا مطمئن شوید که به این ماده آلرژی ندارید.
برای کسب بهترین نتیجه، آلفا آربوتین را بعد از شست‌وشوی صورت روی پوست تمیز بزنید، چون بهتر جذب می‌شود. بسته به مشکل پوستتان، می‌توانید محصولات حاوی این ماده را روی کل صورت (به جزء اطراف چشم‌ها، دهان و لب‌ها) یا فقط روی لکه‌ها بمالید.
شما می‌توانید از آلفا آربوتین در کنار سایر شوینده‌ها، ژلها، ماسک‌ها و کرم‌های روشن‌کننده و محصولات مرطوب‌کننده استفاده کنید. اگر مرطوب‌کننده‌تان غلیظ است (برای مثال، روغن نارگیل یا شی‌باتر دارد)، ابتدا آلفا آربوتین را روی پوست بمالید و صبر کنید تا کاملا خشک شود. سپس به‌سراغ مرطوب‌کننده بروید، چون در غیر این صورت، محصول به‌خوبی جذب پوست نمی‌شود.
بعضی از کارشناسان توصیه می‌کنند که بیش از سه ماه به‌طور مداوم از آلفا آربوتین استفاده نکنید. بعد از آن می‌توانید کمی به پوستتان استراحت دهید و سپس در صورت نیاز دوباره از آلفا آربوتین استفاده کنید.
نکات مهم در مورد استفاده از آلفا آربوتین
رعایت نکات زیر به شما کمک می‌کند که بیشترین بهره را از محصولات حاوی آلفا آربوتین ببرید و در عین حال دچار عوارض جانبی ناخواسته نشوید:
- پس از استفاده از آربوتین همیشه روی پوستتان مرطوب‌کننده و ضد‌آفتاب بزنید. اما قبل از آن حتما صبر کنید تا آربوتین به داخل پوست نفوذ کند.
- هرگز از آربوتین روی پوست آسیب‌دیده یا ترک‌خورده استفاده نکنید.
- اگر باردار یا شیرده هستید، از آربوتین استفاده نکنید. چون در مورد تاثیر آن روی زنان باردار یا شیرده تحقیقات کافی وجود ندارد.
- قبل از خرید محصولات حاوی آربوتین با متخصص پوست و مو صحبت کنید تا غلظت مناسب آن را برای شما مشخص کند.
معمولا توصیه می‌شود به‌دنبال محصولاتی باشید که غلظت آلفا آربوتین در آن‌ها حداکثر ۲ درصد است. آلفا آربوتین در غلظت ≤۲ درصد و بتا آربوتین در غلظت ≤۷ درصد برای استفاده‌ی موضعی بی‌خطر هستند. البته اثربخشی بتا آربوتین کمتر است و به همین دلیل محصولات حاوی آلفا آربوتین گزینه‌ی مناسب‌تری به شمار می‌روند.
کلام پایانی
این روزها ترکیبات روشن‌کننده‌ی زیادی در حوزه‌ی مراقبت از پوست وجود دارد، اما اکثر آن‌ها عوارض جانبی نامطلوب دارند یا در صورت استفاده‌ی نادرست برای پوست‌های حساس مضر هستند. اینجاست که آلفا آربوتین مورد توجه قرار می‌گیرد، چون عوارض کمی دارد، به‌خوبی توسط انواع پوست تحمل می‌شود و می‌تواند با کاهش تولید ملانین به رفع لکه‌های تیره کمک کند.
آلفا آربوتین با مهار کردن آنزیم‌هایی که سلول‌های تولیدکنندهی رنگدانه را تحریک می‌کنند، باعث یکدست شدن پوست و روشن‌تر شدن آن می‌شود. درنتیجه، لکه‌های ناشی از افزایش سن، نور خورشید و جای زخم یا آکنه را از بین می‌برد.
اکثر افراد می‌توانند با خیال راحت ۲ بار در روز از آلفا آربوتین استفاده کنند. علاوه بر این، برای کسب بهترین نتیجه می‌توان آن را با سایر مواد مشابه مثل ویتامین C، هیالورونیک اسید و کوجیک اسید ترکیب کرد.
منابع: draxe, stylecraze, skinkraft
