هرآنچه باید درباره‌ی تامپون قاعدگی بدانید؛ مزایا، معایب و نکات مهم استفاده
خانم‌ها وقتی به دوران قاعدگی می‌رسند، به دلیل خروج مقادیری خون از بدن که میزان آن بسته به هر فرد می‌تواند از کم تا زیاد متغیر باشد، با مشکلاتی نظیر خونی شدن لباس زیر یا قسمت داخلی ران‌ها دست و پنجه نرم میکنند. البته این مشکل زمانی پیش می‌آید که فرد نداند از چه روشی برای مهار خونریزی استفاده کند. معمولا خانم‌ها در دوران پریود، یکی از لوازم بهداشتی نظیر تامپون، پد یا کاپ قاعدگی را استفاده میکنند که در این مطلب قصد داریم مورد نخست را به صورت کامل بررسی کنیم؛ اینکه تامپون چه ویژگی‌هایی دارد، چگونه باید از آن استفاده کرد، مزایا و معایب آن چیست و به صورت کلی هر آنچه که در رابطه با آن باید بدانید.
دوران قاعدگی
تامپون قاعدگی چیست؟
چگونه باید از تامپون قاعدگی استفاده کرد؟
چه زمانی و چگونه تامپون را از بدن خارج کنیم؟
آیا استفاده از تامپون برای اولین دوره‌ی قاعدگی توصیه میشود؟
خوابیدن با تامپون قاعدگی خطرناک است؟
تامپون ارگانیت یا معمولی؟ کدام بهتر است؟
مزایا و معایت استفاده از تامپون
دوران قاعدگی
اگر خیلی ساده بخواهیم دوران قاعدگی را تعریف کنیم باید بگوییم در طول چرخه‌ی پریود که معمولا هر ۲۸ روز (چند روز کمتر یا بیشتر هم طبیعی است) یک بار اتفاق می‌افتد و تا ۳ الی ۷ روز هم ادامه پیدا می‌کند، یک تخمک از بدن مادر رها میشود و به زیر لوله‌های فالوپ حرکت می‌کند. اگر اسپرم مرد به تخمک نرسد و آن را باردار نکند، تخمک و دیواره‌ی رحم می‌ریزند و از بدن خارج میشوند که این موضوع باعث خونریزی در این دوره‌ی تقریبا ۱ هفته‌ای میشود. چون این خون از واژن خانم‌ها خارج میشود، اگر به خوبی مهار نشود می‌تواند لباس زیر و قسمت‌های درونی ران پا را خونی و آلوده کند. در نتیجه خانم‌ها گاهی اوقات بر سر اینکه از چه روشی برای جلوگیری از این مشکل استفاده کنند، با مشکل مواجه میشوند.
اینکه جلوی خونریزی را بگیریم، کاری است که انجام آن ممکن نیست چون خونریزی از کنترل شما خارج است. البته می‌توانید شدت آن را با مصرف غذاهای خاص کنترل کنید اما هیچوقت نمی‌توانید جلوی آن را بگیرید. بنابراین همیشه نیاز است تا از پد بهداشتی، کاپ یا تامپون برای جلوگیری از خونی شدن لباس و پاها استفاده کنید. قبل از اینکه به بررسی کامل تامپون بپردازیم، به صورت خیلی خلاصه نگاهی خواهیم داشت به دو محصول دیگر.
پد
خانم‌ها معمولا از پد بهداشتی به عنوان روش محافظتی استفاده میکنند؛ در واقع پد را می‌توان محبوب‌ترین محصولی در نظر گرفت که در دوران قاعدگی می‌تواند به خانم‌ها کم کند به سادگی به انجام کارهای مختلف بپردازند و از طرفی به مهار خونریزی هم به شکل موثری کمک می‌کند. همچنین پد در انواع و اقسام مدل‌ها در دسترس قرار دارد که این موضوع باعث میشود خانم‌ها دستشان برای انتخاب کاملا باز باشد و بدانند چه چیزی می‌خواهند. حتی برخی از پدها یک سری بال‌های اضافه در اطراف خود دارند که تا میشود و روی لباس زیر قرار می‌گیرد تا در صورت نشت خونریزی لباس زیر خونی نشود.
اگر خانم‌ها خونریزی شدید یا کمی هم داشته باشند، پد برای آنها گزینه‌ی مناسبی است چون در انواع و اقسام سایزها در دسترس قرار دارد. هرچند باید با امتحان کردن مدل‌های مختلف یک پد، ببینید کدام یک از آنها هم راحت است و هم به اندازه‌ی کافی بزرگ که بتواند خونریزی را مهار کند. پدها در دو نوع یک‌بار مصرف و قابل شستوشو عرضه میشوند که پیشنهاد میشود مدل نخست را انتخاب کنید چون بهداشتی‌تر است و جلوی حساسیت‌های احتمالی را می‌گیرد.
کاپ
کاپ قاعدگی برخلاف پد، درون واژن قرار می‌گیرد و به جای اینکه خون را جذب کند، در واقع آن را قبل از اینکه از واژن خارج شود می‌گیرد. کاپ‌های قاعدگی از مواد انعطاف‌پذیری نظیر سیلیکون و پلاستیک ساخته میشوند تا بدین ترتیب وقتی آنها را درون واژن می‌گذارید، باعث ایجاد درد نشوند. از آن جایی که نمیتوان هر بار کاپ را برای مشاهده‌ی محتویات آن درآورد و نگاه کرد، بنابراین پیشنهاد میشود در طول روز چندین بار آن را دور انداخته و یک کاپ دیگر استفاده کنید.
تامپون قاعدگی چیست؟
اما می‌پردازیم به تامپون قاعدگی و هرآنچه که باید در رابطه با آن بدانید. تامپون مثل پد بهداشتی، ابزاری است برای جذب خون. اما با این تفاوت که برخلاف پد و درست مثل کاپ، درون واژن قرار می‌گیرد. در واقع تامپون تلفیقی است از قابلیت‌های کاپ و پد که باعث میشود نقش موثری در جذب خون داشته باشد. تامپون به شکل تیوب‌های کوچک و یک‌بار مصرف در دسترس قرار دارد و در انواع و اقسام اندازه‌های مختلف و مواد گوناگون برای جذب سریع‌تر و بهتر خون تولید میشود تا بدین‌ترتیب افرادی که خونریزی شدیدی در دوران پریودی دارند هم بتوانند گزینه‌ای برای خرید داشته باشند.
تامپونها هم مثل پدهای بهداشتی در مدل‌هایی با رایحه‌ی مختلف هم عرضه میشوند تا کسانی که خیلی به بو حساس هستند، مشکلی از این بابت نداشته باشند. هرچند چون تامپون یک وسیله‌ی قابل تعویض است، در نتیجه در حالت عادی و در صورت استفاده از مدل‌های بدون رایحه هم مشکلی از بابت بو نخواهید داشت. همچنین برخی از خانم‌ها به مواد خوشبوکننده حساس هستند و ممکن است این موضوع برایشان در ناحیه‌ی واژن مشکل ایجاد کند. در نتیجه به دردسرش نمی‌ارزد که مدل‌هایی با راحیه را انتخاب کنید.
همچنین برخی از تامپونها یک ابزار پلاستیکی یا کارتونی دارند که با استفاده از آن می‌توانید تیوب را به درون واژن هدایت کنید. اما تامپونهای ساده را باید با فشار انگشت به درون واژن هل دهید که در هر دو صورت باید دستتان را به خوبی بشویید تا از وارد شدن میکروب به درون واژن جلوگیری شود. البته باید به این نکته هم اشاره داشته باشیم خانم‌هایی که به تازگی دوران قاعدگی‌شان را تجربه میکنند، بهتر است از مدل‌های ساده استفاده نکنند چون اپلیکاتور (همان ابزار پلاستیکی یا کارتونی) می‌تواند کار را برایشان بسیار راحت کند. همچنین پیشنهاد میشود تامپون را زمانی که خونریزی شدید است درون واژن قرار دهید چون حالت لغزندگی واژن در این زمان‌ها به خاطر خونریزی بیشتر است و تامپون هم راحت‌تر وارد بدن میشود.
چگونه باید از تامپون قاعدگی استفاده کرد؟
همانطور که در بالا هم اشاره شده، تامپون با فشار دست یا اپلیکاتور به درون واژن می‌رود. اما پیشنهاد میشود حتما قبل از انجام این کار دست خود را به خوبی با آب و صابون بشویید تا میکروب‌زدایی شود. واژن به میکروب بسیار حساس است و ممکن است در صورت عدم رعایت بهداشت، به باکتری یا میکروب آلوده شده و شما را با مشکل جدی مواجه کند. معمولا در بسته‌بندی تامپونها باید روش استفاده از آنها شرح داده شود اما اگر اینطور نبود، کافی است قسمتی که باید درون واژن قرار بگیرد را به آرامی درون آن قرار دهید و تا لحظه‌ای که کامل درون واژن قرار بگیرد، آن را هل دهید. در تمام طول این مدت آرامش خود را حفظ و بدن خود را شل کنید تا هنگام دخول تامپون، درد نداشته باشید. هرچند جنس پنبه‌ای آن باعث میشود به صورت کلی درد خاصی را هم تجربه نکنید.
پدها چون خارج از واژن قرار می‌گیرند، وقتی خونریزی شدید نباشد و فقط در دهانه‌ی داخلی واژن باشد، آن را جذب نمی‌کنند. در واقع فقط زمانی خون را جذب میکنند که بیرون‌ریزی داشته باشد. کاپ‌ها هم زمانی موثر هستند که خونریزی اندکی شدیدتر باشد. اما تامپونها وقتی درون واژن قرار می‌گیرند، به دیواره‌های آن هم متصل میشوند. این یعنی حتی اگر خونریزی شدید هم نباشد و به بیرون نیاید، تامپون باز هم خونی میشود.
چه زمانی و چگونه تامپون را از بدن خارج کنیم؟
به صورت کلی باید هر چند ساعت یک بار تامپون را حتما تعویض کنید. معمولا در طول روز باید ۴ الی ۶ بار تامپون را تعویض کرد که میشود هر ۴ یا ۶ ساعت یک بار. اگر خونریزی شما کمتر یا بیشتر بود، این میزان می‌تواند اندکی تغییر کند. تامپونها یک نخ هم در انتهای قسمت بیرونی خون دارند که هنگام دخول به واژن، این قسمت کاملا بیرون می‌ماند. دلیل این موضوع هم این است که وقتی می‌خواهید تامپون را تعویض کنید مجبور نباشید دست را به درون واژن ببرید. کافی است این نخ را به آرامی و بدون اعمال زور از واژن بیرون بکشید تا دهانه‌های واژن آسیب نبیند. از آن جایی که تامپون حتما به خون آلوده شده، آن را درون دستمال توالت پیچیده و به سطل زباله بیندازید.
توجه داشته باشید تامپونها به دلیل جنس موادی که دارند، نباید درون حفره‌ی توالت انداخته شوند چون حتی با سیفون کشیدن هم ممکن است از بین نروند و سیستم تخلیه را با مشکل مواجه کنند. حتی اگر روی برچسب تامپون هم نوشته شده باشد که مشکلی از این بابت وجود ندارد، پیشنهاد میشود این کار را نکنید چون گاهی اوقات مشکل ایجاد می‌کند.
چون تامپون را نمی‌توانید ببینید، اگر خونریزی شما شدید باشد و از این موضوع مطلع نباشید، در صورت عدم تعویض به موقع تامپون، شاید وجود لکه‌ی قرمز رنگ روی لباس زیرتان این موضوع را به شما یادآوری کند؛ صحنه‌ای که اصلا دوست ندارید تحت هیچ شرایطی با آن روبرو شوید.
ترسناک‌ترین چیزی که ممکن است در دفعات اول استفاده از تامپون تجربه کنید، گم کردن نخ تامپون است. در این شرایط اصلا نباید نگران باشید. خونسردی خود را حفظ کنید، دست خود را خیلی تمیز با آب و صابون بشویید، انگشت خود را به آرامی درون واژن کنید و به دنبال نخ تامپون بگردید چون تامپون از جای خود تکان نمی‌خورد. فقط پیدا کردن نخ شاید کمی سخت باشد بنابراین صبور باشید.
برخی از خانم‌ها حتی می‌ترسند تامپون درون بدنشان گم شود. اما اصلا این اتفاق رخ نمی‌دهد و اگر شما هم نگران این موضوع هستید، پیشنهاد میشود به آن فکر نکنید چون واژن به محض ورود تامپون به داخل آن، اندکی منقبض شده و آن را محکم درون خود نگه می‌دارد. همچنین قسمت بالایی واژن که یک حفره برای ورود به بدن دارد آنقدر کوچک است که چیزی به بزرگی تامپون نتواند از طریق آن وارد بدن شود.
اگر تامپون را حتی پس از مدت طولانی هم تعویض نکنید باز هم درون بدن گم نمی‌شود بلکه در اثر جذب خون زیاد ممکن است بوی بدی ایجاد کند یا حتی باعث ایجاد التهاب واژینال شود که در هر دو صورت اصلا اتفاق خوشایندی برای یک خانم نخواهد بود. بنابراین هیچوقت شب قبل از خواب از تامپون استفاده نکنید و به جای آن از پد استفاده کنید چون نباید یک شب تا صبح یا یک صبح تا شب، فقط یک تامپون درون بدن قرار داشه باشد، حتی اگر دوران پریودی شما به گونه‌ای باشد که خونریزی کمتری صورت می‌گیرد. این کار شاید به مرور زمان باعث ایجاد بیماری بسیار نادر اما خطرناکی به نام «سندروم شوک سمی» شود که یک التهاب بسیار جدی و خطرناک است.
آیا استفاده از تامپون برای اولین دوره‌ی قاعدگی توصیه میشود؟
اگر به تازگی دوران قاعدگی شما آغاز شده، استفاده از تامپون را به شما پیشنهاد نمی‌کنیم چون اصلا نمی‌دانید در طول این چند روز میزان خونریزی شما چقدر است. در چند ماه ابتدایی دوران پریودی، حتما از پد بهداشتی استفاده کنید چون هم روش مطمئن‌تری است و هم به شما کمک می‌کند خیلی راحت، بدن خود را در زمان قاعدگی بشناسید و بدانید چه نوع ابزاری به بهترین شکل ممکن می‌تواند در این دوران به شما کمک کند. برای یک خانم، خیلی اهمیت دارد که بداند در چه روزی از دوران قاعدگی بیشترین میزان خونریزی را دارد و در چه دورانی خونریزی به کمترین میزان خود می‌رسد. حالا که از وضعیت خبردار شدید می‌توانید از تامپون استفاده کنید چون حالا می‌دانید باید تقریبا هر چند وقت یک بار آن را تعویض کنید.
خوابیدن با تامپون قاعدگی خطرناک است؟
به صورت کلی این کار را نباید انجام دهید. چون تامپون نباید بیشتر از ۸ ساعت در واژن قرار داشته باشد. در نتیجه اگر عادت خواب شما به گونه‌ای است که معمولا بیشتر از ۸ ساعت می‌خوابید، استفاده از تامپون در طول شب را به طور کلی فراموش کنید چون قاعدگی فقط یک بار اتفاق نمی‌افتد که بگوییم ایرادی ندارد؛ چون این یک روند ادامه‌دار است و اگر شما بخواهید هر ماه چنین کار خطرناکی انجام دهید، شانس ابتدا به سندروم شوک سمی بیشتر و بیشتر میشود. بنابراین در هنگام خواب شبانه از تامپون استفاده نکنید، حتی اگر به روش‌های دیگر عادت ندارید، از آنها استفاده کنید. برای خواب‌های بعدازظهر یا یکی دو ساعته، استفاده از تامپون اصلا ایرادی ندارد. برای شب، استفاده از پدهای بهداشتی مخصوص شب بهترین کار است.
اما اگر به صورت تصادفی بیشتر از ۸ ساعت تامپون درون بدن شما بود، به سرعت آن را خارج کنید. خونسرد باشید چون بیماری سندروم شوک سمی بسیار نادر است و شاید هیچوقت هم اتفاق نیفتد. اما اگر علائمی نظیر موارد زیر را دارید، پیشنهاد میشود به سرعت به سراغ پزشک بروید تا به شما کمک کند. به پزشک بگویید به خاطر استفاده طولانی مدت از تامپو چنین مشکلی برایتان پیش آمده تا بتواند راحت‌تر شما را درمان کند.
- سرگیجه
- تب ناگهانی
- اسهال
- استفراغ
- درد عضله
- سوزش شبیه به آفتاب‌سوختگی
- گلودرد
- حالت بیهوشی هنگام ایستادن
تامپون ارگانیت یا معمولی؟ کدام بهتر است؟
از آن جایی که تامپون به درون بدن نفوذ می‌کند، هرچه بگوییم نگران نباشید باز هم افرادی هستند که نگران باشند. در نتیجه شاید تصور کنند تامپون ارگانیک می‌تواند گزینه‌ی بهتری برای آنها باشد. به صورت کلی تامپونهای ارگانیک به ادعای شرکت‌های سازنده‌شان، از ۱۰۰% پنبه ارگانیک تولید میشوند، عاری از مواد شیمیایی، ریونو مواد مصنوعی هستند، مواد خوشبوکننده در آنها به کار نرفته است، ضد حساسیت هستند، با استفاده از کلر سفید نشده‌اند، بدون دیوکسین و فاقد مواد شیمیایی افزودنی هستند که ممکن است برای بدن مضر باشد و بسیاری مزایای دیگر. هرچند دکتر «شری راس» متخصص زنان و زایمان، معتقد است برای سلامت واژن فرقی تمی‌کند کدام تامپون را استفاده کنید چون هیچ عقبه‌ی علمی دال بر این موضوع که تامپون ارگانیک بهتر است وجود ندارد.
هرچند تامپون ارگانیک از نگاه دکتر راست یک سری مزایای محیطی دارد چرا که به خاطر نوع مواد استفاده شده در تولید آنها، ضررهای کمتری به محیط وارد میشود. اما لزوما برای خانم‌ها ابزار ایمن‌تر و بهتری در مقایسه با تامپونهای معمولی نیست و همچنان باید همان روش‌های مراقبتی را هنگام استفاده از آن هم در پیش گرفت.
مزایا و معایت استفاده از تامپون
حالا که با تامپون قاعدگی و روش‌های استفاده از آن و خطرهای احتمالی که استفاده از آن در پی دارد آشنا شده‌ایم، وقت آن رسیده که به مزایا و معایب استفاده از آن بپردازیم تا متوجه شوید در نهایت استفاده از آن منطقی است یا بهتر است به سراغ همان پد بهداشتی بروید.
مزایای استفاده از تامپون قاعدگی
- اندازه: یکی از بزرگ‌ترین مزایای تامپون قاعدگی اندازه‌ی آن است. تامپونها بسیار کوچگ هستند و به راحتی می‌توانید آنها را درون کیف یا حتی جیب خود حمل کنید تا در صورتی که دوران قاعدگی شما نزدیک به آغاز است بتوانید خیلی راحت به آنها دسترسی پیدا کنید.
- شنا کردن: تامپونها چون درون بدن قرار می‌گیرند، حتی هنگام شنا کردن آن با مشکل مواجه‌تان نمی‌کنند. این یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های استفاده از تامپون در مقایسه با پد بهداشتی است چون هنگام استفاده از پد ابدا نمی‌توانید شنا کنید؛ حتی برای ادرار کردن هم باید پد را خارج کنید. اما با تامپون، شما نه تنها نگرانی از بابت نشت خون نخواهید داشت بلکه شنا کردن هم باعث خیس شدن و خراب شدن آن نمی‌شود. جدا از شنا کردن، سایر ورزش‌های مشابه را هم می‌توان با استفاده از تامپون انجام داد اما پد جلوی این راحتی را می‌گیرد.
- نامعلوم بودن: یکی دیگر از مزیت‌های استفاده از تامپون این است که درون واژن قرار می‌گیرد و در نتیجه هر لباسی که بپوشید، خود را نشان نمی‌دهد. برخی از خانم‌ها به استفاده از پدهای بهداشتی حساس هستند چون باید به گونه‌ای لباس بپوشند که پد را محکم سر جایش نگه دارد و این موضوع می‌تواند گاهی اوقات واقعا اذیت‌کننده باشد. همچنین گاهی اوقات برخی از پدها آنقدر بزرگ هستند که از زیر لباس به سادگی می‌توان متوجه آنها شد که چنین چیزی اصلا برای یک خانم خوشایند نیست. در نتیجه تامپونها بزرگ‌ترین نعمت در این شرایط هستند.
معایب استفاده از تامپون قاعدگی
- سختی قرار دادن درون واژن: یکی از اصلی‌ترین دلایلی که باعث میشود خانم‌ها به سراغ تامپون نیایند این است که گاهی اوقات قرار دادن آن درون واژن سخت است. پد فقط باید به همراه یک لباس زیر تنگ همراه شود تا سر جایش بماند اما تامپون حتما باید با دقت درون واژن قرار بگیرد. البته برخی از تامپونها با اپلیکاتور همراه هستند که کار را بسیار راحت‌تر می‌کند اما به صورت کلی برای کسانی که نخستین بار پریود میشوند، تامپونها ابزار راحتی نیستند.
- التهاب واژن: تامپونها چون درون واژن قرار می‌گیرند، میتوانند باعث ایجاد التهاب شوند. البته این مشکل زمانی به وجود می‌آید که بدن حساسی داشته باشید اما به صورت کلی تمام ترشحاتی که واژن برای تمیزی خود انجام می‌دهد جذب تامپون میشود، در نتیجه این موضوع واژن خشک شده و شاید ملتهب شود. به همین خاطر هم است که پیشنهاد کردیم در طول شب اصلا از آن استفاده نکنید و هر ۴ الی ۶ ساعت آن را تعویض کنید.
- خطر ابتلا به سندروم شوک سمی: در همین ابتدا بگوییم در سال ۲۰۲۰، طبق آماری که منتشر شده بود، حدودا ۰.۸ الی ۳.۴ از هر ۱۰۰ هزار نفر، به این بیماری در نتیجه‌ی استفاده‌ی طولانی مدت از تامپون قاعدگی دچار شدند. این بیماری در نتیجه‌ی رشد بیش از اندازه‌ی باکتری‌ها درون واژن رخ می‌دهد و فوق‌العاده نادر است. اما اگر بخواهید درصد ابتدا به آن را به صفر برسانید، حتما هنگام استفاده از تامپون دست خود را بشویید، از بهترین و باکیفیت‌ترین تامپونها استفاده کنید، انجام ورزش‌هایی که باعث تعریق زیاد میشود را فراموش کنید و هر چهار الی شش ساعت و اگر حساس هستید هر سه الی چهار ساعت تامپون را تعویض کنید.
نتیجه
به صورت کلی به نظر می‌رسد استفاده از تامپون قاعدگی به عنوان یکی از روش‌های مهار خونریزی در دوران قاعدگی خطر خاصی برای بدن خانم‌ها نداشته باشد. هرچند یک سری نکات وجود دارد که در صورت عدم توجه به آنها ممکن است بدن با خطراتی مواجه شود اما اگر تمام نکات را رعایت کنید، تامپونها ابزاری عالی برای دوران پریودی خواهند بود چون درون واژن قرار می‌گیرند و دید ندارند، کوچک و قابل حمل هستند و آزادی بیشتری به شما می‌دهند. هرچند باز هم از لحاظ بهداشتی و ایمنی، پدها بهترین گزینه به حساب می‌آیند.
منبع: Kids Health ,Tampax
