فواید ویتامین C و حقایقی جالب درباره‌ی آن که احتمالا نمی‌دانید

ویتامین C (ویتامین سی یا ویتامین ث) یک ماده‌ی مغذی ضروری برای بدن به شمار می‌رود. این ویتامین به شکل‌گیری و حفظ استخوان‌ها، پوست و رگ‌های خونی کمک می‌کند. همچنین یک آنتی‌اکسیدان هم است. ویتامین ث به طور طبیعی در بعضی از مواد غذایی مثل میوه‌ها و سبزیجات وجود دارد.

مکمل‌های این ویتامین هم در دسترس هستند. از جمله دیگر نام‌های ویتامین C می‌توانیم به اسید آسکوریک، ال-اسکوربات یا ال-اسکوربیک اشاره کنیم. در این مقاله از دیجی‌کالا مگ با ویتامین C، علت نیاز بدن به آن و منابع این ویتامین آشنا خواهید شد. با ما همراه باشید.

• انواع ویتامین‌های ضروری برای بدن را بشناسید

ویتامین C چیست و چرا به آن نیاز داریم؟

ویتامین ث محلول در آب است و بدن آن را ذخیره نمی‌کند. برای اینکه ویتامین C را به اندازه‌ی کافی‌ دریافت کنید، باید مواد غذایی که حاوی آن هستند را در رژیم غذاییتان بگنجانید و هر روز آن‌ها را مصرف کنید. بدن به ویتامین ث برای انجام عملکردهای مختلف نیاز دارد، که در ادامه به بعضی از آن‌ها اشاره می‌کنیم؛

• ویتامین C به تولید کلاژن، ال_کارنیتین و بعضی انتقال‌دهنده‌های عصبی کمک می‌کند.
• این ویتامین یک نوع آنتی‌اکسیدان است که در از بین بردن بعضی از مواد نامطلوب به نام «گونه‌های فعال اکسیژن» (reactive oxygen species) مفید است.
• به بدن در جذب آهن کمک می‌کند.
• سیستم ایمنی را تقویت می‌کند.
• فرآیند درمان زخم را بهبود می‌بخشد.

گونه‌های فعال اکسیژن موادی مانند رادیکال‌های آزاد هستند که در نتیجه‌ی فرآیندهای طبیعی بدن، مواجهه با آلودگی و سایر عوامل ایجاد می‌شوند. آن‌ها می‌توانند منجر به استرس اکسیداتیو شوند که باعث آسیب سلولی می‌شود.

فعالیت آنتی‌اکسیدانی ویتامین C ممکن است به کاهش التهاب و پایین آوردن احتمال بیماری‌های مختلف مانند بعضی از سرطان‌ها کمک کند. بدن برای تولید کلاژن به ویتامین ث نیاز دارد. کلاژن ۱ تا ۲ درصد از بافت عضلانی را تشکیل می‌دهد.

سطح پایین ویتامین ث در بدن می‌تواند منجر به بیماری «اسکوربوت» شود. علائم این بیماری شامل التهاب مفاصل، خونریزی لثه و لق شدن دندان، کم‌خونی (آنمی) و خستگی می‌شود.

• ویتامین A؛ خواص، علائم کمبود، منابع و هر چه باید درباره‌ی آن بدانید

فواید ویتامین C برای سلامتی بدن

در ادامه به بعضی از خواص ویتامین ث اشاره می‌کنیم.

۱. سلامت قلبی و عروقی

ویتامین ث ممکن است به دلایل مختلف برای سلامت قلبی و عروقی مفید باشد. مطالعات عنوان کرده‌اند که این ویتامین ممکن است فواید زیر را داشته باشند؛

• خواص آنتی‌اکسیدانی داشته باشد.
• به اتساع (گشاد شدن) رگهای خونی کمک کند.
• تولید نیتریک اکسید را بهبود ببخشد‌.

این موضوع ممکن است در محافظت در مقابل بیماری قلبی و فشار خون بالا مفید باشد. هر چند شواهد کافی برای اثبات مفید بودن مکمل ویتامین ث در محافظت از سلامت قلب وجود ندارد.

۲. آب مروارید و تباهی لکه‌ی زرد (دژنراسیون ماکولا) مرتبط با افزایش سن

ویتامین سی ممکن است به کاهش خطر آب مروارید و پایین آوردن سرعت پیشرفت تباهی لکه‌ی زرد کمک کند. هرچند به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است. محققان باور دارند که استرس اکسیداتیو ممکن است عامل هر دو عارضه‌ی ذکر شده باشد، بنابراین فوایدی که گفتیم ممکن است به دلیل فعالیت آنتی‌اکسیدانی ویتامین C باشد.

۳. دیابت

یک مطالعه در سال ۲۰۱۹، ۳۱ فردی که تقریبا ۶۰ ساله بودند را بررسی کرد تا به این نتیجه برسد که آیا مصرف ویتامین C تغییری در سطح گلوکز بدنشان ایجاد می‌کند یا نه. بعد از ۴ ماه مصرف مکمل، سطح گلوکز و فشار خون بیمارانی که مکمل ویتامین ث مصرف کرده‌ بودند، در مقایسه با گروهی که پلاسبو دریافت کردند، بهبود پیدا کرد. این موضوع نشان می‌دهد که ویتامین ث می‌تواند در بهبود دیابت مؤثر باشد.

۴. کم‌خونی

ویتامین ث به جذب آهن کمک می‌کند. بعضی از متخصصان به افراد مبتلا به کم‌خونی ناشی از کمبود آهن توصیه می‌کنند که به همراه قرص آهن، مکمل ویتامین ث مصرف کنند. یک مطالعه که در سال ۲۰۲۰ انجام شد، به بررسی ۴۳۲ فرد مبتلا به کم‌خونی ناشی از کمبود آهن پرداخت. این افراد مکمل آهن مصرف می‌کردند.

بعضی از افراد به همراه مکمل آهن، ویتامین ث مصرف کرده بودند و بعضی دیگر این کار را نکردند. سطح آهن در هر دو گروه افزایش پیدا کرد. بنابراین می‌توان عنوان کرد که مصرف مکمل ویتامین C با این هدف غیرضروری است.

۵. آلودگی

آلودگی هوا شامل عناصر مختلف و مواد شیمیایی‌ است که می‌توانند به طرز منفی بر روی سلامت تأثیر بگذارند. بعضی از تحقیقات عنوان کرده‌اند که ترکیب ویتامین سی و ای ممکن است تأثیر آنتی‌اکسیدانی داشته باشد که این موضوع می‌تواند به کاهش علائم آسم و بیماری مزمن انسداد ریوی (COPD) کمک کند.

۶. آلرژی

در واکنش آلرژیک، سیستم ایمنی بدن منجر به یک پاسخ التهابی می‌شود که می‌تواند منجر به علائمی مانند تورم و کهیر شود. طی این فرآیند، بدن گونه‌های فعال انرژی را تولید می‌کند، که این موضوع می‌تواند منجر به استرس اکسیداتیو شود.

در یک مطالعه در سال ۲۰۱۸، ۷۱ نفر از افراد مبتلا به واکنش آلرژیک پوستی یا تنفسی، دوزهای مختلفی از ویتامین ث را دریافت کردند. محققان به بررسی شدت علائم شرکت‌کنندگان پرداختند. نتایج نشان داد که مصرف دوز زیاد ویتامین ث ممکن است به کاهش علائم آلرژی کمک کند. محققان همچنین به شواهدی دست پیدا کردند که نشان می‌داد سطح پایین ویتامین C در افراد مبتلا به آلرژی رایج‌تر بود.

۷. بیماری حرکت

در مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۴، محققان ۷۰ نفر را به دو گروه تقسیم کردند. به گروهی ۲ گرم ویتامین ث و به گروه دیگر پلاسبو دادند‌. نتایج نشان داد که شدت بیماری حرکت در افرادی که ویتامین ث مصرف کرده‌ بودند، کاهش پیدا کرد‌.

فواید ویتامین C برای پوست و مو

ویتامین C برای پوست و مو هم مفید است. علاوه بر مصرف خوراکی، شما می‌‌توانید از ویتامین سی به صورت موضعی (مانند سرم) هم استفاده کنید و از فواید آن بهره‌مند شوید. استفاده از سرم ویتامین C برای پوست باعث افزایش تولید کلاژن می‌شود و از پوست در برابر عوامل مضر مانند آلودگی محافظت می‌کند.

۱. سوختگی‌ها و زخم‌ها را درمان می‌کند

شواهد نشان می‌دهد که ویتامین ث به بهبود زخم و درمان ضایعات سوختگی کمک می‌کند و نیاز به ونتیلاسیون را در بیماران مبتلا به سوختگی شدید کاهش می‌دهد.

اگر ویتامین C کمی مصرف کنید، سرعت فرآیند بهبود زخم در شما کاهش پیدا می‌کند، چون توانایی بدنتان در تولید کلاژن کم می‌شود. اگر سطح ویتامین ث در بدنتان کم باشد، زمانی که دچار زخم و جراحت می‌شوید، پزشک ممکن است به شما مصرف مکمل ویتامین C را توصیه کند.

۲. در درمان آفتاب‌سوختگی مؤثر است

مصرف خوراکی ویتامین سی یا استفاده‌ی موضعی از روغن ویتامین سی به درمان آفتاب‌سوختگی کمک می‌کند. با این حال، باید به این نکته توجه کنید که ویتامین C نمی‌تواند جایگزین کرم ضدآفتاب شود و باید در کنار آن استفاده شود.

۳. به درمان اگزما کمک می‌کند

یک‌ راه‌ی خوب برای درمان اگزما استفاده از ویتامین C و زینک (روی) است. اگر اگزما دارید، می‌توانید روزانه ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی‌گرم ویتامین C و ۱۵ میلی‌گرم زینک مصرف کنید.

۴. به تولید کلاژن کمک می‌کند

ویتامین ث یکی از اجزای مورد نیاز برای تولید هیدروکسی پرولین و هیدروکسی لیزین است که هر دو برای پیوند مولکول‌هایی که کلاژن تولید می‌کنند، لازم هستند. کلاژن به جوانسازی پوست کمک می‌کند و چین و چروک و علائم پیری را کاهش می‌دهد، اما کمبود آن باعث می‌شود پوست کدر و بی‌روح به نظر برسد.

۵. از پوست در برابر تغییر رنگ محافظت می‌کند

ویتامین C از DNA در برابر واکنش‌های فتوشیمیایی محافظت می‌کند، یعنی واکنش‌هایی که می‌توانند به ایجاد تومور، تغییر رنگ پوست و سرطان پوست منجر شوند. علاوه بر این، باعث کم‌رنگ شدن کک و مک‌ها و لکه‌های پیری می‌شود و به شما کمک می‌کند که پوست جوان‌تر و صاف‌تری داشته باشید.

۶. بافت پوست را بهبود می‌بخشد

کلاژن ساختار عروق خونی را تقویت می‌کند. عروق خونی کوچکی که در زیر پوست قرار دارند، اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز برای حفظ سلامت پوست را حمل می‌کنند. کمبود مواد مغذی باعث خشکی و زبری پوست می‌شود. شما می‌توانید برای رفع این مشکل از خواص کرم ویتامین سی بهره‌مند شوید. کرم‌های حاوی ویتامین C ظاهر و بافت پوست را بهبود می‌بخشند.

علاوه بر این، ویتامین ث تشکیل الاستین را افزایش می‌دهد و از این طریق باعث افزایش ضخامت پوست و ترمیم سلول‌های آن می‌شود. افزایش ضخامت و سفتی پوست به حفظ رطوبت کمک می‌کند و گردش خون پوست را افزایش می‌دهد.

۷. به رشد مو کمک می‌کند

وقتی بدن برای تولید انرژی غذای مصرف شده را به گلوکز (قند) تبدیل می‌کند، رادیکال‌های آزاد به‌طور طبیعی تشکیل می‌شوند. رادیکال‌های آزاد باعث تضعیف، شکنندگی و نازک شدن موها می‌شوند و رشد آن‌ها را مختل می‌کنند. خواص آنتی اکسیدانی ویتامین سی باعث کاهش تشکیل رادیکال‌های آزاد می‌شود و اثر آن‌ها را بر بدن به حداقل می‌رساند. افرادی که ویتامین C کافی مصرف می‌کنند، موهای سالم و پرپشتی دارند.

۸. با شوره‌ی سر مبارزه می‌کند

فولیکول‌های مو اغلب به دلیل شوره، خشکی و پوسته پوسته شدن پوست کف سر مسدود می‌شوند. این موضوع می‌تواند به فولیکول‌های مو آسیب برساند و رشد مو را مهار کند. ویتامین C با باکتری‌های روی پوست کف سر مبارزه می‌کند، شوره‌ی سر را از بین می‌برد، به خلاص شدن از بقایای فولیکول‌های آسیب‌دیده کمک می‌کند و باعث رشد موهای جدید می‌شود. همچنین به دلیل داشتن خواص ضدویروسی خشکی و خارش پوست کف سر را برطرف می‌کند.

۹. از سفید شدن زودرس موها جلوگیری می‌کند

ویتامین C نه تنها با ریزش مو مقابله می‌کند، بلکه با جلوگیری از سفیدی زودرس موها به حفظ رنگ طبیعی آن‌ها کمک می‌کند. با این حال، تحقیقات کمی به بررسی این موضوع پرداخته‌اند و برای نتیجه‌گیری قطعی به مطالعات بیشتری نیاز است.

آیا ویتامین C در درمان سرماخوردگی‌های رایج مؤثر است؟

بسیاری از افراد باور دارند که ویتامین ث می‌تواند سرماخوردگی معمول را درمان کند‌، اما تحقیقات این موضوع را تأیید نکرده‌اند‌. با این وجود مصرف ۲۰۰ میلی‌گرم ویتامین ث ممکن است برای افراد زیر مفید باشد؛

• بیمارانی که فعالیت بدنی شدید دارند‌.
• بیمارانی که در معرض هوای سرد بوده‌اند.
• مریض‌هایی که به دلیل استعمال دخانیات، از سطح پایینی از ویتامین ث برخوردار هستند.

ویتامین C و درمان سرطان؛ آیا این موضوع حقیقت دارد؟

ویتامین سی ممکن است به درمان سرطان کمک کند، با این حال متخصصان این موضوع را تأیید نکرده‌اند. ویتامین سی به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان از بدن در مقابل استرس اکسیداتیو محافظت می‌کند، که این موضوع می‌تواند زمانی رخ دهد که سطح گونه‌های فعال اکسیژن بالا است. استرس اکسیداتیو می‌تواند منجر به آسیب سلولی شود و ممکن است نقش مهمی در ایجاد بعضی سرطان‌ها داشته باشد.

یک مطالعه‌ی حیوانی بر روی موش‌ها در سال ۲۰۱۵ به این نتیجه رسید که مصرف دوز زیادی از ویتامین C ممکن است سرعت رشد بعضی از بافت‌های سرطانی را کاهش دهد‌. ویتامین سی می‌تواند برای افراد مبتلا به سرطان در کنار سایر درمان‌ها مفید واقع شود.

ویتامین C لازم بدن چقدر است؟

ویتامین ث لازم بدن با توجه به سن و جنسیت متفاوت است. در جدول زیر به تفکیک سن و جنس، میزان ویتامین ث لازم بدن در روز را آورده‌ایم. توجه داشته باشید که میزان نیاز بدن به ویتامین C در بارداری و شیردهی بیشتر می‌شود.

آیا افرادی که سیگار می‌کشند، به ویتامین ث بیشتری نیاز دارند؟

استعمال دخانیات و قرار گرفتن در معرض سایر آلودگی‌ها می‌تواند منجر به استرس اکسیداتیو شود‌. آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند ویتامین ث می‌توانند به کاهش استرس اکسیداتیو کمک کنند. افرادی که سیگار می‌کشند، در مقایسه با افرادی که سیگار نمی‌کشند، از سطح کمتری از ویتامین C برخوردار هستند.

این موضوع ممکن است به علت داشتن سطح بالاتری از استرس اکسیداتیو باشد. استعمال دخانیات منجر به التهاب و آسیب به غشای مخاطی دهان، گلو و ریه‌ها می‌شود. ویتامین ث به کاهش التهاب کمک می‌کند. موسسه‌ی ملی سلامت توصیه می‌کند افرادی که سیگار می‌کشند، هر روز باید ۳۵ گرم بیشتر ویتامین ث مصرف کنند.

• هر آنچه باید درباره‌ی انواع مختلف ویتامین B بدانید

ویتامین C در چه چیزهایی وجود دارد؟

شما باید ویتامین C ضروری بدنتان را از خوراکی‌هایی که می‌خورید، تأمین کنید. در ادامه به بعضی از منابع این ویتامین اشاره می‌کنیم.

۱. کلم‌پیچ

کلم‌پیچ جزء سبزیجات صلیبی به شمار می‌رود. یک فنجان کلم‌پیچ خام خرد شده، ۸۰ میلی‌گرم ویتامین سی تأمین می‌کند؛ این یعنی با خوردن این میزان از کلم‌پیچ ۸۹ درصد از نیاز روزانه‌ی بدنتان به ویتامین سی برطرف خواهد شد. این نوع کلم همچنین حاوی مقدار زیادی ویتامین K و کاروتنوئید لوتئین است.

۲. توت‌فرنگی

یک فنجان توت‌فرنگی نصف شده (۱۵۲ گرم) ۸۹ میلی‌گرم ویتامین ث تأمین می‌کند و ۹۹ درصد از نیاز روزانه‌ی بدن به این ویتامین را برطرف می‌کند. توت‌فرنگی علاوه بر ویتامین ث حاوی منیزیم، فلاونوئیدها، فولات و سایر آنتی‌اکسیدان‌های مفید است.

۳. کلم بروکسل

نصف فنجان کلم بروکسل پخته شده حاوی ۴۹ میلی‌گرم ویتامین C است و ۵۴ درصد از نیاز بدن به این ویتامین را تأمین می‌کند. کلم بروکسل مانند سایر سبزیجات صلیبی حاوی مقدار زیادی فیبر، ویتامین K، فولات، ویتامین A، منیزیم و پتاسیم هم است.

۴. جعفری

دو قاشق غذاخوری (۸ گرم) جعفری تازه حاوی ۱۰ میلی‌گرم ویتامین سی است و ۱۱ درصد از نیاز روزانه‌ی بدنتان به این ویتامین را تأمین می‌کند. جعفری در کنار سایر سبزیجات برگ‌دار منبع گیاهی آهن محسوب می‌شود.

۵. پاپایا

یک فنجان (۱۴۵ گرم) پاپایا ۸۷ میلی‌گرم ویتامین ث فراهم کرده و ۹۷ درصد از نیاز روزانه‌ی بدنتان به این ویتامین را تأمین می‌کند. در یک مطالعه به ۲۰ فرد مبتلا به آلزایمر، به مدت شش ماه عصاره‌ی پاپایا داده شد. نتایج کاهش التهاب و ۴۰ درصد کاهش استرس اکسیداتیو را در بیماران نشان داد.

از جمله دیگر منابع ویتامین C می‌توانیم به اقلام زیر اشاره کنیم:

• فلفل سبز و قرمز
• پرتقال و آب پرتقال
• گریپ‌فروت
• گوجه‌فرنگی
• سیب‌زمینی
• نخودسبز

چگونه بیشترین ویتامین C را از غذاها بگیریم؟

سبزیجات منبع خوب ویتامین C هستند، اما مقدار زیادی از این ویتامین هنگام پختن سبزیجات در آب از بین می‌رود. در حقیقت، جوشاندن محتوای ویتامین C را بیش از هر روش پخت دیگری کاهش می‌دهد. وقتی کلم بروکلی یا اسفناج را می‌جوشانید، ممکن است ۵۰ درصد ویتامین C خود را از دست بدهند.

با توجه به اینکه ویتامین ث در گروه‌ی ویتامین‌های محلول در آب قرار می‌گیرد و به گرما حساس است، وقتی سبزیجات در آب داغ غوطه‌ور می شوند، ویتامین از آن‌ها خارج می‌شود. شواهد نشان می‌دهد که بخارپز کردن یا استفاده از مایکروویو ممکن است به حفظ ویتامین کمک کند. با این حال اگر بتوانید هر روز میوه و سبزی خام مصرف کنید، بیشترین میزان ویتامین ث را دریافت می‌کنید.

چه کسانی در معرض کمبود ویتامین سی قرار دارند؟

افرادی که در معرض خطر کمبود ویتامین C هستند، شامل گروه‌های زیر می‌شوند؛

• افرادی که سیگار می‌کشند یا در معرض دود سیگار قرار دارند.
• نوزادانی که از شیر مادر تغذیه نمی‌کنند و شیر خشک می‌خورند.
• افرادی که در رژیم غذاییشان مواد غذایی مختلفی مصرف نمی‌کنند‌.
• افرادی که دچار بعضی از بیماری‌ها هستند.

علائم کمبود ویتامین C

رایج‌ترین علائم کمبود این ویتامین عبارتند از:

• کاهش سرعت ترمیم زخم‌ها: وقتی آسیب می‌بینید، سطح ویتامین C در خون و بافت شما کاهش می‌یابد. بدن برای ساخت کلاژن، یعنی پروتئینی که در ترمیم پوست نقش دارد، باید ویتامین سی کافی داشته باشد. ویتامین سی به عملکرد نوتروفیل‌ها هم کمک می‌کند. نوتروفیل نوعی گلبول سفید است که با عفونت مبارزه می‌کند.
• خونریزی لثه، خونریزی بینی و کبودی: ویتامین C عروق خونی را سالم نگه می‌دارد و به انعقاد خون کمک می‌کند. همچنین به دلیل نقشی که در ساخت کلاژن دارد، برای سلامت دندان‌ها و لثه‌ها ضروری است.
• افزایش وزن: بعضی تحقیقات نشان داده‌اند که بین کمبود ویتامین ث و افزایش چربی بدن، به‌خصوص چربی شکم، ارتباط وجود دارد. این ویتامین در چربی‌سوزی بدن برای تولید انرژی نقش دارد.
• خشکی پوست و چین و چروک: افرادی که از رژیم غذایی سالم و غنی از ویتامین ث پیروی می‌کند، پوست نرم‌تری دارند. چون ویتامین C یک آنتی اکسیدان است که از پوست شما در برابر رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند.
• خستگی: در یک مطالعه‌ی بسیار کوچک، ۶ نفر از ۷ مردی که کمبود ویتامین سی داشتند، احساس خستگی و تحریک‌پذیری را گزارش کردند. در مطالعه دیگری هم که روی ۱۴۱ کارمند انجام شد، مصرف ویتامین C باعث شد در عرض دو ساعت کمتر احساس خستگی کنند، به‌خصوص اگر میزان ویتامین C آن‌ها از ابتدا پایین بود.
• تضعیف سیستم ایمنی: با توجه به تأثیر ویتامین سی روی عملکرد سیستم ایمنی نباید تعجب کنید که بدانید کمبود آن احتمال بیمار شدن را افزایش می‌دهد و بهبودی را با مشکل روبه‌رو می‌کند. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد ویتامین سی می‌تواند از شما در برابر بیماری‌هایی مانند ذات‌الریه و عفونت‌های مثانه محافظت کند و حتی ممکن است احتمال ابتلا به بیماری قلبی و بعضی از انواع سرطان را کاهش دهد.
• از دست دادن بینایی: اگر دچار دژنراسیون ماکولا مرتبط با افزایش سن شده باشید، بدون ویتامین ث و سایر آنتی اکسیدان‌ها و مواد معدنی خاص ممکن است بیماری شما سریع‌تر پیشرفت کند. دریافت ویتامین ث کافی از غذاها به پیشگیری از آب مروارید کمک می‌کند، اما برای درک بهتر این رابطه به تحقیقات بیشتری نیاز داریم.
• اسکوربوت: در حال حاضر بیماری اسکوربوت نسبتاً نادر است، اما اگر در طول روز کمتر از ۱۰ میلی‌گرم ویتامین سی دریافت کنید، ممکن است به آن مبتلا شوید. مبتلایان به اسکوربوت از مشکلاتی مانند لق شدن دندان‌ها، ترک خوردن ناخن‌ها، درد مفاصل، شکنندگی استخوان‌ها و پیچ‌خوردگی‌ موهای بدن رنج می‌برند. با دریافت قرص ویتامین C علائم در طی یک روز شروع به بهبود می‌کنند و معمولاً در عرض سه ماه برطرف می‌شوند.

تشخیص و درمان کمبود ویتامین C

اگر به کمبود ویتامین C یا ابتلا به بیماری اسکوربوت مشکوک هستید، به پزشک مراجعه کنید. پزشک رژیم غذایی شما و علائم بیماری را بررسی می‌کند و در صورت لزوم آزمایش خون می‌نویسد. آزمایش خون برای بررسی سطح ویتامین C در سرم خون استفاده می‌شود. به‌طور کلی، سطح سرمی ویتامین ث در افراد مبتلا به اسکوربوت کمتر از ۱۱ میکرومول در لیتر (µmol/L) است.

اگرچه علائم اسکوربوت می‌تواند شدید باشد، اما معمولاً این بیماری به‌راحتی درمان می‌شود. ویتامین ث به‌طور طبیعی در بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات یافت می‌شود. همچنین ممکن است به بعضی غذاها مثل غلات اضافه شود. اگر به کمبود خفیف ویتامین سی مبتلا باشید، خوردن حداقل پنج واحد میوه و سبزی در طول روز ساده‌ترین راه برای درمان این مشکل به شمار می‌رود.

مکمل‌های خوراکی به شکل قرص ویتامین C یا کپسول هم به‌طور گسترده در دسترس هستند. اگر علائم با تغییر رژیم غذایی برطرف نشد، با پزشک درباره‌ی مصرف مکمل صحبت کنید. در صورت ابتلا به اسکوربوت شدید ممکن است پزشک استفاده از دوزهای بالای ویتامین ث را برای چند هفته یا بیشتر توصیه کند.

چند نوع مکمل ویتامین سی داریم؟

مکمل‌ ویتامین C به شکل‌های مختلف از جمله کپسول، قرص جویدنی، قرص جوشان، پاستیل، محلول خوراکی و آمپول تولید می‌شود. حتی می‌توان از کرم ویتامین C برای پوست استفاده کرد. بعضی از مکمل‌های خوراکی حاوی قند افزوده شده هستند. بنابراین اگر می‌خواهید میزان مصرف قند یا کربوهیدرات خود را کنترل کنید، قبل از مصرف ترکیبات مکمل را بررسی کنید.

بعضی از برندها محصولی به نام ویتامین C لیپوزومی را ارائه داده‌اند که ممکن است در بدن بهتر جذب شود. اما به نظر می‌رسد که خریدن آن‌ ارزش هزینه کردن را نداشته باشد، چون معمولاً میزان ویتامین ث موجود در مکمل‌ها به‌طور قابل توجهی بیشتر از نیاز بدن است و احتمالاً بدن شما می‌تواند از سایر مکمل‌ها هم ویتامین ث کافی دریافت کند.

در مورد اینکه قرص ویتامین ث بهتر است یا جوشان باید بگوییم که قرص جوشان ویتامین C طعم بهتری دارد و چون همراه با مایعات مصرف می‌شود، برای کسانی که در حالت عادی به اندازه‌ی کافی آب نمی‌نو‌شند، مفید است. علاوه بر این، برای افرادی که به دلیل بیماری یا افزایش سن در بلع مشکل دارند، انتخاب خوبی محسوب می‌شود.

مکمل‌ ویتامین سی هم برای پوست (به‌خصوص صورت) و هم سلامت کلی بدن مفید است. حتی آمپول ویتامین سی هم می‌تواند فواید مشابهی داشته باشد. آمپول ویتامین C نسبت به قرص، ویتامین بیشتری دارد و برای پوست، سیستم ایمنی و همچنین به‌عنوان یک درمان مکمل در بیماران مبتلا به سرطان استفاده می‌شود.

ویتامین C را از غذا بگیریم یا مکمل؟

ویتامین C موجود در غذا و ویتامین C سنتتیک موجود در مکمل‌ها فراهمی زیستی یکسانی دارند؛ به این معنی که بدن هر دو نوع ماده‌ی مغذی را به یک اندازه جذب می‌کند. اما بهتر است ویتامین ث را از غذا دریافت کنید تا اینکه یک رژیم غذایی نامناسب داشته باشید و سپس مکمل‌ها را برای جبران کمبود ویتامین مصرف کنید.

اکثر میوه‌ها و سبزیجات حاوی این ویتامین هستند. اما اگر قادر نیستید از طریق غذاها ویتامین ث مورد نیاز خود را دریافت کنید، می‌توانید به سراغ مکمل‌ها بروید. بسته به دوز، می‌توان مکمل ویتامین C را دو تا سه بار در روز همراه با وعده‌های غذایی یا با معده‌ی خالی مصرف کرد. بعضی تحقیقات می‌گویند دریافت مکمل ویتامین سی با معده‌ی خالی به جذب بهتر آن کمک می‌کند. برای تعیین دوز مناسب با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.

تداخل دارویی ویتامین سی

همیشه قبل از شروع یک مکمل جدید، از جمله ویتامین C، با پزشک خود صحبت کنید. این مکمل می‌تواند با داروهای زیر تداخل داشته باشد:

• آلومینیوم: مکمل‌های ویتامین C جذب آلومینیوم را از داروهای حاوی آن، مانند اتصال‌دهنده‌های فسفات، افزایش می‌دهند. اتصال‌دهنده‌های فسفات برای بیماران کلیوی تجویز می‌شوند و جذب فسفات رژیم غذایی را کاهش می‌دهند. افزایش جذب آلومینیوم از این داروها برای بیماران کلیوی مضر است.
• استروژن: مصرف همزمان ویتامین ث با داروهای ضد‌بارداری خوراکی یا درمان جایگزینی هورمون ممکن است سطح استروژن شما را افزایش دهد.
• مهارکننده‌های پروتئاز: مصرف این داروهای ضد‌ویروس همراه با ویتامین ث می‌تواند باعث کاهش اثربخشی آن‌ها شود.
• وارفارین: دوز بالای ویتامین سی می‌تواند پاسخ بدن به این ضدانعقاد را کاهش دهد.
• استاتین‌ها و نیاسین: این داروها برای درمان کلسترول بالا تجویز می‌شوند و مصرف ویتامین ث می‌تواند اثربخشی آن‌ها را کم کند.
• شیمی‌درمانی: مورد دیگری که باید به آن اشاره کنیم، تداخل دارویی ویتامین سی با داروهای شیمی‌درمانی است. استفاده از آنتی اکسیدا‌ن‌هایی مانند ویتامین C در طول شیمی‌درمانی ممکن است اثر دارو را کاهش دهد.

عوارض ویتامین C چیست؟

به بزرگسالان توصیه می‌شود حداکثر ۲ هزار میلی‌گرم ویتامین C مصرف کنند. احتمال اینکه مصرف زیاد ویتامین C منجر به مشکل چشمگیری شود کم است، با این حال اگر بیش از ۱۰۰۰ میلی‌گرم ویتامین ث در روز مصرف کنید، بدنتان همه‌ی آن را جذب نمی‌کند. این موضوع ممکن است منجر به اسهال و ناراحتی معده و روده شود.

احتمال اینکه از طریق رژیم غذایی بیش از حد ویتامین ث دریافت کنید، کم است و بدن نمی‌تواند آن را ذخیره کند. با این حال گفته می‌شود که مصرف زیاد ویتامین ث از طریق مکمل‌ها ممکن است منجر به سنگ کلیه شود.

مصرف بیش از حد این ویتامین همچنین ممکن است احتمال ابتلا به مشکلات قلبی و عروقی را در خانم‌هایی که در دوران پس از یائسگی قرار دارند، افزایش دهد، با این وجود شواهد کافی برای تأیید این موضوع وجود ندارد.

افرادی که دچار اختلال جذب آهن (هموکروماتوزیس) هستند، باید قبل از مصرف مکمل‌ ویتامین سی با پزشک خود مشورت کنند. سطح زیاد ویتامین سی در بدن می‌تواند به آسیب بافت منجر شود.

• چطور ویتامین و مکمل غذایی مناسب خود را انتخاب کنیم؟

نکته‌ی آخر

در این مقاله، درباره‌ی اینکه ویتامین C در چه چیزهایی وجود دارد و کمبود آن باعث چه مشکلاتی می‌شود، صحبت کردیم. ویتامین سی یک آنتی‌اکسیدان و ماده‌ی مغذی است که در بسیاری از عملکردهای بدن نقش دارد. برای مثال، به تولید کلاژن، کاهش استرس اکسیداتیو و سرعت بخشیدن به فرآیند بهبود زخم کمک می‌کند.

میوه‌ها و سبزیجات تازه منابع خوبی از این ویتامین به شمار می‌روند. بعضی از افراد از مکمل‌های این ویتامین استفاده می‌کنند، با این حال بهترین کار این است که قبل از استفاده از این مکمل‌ها، برای اطمینان از بی‌خطر بودنشان با پزشک مشورت کنید.

منابع: medicalnewstoday, healthline, stylecraze, livestrong, webmd