چرا هیچ چیزی به تفلون نمیچسبد؟ (زیرنویس فارسی)
تفلون نام تجاری پلی تترا فلوئورواتیلن یا همان PTFE است که کشف آن به شکل کاملا تصادفی، توسط روی پلانکت «Roy Plunkett»، شیمیدان ۲۷ سالهی آمریکایی اتفاق افتاد. روی در تلاش بود تا مایع یخچالی غیر سمیای برای شرکت خود تولید کند، اما در طول آزمایشها ناگهان متوجهی تشکیل یک مادهی سفید و عجیب و غریب شد. البته بعداً مشخص شد که آنچه تولید شده یک مادهی بی اثر است، به معنی اینکه با مواد دیگر واکنش نشان نمیدهد. به غیر از این ویژگی، این مادهی تازه کشف شده، هیچ اصطکاکی نداشت و اگر هم در مواردی شاهد اصکاک بودیم، مقدار آن بسیار کم بود، بنابراین همه مواد به شکلی نرم و راحت از روی آن میلغزند.
چرا تفلون جزو لغزندهترین و غیر چسبندهترین مواد شناخته شده است؟
به طور کلی خاصیت لغزندهی PTFE از ساختار مولکولی آن ناشی میشود. درواقع این ماده از زنجیرههای بلندی از مجموعههای تکرار شوندهی اتم ساخته شده است که به شدت به هم چسبیدهاند. به چنین موادی پلیمر میگویند. جالب است بدانید که این زنجیره دارای اتمهای کربن به عنوان ستون فقرات ساختار PTFE است و هر اتم کربن به یک جفت فلوئور متصل شده است. درواقع فلوئورها با چرخش مارپیچ شکل در اطراف زنجیرهی کربنها چیزی مانند زره را تشکیل میدهند که همین مساله هم پیوندی محکم بین کربن و فلوئور ایجاد میکند. برهمکنش بین اتمهای کربن و فلوئور تقریبا به شکل صلب است، بنابراین، دیگر نیروهای بین مولکولی در چسبیدن به این مولکولها عملا شانسی ندارند.
اگر تفلون به هیچ چیزی نمیچسبد پس چطور به تابه میچسبد؟
به منظور چسباندن پوششی از مادهی تفلون تابه را سندبلاست یا با مواد شیمیایی حکاکی میکنند تا به اندازهی کافی زبر شود. پس از این کار، یک پرایمر (تقریبا شبیه به چسب) منحصر به فرد که معمولا روش ساخت آن مخفی است، را روی تابه میریزند. پس از این مرحله، PTFE روی تابه اسپری میشود و سپس تا حدود ۵۰۰ درجه فارنهایت گرم میشود، چنین فرآیندی میتواند از این جهت مهم باشد که لایهی روی تابه به صورت بسیار صاف و شبیه به پوششی جامد روی محصول مدنظر کشیده شود. بنابراین وقتی یک تخم مرغ را در تابهی تفلون میپزید، نیروی بین مولکولی بین اتمهای کربن و فلوئور به مولکولهای آب، چربی و پروتئین توجه نمیکنند.
آیا ظروف خشدار تفلون میتوانند سلامت انسان را تهدید کنند؟
پختن انواع غذا بر روی تابهها یا ظروف تفلون کاملا بیخطر است، البته تا زمانی که کاملا مراقب باشید. در دمای متوسط، PTFE پایدار و ایمن است، اما به محض اینکه در هنگام پخت و پز دمای ظرف از ۵۰۰ درجه فارنهایت فراتر برود، در نهایت منجر به تخریب پوشش روی آن میشود. هنگامی که تابه بیشتر گرم شود، بخارات ناخوشایندی منتشر میشود که میتواند باعث تهوع و مسمومیت در انسان شود. همچنین لازم است بدانید از آنجایی که تفلون عملا نمیتواند با مواد دیگر واکنش دهد، اگر به شکل اتفاقی وارد بدن شما شود، دفع میشود و هیچ خطری برای شما ندارد.