فناوری‌هایی که از برنامه آپولو به زندگی ما راه یافتند
پروژه سفر انسان به ماه یکی از پرهزینه‌ترین برنامه‌های فضایی تاریخ بود. صدها هزار نفر برای رسیدن به اهداف برنامه آپولو و فرود انسان بر سطح ماه تلاش کردند و فناوری‌های فراوانی برای انجام این پروژه توسعه پیدا کرد. فناوری‌هایی که برخی از آن‌ها پس از مدتی وارد زندگی روزمره مردم شدند.
دولت‌ها با انجام ماموریت‌های فضایی و سرمایه‌گذاری در این زمینه اهداف مختلفی را دنبال می‌کنند. از اهداف سیاسی و اقتصادی تا کمک به جامعه علمی برای انجام پژوهش‌های‌شان و پیشبرد علم.
اما دستاوردهای ماموریت‌های فضایی معمولا بیش از اهداف از پیش تعیین‌شده است. انجام هر ماموریت فضایی نیازمند توسعه فناوری‌های مختلفی است که برخی از آن‌ها به مرور و پس از مدتی وارد زندگی مردم می‌شود.
اتفاقی که در برنامه آپولو و سفر انسان به ماه هم افتاد و فناوری‌های توسعه‌یافته برای این پروژه زندگی مردم را متحول کرد. اهداف سیاسی و رقابت شدید آمریکا و شوروی در آن دوران یکی از دلایل اصلی سرمایه‌گذاری دولت آمریکا در برنامه آپولو بود. اما دستاوردهای این برنامه تنها به این موارد محدود نشد.
دولت آمریکا بین سال‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۷۲ بودجه‌ای در حدود ۲۶ میلیارد دلار را صرف برنامه آپولو کرد که ارزش امروزی آن حدود ۱۵۰ میلیارد دلار است. صدها هزار نفر برای انجام موفق این پروژه تلاش کردند و فناوری‌های بسیاری برای این کار توسعه پیدا کرد.
برخی از این فناوری‌ها در صنعت فضایی باقی ماندند، اما بسیاری از آن‌ها نیز وارد زندگی مردم شدند.
۱. کنترل پرواز دیجیتال
شاید باورش سخت باشد اما تا پیش از برنامه آپولو خلبان‌ها با سیستم‌های مکانیکی و دستی هواپیما را کنترل می‌کردند. تا پیش از برنامه آپولو مجموعه‌ای از قرقره‌ها، کابل‌ها و دیگر وسایل به کابین خلبان متصل می‌شد و خلبان با استفاده از آن‌ها هواپیما را کنترل می‌کرد.
اما کنترل فضاپیما و فرود بر سطح ماه با استفاده از این روش غیرممکن بود. به این ترتیب چاره‌ای جز استفاده از کامپیوتر نبود و در برنامه آپولو برای اولین بار از سیستم‌های دیجیتال و کامپیوتری برای کنترل پرواز استفاده شد. این فناوری در سال‌های بعد در هواپیماهای نظامی و مسافربری نیز به کار گرفته شد.
۲. استانداردهای جدید سلامت غذا
مسمومیت فضانوردان در طول ماموریت آپولو می‌توانست به اتفاقی تلخ و البته عجیب تبدیل شود و موفقیت ماموریت را به خطر بیندازد. بنابراین ناسا باید از سلامت غذای فضانوردان به طور کامل مطمئن می‌شد.
Credit: Lily Padula for NPR
ناسا برای این کار با همکاری با شرکت‌های متخصص در این زمینه روش‌های جدیدی را برای کنترل کیفیت غذا به کار برد. سیستمی که علاوه بر کیفیت محصول نهایی تمام مراحل تهیه غذا، از مواد اولیه گرفته تا افرادی که در تهیه غذا نقش داشتند، در آن بررسی می‌شد.
از این سیستم کنترل سلامت غذا بعدها در صنعت غذایی استفاده شد.
۳. طراحی مواد نسوز جدید و استفاده در لباس آتشنشان‌ها
پس از آتش گرفتن فضاپیمای آپولو ۱ و جان باختن سه فضانورد حاضر در این ماموریت ناسا تصمیم گرفت تا حد امکان در ماژول فرماندهی از مواد نسوز استفاده کند.
هدف اصلی ناسا محافظت از فضانوردان در زمان آتش‌سوزی بود. برای این کار از مواد مخصوصی در لباس فضاوردان استفده شد که لایه محافظتی جدیدی به لباس اضافه می‌کرد.
این فناوری اکنون در لباس آتشنشانان مورد استفاده قرار می‌گیرد. پارچه ساخته شده با این فناوری می‌تواند تا دمای ۷۰۰ درجه سانتی‌گراد را تحمل کند.
Credit: Lily Padula for NPR
این موارد تنها بخشی از فناوری‌هایی است که در برنامه آپولو از آن‌ها استفاده شد و پس از مدتی به زندگی روزمره مردم راه یافتند. فناوری‌های دیگری نیز در طول این سال‌ها جنبه تجاری و عمومی پیدا کردند. به طور مثال مواد استفاده شده در کفش فضانوردان بعدها در ساخت کفش‌های ورزشی نیز مورد استفاده قرار گرفت. تایرهای طراحی شده برای ماه‌نوردها نیز ویژگی‌های خاص و جذابی داشتند و الگوی مناسبی برای طراحی تایرهای مخصوص رانندگی آفرود بودند.
به این ترتیب میلیاردها دلار هزینه دولت آمریکا برای پروژه آپولو و فتح ماه علاوه بر موفقیت‌های سیاسی برای این کشور در بحبوبه جنگ سرد، زندگی مردم جهان را نیز بهبود داد. فناوری‌هایی که خواه ناخواه و به مرور وارد زندگی ما شدند، بدون آن که بدانیم از کجا سرچشمه گرفته‌اند.
